Vietnam-BAE İlişkileri Kapsamlı Ortaklığa Yükseltme Konusunda Ortak Açıklama

Başbakan Pham Minh Chinh'in Birleşik Arap Emirlikleri'ne (BAE) yaptığı resmi ziyaret vesilesiyle, Vietnam ve BAE'nin üst düzey liderleri, 28 Ekim 2024 tarihinde ikili ilişkilerini Kapsamlı Ortaklığa yükseltme konusunda anlaştılar. Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) arasındaki Ortak Açıklama'nın tam metnini sunmaktan mutluluk duyuyoruz.

1. Vietnam ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), 1993 yılında diplomatik ilişkilerin kurulmasından bu yana, iki halkın yararına dostluk, eşitlik, karşılıklı saygı ve işbirliği temelinde beslenen ve pekiştirilen önemli bir ilişki kurmuştur.

İkili iş birliği, diplomasi, ekonomi ve ticaret gibi birçok alanda önemli sonuçlar elde etmiş ve somut ilerlemeler kaydetmiştir. Her iki taraf da ortak çıkarlara sahiptir ve yeni ve gelecek vaat eden alanlarda iş birliği yapmaları gerekmektedir.

2. İki ülke arasındaki büyük potansiyeli fark eden ve ilişkileri güçlendirmeyi hedefleyen Vietnam ve BAE, geniş bir yelpazede ikili iş birliğini derinleştirmek amacıyla Kapsamlı Ortaklık kurmak amacıyla dostane istişarelerde bulundu.

3. Vietnam Başbakanı Sayın Pham Minh Chinh'in BAE'ye gerçekleştirdiği resmi ziyaret vesilesiyle, Vietnam ve BAE'nin üst düzey liderleri, 28 Ekim 2024 tarihinde ikili ilişkilerin Kapsamlı Ortaklığa yükseltilmesi konusunda mutabık kaldılar.

4. Yeni çerçeve, her düzeyde daha yüksek siyasi güvenin sağlandığı yeni dönemde ikili ilişkilerin statüsünü yansıtıyor; işbirliğinin ölçeğini ve kapsamını tüm alanlarda daha kapsamlı, özlü ve derin bir şekilde genişletiyor; mevcut ikili işbirliği mekanizmalarını teşvik ediyor ve güçlendiriyor, uluslararası hukuka, bağımsızlığa, egemenliğe ve toprak bütünlüğüne saygı temelinde yeni işbirliği mekanizmalarının daha da mükemmelleştirilmesini ve eklenmesini öngörüyor.

5. Kapsamlı Ortaklık vizyonunu gerçekleştirmek için iki ülke aşağıdaki temel alanlarda işbirliğini geliştirmeyi kabul etti:

I. SİYASET, DİPLOMASİ, GÜVENLİK, MİLLİ SAVUNMA, HUKUK VE YARGI ALANINDA İŞ BİRLİĞİ

6. Taraflar, Devlet, Hükümet, bakanlıklar, şubeler ve teknik çalışma gruplarının üst düzey yöneticilerinin ziyaretleri de dahil olmak üzere her düzeyde ikili temasların ve fikir alışverişlerinin artırılması konusunda mutabık kaldılar.

7. Taraflar, iki ülke arasında Hükümetlerarası Komite ve Bakan Yardımcıları düzeyinde Siyasi İstişare mekanizmalarının rolünün artırılması ve uzmanlaşmış işbirliği ve bölgesel ve küresel girişimlerde işbirliği gibi yeni işbirliği mekanizmalarının geliştirilmesi konusunda mutabık kaldılar.

8. Taraflar, savunma sanayi işbirliği, suç önleme, ortak eğitim, tatbikat ve tatbikatlar ile diğer alanlarda ortak araştırma faaliyetleri de dahil olmak üzere, her iki ülkenin mevzuatı, ihtiyaçları ve kapasiteleri doğrultusunda savunma, güvenlik, adalet ve hukuk alanlarında işbirliğini güçlendirmeyi kararlaştırdı.

