Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump (Ảnh: Reuters).
“Chúng ta đang trả tiền cho NATO, nhưng chúng ta không thu lại được nhiều từ việc đó”, cựu Tổng thống Donald Trump nói với đám đông ủng hộ tại một sự kiện vận động tranh cử ở Las Vegas, Nevada ngày 27/1.
“Tôi không muốn nói với các bạn điều này về NATO. Nếu chúng ta cần sự giúp đỡ của họ, chẳng hạn trong trường hợp chúng ta bị tấn công, tôi không tin họ sẽ ở đó”, ông Trump nói.
Theo Điều 5 của Hiến chương NATO, một cuộc tấn công vũ trang nhằm vào một quốc gia thành viên NATO cũng được coi là một cuộc tấn công nhằm vào tất cả các quốc gia thành viên còn lại. Tuy nhiên, ông Trump cho biết ông không trông chờ vào việc các đồng minh sẽ gấp rút bảo vệ Mỹ trong trường hợp bị tấn công.
Trong và sau nhiệm kỳ tổng thống của mình, ông Trump từng nhiều lần chỉ trích NATO, liên minh quân sự do Mỹ dẫn đầu. Ông từng gây tranh cãi khi tuyên bố vào năm 2017 rằng NATO đã “lỗi thời”. Sau đó, ông liên tục chỉ trích Đức và các đồng minh khác của Mỹ vì không chi tiêu đủ cho ngân sách quốc phòng.
Ông Trump cũng chỉ trích Tổng thống Joe Biden vì đã cung cấp viện trợ quân sự cho Ukraine trong cuộc xung đột với Nga.
“Chúng ta không có đạn dược cho riêng mình, nhưng chúng ta lại đang cho đi rất nhiều”, ông Trump nói vào năm ngoái.
Điều này làm dấy lên đồn đoán rằng, nếu trở lại Nhà Trắng, ông Trump sẽ giảm hoặc cắt viện trợ cho Ukraine nhằm gây sức ép buộc Kiev ngồi vào bàn đàm phán với Moscow cùng với những thỏa hiệp nhất định. Với kịch bản đó, Ukraine có thể phải chấp nhận từ bỏ một phần lãnh thổ đang bị Nga kiểm soát. Moscow hiện kiểm soát khoảng 18% lãnh thổ Ukraine.
Ông Trump cũng cam kết sẽ chấm dứt giao tranh giữa Moscow và Kiev trong vòng “24 giờ” và khôi phục hòa bình trong khu vực nếu tái đắc cử.
Hồi tháng 7/2023, ông Trump hé lộ thêm cách thức có thể giải quyết xung đột cuộc xung đột này: “Tôi sẽ nói với (Tổng thống Ukraine) Zelensky rằng hãy dừng lại, ông phải chấp nhận một thỏa thuận. Tôi sẽ nói với ông Putin rằng nếu ông không đàm phán, chúng tôi sẽ cấp cho Ukraine nhiều hơn. Tôi sẽ chốt thỏa thuận trong một ngày, chỉ một ngày”.
Tuy nhiên, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho rằng tuyên bố của ông Trump là không thực tế. Khi được NBC News hỏi vào tháng 11 năm ngoái rằng liệu ông có tin ông Trump sẽ tiếp tục ủng hộ Ukraine hay không, Zelensky trả lời: “Thực sự, tôi không biết”.
Ông Zelensky và giới chức Ukraine đến nay vẫn hoài nghi về khả năng chấm dứt xung đột của ông Trump.
Cuối năm ngoái, ông Zelensky từng nói: “Tôi muốn mời ông Trump đến Ukraine. Nếu ông ấy đến đây, tôi cần 24 phút, chỉ 24 phút, không hơn để chứng minh rằng kế hoạch của ông ấy không thể chấm dứt cuộc xung đột này. Ông ấy không thể mang lại hòa bình”.
Giới chức Ukraine khẳng định, nước này sẽ không bao giờ chấp nhận đổi lãnh thổ lấy hòa bình. Thay vào đó, Kiev muốn giành chiến thắng trên chiến trường để nâng vị thế trên bàn đàm phán với Nga, buộc Moscow phải rút hết quân và khôi phục đường biên giới năm 1991 cho Ukraine.
