Sáng 3/6, tại Trụ sở Chính phủ, dưới sự chủ trì của Thủ tướng Phạm Minh Chính, Chính phủ họp Phiên thường kỳ tháng 5 trực tuyến với các địa phương để đánh giá tình hình kinh tế – xã hội tháng 5 và 5 tháng đầu năm 2023; tình hình triển khai chương trình phục hồi và phát triển kinh tế – xã hội; tình hình phân bổ, giải ngân vốn đầu tư công; tình hình triển khai 3 Chương trình mục tiêu quốc gia; kết quả triển khai công tác lập quy hoạch theo quy định của Luật Quy hoạch; kết quả làm việc của các thành viên Chính phủ chủ trì đôn đốc, làm việc với các địa phương về tình hình sản xuất, kinh doanh, đầu tư công, xây dựng hạ tầng và xuất nhập khẩu.
Dự Phiên họp tại đầu cầu Trụ sở Chính phủ có các Phó Thủ tướng: Lê Minh Khái, Trần Hồng Hà; các Bộ trưởng, Thủ trưởng các cơ quang ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ; đại diện lãnh đạo một số Ban của Đảng, Ủy ban của Quốc hội. Dự họp tại các điểm cầu các địa phương có Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Mở đầu phiên họp, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết, phiên họp này được tổ chức sau thành công của Hội nghị giữa nhiệm kỳ của Ban Chấp hành Trung ương và Kỳ họp thứ 5, Quốc hội Khóa XV đang diễn ra, dành thời gian thảo luận về tình hình phát triển kinh tế-xã hội. Đặc biệt, vừa qua Chính phủ đã cử 25 đoàn công tác, làm việc tại các địa phương để đôn đốc sản xuất, kinh doanh, đầu tư công, xây dựng hạ tầng và xuất nhập khẩu…
Thủ tướng yêu cầu, các thành viên Chính phủ tập trung thảo luận, phân tích kỹ những mặt đã làm được, đặc biệt là những hạn chế, khó khăn, thách thức, nhất là trong sản xuất, kinh doanh để qua đó bàn giải pháp khắc phục, thực hiện đạt kết quả cao các nhiệm vụ trong quý 2 và các tháng cuối năm.
Báo cáo tình hình tại phiên họp cho thấy, trong bối cảnh thế giới đang gặp nhiều khó khăn, thách thức, tình hình kinh tế – xã hội nước ta tháng 5 tiếp tục chuyển biến khá tích cực, góp phần cải thiện kết quả chung của 5 tháng đầu năm và tạo đà cho những tháng tiếp theo. Trong đó, kinh tế vĩ mô tiếp tục ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn được bảo đảm. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân 5 tháng tăng 3,55% so với cùng kỳ, tiếp tục xu hướng giảm (4 tháng tăng 3,84%); lạm phát cơ bản tiếp tục chuyển biến tích cực. Thị trường tiền tệ cơ bản ổn định; lãi suất cho vay giảm; ổn định tỷ giá phù hợp với diễn biến thị trường; bảo đảm an toàn hệ thống ngân hàng. Thu ngân sách Nhà nước 5 tháng đạt 48% dự toán. Kim ngạch xuất nhập khẩu, xuất khẩu, nhập khẩu tháng 5 ước lần lượt tăng 5,3%, 4,3% và 6,4% so với tháng trước; 5 tháng ước xuất siêu 9,8 tỷ USD. FDI đăng ký tháng 5 đạt gần 2 tỷ USD, gấp 2,2 lần cùng kỳ năm trước; tính chung 5 tháng đạt 10,86 tỷ USD, bằng 92,7% so với cùng kỳ năm trước.
Hoạt động sản xuất, kinh doanh tiếp tục có chuyển biến. Các vấn đề tồn đọng, vướng mắc tiếp tục được tập trung tháo gỡ, thị trường trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản bước đầu chuyển biến tích cực, giải ngân vốn đầu tư công được đẩy nhanh… đã hỗ trợ tích cực, từng bước khơi thông dòng tiền cho doanh nghiệp, nâng cao khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế. Giải ngân vốn đầu tư công đến ngày 31/5 đạt trên 157 nghìn tỷ đồng, bằng 22,22% kế hoạch Thủ tướng giao, tương đương cùng kỳ năm 2022, nhưng số tuyệt đối cao hơn 41 nghìn tỷ đồng; đã đẩy một lượng vốn lớn ra nền kinh tế, hỗ trợ đầu ra cho nhiều ngành, lĩnh vực, giải quyết việc làm.
