โอ อัน กวน – ความทรงจำที่ “ไม่สึกหรอ”

ท่ามกลางความวุ่นวายของชีวิต บางครั้งฉันเลือกที่จะกลับไปยังรูปสี่เหลี่ยมเล็กๆ ที่วาดไว้บนพื้นเพื่อรำลึกถึงช่วงวัยเด็กของฉัน โอ อัน กวน เป็นเพียงการละเล่นพื้นบ้านธรรมดาๆ แต่สำหรับฉัน มันมีความหมายสะท้อนถึงชีวิตและมนุษยชาติมากมาย

ภาพประกอบ : เหงียน ซา

กว่ายี่สิบปีที่แล้ว วัยเด็กของเราในชนบทเต็มไปด้วยการเดินเท้าเปล่า สวมกางเกงขาสั้น เดินเล่นในทุ่งนา หรือในดงไผ่และพุ่มกล้วยหลังบ้าน เราเพียงแค่ต้องวาดรูปสี่เหลี่ยมเล็กๆ บนสนามหญ้า เก็บหินกรวดริมถนนสายหลัก แล้วเราก็พร้อมที่จะเล่นหมากรุกจีนโดยลืมเรื่องความร้อนในช่วงบ่ายของฤดูร้อนไปได้เลย

เกม O An Quan มีรูปแบบการเล่นที่เรียบง่ายแต่ดูน่าสนใจอย่างประหลาด บนพื้น เราจะวาดรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า แบ่งออกเป็น 2 ส่วน โดยแต่ละส่วนจะมีช่องสี่เหลี่ยมเล็ก ๆ 5 ช่องที่เรียกว่า "ช่องทหาร" ตรงกลางจะมี "ช่องเจ้าหน้าที่" ที่ใหญ่กว่า ผู้เล่นแต่ละคนจะมีก้อนกรวด 25 ก้อน แบ่งเป็น "ช่องทหาร" 5 ช่องเท่า ๆ กัน และ "ช่องเจ้าหน้าที่" 10 ก้อน เกมดำเนินไปตามเข็มนาฬิกา ผู้เล่นแต่ละคนจะวางหมากของตนจากช่องของตนไปยังช่องที่อยู่ติดกัน โดยวางหมาก 1 ก้อนต่อช่อง หากหมากตกลงไปในช่องว่าง ผู้เล่นจะต้องข้ามตาเล่น เกมนี้ไม่เพียงแต่ต้องใช้กลยุทธ์ แต่ยังต้องอาศัยไหวพริบอีกด้วย โดยทุกการมอง ทุกการมองล้วนมีการคำนวณลับๆ เกม O An Quan จะจบลงเมื่อผู้เล่นคนหนึ่งกินหมากของฝ่ายตรงข้ามจนหมดหรือเมื่อไม่มีการเคลื่อนไหวอื่นอีกแล้ว สิ่งที่น่าสนใจคือแม้ว่าเกมนี้จะเล่นง่าย แต่ก็มักจะมีเซอร์ไพรส์มาให้เสมอ ซึ่งแม้แต่ผู้เล่นเองก็ไม่สามารถคาดเดาได้

ฉันจำช่วงบ่ายที่ปี่กับฉันนั่งบนพื้นดิน วาดรูปสี่เหลี่ยมเล็กๆ เพื่อเตรียมเล่นหมากรุกจีนได้อย่างแม่นยำ ปี่เป็นเพื่อนสนิทที่สุดของฉัน เขาตัวเล็กแต่มีชีวิตชีวา

