TS. Suranjit Chatterjee, Bệnh viện Indraprastha Apollo, New Delhi (Ấn Độ) cho biết, nhiều bệnh nhân ở độ tuổi 20 không tin rằng họ bị cholesterol cao. Vấn đề sức khỏe thầm lặng này thường bị bỏ qua vì cholesterol cao hiếm khi biểu hiện các triệu chứng đáng chú ý cho đến khi quá muộn.
Quan trọng nhất, sự tích tụ cholesterol có thể bắt đầu ở độ tuổi trẻ hơn, thậm chí ở tuổi thiếu niên, nhưng bệnh nhân không cảm thấy bất kỳ sự bất thường nào cho đến khi họ bước sang tuổi 20. Đó là lý do tại sao có rất nhiều thanh niên báo cáo về các cơn đau tim do mảng bám gây ra, kết quả của lượng cholesterol cao trong máu.
Lo ngại nhất của cholesterol cao ở người trẻ tuổi là bản chất không có triệu chứng của nó.
1. Phạm vi cholesterol nào là an toàn?
Cholesterol là một chất sáp do gan tạo ra, cần thiết cho việc sản xuất hormone, vitamin D và muối mật, có vai trò trong quá trình tiêu hóa. Nó được vận chuyển dưới dạng lipoprotein, lipoprotein mật độ cao (HDL) và lipoprotein mật độ thấp (LDL). HDL được gọi là ” cholesterol tốt ” và lý tưởng nhất là ở mức 50mg/dL hoặc cao hơn. Lượng LDL, hay “cholesterol xấu” trong cơ thể nên được giữ ở mức thấp.
Cụ thể, cholesterol LDL phải dưới 100 mg/dL đối với những người dễ mắc bệnh tim hơn các nhóm dân tộc khác. Chỉ số LDL từ 130 đến 159 mg/dL được phân loại là “cao ở ranh giới”, 160 đến 189 mg/dL là “cao” và chỉ số 190 mg/dL trở lên được coi là “rất cao”.
2. Điều gì khiến cholesterol tăng đột biến ở người trẻ?
Theo TS. Suranjit Chatterjee, điều này có liên quan đến lối sống và lựa chọn chế độ ăn uống, bắt đầu từ gói khoai tây chiên thời thơ ấu của trẻ. Sự phổ biến của thực phẩm chế biến sẵn và thức ăn nhanh, chứa nhiều chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa, đã tăng vọt trong những thập kỷ gần đây.
Thói quen ăn uống không lành mạnh, kết hợp với lối sống ít vận động và thiếu hoạt động thể chất, tạo ra cơn bão hoàn hảo cho sự tích tụ cholesterol trong cơ thể. Vì vậy, gan không thể xử lý tình trạng quá tải chất béo hoặc đào thải chúng ra ngoài.
Hơn nữa, sự tiện lợi của đồ uống có đường và đồ ăn nhẹ sẵn có đã dẫn đến việc tiêu thụ đường bổ sung tăng lên. Điều này có thể góp phần làm tăng mức chất béo trung tính và mức cholesterol HDL (có lợi) thấp. Sự mất cân bằng về mức cholesterol này có thể làm tăng đáng kể nguy cơ mắc bệnh tim và các vấn đề sức khỏe liên quan khác.
Có tiền sử gia đình hoặc bệnh đái tháo đường cũng có thể ảnh hưởng đến chỉ số của bạn. Một tình trạng được gọi là rối loạn lipid máu do đái tháo đường có thể làm tăng cả cholesterol LDL (có hại) và giảm cholesterol HDL (có lợi).
Để kiểm soát mức cholesterol cần hoạt động thể chất thường xuyên và duy trì cân nặng khỏe mạnh.
3. Mối đe dọa vô hình
Một trong những khía cạnh đáng lo ngại nhất của cholesterol cao ở người trẻ tuổi là bản chất không có triệu chứng của nó. Điều này dẫn đến cảm giác an toàn sai lầm, khiến tình trạng bệnh tiến triển mà không được kiểm soát cho đến khi xuất hiện các biến chứng nghiêm trọng.
Cholesterol cao có thể dẫn đến sự tích tụ dần dần các mảng bám trong động mạch, còn gọi là xơ vữa động mạch. Việc thu hẹp động mạch này có thể hạn chế lưu lượng máu và làm tăng nguy cơ đau tim, đột quỵ và các vấn đề tim mạch khác. Thiệt hại mà LDL (cholesterol xấu) gây ra cho động mạch là tích lũy và không thể đảo ngược.
4. Cách phát hiện và phòng ngừa sớm cholesterol cao
Mặc dù cholesterol cao có thể dẫn đến bệnh tim nhưng bản thân mức cholesterol tăng cao không gây ra bất kỳ triệu chứng nào. Đó là lý do tại sao thanh niên từ 20 tuổi trở lên nên kiểm tra cholesterol 5 năm một lần ngay cả khi họ trông khỏe mạnh và nếu có thể nên kiểm tra hàng năm.
Ngoài ra, nhiều người nhầm lẫn liên kết cholesterol cao với béo phì. Ngay cả những người gầy cũng có thể bị cholesterol cao. Bằng cách xác định sớm mức cholesterol tăng cao, điều chỉnh lối sống phù hợp và nếu cần thiết, can thiệp y tế, bạn có thể giảm nguy cơ mắc biến chứng bệnh lâu dài.
Tập trung vào chế độ ăn uống cân bằng giàu trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt và protein nạc. Hoạt động thể chất thường xuyên và duy trì cân nặng khỏe mạnh cũng rất quan trọng để kiểm soát mức cholesterol. Ngoài ra, bỏ hút thuốc và hạn chế uống rượu có thể cải thiện đáng kể sức khỏe tim mạch.
Nếu mức độ của bạn cao đến mức phải sử dụng thuốc giảm cholesterol như statin, thì việc thay đổi lối sống có thể nâng cao hiệu quả của chúng.
