ເພງ ທະເລ | ໜັງສືພິມເອເລັກໂຕຼນິກ Gia Lai

ສຽງຂັບຮ້ອງ, ຂັບລຳ, ພ້ອມກັບຈັງຫວະຄ້ອງຂອງກອງ, ບາງຄັ້ງກໍ່ເບີກບານ, ບາງເທື່ອກໍ່ຮູ້ສຶກສົດຊື່ນ… ເປັນເວລາຫຼາຍປີແລ້ວ, ສຽງດັງກ້ອງກັງວານໄດ້ດັງກ້ອງກັງວານຂຶ້ນເປັນປະຈຳ, ຂັບໄລ່ສຽງຄື້ນທະເລຢູ່ໝູ່ບ້ານ ໝີງຮ່ຽນ, ຕາແສງ ໝີດົ່ງ, ຟານຮາງ-ເທບຈາມ, ແຂວງ ນິງທ້ວນ . ປີໜຶ່ງ ຫຼື 2 ຄັ້ງ, ກ່ອນງານບຸນໃຫຍ່ຂອງຊາວປະມົງ, ຊາວປະມົງໄດ້ວາງອອກຊົ່ວຄາວ, ເຕົ້າໂຮມກັນຢູ່ຕໍ່ໜ້າບ້ານປະຊາຊົນ, ນຸ່ງຊຸດອາພອນ, ປະຕິບັດຢ່າງກະຕືລືລົ້ນ. ການຂັບຮ້ອງແຕ່ຄາວບັນພະບຸລຸດໄດ້ເດີນເຮືອຂ້າມທະເລເພື່ອສ້າງຕັ້ງບ້ານ, ໄດ້ຜ່ານຜ່າຄວາມຫຍຸ້ງຍາກນັບບໍ່ຖ້ວນ ແລະ ສືບຕໍ່ໄດ້ຮັບການຮັກສາ ແລະ ສືບຕໍ່ໄດ້ຮັບການຮັກສາໄວ້ໂດຍປະຊາຊົນໝູ່ບ້ານແຄມທະເລແຫ່ງນີ້.

ງານບຸນຫາປາໃນຕົ້ນປີແມ່ນຄຶກຄື້ນດ້ວຍກິດຈະກຳ.

1/ ຊາວເຜົ່າ ມ້ຽນເຍີນ ຄຸ້ນເຄີຍກັບການຮ້ອງເພງພື້ນເມືອງທີ່ເອີ້ນວ່າ “ບ່າຕ່າ”. ດັ່ງທີ່ຜູ້ເຖົ້າແກ່ຢູ່ທີ່ນີ້ອະທິບາຍ, "ba" ແມ່ນການອອກສຽງທີ່ເສຍຫາຍຂອງ "bach," ຊຶ່ງຫມາຍຄວາມວ່າຫຼາຍຮ້ອຍຄົນ. "Trao" ຫມາຍຄວາມວ່າ oar. ຢູ່ບາງເຂດແຄມຝັ່ງທະເລລຽບຕາມຝັ່ງທະເລຈາກກວາງນາມໄປຮອດ ບິ່ງທ້ວນ , ມັນໄດ້ຖືກເອີ້ນວ່າ “ບາເຈົາ” ຊຶ່ງໝາຍຄວາມວ່າ “ກຳແໜ້ນອ່າວ”. ສັງເກດການຝຶກຊ້ອມ ຫຼື ການສະແດງໃນງານບຸນຕ່າງໆ, ທັງສອງຊື່ແມ່ນທຳມະດາ ແລະສົມເຫດສົມຜົນ. ເນື່ອງຈາກວ່າ oarsmen ແມ່ນສິ່ງທີ່ຂາດບໍ່ໄດ້ໃນການສະແດງຮ້ອງເພງພື້ນເມືອງ. ຄະນະຮ້ອງເພງ "ບາຕ້າ" ສາມາດມີສະມາຊິກແຕ່ 20 ຫາ 30 ຄົນ, ແຕ່ຈຳນວນນັກຮ້ອງທີ່ເອີ້ນວ່າ "ໄຕສວນ" ໃນການສະແດງລ້ວນແຕ່ຕ້ອງມີຄວາມສົມດຸນສະເໝີ. ທະຫານເຮືອເຫຼົ່ານີ້ທັງຈຳລອງເຮືອຂ້າມທະເລໄປພ້ອມໆກັນ, ຮ້ອງເພງພ້ອມກັບນັກຮ້ອງ, ໄດ້ສ້າງພາບພົດຂອງຊາວປະມົງທີ່ເຮັດວຽກຢູ່ທະເລຄືນໃໝ່. ແຕ່ລະຕົວລະຄອນໃນລາຍການສະແດງ “ໂຮ່ບ່າຈ່າວ” ໄດ້ປະສົມກົມກຽວກັນນຳໃຊ້ບັນດາສິລະປະພື້ນເມືອງເຊັ່ນ: ການສະແດງລະຄອນ, ການບັນຍາຍ, ການໂອ້ລົມສົນທະນາ, ການຮ້ອງເພງເພື່ອພັນລະນາເຖິງຊີວິດທີ່ເຕັມໄປດ້ວຍຄວາມລຳບາກ, ຄວາມລຳບາກ, ໄພອັນຕະລາຍຢູ່ເທິງນ້ຳ. ແຕ່ລະຊັ້ນຂອງບົດເພງລ້ວນແຕ່ມີຄວາມເອກອ້າງທະນົງໃຈ ແລະ ເມດຕາປານີ, ຢູ່ໃນບັນຍາກາດອັນສະຫງ່າລາສີຂອງພິທີກຳ, ແຕ່ຍັງສະທ້ອນເຖິງຊີວິດປະຈຳວັນ ແລະ ຄວາມຮູ້ສຶກຂອງຊາວປະມົງ.

