AI และครูในยุคการศึกษาใหม่

ทุกวันนี้ เมื่อก้าวเข้าสู่ห้องเรียน ไม่เพียงแต่จะมีชอล์กสีขาว กระดานดำ ตำราเรียน และการบรรยายอันอบอุ่นจากครูเท่านั้น แต่เบื้องหลังคอมพิวเตอร์ทุกเครื่อง โทรศัพท์ทุกเครื่องล้วนมีพลังใหม่ นั่นคือ ปัญญาประดิษฐ์ (AI)

AI ได้แทรกซึมเข้าไปในทุกหน้าของบันทึกการบรรยาย ทุกแบบฝึกหัด และทุกคำแนะนำสำหรับนักศึกษา และจากตรงนี้ คำถามสำคัญก็เกิดขึ้น: AI จะเปลี่ยนแปลง การศึกษา อย่างไร บทบาทของครูจะไปทางไหน

เกือบ 2,400 ปีก่อน นักปรัชญาเพลโตได้ก่อตั้งสถาบันศิลปะ (Academy) ซึ่งเป็นโรงเรียนแห่งแรกของ โลก ขึ้นที่กรุงเอเธนส์ ณ ที่นั้น ครูผู้สอนไม่เพียงแต่สอนความรู้เท่านั้น แต่ยังสอนวิธีการดำรงชีวิต การเป็นมนุษย์ และการเป็นผู้นำอีกด้วย

สิ่งที่มีค่าในห้องเรียนไม่ใช่แค่ความรู้เท่านั้น แต่ยังมีปฏิสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์ด้วย

ภาพโดย: นัต ถินห์

หนึ่งในศิษย์เหล่านั้นคืออริสโตเติล ซึ่งต่อมาได้กลายเป็นครูสอนมนุษยชาติ ตั้งแต่ขงจื๊อในตะวันออกไปจนถึงไอน์สไตน์ในตะวันตก ถึงแม้ความรู้ของพวกเขาจะแตกต่างกัน แต่พวกเขาทั้งหมดก็มีบางอย่างที่เหมือนกัน นั่นคือการนำความรักต่อมนุษยชาติมาเป็นรากฐานของคำสอน

N ประตูใหม่ที่ AI เปิดสู่การศึกษา

AI สามารถสร้างแผนการสอนได้ภายในไม่กี่นาที นำเสนอภาพประกอบ กรณีศึกษา และแม้แต่สร้างแบบจำลองเสมือนจริงให้นักเรียนได้สัมผัส ก่อนหน้านี้ ครูต้องใช้เวลาหลายชั่วโมงในการออกแบบบทเรียน แต่ในปัจจุบัน AI ช่วยให้งานนั้นง่ายขึ้นมาก

นอกจากนี้ AI ยังมีความสามารถในการปรับแต่งเส้นทางการเรียนรู้ให้เหมาะกับนักเรียนแต่ละคน โดยนักเรียนแต่ละคนที่มีจุดแข็งและจุดอ่อนที่แตกต่างกันจะได้รับการแนะนำเนื้อหาที่เหมาะสม นักเรียนที่เก่งคณิตศาสตร์จะพัฒนาได้เร็วกว่า ในขณะที่นักเรียนที่ช้าในเรื่องไวยากรณ์ภาษาอังกฤษ ระบบจะเสริมแบบฝึกหัดให้โดยอัตโนมัติ สิ่งที่ยากจะทำอย่างละเอียดในห้องเรียนแบบดั้งเดิมก็เป็นไปได้แล้ว ด้วย AI ครูจึงมีเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพมากขึ้นในการเปลี่ยนห้องเรียนให้เป็นการเดินทางที่หลากหลาย มีชีวิตชีวา และเป็นส่วนตัว แทนที่จะเป็นรูปแบบการเรียนรู้แบบเหมารวม

อย่างไรก็ตาม เทคโนโลยีทุกอย่างล้วนมีข้อเสีย หากเราพึ่งพา AI มากเกินไป ครูอาจกลายเป็น "ผู้ถ่ายทอด" ให้กับเครื่องจักร ขาดความลึกซึ้ง ความคิดสร้างสรรค์ และอารมณ์ความรู้สึกส่วนตัว แผนการสอนที่สวยงามแต่ไร้จิตวิญญาณ การบรรยายที่ราบรื่นแต่ขาดการรับฟังและการแบ่งปันจากครูอย่างแท้จริง ล้วนเป็นความเสี่ยง

