Luật thanh tra năm 2022: Khắc phục bất cập, vướng mắc, nâng cao hiệu quả thanh tra
Từ ngày 1.7.2023, Luật Thanh tra năm 2022 chính thức có hiệu lực. Với nhiều điểm mới quan trọng, Luật sẽ khắc phục những hạn chế, bất cập, khó khăn, vướng mắc trong các quy định của Luật Thanh tra hiện hành.
 |
| Chánh Thanh tra tỉnh NGUYỄN VĂN THƠM. Ảnh: M.L |
Theo Chánh Thanh tra tỉnh Nguyễn Văn Thơm, điểm mới nổi bật đầu tiên của Luật Thanh tra năm 2022 là Luật cho phép thành lập Thanh tra Tổng cục, Cục thuộc Bộ. Đồng thời, quy định linh hoạt về việc thành lập Thanh tra sở. Theo đó, Thanh tra sở được thành lập trong 3 trường hợp: Theo quy định của Luật; tại sở có phạm vi quản lý rộng và yêu cầu quản lý chuyên ngành phức tạp theo quy định của Chính phủ; tại sở do UBND cấp tỉnh quyết định căn cứ vào yêu cầu quản lý nhà nước tại địa phương và biên chế được giao. Tại những sở không thành lập cơ quan thanh tra, giám đốc sở giao đơn vị thuộc sở thực hiện nhiệm vụ tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo quy định. Thanh tra tỉnh được giao thực hiện nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành với cơ quan, tổ chức, cá nhân thuộc phạm vi quản lý của các sở không thành lập cơ quan thanh tra.
Thứ hai, Luật quy định cụ thể và đầy đủ trình tự các bước tiến hành một cuộc thanh tra mà trước đây điều chỉnh trong các văn bản dưới luật (cụ thể là các thông tư hướng dẫn của Thanh tra Chính phủ). Từ đó, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động thanh tra và tạo sự thống nhất trong việc áp dụng thực hiện. Ngoài ra, Luật cũng quy định một cuộc thanh tra có thể ban hành nhiều kết luận thanh tra để phục vụ kịp thời công tác quản lý nhà nước và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm phát hiện qua thanh tra.
Thứ ba, Luật bổ sung quy định thẩm định kết luận thanh tra đối với dự thảo kết luận thanh tra của Thanh tra Chính phủ, Thanh tra Bộ và Thanh tra tỉnh; đối với dự thảo kết luận thanh tra của các cơ quan thanh tra khác được thực hiện khi cần thiết. Luật Thanh tra năm 2022 cũng bổ sung quy định giám sát hoạt động Đoàn thanh tra nhằm chủ động phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực, nâng cao kỷ luật, kỷ cương đối với người tiến hành thanh tra.
Thứ tư, Luật quy định đầy đủ, cụ thể để xử lý chồng chéo, trùng lặp trong hoạt động thanh tra ngay từ khâu lập kế hoạch thanh tra. Theo đó, mỗi Bộ chỉ có một kế hoạch thanh tra chung, gồm kế hoạch thanh tra của Thanh tra Bộ và kế hoạch thanh tra của Tổng cục, Cục thuộc Bộ; mỗi tỉnh chỉ có một kế hoạch thanh tra, gồm kế hoạch thanh tra của Thanh tra tỉnh, kế hoạch thanh tra của Thanh tra Sở và kế hoạch thanh tra của Thanh tra cấp huyện.
Thứ năm, Luật đã quy định cụ thể hơn về sự phối hợp trong hoạt động thanh tra, kiểm toán nhà nước, điều tra nhằm xử lý các trường hợp bị chồng chéo, trùng lặp trong các khâu, các giai đoạn có mối quan hệ với nhau; góp phần phòng, chống tội phạm và các vi phạm pháp luật khác trong quản lý nhà nước.
● Theo ông, những điểm mới của Luật Thanh tra năm 2022 sẽ góp phần khắc phục những khó khăn, tồn tại, hạn chế trong quá trình thực hiện công tác thanh tra trên địa bàn tỉnh như thế nào?
