ເພງ ທະເລ | ໜັງສືພິມເອເລັກໂຕຼນິກ Gia Lai

ສຽງຮ້ອງ ແລະ ຂັບຮ້ອງຕາມຈັງຫວະຂອງສຽງເຊບັ້ງໄຟ, ບາງເທື່ອກໍ່ມີໃຈ, ບາງເທື່ອກໍ່ມີອາລົມຈິດ... ເປັນເວລາຫຼາຍປີແລ້ວ, ສຽງດັງກ່າວໄດ້ດັງຂຶ້ນຢ່າງເປັນປົກກະຕິ ແລະ ມີຄວາມກະຕືລືລົ້ນ, ຂັບໄລ່ສຽງຄື້ນມະຫາສະໝຸດຢູ່ໝູ່ບ້ານ ໝີງເກີ, ຕາແສງ ໝີດົ່ງ, ເມືອງ ຟານຣາງ - ເທບຈາມ, ແຂວງ ນິງທ້ວນ . ສອງສາມເທື່ອຕໍ່ປີ, ກ່ອນບຸນເຕັດໃຫຍ່ຂອງຊາວປະມົງ, ຊາວປະມົງໄດ້ວາງອ່າວແລະອ້ວນລົງຊົ່ວຄາວ, ເຕົ້າໂຮມກັນຢູ່ໜ້າບ້ານຂອງໝູ່ບ້ານ, ນຸ່ງຊຸດອາຫານ, ດຳເນີນງານຢ່າງກະຕືລືລົ້ນ. ການຮ້ອງເພງແມ່ນໄດ້ດຳເນີນມາແຕ່ສະໄໝທີ່ບັນພະບຸລຸດລົງເຮືອຂ້າມທະເລໄປສ້າງບ້ານ, ໝູ່ບ້ານ, ຜ່ານຫຼາຍເຫດການ ແລະ ລຳບາກ, ປະຈຸບັນຍັງຄົງໄດ້ຮັບການຮັກສາໄວ້ ແລະ ສືບທອດກັນມາໂດຍຊາວບ້ານແຄມທະເລ.

ງານບຸນປາທີ່ຕື່ນເຕັ້ນໃນຕົ້ນປີ.

1/ ຊາວເຜົ່າມົ້ງເຄີຍເອີ້ນເພງນີ້ວ່າ “ບາຈ່າວ”. ດັ່ງທີ່ຜູ້ເຖົ້າແກ່ຢູ່ທີ່ນີ້ອະທິບາຍວ່າ, “ບາ” ແມ່ນການອ່ານຜິດຂອງຄຳວ່າ “ບາກ” ຊຶ່ງໝາຍເຖິງຫຼາຍຮ້ອຍຄົນ. "Trao" ຫມາຍຄວາມວ່າ rowers. ສ່ວນບາງເຂດແຄມຝັ່ງທະເລນັບແຕ່ກວາງໄປຮອດ ບິ່ງທ້ວນ , ຄົນທັງຫຼາຍເອີ້ນວ່າ “ບາເຈົາ”, ແປວ່າ ບ່າ, ແປວ່າຖືອ່າວຢ່າງແໜ້ນແຟ້ນ. ການສັງເກດເບິ່ງການປະຕິບັດຫຼືໃນເວລາປະຕິບັດໃນແຕ່ລະງານບຸນ, ພວກເຮົາເຫັນວ່າຊື່ທັງຫມົດແມ່ນທໍາມະດາແລະສົມເຫດສົມຜົນ. ເພາະວ່າໃນເວລາປະຕິບັດເພງ, rowers ແມ່ນຂາດບໍ່ໄດ້. ທີມຮ້ອງເພງ “ບາຈຽງ” ສາມາດບັນຈຸໄດ້ປະມານ 20 – 30 ຄົນ, ແຕ່ບັນດານັກຟ້ອນ, ເອີ້ນວ່າ “ຕຣາໂວ໋ນ” ໃນການສະແດງ, ຕ້ອງເປັນຕົວເລກສະເໝີເພື່ອຮັບປະກັນຄວາມສົມດຸນ. “trao quan” ທັງສອງສະແດງບົດບາດຈຳລອງເຮືອຂ້າມທະເລ, ທັງສະໜັບສະໜູນແລະຮ້ອງເພງຕາມການນຳພາຂອງເຈົ້າໜ້າທີ່ທັງສາມ, ເຮັດໃຫ້ຊາວປະມົງເຮັດວຽກຢູ່ທະເລຄືນໃໝ່ຢ່າງສົດໃສ. ແຕ່ລະຕົວລະຄອນໃນລາຍການສະແດງ ໂຮ່ບາຈຽງ ມີຄວາມກົມກຽວກັນນຳໃຊ້ບັນດາຮູບແບບສິລະປະພື້ນເມືອງເຊັ່ນ: ການສະ ແດງ, ການຮ້ອງ, ການເວົ້າ, ການລະນຶກເຖິງຊີວິດທີ່ເຕັມໄປດ້ວຍຄວາມລຳບາກ, ຄວາມລຳບາກ, ອັນຕະລາຍຢູ່ເທິງນ້ຳ. ແຕ່ລະຊັ້ນຂອງດົນຕີຮໍລ້ວນແຕ່ມີຄວາມໝາຍເຖິງຄວາມເມດຕາສົງສານໃນພິທີກຳອັນສະຫງ່າລາສີ, ແຕ່ຍັງນຳມາເຊິ່ງຮູບລັກສະນະ ແລະ ຄວາມໝັ້ນໃຈຂອງຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງຊາວປະມົງ.

