De vijf elementen in volkscultuur en -geloof

Van oudsher worden de Vijf Elementen in de Vietnamese cultuur beschouwd als de concrete belichaming van de wetten die de beweging en transformatie van alle dingen en verschijnselen beheersen, en worden ze op vele aspecten van het leven en het geloof toegepast. Oude volkeren wisten dat alles wat geboren wordt, bestaat en zich ontwikkelt in de natuurlijke omgeving afhankelijk is van vijf basiselementen: Metaal, Hout, Water, Vuur en Aarde, bekend als de Vijf Elementen.

Geloof in de vijf elementen

De verering van de Vijf Elementen is nauw verbonden met de eerste generaties migranten, vanaf de vroege dagen van de vestiging op het vasteland, en heeft sindsdien de ontwikkeling van de samenleving begeleid, waardoor het een levendige en vrij wijdverspreide vorm van religie is geworden.

Thanh Minh-tempel – de Tempel van de Vijf Elementen.

Over het algemeen kan worden gesteld dat de inwoners van de dorpen en gemeenschappen in Binh Thuan honderden jaren geleden allemaal een agrarische en, in mindere mate, een visserijachtergrond hadden. Toen ze zich in dit nieuwe land vestigden, waren ze altijd afhankelijk van de natuur. In de ogen van generaties migranten was de natuur daarom altijd majestueus en bedreigend voor hun leven. Ze vergoddelijkten de vormen en verschijnselen van de natuur en aanbaden ze in de hoop rampen af te wenden en zegeningen en bescherming te verkrijgen. Zo zijn er in de loop der tijd, door middel van volksgeloof, godheden ontstaan die hun oorsprong vinden in de natuur, zoals aarde, bergen, water, vuur, bomen, enzovoort. Het geloof in de Vijf Elementen heeft daarbij een grote invloed gehad op de dorpsgemeenschappen en is tot op de dag van vandaag van generatie op generatie doorgegeven als een erfgoed van hun voorouders.

Professor Tran Ngoc Them betoogt: “De oude Vietnamese bevolking leefde traditioneel van de rijstteelt en had een cultuur die neigde naar het vrouwelijke principe. Hun sociale levensstijl was gebaseerd op emoties, waarbij vrouwen werden gewaardeerd, en op religieus gebied vereerden ze vele godinnen. Het uiteindelijke doel van de natuurverering van onze voorouders was vruchtbaarheid, voortplanting en overvloed; om dit te bereiken moesten ze respect tonen voor en de natuur aanbidden…”

In de Vietnamese folklore worden de vijf elementen waaruit het universum is opgebouwd – Metaal, Hout, Water, Vuur en Aarde – beschouwd als vijf grote godheden met verschillende krachten over zaken die verband houden met land, brandhout, metaal, water en bomen. Deze godheden staan bekend als de Vijf Elementen Moeders (of Vijf Moeders) en worden vereerd in aparte heiligdommen, niet samen met andere godheden in dorpstempels of andere religieuze instellingen. Omdat de Vijf Elementen alles kunnen voortbrengen, hebben ze hun eigen wereld en moeten ze afzonderlijk worden vereerd.

Onderzoeken naar volksgebruiken met betrekking tot de verering van goden in dorpshuizen, tempels, heiligdommen en andere religieuze bouwwerken in de hele provincie tonen aan dat enkele eeuwen geleden de meeste relikwieën of religieuze bouwwerken de Vijf Elementen vereerden, maar in verschillende vormen; afhankelijk van de opvattingen en de locatie van het land, het object van verering en de mate van verering in elk dorp, gemeente of regio.

In werkelijkheid waren de godinnen van de Vijf Elementen oorspronkelijk een volksgeloof, en daarom stonden ze los van dorpshuizen, tempels, heiligdommen, enzovoort. Na verloop van tijd, door de noodzaak van talloze jaarlijkse rituelen en de vereiste om zowel de hoofdgodin als andere volksgoden te aanbidden, verplaatsten de heiligdommen van de Vijf Elementen zich geleidelijk naar de terreinen van dorpshuizen, tempels, heiligdommen en andere dorpsgemeenschappen om de eredienst te vergemakkelijken en de religieuze structuur van het dorp te versterken. Op sommige plaatsen verkleinden de oude bewoners de heiligdommen van de Vijf Elementen om ze te integreren in het aanbiddingsgebied van de hoofdgodin; op andere plaatsen werden de Vijf Elementen naast de hoofdgodin geplaatst.