Tháng 5 và 5 tháng đầu năm 2023, Chính phủ tiếp tục tập trung làm tốt công tác an sinh xã hội, cải thiện đời sống người dân. Các lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch, thông tin tuyên truyền tiếp tục được quan tâm, đẩy mạnh. Việt Nam đã tham gia thành công SEA Games 32. Nhiều hoạt động văn hóa, chương trình nghệ thuật, chính trị được tổ chức để chào mừng Chiến thắng Điện Biên Phủ, Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh…, các hoạt động văn hóa để kích cầu mùa du lịch 2023. Ngành Giáo dục tích cực chuẩn bị Kỳ thi tốt nghiệp Trung học phổ thông quốc gia và tuyển sinh Đại học, Cao đẳng; tập trung khắc phục tình trạng thừa, thiếu giáo viên cục bộ tại các địa phương. Ngành Y tế theo dõi chặt chẽ diễn biến dịch COVID-19, chủ động phòng ngừa dịch bệnh, bệnh truyền nhiễm, thường gặp trong mùa nắng nóng; xử lý, khắc phục tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế tại một số cơ sở khám, chữa bệnh lớn…
Quốc phòng an ninh được bảo đảm. Công tác đối ngoại được triển khai chủ động, tích cực, hiệu quả, đi vào thực chất; tổ chức tốt các cuộc trao đổi đoàn cấp cao, gắn kết chặt chẽ giữa song phương và đa phương, tham gia thành công với nhiều sáng kiến, trao đổi tích cực được ghi nhận tại Hội nghị Cấp cao ASEAN-42, Hội nghị Thượng đỉnh G7 mở rộng, Hội nghị Tương lai Châu Á tại Nhật Bản… Qua đó cho thấy vị thế, vai trò của Việt Nam ngày càng được nâng lên, góp phần nâng cao quan hệ đối tác, đẩy mạnh ngoại giao kinh tế nhằm thúc đẩy xuất khẩu, thu hút FDI, thị trường khách du lịch quốc tế.
Tuy nhiên, hoạt động sản xuất, kinh doanh, sản xuất công nghiệp, xuất khẩu, đầu tư, thu hút FDI… tiếp tục gặp nhiều khó khăn. Doanh nghiệp đối mặt với thách thức lớn để tồn tại, duy trì sản xuất kinh doanh, chờ đợi cơ hội tích cực hơn từ thị trường. Điều hành kinh tế vĩ mô tiếp tục chịu nhiều áp lực, thu ngân sách Nhà nước thời gian tới có thể bị tác động mạnh do sản xuất, kinh doanh, đầu tư gặp khó khăn. Tình hình lao động, việc làm gặp nhiều thách thức. Rủi ro dịch bệnh, bão lũ, nắng nóng, hạn hán, biến đổi khí hậu diễn biến trái quy luật, khó dự báo, an ninh kinh tế, an ninh mạng, bạo lực học đường phức tạp… tiếp tục là những vấn đề cần quan tâm.
Thảo luận tại phiên họp, các Phó Thủ tướng Chính phủ, lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương cho rằng, thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt, sát sao; điều hành linh hoạt, hiệu quả, thích ứng với tình hình mới của thế giới và trong nước. Trong đó chỉ đạo thành viên Chính phủ làm việc với các địa phương để tháo gỡ ngay vướng mắc cho doanh nghiệp, dự án đầu tư; chấn chỉnh, tăng cường trách nhiệm trong xử lý công việc của các bộ, cơ quan, địa phương, cán bộ, công chức. Cùng với đó các bộ, ngành, địa phương cũng nỗ lực, thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp và chỉ đạo, điều hành của Chính phủ. Nhờ đó, tình hình phát triển kinh tế – xã hội chuyển biến tích cực, trong điều kiện tình hình có nhiều khó khăn, thách thức.
Cùng với phân tích các nguyên nhân khách quan do tình hình thế giới, các đại biểu cũng phản ánh việc một số quy định, thủ tục hành chính còn phức tạp; một số quy định còn chồng chéo, mâu thuẫn, chưa thống nhất, chưa rõ ràng, được hiểu theo nhiều cách khác nhau, có thể dẫn đến rủi ro pháp lý cho cấp triển khai; tổ chức thi hành pháp luật còn thiếu chủ động, phản ứng chậm; tâm lý e ngại, sợ sai, sợ trách nhiệm trong thực thi công vụ của một bộ phận cán bộ, công chức.
