Mới đây vào ngày 23/5, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã thông báo về việc hạ một loạt lãi suất điều hành từ ngày 25/5. Trong đó, tại quyết định số 951/QĐ-NHNN, thay đối mức lãi suất tối đa đối với tiền gửi bằng VND có kỳ hạn từ 1-6 tháng từ mức 5,5%/năm xuống mức 5%/năm.
Số liệu tăng trưởng tín dụng đến ngày 20/4 chỉ dừng lại ở mức 2,57%, giảm mạnh so với cùng kỳ năm 2022, ở mức 6,46%. Trong khi đó, NHNN đang định hướng tăng trưởng tín dụng khoảng 14-15% trong năm 2023.
Theo nhận định từ Công ty chứng khoán Mirae Asset, NHNN đang có xu hướng giảm lãi suất để kích thích tăng trưởng tín dụng, hỗ trợ cho doanh nghiệp và nền kinh tế, đồng thời tiến tới mức tăng trưởng 14-15% đã được định hướng trong năm 2023. Bởi lẽ, tính đến ngày 20/4, số liệu tăng trưởng tín dụng chỉ ghi nhận ở mức 2,57%, giảm mạnh so với cùng kì năm trước, ở mức 6,46%.
Mirae Asset đánh giá, việc tiếp tục giảm mức trần huy động ở mức 0,5% sẽ tác động tích cực tới những nhóm ngành có tổng dư nợ vay ngắn hạn và dài hạn ở mức cao. Theo số liệu của năm 2022, năm ngành hiện tại đang có mức vay nợ cao và dự báo sẽ hưởng lợi trong ngắn hạn trước quyết định giảm lãi suất này gồm: Thép, Xây dựng, Bất động sản, Thực phẩm và Nuôi trồng nông & hải sản.
Các ngành có tổng vay nợ cao sẽ được hưởng lợi trong ngắn hạn khi lãi suất giảm.
Việc ảnh hưởng giữa lãi suất và lợi nhuận của doanh nghiệp cũng được thể hiện rõ trong những lần tăng, giảm mức lãi suất huy động trong 5 năm gần đây. Đơn cử như việc lãi suất duy trì ở mức thấp trong năm 2021 và tăng nhẹ so với năm 2020 cũng đã có sự tương đồng với lợi nhuận trước thuế.
Có nhiều yếu tố tác động tới lợi nhuận trước thuế của các nhóm ngành, nhưng các chuyên gia phân tích của Mirae Asset cho rằng, dựa trên những lần tăng và giảm mức trần huy động trong 5 năm gần đây và thấy được sự tương quan khi lãi suất trong năm 2021 duy trì ở mức thấp và tăng nhẹ so với năm 2020 đã phần nào giúp cho lợi nhuận trước thuế gia tăng.
Ngược lại, khi NHNN liên tục tăng lãi từ 3,5%/năm lên 5%/năm đối với kỳ hạn 1-6 tháng trong năm 2022, phần nào đã khiến lợi nhuận các nhóm ngành nói trên biến động mạnh, hầu hết đều ghi nhận mức giảm, ngoại trừ nhóm xây dựng vẫn có mức tăng nhẹ với 12,5%. Vì vậy, đối với việc giảm lãi suất từ mức 5,5%/năm xuống mức 5%/năm đối với kỳ hạn 1-6 tháng có thể tác động tới những nhóm ngành với tổng nợ vay lớn.
Theo phân tích của Mirae Asset, giả định giảm lãi suất huy động có thể kỳ vọng lãi suất cho vay ngắn hạn của ngân hàng cũng được kéo xuống mức thấp hơn 5%/năm. Mức lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa được áp dụng thực hiện từ ngày 15/3/202 (theo quyết định số 314/QĐ-NHNN) và kỳ vọng xuống thấp hơn 11% đối với cho vay trung và dài hạn.
Công ty này cũng đưa ra một số kịch bản về giảm lãi suất sẽ tác động tới cải thiện lợi nhuận trước thuế của các nhóm ngành nói trên cho nửa cuối năm 2023. Để có nhận định này, Mirae Asset đã dùng lợi nhuận trước thuế 2022 làm cơ sở ước tính.
Lãi suất huy động có tác động tới lợi nhuận trước thuế của nhiều nhóm ngành.
Với kịch bản trung tính nhất ở mức giảm lãi suất cho vay sẽ giúp cho ngành Thép có phần cải thiện tăng lợi nhuận trước thuế lớn nhất ở mức 4,2%, và nhóm thực phẩm có mức biến động thấp nhất với 1,1%. Trong khi đó; Bất động sản cải thiện 1,2%; Xây dựng 3,2% và Nuôi trồng thủy hải sản 2,3%.
Mirae Asset cho rằng, trong ngắn hạn việc giảm lãi suất phần nào sẽ giúp cho lợi nhuận của các nhóm ngành nêu trên được cải thiện bù đắp trong bối cảnh những yếu tố đầu vào có thể bị tác động tiêu cực bởi việc tăng giá điện 3% ngược chiều.