2/ຊາວເຮືອຍັງກ່າວເຖິງກຳປັ່ນບັນທຸກເຮືອເກົ່າແກ່ທ່ານ ໂວໂວຍວຽນ. ຄືກັນກັບຊາວປະມົງໃນໝູ່ບ້ານ, ການຮ້ອງເພງ ແລະ ການຟ້ອນລຳເຮືອແຕ່ລະລຳແມ່ນຝັງຢູ່ໃນເລືອດ ແລະ ຈິດໃຈຂອງລາວຕັ້ງແຕ່ຍັງໜຸ່ມຕິດຕາມພໍ່ໄປເຮືອນຊຸມຊົນເພື່ອຊົມການສະແດງ, ຕໍ່ມາ, ລາວໄດ້ກາຍເປັນໜຶ່ງໃນກຸ່ມໜຸ່ມນ້ອຍທີ່ເຂົ້າໃຈ, ຮູ້ຈັກ ແລະ ຮ້ອງເພງເຮືອໄດ້ດີທີ່ສຸດໃນບໍລິເວນ.

ໃນເລື່ອງລາວຂອງຊາວຫວຽດ, ເຄື່ອງດົນຕີບ່າຈ່າງໃນຄວາມຊົງຈຳໃນໄວເດັກຂອງຕົນບໍ່ຕ່າງກັບຜູ້ເຖົ້າແກ່ຄືທ່ານ ຫງວຽນຮ່ວາ. ບາຈ່າວ, ເຖິງວ່າຈະຜ່ານໄປຫຼາຍປີແລ້ວກໍ່ຕາມ, ແຕ່ຍັງມີບັນຍາກາດຄືເກົ່າ. ວຽງມັກໄປລົມກັບຜູ້ເຖົ້າຜູ້ແກ່ໃນລຸ້ນພໍ່ແລະລຸງທີ່ຮ້ອງເພງບາຈ່າວໃນໝູ່ບ້ານ. ຕາມທີ່ທ່ານຮ່ວາຈື່ໄດ້, ອາຍຸຂອງປື້ມແມ່ນເຖົ້າແກ່ກວ່າອາຍຸຂອງໝູ່ບ້ານ. ຕົ້ນກຳເນີດຂອງເຄື່ອງປ້ຳໄດ້ຕິດຕາມຄົນຢູ່ເທິງເຮືອຈາກກວາງມາເຖິງທີ່ນີ້. ຫຼາຍລຸ້ນຄົນໄດ້ຜ່ານໄປ, ຫຼາຍຍຸກສະໄໝ, ບັນດາເຜົ່າ ບາເຈົາ, ເຖິງວ່າຈະມີການປ່ຽນແປງຫຼາຍຫຼືໜ້ອຍ, ແຕ່ບໍ່ເຄີຍສູນເສຍ. ຫຼັງຈາກທີ່ພວກເຮົາໄປຮອດເມືອງ My Nghia ບາງຄັ້ງ, ຫົວໜ້າຄະນະບ້າຕ່າວ, ຫວໍກອຍຫງວຽນ, ໄດ້ກາຍເປັນພະສົງ. ແຕ່ທຸກຄັ້ງທີ່ມີງານບຸນ, ເຈົ້າຊີວິດຮຸ່ງຍັງຢູ່, ທັງອະທິຖານ ແລະ ຊ່ວຍເຫຼືອວົງຄະນາຍາດຊາວເຜົ່າບານາ, ສອນໃຫ້ຄົນລຸ້ນຫຼັງຮ້ອງເພງ.