9. İki taraf, deniz güvenliği, deniz yollarının, uluslararası tedarik zincirlerinin ve trafiğin güvenliği ve emniyeti de dahil olmak üzere bölgede ve dünyada istikrar, barış ve refahın sürdürülmesinin önemini yineledi. İki taraf ayrıca, ASEAN ve Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) gibi bölgesel ve uluslararası forumlarda iş birliğini sürdürecek.

II. EKONOMİK, TİCARET, YATIRIM VE TARIM İŞBİRLİĞİ

10. İki taraf, ikili ticaret cirosunu 20 milyar ABD dolarına çıkarmak ve her iki tarafa da ekonomik ve ticari faydalar sağlamak amacıyla Kapsamlı Ekonomik Ortaklık Anlaşması'nı (CEPA) koordine etme ve aktif olarak uygulama taahhüdünde bulundu.

11. Taraflar, iki tarafın işletmeleri arasındaki bağlantıyı derinleştirmek ve ikili ticareti ve ASEAN ile Körfez İşbirliği Konseyi pazarlarını geliştirmek amacıyla, lojistik işbirliği de dahil olmak üzere ticaretin geliştirilmesi ve işbirliği faaliyetlerinin uygulanması konusunda mutabık kaldı.

12. İki taraf, petrol ve gaz, yenilenebilir enerji, bilgi teknolojileri, inovasyon, dijital dönüşüm, yeşil dönüşüm, lojistik, tarım ürünlerinin üretimi ve işlenmesi gibi karşılıklı ilgi duyulan alanlarda yatırım iş birliğini önemli ölçüde genişletmek için azami çaba göstermeyi taahhüt etmiştir. BAE, BAE'nin kapasitesi ve deneyimine dayanarak, Ho Chi Minh Şehri'ndeki Vietnam Finans Merkezi'nin inşası konusundaki deneyimini Vietnam ile paylaşmaya ve bu projeye yatırım yapmaya isteklidir.

13. Helal sektöründe kapasite ve deneyime dayalı ikili iş birliği potansiyelini fark eden BAE, teknik ve yönetim deneyimlerini paylaşarak, insan kaynakları eğitimi vererek, standart test merkezleri inşa etmeye yatırım yaparak ve Vietnam'da Helal sertifikasyonu sağlayarak, Vietnam'daki Helal ekosisteminin gelişimine katkıda bulunarak ve BAE de dahil olmak üzere küresel tedarik zincirine hizmet vererek Vietnam'ı desteklemeye hazırdır.

14. Taraflar, ekonomik ve ticari işbirliği konusunda Ortak Çalışma Grubu kurulmasına ilişkin Mutabakat Zaptı'nın etkin biçimde uygulanması ve Vietnam-BAE İş Konseyi, Yatırım İşbirliği Görev Gücü ve Vietnam-BAE Ortak Yatırım Fonu gibi yeni ekonomik işbirliği mekanizmalarının kurulmasının incelenmesi konusunda mutabakata vardı.

III. ENERJİ, BİLİM, TEKNOLOJİ VE İNOVASYON ALANINDA İŞ BİRLİĞİ

15. İki taraf, enerji dönüşümü ve yeşil dönüşümü ikili ilişkilerde öncelikler olarak belirlemiş ve her iki tarafın potansiyeli, avantajları ve eşitlik ve karşılıklı fayda ilkeleri temelinde iş birliğini güçlendirmeyi taahhüt etmiştir. Taraflar, iki ülkenin özel sektörlerini, yeşil ve yenilenebilir enerji, sıvılaştırılmış doğal gaz, petrol ve gaz üretimi, petrol rafinasyonu ve petrokimyasallar da dahil olmak üzere enerji sektöründe ticaret ve yatırım iş birliğini teşvik etmeye ve genişletmeye devam etmeye çağırmıştır. BAE, Vietnam'ın güvenli petrol ürünleri tedarikine erişimini kolaylaştıracağını ve Vietnam'ı BAE'de mühendislik, işletme, bakım vb. gibi yüksek kaliteli petrol hizmetleri sunmaya teşvik edeceğini yinelemiştir.