2/ ຄະນະຮ້ອງເພງພື້ນເມືອງຍັງກ່າວເຖິງອະດີດຜູ້ນຳຂອງຕົນ, ຫວໍໂຄຍວຽນ. ເໝືອນດັ່ງຊາວປະມົງອື່ນໆໃນໝູ່ບ້ານ, ທຸກໆບົດເພງ ແລະ ການຟ້ອນພື້ນເມືອງໄດ້ຝັງຢູ່ໃນເລືອດ ແລະຈິດໃຈຂອງລາວຕັ້ງແຕ່ຍັງນ້ອຍ ໄດ້ພາພໍ່ໄປວັດບ້ານ ເພື່ອຊົມການສະແດງ. ຕໍ່ມາ, ລາວໄດ້ກາຍເປັນໜຶ່ງໃນຊາວໜຸ່ມຈຳນວນໜ້ອຍໃນພາກພື້ນທີ່ເຂົ້າໃຈ, ຮູ້, ແລະ ຂັບຮ້ອງເພງພື້ນເມືອງໄດ້ດີທີ່ສຸດ.

ໃນບັນຊີຂອງທ່ານ ຫວຽດ, ບັນດາບົດເພງພື້ນເມືອງ “ບາຈ່າວ” ໃນຄວາມຊົງຈຳໃນໄວເດັກຂອງຕົນບໍ່ຕ່າງກັບບັນດາຜູ້ເຖົ້າແກ່ຄືທ່ານ ຫງວຽນຮ່ວາ. ເຖິງວ່າຈະຜ່ານເວລາຜ່ານໄປກໍ່ຕາມ, ແຕ່ບັນຍາກາດຂອງ “ບາທຣາ” ຍັງຄົງຄົງຢູ່. ທ່ານເວີ່ນເຈ່ຍປາວມັກໂອ້ລົມກັບຜູ້ເຖົ້າຜູ້ແກ່ທີ່ມາຈາກລຸ້ນພໍ່, ລຸງທີ່ຮ້ອງເພງ “ບາຈ່າວ” ຢູ່ໝູ່ບ້ານ. ດັ່ງທີ່ທ່ານຮ່ວາຈື່ໄດ້ວ່າ, ເພງພື້ນເມືອງແມ່ນມີອາຍຸກວ່າໝູ່ບ້ານເອງ. ຕົ້ນກຳເນີດຂອງເຂົາເຈົ້າແມ່ນໄດ້ກັບຄືນໄປແຂວງ ກວາງນາມ, ນຳມາທີ່ນີ້ດ້ວຍເຮືອ. ຜ່ານຫລາຍລຸ້ນຄົນ ແລະ ນັບມື້ນັບດີຂຶ້ນ, ເພງພື້ນເມືອງ “ບາຈ່າວ” ເຖິງວ່າຈະຜັນແປໄປໜ້ອຍໜຶ່ງ, ແຕ່ຍັງບໍ່ເຄີຍສູນຫາຍໄປ. ພາຍຫຼັງພວກຂ້າພະເຈົ້າໄປຮອດເມືອງ My Nghia ໄລຍະໜຶ່ງ, ຜູ້ນຳຄະນະດົນຕີພື້ນເມືອງ ” ບ່າຕ່າວ”, ທ່ານ Vo Khoi Nguyen ໄດ້ກາຍເປັນພະສົງ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ, ຍາມໃດມີງານບຸນ, ພະສົງຍັງຢູ່, ເຮັດພິທີກຳ, ໜູນຊ່ວຍກອງ, ສອນໃຫ້ລຸ້ນໜຸ່ມຮູ້ວິທີຮ້ອງເພງ.