3/ພວກເຮົາໄປເຮືອນຂອງລຸງຊົວ, ຊາວປະມົງແທ້, ທັງເປັນ “ຜູ້ນຳ” ຂອງວົງການຮ້ອງເພງທີ່ຊາວບ້ານເອີ້ນເພິ່ນ. ລຸງຊາແມ່ນຄົນດຽວໃນໝູ່ບ້ານທີ່ຍັງຄົງຮັກສາບົດເພງ “ບາຈ່າວ” ທີ່ພໍ່ໄດ້ປະໄວ້. ໜັງສືຂຽນດ້ວຍມືແມ່ນເກົ່າ, ລາຍມືຈາງລົງ, ແຕ່ລາວຍັງຮັກສາໄວ້ຄືກັບສົມບັດ. ທ່ານກ່າວວ່າ, ຮັກສາໄວ້ເພື່ອໃຫ້ຄົນລຸ້ນຫຼັງໄດ້ຮູ້ເຖິງຄວາມງາມດ້ານວັດທະນະທຳຂອງບ້ານປະມົງບ້ານເກີດເມືອງນອນ. ບັນທຶກສາມາດສູນເສຍ, ຫມຶກຈະຈາງລົງຕາມເວລາ. ແຕ່ສິ່ງທີ່ຖືກສົ່ງຜ່ານຄວາມຮູ້ສຶກ, ຜ່ານການເຫັນ ແລະ ໄດ້ຍິນ, ສືບຕໍ່ໄປຢ່າງງຽບໆເໝືອນດັ່ງກະແສບໍ່ສິ້ນສຸດ.

ຊາວບ້ານມາຍງຽນຮັກສາແລະສິດສອນບົດເພງພື້ນເມືອງເປັນສ່ວນຫຼາຍໃນແບບນັ້ນ. ຊາວປະມົງທີ່ໄດ້ປະສົບກັບລົມພະຍຸທະເລ, ມີຈັກຄົນທີ່ມີເວລານັ່ງເບິ່ງເນື້ອເພງແລະຮຽນຮ້ອງຢ່າງຖືກຕ້ອງ. ພຽງແຕ່ຟັງກັນຮ້ອງເພງ, ຮຽນເຕັ້ນ, ຜູ້ເຖົ້າສອນໜຸ່ມ, ໜຸ່ມສອນໜຸ່ມ, ດົນຕີພື້ນເມືອງຈຶ່ງຍາວ, ຫຼາຍຊັ້ນ, ບາງເທື່ອໃຈຮ້ອນ, ບາງຄັ້ງກໍມັກ, ບາງຄັ້ງເລົ່າ, ບາງຄັ້ງກໍຄືກັບການສົນທະນາ... ທີ່ທຸກຄົນຮູ້ດ້ວຍໃຈ. ຕາມຈັງຫວະຂອງນາຍເຮືອ, ຈັງຫວະແມ່ນຄົງທີ່, ບາງເທື່ອກໍດັງກ້ອງເປັນເອກະພາບ.