– Luật Thanh tra năm 2022 được ban hành nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập, khó khăn, vướng mắc đã bộc lộ qua nhiều năm thi hành Luật Thanh tra năm 2010. Đối với tỉnh Bình Định, theo chúng tôi, Luật ra đời sẽ góp phần khắc phục nhiều hạn chế, bất cập trong tổ chức và hoạt động thanh tra hiện nay.
 |
|
Thanh tra tỉnh công bố Quyết định thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật trong công tác quản lý, sử dụng đất đai, việc cho thuê đất và thực hiện nghĩa vụ tài chính tại các cụm công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2016 – 2021. Ảnh: Thanh tra tỉnh |
Trước hết, Luật sẽ góp phần khắc phục tình trạng chồng chéo, trùng lắp trong việc xây dựng và thực hiện kế hoạch thanh tra hằng năm giữa các cơ quan thanh tra nhà nước trên địa bàn tỉnh. Từ năm 2024, Thanh tra tỉnh, Thanh tra huyện và Thanh tra các sở chỉ còn thực hiện chung một kế hoạch thanh tra do Thanh tra tỉnh xây dựng, trình Chủ tịch UBND tỉnh ban hành theo quy định tại Điều 45 của Luật Thanh tra năm 2022.
Việc thực hiện chung một kế hoạch thanh tra còn góp phần tăng cường vai trò, trách nhiệm của Thanh tra tỉnh trong việc chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc về công tác và nghiệp vụ đối với Thanh tra cấp sở, cấp huyện, bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất, hiệu quả trong hoạt động thanh tra toàn ngành. Đồng thời, nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan thanh tra các cấp, các ngành trong việc chỉ đạo triển khai, thực hiện các cuộc thanh tra, bảo đảm đúng mục tiêu, yêu cầu, tiến độ, chất lượng, hiệu lực, hiệu quả.
Mặt khác, Luật Thanh tra năm 2022 đã luật hóa trình tự, thủ tục tiến hành một cuộc thanh tra, tạo sự thống nhất trong áp dụng thực hiện; nâng cao trách nhiệm của những người tiến hành thanh tra, trước hết là của người ban hành quyết định thanh tra và trưởng đoàn thanh tra. Từ đó tạo sự chuyển biến về chất đối với hiệu lực, hiệu quả thanh tra, khắc phục tình trạng kéo dài thời gian thanh tra, chậm báo cáo kết quả thanh tra, chậm ban hành kết luận thanh tra.
Ngoài ra, Luật ra đời góp phần tạo cơ sở pháp lý quan trọng cho ngành Thanh tra tiến hành rà soát, củng cố, kiện toàn hệ thống tổ chức, trước hết là tổ chức Thanh tra các sở và cơ cấu tổ chức bên trong của Thanh tra tỉnh; nâng cao chất lượng đội ngũ công chức thanh tra. Sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các quy chế, quy định về tổ chức và hoạt động phù hợp với việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao theo các quy định mới của Luật Thanh tra năm 2022 và tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25.10.2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.
● Thanh tra tỉnh sẽ phổ biến, tuyên truyền Luật Thanh tra năm 2022 như thế nào để đảm bảo Luật sớm đi vào cuộc sống, thưa ông?
– Để góp phần đưa Luật Thanh tra năm 2022 nhanh chóng đi vào cuộc sống, phát huy hiệu lực, hiệu quả, vừa qua, Thanh tra tỉnh đã tham mưu UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 51/KH-UBND ngày 21.3.2023 về phổ biến Luật Thanh tra năm 2022 trên địa bàn tỉnh.
Riêng Thanh tra tỉnh, trong tháng 6.2023 sẽ tham mưu UBND tỉnh tổ chức Hội nghị để phổ biến, quán triệt Luật Thanh tra năm 2022 cho cán bộ lãnh đạo, quản lý cấp tỉnh, cấp huyện, các cơ quan Trung ương đóng trên địa bàn tỉnh và cán bộ lãnh đạo, quản lý các cơ quan thanh tra trên địa bàn tỉnh.
Đồng thời, Thanh tra tỉnh cũng sẽ chỉ đạo, hướng dẫn các cơ quan thanh tra tổ chức cho đội ngũ cán bộ, công chức toàn ngành thanh tra nghiên cứu, nắm vững các quy định mới của Luật Thanh tra năm 2022 để áp dụng thực hiện đúng đắn, hiệu quả trong thực tiễn công tác.
● Xin cảm ơn ông.
MAI LÂM (Thực hiện)