ยิ่งไปกว่านั้น AI สามารถทำให้นักเรียน “กลัวที่จะคิด” รีบค้นหาคำตอบอย่างรวดเร็วแทนที่จะคิดหาคำตอบเอง ในห้องเรียน สิ่งที่มีค่าไม่ใช่แค่ความรู้เท่านั้น แต่ยังรวมถึงปฏิสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์ด้วย เช่น การมองให้กำลังใจ การพยักหน้า หรือการฟังคำตอบที่ลังเลอย่างอดทน ซึ่งเป็นสิ่งที่ไม่มีอัลกอริทึมใดสามารถทดแทนได้

ดังนั้น ความท้าทายสำหรับครูในปัจจุบันจึงไม่ใช่แค่การ "รู้จัก AI" เท่านั้น แต่ยังรวมถึงการรู้ขีดจำกัดของ AI ด้วย การใช้ AI เพื่อประหยัดเวลาในการเตรียมการสอน นำเสนอความคิดสร้างสรรค์ แต่ยังคงต้องเชี่ยวชาญห้องเรียน ควบคุมอารมณ์ และปลุกจิตวิญญาณแห่งการเรียนรู้ในตัวนักเรียน

ไม่ว่าเทคโนโลยีจะก้าวหน้าไปไกลแค่ไหนก็ไม่สามารถแทนที่ครูได้

ภาพถ่าย: DAO NGOC THACH

R OBOT - ครูผู้ไม่เคยเหนื่อย

ปัจจุบัน โลกได้ก้าวเข้าสู่ยุค AI ที่ "ศาสตราจารย์หุ่นยนต์" สามารถสอนนักเรียนได้ถึง 23 ภาษา ไม่เหนื่อย ไม่เบื่อ และไม่สาย ในญี่ปุ่น หุ่นยนต์สอนภาษาอังกฤษ ในฟินแลนด์ "ศาสตราจารย์เอเลียส" พูดคุยอย่างเป็นกันเองเหมือนคนจริงๆ ในสหรัฐอเมริกา ไอน์สไตน์เวอร์ชัน AI สอนวิชาฟิสิกส์ด้วยรอยยิ้มที่อดทนอย่างไม่รู้จบ และผู้คนก็เริ่มตั้งคำถามว่า "สักวันหนึ่งศาสตราจารย์หุ่นยนต์จะมาแทนที่ครูจริงๆ ไหม"

คำตอบคือไม่ ถ้าครูยังคงรักษาหัวใจไว้ หุ่นยนต์สอนความรู้ได้ แต่มีเพียงครูเท่านั้นที่สามารถสอนอุปนิสัยได้ หุ่นยนต์สามารถเลียนแบบอารมณ์ได้ แต่มีเพียงครูเท่านั้นที่สามารถปลุกจิตวิญญาณได้ หุ่นยนต์สามารถพูดถึงความกตัญญูได้ แต่มีเพียงครูเท่านั้นที่สามารถทำให้นักเรียนร้องไห้เมื่อกล่าวขอบคุณ

ลูกศิษย์นอกรีตของครู

ศาสตราจารย์หุ่นยนต์ - ผู้ช่วยสอนที่ขยันขันแข็งของมนุษยชาติ แต่ไม่สามารถทดแทนหัวใจของครูได้

ครูในยุคใหม่

ไม่เพียงแต่เพื่อความอยู่รอด แต่ยังเป็นผู้นำและสร้างแรงบันดาลใจ ครูในยุคดิจิทัลจำเป็นต้องฝึกฝนสมรรถนะหลัก 3 ประการอย่างต่อเนื่อง ได้แก่ ความสามารถในการเรียนรู้ตลอดชีวิต - การปรับปรุงความรู้ เทคโนโลยี และวิธีการสอนใหม่ๆ อย่างต่อเนื่อง ครูในปัจจุบันต้องเป็นทั้งครูและผู้เรียน และสามารถเรียนรู้จากนักเรียนได้เสมอ

ประการที่สองคือความสามารถในการเชื่อมต่อและสร้างสรรค์ - รู้จักการผสมผสานความรู้ของมนุษย์และเครื่องมือ AI รู้จักสร้างพื้นที่การเรียนรู้ที่เอื้อประโยชน์ซึ่งนักเรียนสามารถมีส่วนร่วม สำรวจ และสร้างสรรค์ร่วมกับครูได้

ท้ายที่สุด ความสามารถทางอารมณ์และภาวะผู้นำของมนุษย์ คือ การรู้วิธีกระตุ้นอารมณ์เชิงบวก สร้างความมั่นใจ และคอยอยู่เคียงข้างนักเรียนในช่วงเวลาที่อ่อนแอที่สุด เมื่อปัญญาประดิษฐ์ (AI) กลายเป็นอัจฉริยะ อารมณ์ของครูจะกลายเป็น "ความแตกต่างที่ไม่อาจเลียนแบบได้"