3/ ພວກຂ້າພະເຈົ້າໄປຢາມເຮືອນລຸງຫົກ, ເປັນຊາວປະມົງແທ້ໆ ແລະ ທັງເປັນ “ຜູ້ດີເດັ່ນ” ຂອງຄະນະຮ້ອງເພງພື້ນເມືອງທີ່ຊາວບ້ານເອີ້ນເພິ່ນ. ລຸງຫົກແມ່ນຄົນດຽວໃນໝູ່ບ້ານທີ່ຍັງຄົງບັນທຶກບົດເພງພື້ນເມືອງ “ບາຈ່າວ” ທີ່ພໍ່ໄດ້ປະໄວ້. ໜັງສືຂຽນດ້ວຍມືແມ່ນເກົ່າແກ່, ລາຍມືຈາງລົງ, ແຕ່ລາວຍັງຮັກສາມັນຄືກັບຊັບສົມບັດ. ລາວໄດ້ຮັກສາໄວ້ເພື່ອໃຫ້ຄົນລຸ້ນຫຼັງໄດ້ຮູ້ກ່ຽວກັບລັກສະນະວັດທະນະທຳທີ່ສວຍງາມຂອງໝູ່ບ້ານແຄມຝັ່ງທະເລລາວ. ບັນທຶກລາຍລັກອັກສອນອາດຈະສູນເສຍ, ແລະຫມຶກອາດຈະຈາງລົງຕາມເວລາ. ແຕ່ສິ່ງທີ່ຖືກຖ່າຍທອດຜ່ານຄວາມຮູ້ສຶກ, ໂດຍຜ່ານການເຫັນແລະການໄດ້ຍິນ, ສືບຕໍ່ຢ່າງງຽບໆຄືກັບສາຍນ້ໍາທີ່ບໍ່ມີທີ່ສິ້ນສຸດ.

ຊາວບ້ານມາຍງາໄດ້ຮັກສາ ແລະ ສືບຕໍ່ບັນດາບົດເພງພື້ນເມືອງຂອງຕົນໂດຍຜ່ານວິທີນີ້. ຊາວປະມົງທີ່ປະສົບກັບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ, ຄຸ້ນເຄີຍກັບພາຍຸໃນທະເລເປີດ, ແມ່ນບໍ່ຄ່ອຍມີເວລານັ່ງຮຽນເນື້ອເພງ ແລະ ເພງຢ່າງເໝາະສົມ. ເຂົາເຈົ້າພຽງແຕ່ຟັງກັນຮ້ອງເພງ, ຮຽນເຕັ້ນຂອງກັນ, ຜູ້ເຖົ້າສອນຜູ້ນ້ອຍ, ແລະຜູ້ນ້ອຍກໍສອນເດັກນ້ອຍ. ນັ້ນຄືເພງທີ່ດົນນານ, ເປັນຊັ້ນໆ, ບາງຄັ້ງມີຈິດໃຈ, ບາງຄັ້ງດ້ວຍໃຈ, ບາງຄັ້ງກະວີ, ບາງຄັ້ງກໍຄືກັບການສົນທະນາ… ແລະທຸກຄົນຮູ້ຈັກເຂົາເຈົ້າດ້ວຍຫົວໃຈ. ປະຕິບັດຕາມຈັງຫວະຂອງສຽງແຄນ ແລະ ສຽງຕົບມືຂອງຜູ້ຂັບເຮືອເປັນຈັງຫວະທີ່ສະໝໍ່າສະເໝີ, ບາງຄັ້ງກໍດັງກ້ອງໄປພ້ອມໆກັນ.

