Mỗi khi có chuyện buồn, vui Fan Xiaotong, 13 tuổi, đều lập tức gửi tin nhắn khoe với cha mẹ, những người cô chỉ biết mặt trên mạng xã hội.
Cha mẹ của cô bé học sinh trung học cơ sở ở Thượng Hải chỉ là hai người có ảnh hưởng trên mạng xã hội, thường livestream hoặc đăng các video về việc nuôi dạy con cái. Họ luôn thể hiện quan điểm nuôi dạy con tích cực, trìu mến – điều mà Fan chưa bao giờ được trải nghiệm từ khi bố mẹ ly hôn vài năm trước. Cô bé sống cùng bố một thời gian và hiện ở với mẹ nhưng không có kết nối.
Cô bé 13 tuổi đã trở thành người hâm mộ của cặp đôi trên Douyin từ những video dễ thương đăng tải về việc ứng xử khi con chưa làm bài về nhà, bị thầy cô nhắc nhở. Thay vì phương pháp nuôi dạy con truyền thống, có kỷ luật, họ lại chọn cách tâm sự, bày tỏ tình cảm.
Fan nói dù bố mẹ trên mạng không biết mình là ai, ít khi trả lời tin nhắn, nhưng cô bé không quan tâm. Cô thích được chia sẻ cảm xúc của mình với họ và hồi hộp khi thi thoảng nhận tin nhắn khích lệ.
“Nó giống như việc thấy lối đi mới, khi bản thân nhận được sự hỗ trợ tinh thần mà tôi không thể có được trong cuộc sống thực”, cô bé nói.
Hình ảnh từ tài khoản “cha mẹ kỹ thuật số” chia sẻ khoảnh khắc nấu ăn với người xem trên Douyin. Ảnh chụp màn hình: @小琳妈妈
Số người trẻ tìm đến cha mẹ kỹ thuật số như Fan không ít. Đã có sự gia tăng của những người có ảnh hưởng về cách nuôi dạy con trên phương tiện truyền thông xã hội Trung Quốc những tháng gần đây. Người xem không phải phụ huynh tìm kiếm lời khuyên mà là người trẻ bị thu hút bởi cách đối xử cởi mở, quan tâm của người chia sẻ.
Nhiều người trong số họ cảm thấy không còn kết nối với phụ huynh và coi “cha mẹ qua màn hình” chỗ dựa tình cảm.
Cặp đôi Fan theo dõi nhận được nhiều tình cảm của người trẻ trên mạng xã hội từ nửa cuối năm 2023. Trong một clip chia sẻ hồi tháng 11 năm ngoái, hai người nhảy múa vui vẻ dưới ánh đèn đường sau khi gửi tin nhắn cho con. Nội dung là lời xin lỗi chân thành vì đã gây áp lực cho con vì mong đứa trẻ có một công việc ổn định.
“Bố mẹ không có khả năng đem lại cho con một cuộc sống vô tư, thoải mái nên luôn nuôi hy vọng con tìm được công việc ổn định. Nhưng nhìn thấy đôi mắt u sầu của con, bố mẹ biết bản thân đã mắc lỗi”, tin nhắn viết.
Giống như nhiều video thuộc thể loại này, đoạn video được coi là dàn dựng. Cặp đôi này tuyên bố mong muốn thay đổi nhận thức của các phụ huynh về việc dạy con. Giọng điệu chân thành và cách thể hiện tình cảm đang gây được tiếng vang với nhiều người ở Trung Quốc.
“Tôi cảm thấy mình được chữa lành khi nghe lời động viên đó”, một người dùng nhận xét.
Đầu năm 2024, cặp đôi đã có hơn một triệu người hâm mộ trên Douyin. Nhiều người trẻ đã chia sẻ những trải nghiệm đau thương đến tài khoản này và mong muốn tìm kiếm lời động viên từ “cha mẹ kỹ thuật số” của họ.
Xu hướng “cha mẹ kỹ thuật số” tiếp tục tăng lên, người xem cũng mở rộng độ tuổi. Zhang Peixian, 35 tuổi, cũng nhận một vài người có ảnh hưởng làm “cha mẹ kỹ thuật số”. Việc tương tác với họ giúp người phụ nữ 35 tuổi có cảm giác được bù đắp tình cảm thiếu hụt ngày còn nhỏ.
Ngôi nhà thơ ấu của Zhang không phải nơi hạnh phúc. Cô kể bố thường xuyên đánh đập mẹ và tạo ranh giới với các con. Đó là lý do khi thấy nụ cười vui vẻ của các cặp cha mẹ trên mạng xã hội bản thân cô lại cảm động.