4/ ຢູ່ໃນກອງປະຊຸມຂອງທີມເຮືອ, ເຫັນໄດ້ງ່າຍໆວ່າ ນອກຈາກໃບໜ້າທີ່ໝາຍເຖິງພາຍຸແລ້ວ ຍັງມີໜ້າໜຸ່ມອີກ. ເດັກນ້ອຍຊາຍ ອາຍຸພຽງ 10-11 ປີ, ອາຍຸຍັງນ້ອຍ ເຂົາເຈົ້າຍັງຄ່ອຍມີເວລາຫຼິ້ນ ແລະ ຂີ້ຄ້ານ, ແຕ່ເມື່ອຖືກເອີ້ນມາຝຶກຊ້ອມ, ລ້ວນແຕ່ມີຄວາມກະຕືລືລົ້ນ, ມີຄວາມສຸກ ແລະ ພູມໃຈທີ່ໄດ້ເປັນນັກເລາະ, ຮ້ອງເພງເປັນຜູ້ຊ່ວຍ. ພວກເດັກຊາຍທີ່ສູງອາຍຸໄດ້ປະຕິບັດຫຼາຍຂຶ້ນແລະໄດ້ຊ່ຽວຊານ oars, ຄຸ້ນເຄີຍກັບການກໍານົດ. ເດັກຊາຍຫນຸ່ມພຽງແຕ່ເບິ່ງແລະປະຕິບັດ, ທັງຫນ້າສົນໃຈແລະປະສາດ. ປະຈຸບັນ, ທ່ານ ຫວູວັນຮຸ່ງ ເປັນຜູ້ບັນຊາການຂອງຄະນະກຳມະບານແຖວໝູ່ບ້ານ, ທັງເປັນຄູສອນຂອງຄະນະກຳມະບານເຮືອໄວໜຸ່ມ, ທັງຕີແລະແກ້ໄຂການເຄື່ອນໄຫວຂອງເດັກຊາຍແຕ່ລະຄົນ. ສຽງຮ້ອງເພງຂອງເດັກນ້ອຍຍັງບໍ່ທັນມີຄວາມກ້າຫານຂອງສຽງທີ່ສາມາດເອົາຊະນະລົມ ແລະ ຄື້ນໄດ້, ຍັງບໍ່ມີ ຄວາມຕື່ນເຕັ້ນ ແລະ ຄວາມກະຕືລືລົ້ນທີ່ຈະເອົາຊະນະລົມພະຍຸຂອງທະເລ, ແລະພວກເຂົາບໍ່ມີຄວາມກະວົນກະວາຍເຖິງວັນທີ່ລອຍຢູ່ເທິງຄື້ນ. ເດັກຊາຍຍັງບໍ່ສາມາດຮັບຕໍາແໜ່ງທີ່ສໍາຄັນເຊັ່ນ: ນາຍກອງ, ນາຍກອງ ແລະ ຕັນທີມໃນວົງການຮ້ອງເພງ, ຍ້ອນສຽງຮ້ອງເພງທີ່ຍັງອ່ອນເພຍ, ຄວາມສາມາດດ້ານການສະແດງ, ແລະ ຂາດປະສົບການ. ແຕ່ຄວາມສາມັກຄີຂອງຊາວໜຸ່ມຂອງເຂົາເຈົ້າຟັງຄືວ່າມີຄວາມວຸ້ນວາຍ ແລະ ເຕັມໄປດ້ວຍຄວາມສຳຄັນຕໍ່ອະນາຄົດຂ້າງໜ້າ.