16. BAE, Vietnam'a COP28'deki çabaları, BAE Mutabakatı'nın başarısına ve Gıda, Sağlık ve Cinsiyet Bildirgeleri ile Küresel Soğuma Taahhüdü'ne katılımına sağladığı katkı için teşekkür etti. İki taraf, iklim değişikliğiyle mücadele ve sürdürülebilir kalkınmanın küresel önemini kabul ederek, adil bir enerji dönüşümüne ve sera gazı emisyonlarının azaltılmasına yönelik politika mekanizmaları, teknik ve finansal çözümler geliştirmede iş birliğinin artırılmasını memnuniyetle karşıladı.

BAE, Dubai'deki COP28'de yakın zamanda duyurulan "Adil Enerji Geçiş Ortaklığı" (JET-P) programı kapsamında, Vietnam'ın yenilenebilir enerji kullanımını artırmak ve kömüre olan bağımlılığını azaltmak için enerji arzını çeşitlendirme yönünde adımlar atmasını ve BAE Mutabakat hedeflerinin uygulanmasına katkıda bulunmasını dört gözle bekliyor. İki taraf, rüzgar ve güneş enerjisi gibi yenilenebilir enerji alanında yatırım iş birliği potansiyelini incelemeyi ve çevreyi koruma, biyolojik çeşitliliği muhafaza etme, doğal kaynakları yönetme, iklim değişikliğine müdahale etme ve doğal afetlerin etkisini en aza indirmek için sürdürülebilir uyum modelleri geliştirme çabalarını desteklemeyi kabul etti.

17. İki taraf, dijital dönüşüm, inovasyon ve bilim-teknoloji alanlarında deneyim paylaşımı, hükümet kapasitesinin modernizasyonu ve güçlendirilmesi, dijital hükümet ve dijital ekonominin geliştirilmesi ve iki ülkenin inovasyon merkezlerinin birbirine bağlanması yoluyla yakın işbirliği yapmayı kabul etti.

IV. SOSYAL-KÜLTÜREL İŞBİRLİĞİ, EMEK, EĞİTİM VE İNSANLAR ARASI DEĞİŞİM

18. İki taraf, halklar arası etkileşimlerin ikili ilişkileri güçlendirmedeki önemli rolünü kabul ederek, turizm tanıtım faaliyetlerini, kültürel ve sportif değişimleri artırma konusunda mutabık kaldı. İki taraf, kültürel ve sportif bağ kurma girişimlerini ortaklaşa destekleyecek. BAE, spor eğitimine yatırım yaparak Vietnam'ı desteklemeye hazır.

19. Taraflar, Kültür ve Turizm İşbirliği Mutabakat Zaptı'nın etkin bir şekilde uygulanması, iki ülkenin bölgeleri arasında halklar arası etkileşimin teşvik edilmesi ve iki ülkenin bölgeleri arasında yeni iş birliği mekanizmaları ve mutabakat zaptı oluşturulması için çabalarını artıracaktır. Taraflar, iki ülkenin umumi pasaport hamilleri için vize muafiyeti konusunda ikili bir anlaşma müzakere edip imzalamayı kararlaştırmıştır.

20. Taraflar, insan kaynakları alanında işbirliğine ilişkin Mutabakat Zaptı'nın etkili bir şekilde uygulanması, işe alım çabalarının, mesleki beceri eğitimlerinin, yabancı dillerin teşvik edilmesi ve BAE yasalarının ve kültürünün, özellikle BAE'de veya BAE işletmelerinin yatırım projelerinin bulunduğu veya inşaat işleri için sözleşme yaptığı ülke/bölgelerde çalışan yüksek kaliteli işçiler olmak üzere Vietnamlı işçilere yaygınlaştırılması konusunda taahhütte bulundular.

21. Taraflar, eğitim-öğretim ve yükseköğretim alanlarında işbirliğini geliştirme, iki ülkenin eğitim ve araştırma kurumlarını birbirine bağlama, eğitim, öğretim ve akademi alanlarında uzmanlık paylaşımı konularında mutabık kaldılar.

22. İki taraf aşı alanında ortak araştırmalar yürütecek ve tıp uzmanlarını karşılıklı olarak değiş tokuş edecek.

Bu metin, 28 Ekim 2024 tarihinde Vietnamca, İngilizce ve Arapça olmak üzere üç orijinal nüsha halinde yayınlanmıştır ve hepsi aynı derecede geçerlidir.

Kaynak