Tăng cường vai trò chủ động của bảo hiểm tiền gửi

Đánh giá cao dự thảo Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi) đã đa dạng hóa danh mục đầu tư của các tổ chức bảo hiểm tiền gửi, song, có ý kiến đại biểu Quốc hội cho rằng, nên quy định theo hướng chỉ cho phép bảo hiểm tiền gửi đầu tư vào các ngân hàng thương mại có xếp hạng tín dụng cao và bảo đảm tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu, không thuộc diện kiểm soát đặc biệt.

Thẩm quyền phê duyệt danh mục cơ cấu và hạn mức đầu tư cần giao Chính phủ quyết định, bảo hiểm tiền gửi chỉ được thực hiện trong phạm vi được duyệt.

Cần kiểm soát khi bảo hiểm tiền gửi thực hiện cho vay đặc biệt

Thảo luận tại tổ về dự án Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi), các ĐBQH cho rằng, việc xây dựng Luật đã bám sát, thể chế hóa đầy đủ chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước; 5 chính sách đã được Chính phủ thông qua; kế thừa quy định còn phù hợp thực tiễn và khắc phục những bất cập, hạn chế qua quá trình thực thi Luật Bảo hiểm tiền gửi năm 2022.

Quan tâm đến việc tổ chức bảo hiểm tiền gửi tham gia vào quá trình can thiệp sớm, kiểm soát đặc biệt, xử lý tổ chức tín dụng yếu kém, ĐBQH Nguyễn Ngọc Sơn (Hải Phòng) cho rằng, đây cũng là một thực trạng mà Luật hiện hành chưa quy định rõ vai trò và thẩm quyền của tổ chức bảo hiểm tiền gửi trong việc tham gia can thiệp sớm, kiểm soát đặc biệt, xử lý các tổ chức tín dụng yếu kém.

ĐBQH Nguyễn Ngọc Sơn (Hải Phòng) phát biểu. Ảnh: Khánh Duy

Trong lần sửa đổi này, dự thảo Luật đã bổ sung quyền và nghĩa vụ của tổ chức bảo hiểm tiền gửi về việc tham gia đánh giá tính khả thi của phương án phục hồi... tại Điều 14, tuy nhiên, một số nội dung, theo đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn, cũng chưa thực sự rõ ràng.

Do đó, đại biểu đề nghị, cần làm rõ cơ chế phân định thẩm quyền giữa các ngân hàng; giữa Ngân hàng Nhà nước, bảo hiểm tiền gửi và Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam bởi đây là một trong những ngân hàng có thể xử lý tổ chức tín dụng yếu kém để tránh chồng chéo và phân tán trách nhiệm của các ngân hàng. Bảo hiểm tiền gửi chỉ nên chủ trì trong các trường hợp tổ chức tín dụng có tiền gửi được bảo hiểm còn các ngân hàng khác như Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam được chủ trì tái cơ cấu về mặt tổ chức.

Bên cạnh đó, cần bổ sung quy định về điều kiện giới hạn và cơ chế kiểm soát khi bảo hiểm tiền gửi thực hiện cho vay đặc biệt, mua trái phiếu và hỗ trợ thanh toán để bảo đảm không làm phát sinh rủi ro tài chính quỹ bảo hiểm tiền gửi. Cho phép bảo hiểm tiền gửi được lập các quỹ có thể can thiệp sớm, tách biệt với quỹ chi trả bảo hiểm tiền gửi và được đầu tư vào các tài sản an toàn.

Đại biểu cũng lưu ý, cần quy định rõ nguyên tắc, tiêu chí, phạm vi và trách nhiệm của nhân sự được cử tham gia quản lý điều hành quỹ được kiểm soát đặc biệt, bảo đảm tuân thủ theo phương án cơ cấu lại đã được phê duyệt. Tăng cường vai trò chủ động của bảo hiểm tiền gửi trong phục hồi và xử lý các tổ chức tín dụng yếu kém nhưng vẫn bảo đảm giới hạn rủi ro và cơ chế giám sát chặt chẽ.

Về hoạt động đầu tư của tổ chức bảo hiểm tiền gửi, theo Điều 21 Luật hiện hành, các hình thức đầu tư của tổ chức tiền gửi bị giới hạn trong phạm vi rất an toàn. Tuy nhiên, quy định tại Điều 29 dự thảo Luật lần này đã đa dạng hóa danh mục đầu tư của các tổ chức bảo hiểm tiền gửi. “Đây là cơ cấu rất mở, giúp phát huy vai trò của bảo hiểm tiền gửi”, đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn đánh giá.