ໂຮບະເທາະ ແມ່ນກຳເນີດຈາກຊີວິດຊາວປະມົງ, ໄດ້ຈຳລອງຊີວິດຜ່ານບົດເພງ, ດົນຕີ, ຟ້ອນ. ຜູ້ທີ່ຮ້ອງໂຮບາທາວຍັງເປັນຊາວປະມົງທີ່ໄດ້ທົນກັບຄວາມລຳບາກຂອງຝົນແລະແສງຕາເວັນ, ລົມແຮງແລະຄື້ນຟອງ, ແລະລອຍຢູ່ເທິງມະຫາສະໝຸດ. ສິ່ງດັ່ງກ່າວຊ່ວຍໃຫ້ຄວາມເບີກບານມ່ວນຊື່ນ ແລະ ຄວາມກະຕືລືລົ້ນຂອງຊາວແຄມຝັ່ງທະເລໄດ້ຮັບການຖ່າຍທອດຢ່າງສັກສິດ ແລະ ສະແດງອອກຢ່າງຄົບຖ້ວນຜ່ານເນື້ອເພງ ແລະ ແຕ່ລະເນື້ອເພງຂອງ ໂຮບາ Trao. ບາງທີພຽງແຕ່ເມື່ອດຳລົງຊີວິດຢູ່ແຄມທະເລ, ຕິດກັບທະເລ, ປະເຊີນໜ້າກັບຄື້ນຟອງ, ລົມແຮງໃນຍາມຄ່ຳຄືນທີ່ໜາວເຢັນ, ໃນພື້ນທີ່ກວ້າງໃຫຍ່ຂອງທະເລ, ຄົນເຮົາສາມາດຮູ້ສຶກ ແລະ ຊື່ນຊົມຢ່າງສຸດອົກສຸດໃຈໃນຄວາມໝາຍຂອງຄວາມເປີດກວ້າງ ແລະ ຄວາມໃກ້ຊິດ, ຄວາມສັກສິດ ແລະ ຄວາມຕື່ນຕາຕື່ນໃຈຂອງ ໂຮ ບາ ເທາະ.

ນຳພາພວກຂ້າພະເຈົ້າຜ່ານໝູ່ບ້ານ, ທ່ານ ຮ່ວາງຈູງ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ໝູ່ບ້ານມາຍເຫີໄດ້ປ່ຽນແປງຫຼາຍຢ່າງ. ໃນໝູ່ບ້ານເກົ່າ, ຊ່ອງທາງທະເລແລ່ນມາໃກ້ເຮືອນ, ເຮືອມາແລະໄປມາ. ເມື່ອເວລາຜ່ານໄປ, ແຜ່ນດິນເກົ່າໄດ້ຄ່ອຍໆພັງທະລາຍລົງ, ໝູ່ບ້ານກໍຄ່ອຍໆຖອຍໄປພາຍໃນ, ປະຈຸບັນຫ່າງຈາກທະເລບໍ່ເທົ່າໃດກິໂລແມັດ. ແຕ່ຊາວບ້ານຍັງຄົງຮັກສາອາຊີບຫາປາທີ່ສືບທອດກັນມາຈາກບັນພະບຸລຸດ. ຢູ່ເດີ່ນບ້ານຂອງຊຸມຊົນ, ການຝຶກຊ້ອມການຂີ່ເຮືອຍັງດຳເນີນຕໍ່ໄປ, ເຖິງແມ່ນໃນຕອນກາງຄືນ. ລໍຖ້າລະດູໃບໄມ້ປົ່ງທີ່ຈະມາເຖິງ, ງານບຸນ Nghinh Ong ຈະມາເຖິງ, ໄຫຫີນ, ໄຫເຫຼົ້າ, ເຮືອຫາປາຈະສະແດງບັນດາລາຍການຮ້ອງເພງທີ່ດີທີ່ສຸດດ້ວຍມືຂອງຊາວປະມົງ. ເປັນເພງຂອບໃຈພະເຈົ້າແຫ່ງທະເລໃຕ້ທີ່ໄດ້ຊີ້ນຳເຮືອຜ່ານພາຍຸ, ເປັນເພງຂອບໃຈແມ່ນ້ຳທະເລທີ່ອົດທົນ. ທັງເປັນບົດເພງຂອງເພື່ອນຮ່ວມເຮືອທີ່ຮ່ວມຊີວິດຢູ່ທະເລ, ຫວັງວ່າຈະໄດ້ກັບຄືນເມືອບ້ານທີ່ອົບອຸ່ນແລະສະຫງົບສຸກ.

ຕາມທ່ານ VUONG DU (NDO)

ລິ້ງບົດຄວາມຕົ້ນສະບັບ: https://nhandan.vn/dieu-ho-bien-khoi-post764618.html

ໃຫ້ຄະແນນບົດຄວາມນີ້

ແຫຼ່ງທີ່ມາ