วันนั้น ภายใต้แสงแดดที่แผดเผา เราเริ่มเล่นเกมใหม่ ปี่เล่นก่อน ฉันปล่อยให้เขาเล่นไปสองสามตา เมื่อเห็นว่าเขาชนะ ฉันก็แค่ยิ้ม แต่แล้วความแข่งขันก็ผุดขึ้นมาในตัวฉัน ฉันเริ่มพิจารณาการเคลื่อนไหวแต่ละครั้ง ฉันวางหมากอย่างชำนาญ การเคลื่อนไหวแต่ละครั้งนั้น "เฉียบคม" และในที่สุด ฉันก็จับหมากของปี่ได้ เมื่อฉันจับช่องภาษาจีนกลางได้ ปี่ก็มองมาที่ฉันด้วยใบหน้าเศร้าๆ ตาแดงก่ำ "คุณกินเร็วมากเหรอ คราวนี้ฉันคงขาดหมากแน่ๆ!" ประโยคและแววตานั้นเหมือนรอยแผลที่หัวใจของฉัน เราเป็นเพียงเด็ก แต่จากคำพูดของปี่ ฉันรู้ว่าเกมนี้ไม่ได้มีแค่เรื่องของการชนะหรือแพ้เท่านั้น ในความกระหายที่จะชนะ ฉันได้ทำร้ายมิตรภาพของเราโดยไม่ได้ตั้งใจ ฉันผลักหมากกลับไปให้ปี่อย่างเงียบๆ แล้วกระซิบว่า "โอเค ปล่อยฉันไปอีกครั้ง" ฉันคำนวณการเคลื่อนไหวในใจเพื่อให้ปี่มีโอกาสจับหมากอีกครั้ง ขณะที่ดูปี่โยนหินแต่ละก้อนลงไปในช่องอย่างระมัดระวัง ฉันสังเกตเห็นว่าดวงตาของเธอเป็นประกายด้วยความยินดีอีกครั้ง

เกมหมากรุกสอนบทเรียนให้ฉันว่าเกมก็เหมือนกับชีวิต ทุกคนอยากดีกว่าคนอื่น แต่หากเราอยากรักษามิตรภาพและความเป็นมนุษย์ไว้ เราก็ต้องเรียนรู้ที่จะยอมและแบ่งปัน

ตอนนี้ฉันมีครอบครัวแล้ว ฉันจึงเล่นหมากรุกจีนกับลูกๆ ใต้แสงแดดฤดูร้อนในสวนดินเก่าๆ ฉันจำปี้ได้ บทเรียนเก่าๆ ที่ฉันไม่ได้เรียนรู้มาหลายปีแล้ว ปัจจุบัน เด็กๆ ในละแวกนั้นแทบจะไม่รู้จักหมากรุกจีนเลย พวกเขาติดเกมบนสมาร์ทโฟน แต่เกมอิเล็กทรอนิกส์ใดที่จะมาทดแทนความรู้สึกที่ได้ถือก้อนกรวดไว้ในมือ เกลี่ยให้ทั่วหมากรุกจีน และรอคอยผลอย่างใจจดใจจ่อได้ล่ะ จะเทียบได้อย่างไรกับเสียงหัวเราะเมื่อคุณชนะโดยไม่คาดคิด หรือความเสียใจเมื่อคุณแพ้ตา และที่สำคัญที่สุดคือ สายตาที่แสดงความเอ็นดูระหว่างเพื่อนและบทเรียนที่อ่อนโยนแต่ลึกซึ้ง

เกมโออันกวนแบบดั้งเดิมอาจเลือนหายไปในชีวิตสมัยใหม่ แต่เกมโออันกวนยังคงเป็นความทรงจำที่ “คงอยู่ตลอดไป” ในใจของฉัน เกมโออันกวนไม่เพียงแต่เป็นเกมในวัยเด็กเท่านั้น แต่ยังเป็นส่วนสำคัญที่ขาดไม่ได้ของมรดกทางวัฒนธรรมของชาติ ฉันใฝ่ฝันว่าโรงเรียนในปัจจุบันจะสามารถอนุรักษ์และเผยแพร่เกมโออันกวนแบบดั้งเดิมให้แพร่หลายต่อไป เพื่อให้เกมโออันแบบดั้งเดิมยังคงอยู่ในความทรงจำของคนรุ่นต่อไป

ที่มา: https://hanoimoi.vn/o-an-quan-manh-ky-uc-khong-mon-704230.html