Song, đại biểu đề nghị, nên quy định theo hướng chỉ cho phép bảo hiểm tiền gửi đầu tư vào các ngân hàng thương mại có xếp hạng tín dụng cao và bảo đảm tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu, không thuộc diện kiểm soát đặc biệt. Thẩm quyền phê duyệt danh mục cơ cấu và hạn mức đầu tư cần giao Chính phủ quyết định, bảo hiểm tiền gửi chỉ được thực hiện trong phạm vi được duyệt. Đồng thời, bổ sung chỉ tiêu an toàn, cụ thể; thiết lập cơ chế kiểm toán độc lập hoặc báo cáo định kỳ với Ngân hàng Nhà nước, Kiểm toán Nhà nước về nội dung này.

Đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn cũng đề nghị làm rõ phạm vi nguồn vốn được sử dụng cho hoạt động đầu tư chỉ được sử dụng quỹ dự phòng và quỹ đầu tư phát triển, không sử dụng quỹ chi trả bảo hiểm tiền gửi. Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cũng cần ban hành hạn mức đầu tư tối đa cho từng nhóm tổ chức tín dụng và quy định tỷ lệ thanh khoản tối thiểu mà quỹ bảo hiểm tiền gửi phải duy trì. Có quy định về mặt nguyên tắc phân bổ nguồn vốn đầu tư theo hướng ưu tiên tuyệt đối an toàn hệ thống.

Có tính răn đe nhưng vẫn bảo đảm khả năng hỗ trợ khẩn cấp

Về cho vay đặc biệt, Điều 35 dự thảo Luật đã mở rộng nhiệm vụ của tổ chức bảo hiểm tiền gửi, trong đó có quy định về cho vay đặc biệt đối với tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt. Tuy nhiên, theo đánh giá của ĐBQH Trần Đình Gia (Hà Tĩnh), quy định hiện nay chưa xác định rõ giới hạn, mức lãi suất và kế hoạch thu hồi vốn vay.

ĐBQH Trần Đình Gia (Hà Tĩnh) phát biểu. Ảnh: Khánh Duy

Vì vậy, đại biểu đề nghị, bổ sung quy định cụ thể về tỷ lệ trần sử dụng Quỹ dự phòng nghiệp vụ cho hoạt động cho vay đặc biệt; mức lãi suất cho vay đặc biệt phù hợp với nguyên tắc thị trường, có tính răn đe nhưng vẫn bảo đảm khả năng hỗ trợ khẩn cấp; kế hoạch và thời hạn thu hồi nợ vay nhằm bảo đảm an toàn vốn và duy trì năng lực chi trả bảo hiểm tiền gửi.

Bởi, theo Luật hiện hành, chức năng cốt lõi của tổ chức bảo hiểm tiền gửi là bảo vệ quyền lợi người gửi tiền và góp phần duy trì sự ổn định của hệ thống ngân hàng. Việc cho vay đặc biệt chỉ nên được coi là biện pháp tình thế, hỗ trợ tạm thời, không phải nhiệm vụ thường xuyên. Nếu mở rộng nhiệm vụ mà không quy định giới hạn cụ thể sẽ làm “biến dạng” chức năng của tổ chức bảo hiểm tiền gửi, dẫn đến chồng chéo với chức năng tín dụng của Ngân hàng Nhà nước hoặc tổ chức tín dụng khác.

Thực tiễn cho thấy, Quỹ dự phòng nghiệp vụ chủ yếu được hình thành từ phí bảo hiểm tiền gửi do các tổ chức tham gia đóng góp, là nguồn để chi trả khi xảy ra đổ vỡ ngân hàng. “Việc sử dụng quỹ này để cho vay đặc biệt, nếu không có cơ chế kiểm soát, giới hạn rõ ràng, sẽ làm giảm khả năng chi trả, ảnh hưởng đến niềm tin của người gửi tiền và an toàn hệ thống tài chính - ngân hàng”, đại biểu Trần Đình Gia lưu ý.

Liên quan đến thủ tục trả tiền bảo hiểm, khoản 4 Điều 24 dự thảo Luật quy định “trong thời hạn 45 ngày kể từ thời điểm phát sinh nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm, tổ chức bảo hiểm tiền gửi có trách nhiệm trả tiền bảo hiểm cho người được bảo hiểm tiền gửi”.

ĐBQH Nguyễn Văn An (Hưng Yên) phát biểu. Ảnh: Khánh Duy

Cho rằng, khoảng thời gian 45 ngày là tương đối dài, có thể khiến người dân hoang mang đối với việc thu hồi tiền của mình, ĐBQH Nguyễn Văn An (Hưng Yên), đề nghị, cần áp dụng công nghệ thông tin, quản lý dữ liệu điện tử trong quá trình thanh tra, kiểm tra để rút ngắn thời gian, bảo đảm quyền lợi của người tham gia bảo hiểm.

Nguồn: https://daibieunhandan.vn/tang-cuong-vai-tro-chu-dong-cua-bao-hiem-tien-gui-10392811.html