4/ ໃນການຝຶກຊ້ອມຂອງທີມເຮືອຊ່ວງ ເຫັນໄດ້ວ່າ ຄຽງຂ້າງໜ້າດິນຟ້າອາກາດກໍ່ມີໜ້າໜຸ່ມຫຼາຍໜ້າ. ເດັກນ້ອຍອາຍຸ 10 ປີ ຫຼື 11 ປີ, ຍັງມັກຫຼິ້ນ ແລະ ຫຼົງໄຫຼ, ລ້ວນແຕ່ມີຄວາມກະຕືລືລົ້ນ, ມີຄວາມສຸກ, ແລະ ພູມໃຈທີ່ຈະຖືກເອີ້ນໃຫ້ຝຶກຂີ່ເຮືອ, ຖື oars, ແລະເຂົ້າຮ່ວມໃນການຮ້ອງເພງ. ເດັກຊາຍທີ່ສູງອາຍຸ, ໄດ້ປະຕິບັດຫຼາຍ, ມີຄວາມຊໍານິຊໍານານໃນການ rowing ແລະຄຸ້ນເຄີຍກັບພິທີກໍາ. ຢ່າງໃດກໍຕາມ, ເດັກຊາຍຫນຸ່ມ, ເບິ່ງແລະປະຕິບັດໄປພ້ອມໆກັນ, ມີຄວາມຮູ້ສຶກຕື່ນເຕັ້ນແລະປະສາດ. ທ່ານຫວູວັນຮຸ່ງ, ປະຈຸບັນເປັນຫົວໜ້າຄະນະກຳມະການກຳລັງເຮືອຂອງໝູ່ບ້ານແລະຍັງເປັນຄູສອນຂອງຄະນະຊາວໜຸ່ມໄດ້ຕີງູໃນຂະນະທີ່ແກ້ໄຂການເຄື່ອນໄຫວຂອງເດັກຊາຍແຕ່ລະຄົນ. ສຽງຂອງພວກເຂົາຂາດສຽງທີ່ສະຫງ່າງາມ, ມີພະລັງທີ່ເອົາຊະນະຄື້ນຟອງແລະລົມ, ຄວາມຮັກທີ່ຫນ້າຕື່ນເຕັ້ນທີ່ຜ່ານລົມພາຍຸຂອງທະເລ, ແລະຄວາມປາຖະຫນາອັນໂຫດຮ້າຍທີ່ເກີດຂື້ນໂດຍວັນເວລາຢູ່ໃນທະເລ. ເດັກຊາຍເຫຼົ່ານີ້ຍັງບໍ່ທັນພ້ອມທີ່ຈະຮັບໜ້າທີ່ສຳຄັນເຊັ່ນ: ຫົວໜ້າກອງບັນຊາການ, ຫົວໜ້າກອງບັນຊາການ ແລະ ນາຍໜ້າໃນວົງການຮ້ອງເພງ, ຍ້ອນວ່າສຽງຂອງເຂົາເຈົ້າຍັງອ່ອນ, ຄວາມສາມາດດ້ານການສະແດງຍັງຂາດແຄນ ແລະ ຂາດປະສົບການ. ແຕ່ສຽງທີ່ສອດຄ່ອງກັນຂອງໄວຫນຸ່ມຂອງພວກເຂົາແມ່ນທັງມີຊີວິດຊີວາແລະເຕັມໄປດ້ວຍພະລັງຊີວິດຂອງອະນາຄົດຂ້າງຫນ້າ.