Niet alle plaatsen vereren echter de Vijf Elementen samen met andere godheden. In plaats daarvan wordt de Godin van de Vijf Elementen afzonderlijk vereerd in een ruim heiligdom, vaak gelegen naast het dorpshuis of de tempel (zoals in het geval van het heiligdom van de Vijf Elementen in het Thanh Minh-tempelcomplex in het toeristische kustgebied van Phan Thiet). Dit toont aan dat oude gebruiken de kracht van de Vijf Elementen nog steeds hoog waarderen in religieuze overtuigingen.

Het heiligdom gewijd aan de Vijf Elementen in de Thanh Minh-tempel.

Dit is een oude tempel, vrij groot van oppervlakte, gelegen op het terrein van de Thanh Minh-tempel. Volgens wetenschappelijke gegevens van het Ministerie van Cultuur, Sport en Toerisme werd de Tempel van de Vijf Elementen gebouwd in dezelfde periode (eind 19e eeuw) als andere culturele en religieuze instellingen, zoals de Phat Quang-pagode, het gemeenschapshuis en heiligdom van Ong Co en de Thanh Minh-tempel, in het gebied van het voormalige dorp Minh Long (nu Phu Thuy en Hung Long). Destijds behoorde Minh Long tot de gemeente Duc Thang, district Tuy Dinh, prefectuur Ham Thuan, provincie Binh Thuan.

Zoals de naam van de oude tempel al doet vermoeden, herbergt deze vijf tamelijk grote beelden van de Godin van de Vijf Elementen, in de volgende volgorde: Kim Duc Thanh Phi (witte mantel), Moc Duc Thanh Phi (groene mantel), Thuy Duc Thanh Phi (zwarte mantel), Hoa Duc Thanh Phi (rode mantel) en Tho Duc Thanh Phi (gele mantel). Hoewel er vijf godinnen worden vereerd, beschouwen de mensen ze nog steeds als één Godin, vandaar de naam Ngu Hanh (Godin van de Vijf Elementen).

In de tempel gewijd aan de Vijf Elementen bevindt zich een tweeregelig gedicht in Chinese karakters, dat als volgt wordt getranslitereerd:

"Alles ontstaat door een combinatie van oorzaken en omstandigheden."

De vijf elementen zijn vervat in Yin en Yang.

Vertaling:

"Alles ontstaat door de combinatie van oorzaken en omstandigheden."

De vijf elementen omvatten zowel yin als yang.

Volgens de overtuigingen van de lokale bevolking (de eigenaren van de tempel) spelen de godinnen van de vijf elementen vaak een ondersteunende rol in beroepen die met deze elementen verband houden. Landbouw wordt bijvoorbeeld geassocieerd met de godin van de aarde en de godin van het water; visserij met de godin van het water en de godin van het hout... Deze godinnen bezitten een immense macht en beïnvloeden indirect alle beroepen in de samenleving. Daarom is er geen enkel beroep dat niet verbonden is met de vijf elementen, en zeker niet de visserij. In de ogen van de mensen die in deze kuststreek wonen, is alles, van vissersboten tot visgronden en zelfs woonruimtes, nauw verbonden met deze godinnen. Boten worden geassocieerd met de godin van het hout, de godin van het metaal en de godin van het vuur; water met de godin van het water; en kustlijnen met de godin van de aarde...

De verering van de Vijf Elementen is in Phan Thiet in het algemeen, en in het oude dorp Minh Long in het bijzonder, van groot belang. Om die reden is het heiligdom gewijd aan de Vijf Elementen in het oude dorp Minh Long, al generaties lang en meer dan een halve eeuw, altijd een aparte religieuze plek geweest, gelijkwaardig aan andere religieuze plaatsen, en niet gecombineerd met andere godheden in de verering, rituelen en offers. Het oude heiligdom van de Vijf Elementen lag vlakbij de zee, en vanwege het belang en het vertrouwen in hun beroep bezochten vissers het heiligdom altijd voordat ze de zee op gingen om te bidden voor kalm weer en een veilige reis. Zelfs vandaag de dag bestaat deze gewoonte nog steeds, ondanks het feit dat het omliggende land en de dorpen zijn uitgegroeid tot welvarende stedelijke gebieden.

Bron