Các Phó Thủ tướng, lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương cho rằng, căn cứ mục tiêu cả năm và toàn khóa, áp lực tăng trưởng của những tháng còn lại của năm là rất lớn, do đó thời gian tới phải phấn đấu tăng trưởng cao hơn giai đoạn trước; đề xuất tiếp tục tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc và tạo điều kiện tốt hơn cho thúc đẩy tăng trưởng, trong đó có việc thực hiện dự án đầu tư, xây dựng, chính sách tín dụng, chính sách thuế, phí, lệ phí, các vấn đề về giấy phép lao động, visa xuất nhập cảnh; cải cách chế độ tiền lương; xây dựng Trung tâm năng lượng tái tạo, trung tâm công nghệ lõi; sớm ban hành cơ chế bảo vệ, khuyến khích cán bộ dám nghĩ, dám làm vì lợi ích chung…
Thủ tướng Chính phủ thẳng thắn nhìn nhận các khó khăn, hạn chế; ghi nhận ý kiến của các đại biểu; đồng thời chỉ đạo, giao nhiệm vụ xử lý ngay các đề xuất, kiến nghị của các bộ, ngành, nhất là của các địa phương như việc quan tâm thị trường nội địa và thúc đẩy xuất khẩu; đẩy nhanh tiến độ xem xét, phê duyệt các quy hoạch tỉnh; giải quyết cấp mỏ vật liệu xây dựng…
Kết luận phiên họp, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết, trong 5 tháng qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đã quán triệt rất nghiêm túc, bám sát Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, các Nghị quyết của Trung ương, Bộ Chính trị, Quốc hội để lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành. Trong đó, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đã chuẩn bị chu đáo, chất lượng, bảo đảm an toàn, phục vụ tốt Hội nghị giữa nhiệm kỳ của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII và Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV. Đặc biệt, Chính phủ đã tổ chức 26 đoàn công tác tới 63 tỉnh, thành phố trong cả nước tiếp nhận hơn 1.000 ý kiến, kiến nghị và giải quyết tại chỗ 300 kiến nghị của các địa phương.
Chính phủ đã tổ chức nhiều cuộc họp, chuyến công tác, ban hành các văn bản đôn đốc, tập trung vào 9 nhóm vấn đề: Thúc đẩy giải ngân đầu tư công, các công trình trọng điểm quốc gia; giảm lãi suất, cơ cấu lại nợ, gia hạn thuế; tháo gỡ khó khăn cho các thị trường chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản; đẩy mạnh cải cách hành chính, tháo gỡ khó khăn cho người dân, doanh nghiệp; xử lý các vấn đề khó như trong mua sắm thuốc, vật tư y tế; triển khai thực hiện chương trình hành động thực hiện Nghị quyết của Bộ Chính trị phát triển 6 vùng kinh tế – xã hội; tổ chức các hội nghị toàn quốc về quy hoạch, xuất khẩu, ngoại giao kinh tế; xử lý các vấn đề tồn đọng, kéo dài…
Nhờ đó, trong 5 tháng đầu năm 2023, cả nước tiếp tục đạt được mục tiêu tổng quát về ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn, giảm nợ công, giảm nợ chính phủ, giảm nợ chi. Sản xuất, kinh doanh, xuất khẩu, doanh nghiệp, thu hút vốn đầu tư nước ngoài (FDI), thị trường bất động sản chuyển biến bước đầu. Các lĩnh vực, văn hóa, xã hội, thể thao tiếp tục phát triển. Đời sống nhân dân tiếp tục ổn định, trật tự an toàn xã hội được bảo đảm, quốc phòng an ninh được giữ vững, đối ngoại và hội nhập quốc tế được đẩy mạnh.
Về nhiệm vụ, giải pháp tháng 6 và thời gian tới, sau khi phân tích tình hình quốc tế, trong nước, Thủ tướng chỉ đạo tiếp tục thực hiện nhất quán mục tiêu giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế. Thực hiện chính sách tiền tệ chắc chắn, chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả, phối hợp đồng bộ với chính sách tài khóa mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm. Điều hành tỷ giá, lãi suất linh hoạt, phù hợp; tập trung chỉ đạo hệ thống ngân hàng tiết giảm chi phí, phấn đấu tiếp tục giảm lãi suất cho vay; bảo đảm thanh khoản hệ thống các tổ chức tín dụng; kiểm soát chặt chẽ chất lượng tín dụng, hạn chế nợ xấu phát sinh. Tăng cường quản lý thu ngân sách Nhà nước, bảo đảm thu đúng, thu đủ, thu kịp thời; triệt để tiết kiệm chi, nhất là chi thường xuyên.