ເພງພື້ນເມືອງ “ຮ່ວາບ່າຈ່າວ” ມີຕົ້ນກຳເນີດມາຈາກຊີວິດຊາວປະມົງ, ສະແດງໃຫ້ເຫັນຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງເຂົາເຈົ້າຜ່ານບົດເພງ, ດົນຕີ, ຟ້ອນ. ບັນດາຜູ້ຮ້ອງເພງ “ຮ່ວາບ່າຈ່າວ” ກໍ່ແມ່ນຊາວປະມົງ, ອົດທົນກັບອາກາດທີ່ຮ້າຍແຮງ, ແບກຫາບຄື້ນຟອງ, ລົມແຮງ, ລອຍຢູ່ເທິງທະເລເປີດ. ສິ່ງດັ່ງກ່າວເຮັດໃຫ້ຄວາມເບີກບານມ່ວນຊື່ນ ແລະ ຄວາມກະຕືລືລົ້ນຂອງປະຊາຊົນເຂດແຄມທະເລໄດ້ສະແດງອອກຢ່າງຄົບຖ້ວນ ແລະ ຖ່າຍທອດຜ່ານບົດເພງ ແລະ ເນື້ອເພງຂອງ “ຮ່ວາງບາ ເຕົ່າ”. ບາງທີພຽງແຕ່ຜູ້ທີ່ອາໄສຢູ່ທະເລ, ມີຄວາມໃກ້ຊິດສະໜິດສະໜົມ, ປະເຊີນກັບຄື້ນຟອງ, ລົມແຮງໃນຄືນທີ່ໜາວເຢັນ, ແລະຄວາມກວ້າງໃຫຍ່ຂອງມະຫາສະ ໝຸດ, ກໍ່ສາມາດຮູ້ຄຸນຄ່າແລະທະນຸຖະຫນອມຄວາມ ໝາຍ ຂອງລັກສະນະທີ່ກວ້າງຂວາງ, ສະໜິດສະໜົມ, ສັກສິດແຕ່ມີຊີວິດຊີວາຂອງເພງ "Hò Bá Trạo".

ຂັບໄລ່ພວກຂ້າພະເຈົ້າຜ່ານໝູ່ບ້ານ, ທ່ານ ຮ່ວາງຈູງ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ໝູ່ບ້ານ My Nghia ມີການປ່ຽນແປງຫລາຍຢ່າງ. ໃນເມື່ອກ່ອນ, ຊ່ອງທາງທະເລໄດ້ແລ່ນໄປຄຽງຄູ່ກັບບ້ານເຮືອນ, ມີເຮືອໄປມາເລື້ອຍໆ. ເມື່ອເວລາຜ່ານໄປ, ດິນແດນຄ່ອຍໆສະສົມ, ແລະບ້ານໄດ້ຍ້າຍເຂົ້າໄປໃນນ້ໍາ, ໃນປັດຈຸບັນຫຼາຍກິໂລແມັດຈາກທະເລ. ແຕ່ຊາວບ້ານຍັງຄົງຮັກສາອາຊີບຫາປາທີ່ສືບທອດກັນມາຈາກບັນພະບຸລຸດ. ຢູ່ໃນໝູ່ບ້ານ, ການຮ້ອງເພງຂອງຊາວເຮືອພື້ນເມືອງຍັງສືບຕໍ່ດຳເນີນຕໍ່ໄປ, ເຖິງແມ່ນໃນຕອນກາງຄືນ. ລໍຖ້າລະດູໃບໄມ້ປົ່ງ ແລະ ງານບຸນ Nghinh Ong, ວົງດົນຕີ oars, ເຫຼົ້າແວງ, ໂຖປັດສະວະຈະສະແດງບັນດາບົດເພງ ແລະ ການສະແດງສິລະປະທີ່ດີທີ່ສຸດໃນມືຂອງຊາວປະມົງ. ນີ້ແມ່ນເພງຂອບອົກຂອບໃຈພະເຈົ້າແຫ່ງທະເລໃຕ້ທີ່ໄດ້ຊີ້ນຳກຳປັ່ນຜ່ານພາຍຸ, ເພງຂອບໃຈແມ່ນ້ຳທະເລ. ພວກເຂົາເຈົ້າຍັງແມ່ນບົດເພງແຫ່ງຄວາມສາມັກຄີມິດຕະພາບຂອງເພື່ອນຊາວປະມົງ, ແບ່ງປັນຊີວິດຢູ່ທະເລ, ຫວັງວ່າຈະໄດ້ກັບຄືນເມືອບ້ານຢ່າງປອດໄພ, ຮັ່ງມີ.

ຕາມທ່ານ VUONG DU (NDO)

ເຊື່ອມຕໍ່ຫາບົດຄວາມຕົ້ນສະບັບ: https://nhandan.vn/dieu-ho-bien-khoi-post764618.html

ໃຫ້ຄະແນນບົດຄວາມນີ້

ແຫຼ່ງທີ່ມາ