นอกจากความสามารถแล้ว ยังมีคุณสมบัติสามประการที่เป็นรากฐานของคุณค่าที่ยั่งยืนของครู ประการแรกคือความซื่อสัตย์ ความซื่อสัตย์ต่อความรู้ ต่อนักเรียน และต่อตนเอง ครูที่ซื่อสัตย์ไม่เพียงแต่สอนอย่างถูกต้องเท่านั้น แต่ยังดำเนินชีวิตด้วยความซื่อสัตย์ เพื่อให้ทุกคำพูดเป็นบทเรียนทางศีลธรรมที่เงียบงัน

ต่อไปคือความมั่นใจ ความมั่นใจในคุณค่าของวิชาชีพและพันธกิจ ครูที่มีความมั่นใจไม่กลัวที่จะถูกเทคโนโลยีเข้ามาแทนที่ เพราะพวกเขารู้ว่าเทคโนโลยีเป็นเพียงเครื่องมือสนับสนุน และผู้คนคือศูนย์กลาง

และประการที่สามคือความกตัญญู ความกตัญญูต่อชีวิต ต่อนักเรียน และต่อครูผู้ล่วงลับ ความกตัญญูช่วยให้ครูมีความอ่อนน้อมถ่อมตน มีเมตตา และส่งต่อพลังบวกให้กับคนรุ่นต่อไป ดังที่ซิเซโรเคยกล่าวไว้ว่า "ความกตัญญูเป็นคุณธรรมที่ยิ่งใหญ่ที่สุด และเป็นรากฐานของคุณธรรมอื่นๆ ทั้งหมด" และบางที นั่นอาจเป็นสิ่งที่โค้ด AI ใดๆ ก็ไม่สามารถเขียนโปรแกรมได้

แต่ไม่ว่าเทคโนโลยีจะพัฒนาไปไกลแค่ไหน ก็ยังมีวันหนึ่งในหนึ่งปีที่เราจะต้องมอบดอกไม้ให้กับครูที่แท้จริงที่เป็นเลือดเนื้อและจิตใจ ผู้ที่สอนเราไม่เพียงแต่ให้รู้ แต่ยังสอนให้เราเป็นมนุษย์ด้วย

AI สามารถให้ข้อมูล แนะนำวิธีการ วิเคราะห์ข้อมูล... แต่ AI ไม่สามารถรักได้ มันไม่สามารถสัมผัสหัวใจของนักเรียนได้ด้วยการพูดว่า "ฉันเชื่อว่าคุณทำได้" มันไม่สามารถสร้างแรงบันดาลใจจากประสบการณ์ของมนุษย์ ความล้มเหลว และความเพียรพยายาม

ครูตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ไม่เพียงแต่สอนคำศัพท์เท่านั้น แต่ยังสอนวิธีการเป็นมนุษย์อีกด้วย ในยุค AI บทบาทนี้ยิ่งเด่นชัดยิ่งขึ้น ครูคือผู้นำทาง เพื่อไม่ให้นักเรียนหลงทางในทะเลแห่งข้อมูล ครูคือผู้ที่คอยหล่อเลี้ยงบทเรียนให้ลุกโชน เพื่อให้แต่ละบทเรียนไม่ใช่แค่สูตรหรือข้อมูล แต่เป็นการเดินทางสู่การค้นพบตัวเอง ครูคือผู้ขับเคลื่อน และ AI เป็นเพียงพาหนะ เป็นเครื่องมือที่ช่วยให้การเรียนรู้รวดเร็วและไกลขึ้น จำไว้ว่า AI สามารถเปลี่ยนแปลงห้องเรียนได้ แต่ไม่สามารถแทนที่หัวใจของครูได้ เทคโนโลยีสามารถเป็น "แขนขาที่ยื่นออกไป" ของครูได้ แต่ผู้ที่นำทาง สร้างแรงบันดาลใจ และปลูกฝังความมั่นใจให้กับคนรุ่นใหม่ ต้องเป็นครูเท่านั้น ผู้ที่ทุ่มเทและมีมนุษยธรรม ในยุค AI เรามองเห็นความจริงได้ชัดเจนยิ่งขึ้นกว่าที่เคย นั่นคือ AI คือเครื่องมือ ผู้ที่นำความรู้คือครู

ที่มา: https://thanhnien.vn/ai-va-nguoi-thay-trong-ky-nguyen-giao-duc-moi-185251114183517193.htm