“Trong suốt 35 năm cuộc đời, tôi chưa bao giờ thấy mẹ cười như vậy”, Zhang nói.
Đoạn tin nhắn gửi đến con trai từ tài khoản “cha mẹ kỹ thuật số” chia sẻ cuối năm 2023 gây chú ý. Ảnh chụp màn hình: @小琳妈妈
Wu, 43 tuổi, người viết blog về cuộc sống gia đình từ vài tháng trước, cũng thu hút hơn 70.000 người theo dõi trên nền tảng Xiaohongshu. Nhiều người theo dõi đã coi cô là cha mẹ kỹ thuật số. Từ đây người phụ nữ 43 tuổi nhận được nhiều tin nhắn chia sẻ.
Những câu chuyện của độc giả thường gây sốc cho Wu. Một người nói cha chỉ cho phép tắm vào những thời điểm nhất định và sẽ đánh nếu không nghe lời; tài khoản khác nói bị bố mẹ thúc ép học trong nhiều giờ, dù bản thân được chẩn đoán mắc chứng rối loạn tim bẩm sinh. Thậm chí cô từng nhận tin nhắn nói có ý định làm hại bản thân.
“Sự xuất hiện của ‘cha mẹ kỹ thuật số’ là điều đáng buồn với xã hội khi mọi người tìm đến mạng xã hội để an ủi tinh thần. Còn cha mẹ thực sự của họ không hoàn thành trách nhiệm của bản thân”, Wu nói. Người phụ nữ cũng cho biết luôn trả lời mọi tin nhắn bởi cho rằng đối phương luôn mong chờ điều tích cực trong cuộc sống.
Yu Zehao, một nhà trị liệu tâm lý có trụ sở tại thành phố Vũ Hán, miền trung Trung Quốc, cho biết cha mẹ kỹ thuật số gia tăng để lấp đầy một lỗ hổng tình cảm của nhiều trẻ em. Trong khi nhiều phụ huynh Trung Quốc thường tập trung vào việc dạy con cái họ kỷ luật, phụ huynh kỹ thuật số lại hỗ trợ tinh thần.
“Những đứa trẻ đang được rèn luyện để trở thành một cá nhân phù hợp với những gì xã hội yêu cầu, giống như một chiếc bánh được tạo khuôn trong máy” Yu nói. “Điều này tương tự như quan niệm nuôi dạy con cái, cha mẹ tin rằng nếu con cái họ không tuân thủ một số quy tắc nhất định, chúng có thể sẽ khổ sở trong tương lai”.
Mặc dù cha mẹ kỹ thuật số đang giúp cân bằng cảm xúc nhưng chuyên gia Yu lo ngại nguy làm suy yếu ý thức thực tế của người trẻ.
“Nó giống như việc ăn kiêng. Họ có thể giúp chúng ta chuyển sang lối sống lành mạnh hơn, nhưng không nên thay thế các bữa ăn thông thường về lâu dài bởi không đủ dinh dưỡng và tạo vết nứt ngày càng lớn giữa các thành viên”, Yu cảnh báo.
Nữ blogger Wu cũng lo ngại về việc những người có ảnh hưởng liệu có đủ điều kiện, kỹ năng để xử lý tất cả những thông điệp đầy cảm xúc mà họ nhận được từ người hâm mộ?
Bản thân là một phụ huynh, Wu cảm thấy bản thân đủ khả năng để đóng vai trò phụ huynh kỹ thuật số, nhưng nhiều người có ảnh hưởng khác không ở vị trí đó. Chưa kể, sẽ có rủi ro mà trẻ em phải đối mặt khi thiết lập mối quan hệ thân thiết với một người lạ trực tuyến.
Như cuối tháng 2, một người có ảnh hưởng nuôi dạy con cái với hơn 100.000 người theo dõi trên Xiaohongshu đột nhiên bị đóng tài khoản. Vẫn chưa rõ chuyện gì đã xảy ra, nhưng nhiều người hâm mộ cho rằng các bài đăng trên blog – viết dưới quan điểm của một người cha nuôi dạy một con gái tuổi teen – thực sự do nữ giới viết.
Nhưng Fan dường như không quan tâm cha mẹ kỹ thuật số của cô ấy có thể là những kẻ mạo danh.
“Điều quan trọng là họ cung cấp cho tôi những lợi ích cảm xúc nhất định,” cô ấy nói.
Minh Phương (Theo SixthTone)