Trên quan điểm tập trung ưu tiên cho thúc đẩy tăng trưởng, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tập trung cao độ triển khai các nhiệm vụ, giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, hỗ trợ doanh nghiệp về thủ tục hành chính, lãi suất, tìm kiếm, mở rộng sang các thị trường mới; đẩy mạnh 3 động lực tăng trưởng gồm xuất khẩu, đầu tư và tiêu dùng; tận dụng tốt các cơ hội và tạo không gian phát triển mới; tiếp tục cải cách thủ tục hành chính; ứng dụng khoa học, công nghệ, chuyển đổi số…
“Các bộ, ngành, địa phương phải chấm dứt tình trạng đùn đẩy trách nhiệm; kiên trì tăng cường phân cấp, phân quyền; khuyến khích dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm”, Thủ tướng yêu cầu.
Thủ tướng cũng chỉ đạo lãnh đạo các địa phương căn cứ các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ và cấp ủy, HĐND các cấp để lãnh đạo, chỉ đạo; dứt khoát lập quy hoạch, hoàn thành công tác quy hoạch trong quý IV tới; đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, thực hiện chương trình phục hồi, 3 Chương trình mục tiêu quốc gia; tập trung giải phóng mặt bằng, chuẩn bị nguyên vật liệu phục vụ các dự án, công trình trọng điểm; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính ngay trong các cấp chính quyền; đẩy mạnh tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh; chủ động, tích cực rà soát, có cơ chế phù hợp cho các dự án bất động sản, công nghiệp trên địa bàn, chú ý có chính sách cho người lao động; tăng cường kỷ luật, kỷ cương; xử lý các hiện tượng trì trệ bằng công tác cán bộ; nghiên cứu các chính sách an sinh xã hội trình Chính phủ cho chủ trương…
Thủ tướng Chính phủ giao các nhiệm vụ cụ thể cho từng bộ, ngành, cơ quan trong việc: Điều hành lãi suất, giảm chi phí cho vay, tăng khả năng tiếp cận vốn hướng vào lĩnh vực ưu tiên, tập trung xử lý các ngân hàng yếu kém, bảo đảm an toàn hệ thống, thanh khoản, xử lý nợ xấu, thúc đẩy các gói tín dụng như gói tín dụng 120 nghìn tỷ đồng phát triển nhà ở xã hội; tăng cường quản lý chi tiêu ngân sách, tiết kiệm chi thường xuyên, đẩy nhanh chính sách hoàn thuế VAT, chuẩn bị chính sách bổ sung miễn, giảm thuế, thúc đẩy phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp; sớm hoàn thành kế hoạch phân bổ vốn, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công và 3 Chương trình mục tiêu quốc gia; rà soát, cắt giảm các điều kiện kinh doanh, tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp; tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản, quy định phòng cháy, chữa cháy; tập trung thực hiện chương trình 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội; thúc đẩy thực hiện các dự án trọng điểm quốc gia, tổ chức các dự án hợp tác công tư, nhất là triển khai dự án Cảng hàng không Quốc tế Long Thành.
Thủ tướng chỉ đạo tổ chức các khu công nghiệp quy mô lớn; thúc đẩy tiêu dùng trong nước; mở rộng thị trường xuất khẩu, khai thác hiệu của các hiệp định thương mại tự do đã ký kết; triển khai quy hoạch điện VIII và xử lý các vướng mắc trong thực hiện quy hoạch điện VII; khẩn trương xử lý 4/12 dự án tồn đọng còn lại; đảm bảo lương thực, thực phẩm cho tiêu dùng và xuất khẩu, gỡ thẻ vàng IUU; hướng dẫn, tháo gỡ các vướng mắc liên quan đất đai, tài nguyên, môi trường; đáp ứng cung cầu lao động, đề xuất giải pháp hỗ trợ người lao động; khắc phục tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế, vaccine; chuẩn bị cho năm học mới, nhất là trong vấn đề sách giáo khoa, đồng thời xử lý các vấn đề mới nổi như ma túy học đường; bàn giao Khu công nghệ cao Hòa Lạc từ Bộ Khoa học và Công nghệ cho UBND thành phố Hà Nội quản lý; đẩy mạnh truyền thông chính sách, giải thích chính sách, giới thiệu, nhân rộng các mô hình hay trong xã hội…
Các thành viên Chính phủ; lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương phát huy tinh thần trách nhiệm, đạo đức công vụ và vai trò gương mẫu, xung kích, dám nghĩ, dám làm, vượt qua khó khăn đưa đất nước phát triển quý sau cao hơn quý trước, năm sau cao hơn năm trước; tạo xung lực chung đưa đất nước phát triển như kỳ vọng./.
