Là người nghiên cứu sâu và lâu về nông nghiệp công nghệ cao, ông có lời khuyên nào cho những bạn trẻ muốn khởi nghiệp từ nông nghiệp công nghệ cao?
– Ngành nông nghiệp nói chung, nông nghiệp công nghệ cao nói riêng khác với khởi nghiệp ở các ngành khác. Đây là nghề luôn chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, giá cả thị trường trong nước và quốc tế. Do đó, theo tôi, các bạn trẻ khi khởi nghiệp với nông nghiệp công nghệ cao cần quan tâm 5 điều:
Trước hết, cần phải có tư duy xuyên suốt trong quá trình khởi nghiệp, luôn khẳng định nông nghiệp công nghệ cao là yêu cầu tất yếu trong quá trình biến đổi khí hậu và hội nhập quốc tế.
Thứ hai, phải xác định cây trồng, vật nuôi có lợi thế so sánh với điều kiện sinh thái và khả năng công nghệ cùng nguồn lực tài chính của mình.
Tiếp theo, phải xác định các yếu tố công nghệ đầu vào phù hợp với cây trồng, vật nuôi mà các bạn định hướng khởi nghiệp.
Bên cạnh đó, những bạn trẻ muốn khởi nghiệp cần định hướng ngay kênh tiêu thụ nông sản có tính dài hạn, đây là yếu tố rất quan trọng, quyết định thành công hay thất bại của các bạn.
Cuối cùng, khát vọng cái mới, trăn trở để đổi mới cách quản trị doanh nghiệp, lấy khoa học công nghệ làm khâu đột phá để phát triển bền vững trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của các bạn là không thể thiếu.
Như đã nói, TS Phạm S vừa là nhà khoa học, nhà quản lý, nhà giáo nên thời gian rảnh rỗi khá ít. Để cân bằng được quỹ thời gian của mình ông cũng phải sắp xếp rất khoa học, đảm bảo cân đối giữa công việc quản lý của nhà lãnh đạo, đồng thời vẫn dành thời gian chăm sóc gia đình và thỏa mãn đam mê nghiên cứu khoa học.
Khi được chúng tôi hỏi về việc cân đối giữa công việc và gia đình và liệu đã bao giờ ông bị vợ “trách khéo”, vị TS mê nông nghiệp nhoẻn cười: “Tôi đã làm việc nhà nước nhiều năm, trao đổi với hàng trăm phóng viên trong thời gian đó, thế nhưng chưa gặp câu khỏi như thế này bao giờ. Tôi cân đối những điều trên theo nguyên tắc: Luôn đảm bảo sự hài hòa giữa nghiên cứu khoa học và quản lý với việc chăm sóc gia đình theo một chu trình vòng tròn, cái này làm động lực thúc đẩy cho cái kia”.
Nhà khoa học cho biết, mặc dù quỹ thời gian ít ỏi song ông cũng phân chia hợp lý. Vào các ngày nghỉ, ngày lễ ông cũng cùng người thân đi ăn sáng, uống cà phê, nghỉ mát, tắm biển.
“Cũng may, bà xã rất hiểu tính tôi. Sở thích của bà xã cũng đơn giản, thích Yoga, tắm biển và chăm sóc con cái nên tôi cũng không gặp nhiều khó khăn để thu xếp việc chung việc riêng sao cho vẹn cả đôi đường”.
Ông sẽ tiếp tục nghiên cứu khoa học, đặc biệt nông nghiệp công nghệ cao sau thời gian nghỉ hưu?
– Là người trải nghiệm về nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp thông minh 4.0 và nông nghiệp hữu cơ, tôi thấy Việt Nam nói chung và Lâm Đồng nói riêng có nhiều lợi thế để phát triển nông nghiệp, song tỷ lệ người dân nông thôn còn chiếm tỷ trọng cao, năng suất lao động quá thấp.
Bên cạnh đó, sản xuất nông nghiệp hiện nay cần phải đáp ứng hai yêu cầu đó là thích ứng với biến đổi khí hậu và hội nhập quốc tế. Từ đó, chúng ta có thể thấy tác động của khoa học công nghệ đối với nông nghiệp hiện nay và tương lai xa là rất lớn.
Chính vì thế, sau khi nghỉ hưu, tôi sẽ có nhiều thời gian để tiếp tục nghiên cứu các công trình mang tính đột phá mà quỹ thời gian quá ít trong thời gian công tác khiến tôi chưa có điều kiện nghiên cứu sâu. Về hưu rồi, tôi sẽ có nhiều thời gian để xuống đồng ruộng nhiều hơn, được đến giúp đỡ nhiều người nông dân hơn, sẽ có nhiều thời gian chia sẻ những kết quả nghiên cứu ở các trường Đại học, Viện nghiên cứu, các tập đoàn nông nghiệp ở Việt Nam và quốc tế.
Với những cống hiến và thành tựu mình đạt được, ông đã cảm thấy đủ?
– Với tôi, những kết quả đóng góp đó chỉ là một phần nhỏ, cần cố gắng nhiều hơn nữa so với yêu cầu của thực tế. Đặc biệt sản xuất nông nghiệp trong điều kiện biến đổi khí hậu và hội nhập quốc tế.
Bản thân tôi sinh ra và lớn lên ở vùng quê nghèo khó, do đó tôi đã biết cảnh cực nhọc của người nông dân luôn một nắng hai sương từ thời niên thiếu, đặc biệt ở vùng sinh thái miền Trung làm nông lam lũ cả năm nhưng vẫn nghèo.
Với mong muốn góp một phần nhỏ công sức, trí tuệ của mình cho bà con thoát nghèo, vươn lên có kinh tế khá giả, hưởng cuộc sống thanh bình ở một vùng quê nông thôn mới, góp phần đẩy nhanh quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn.
