بعض القضايا الجديدة والمهمة في مشاريع الوثائق المقدمة إلى المؤتمر الرابع عشر

أصدر فريق تحرير وثائق المؤتمر الرابع عشر للحزب تقريرا مؤخرا حول عدد من القضايا الجديدة والمهمة في مسودات الوثائق المقدمة إلى المؤتمر الرابع عشر للحزب.

تود صحيفة فيتنام نت أن تقدم النص الكامل لتقرير فريق تحرير وثائق المؤتمر الرابع عشر.

إن المؤتمر الوطني الرابع عشر للحزب هو حدث سياسي كبير ذو أهمية حاسمة لمستقبل التنمية في العصر الجديد.

في ظل التغيرات السريعة والعميقة وغير المتوقعة التي يشهدها العالم وتنفيذ الدولة لقرارات استراتيجية بالغة الأهمية بقوة، فإن الوثائق المقدمة إلى المؤتمر الرابع عشر لا تلخص رحلة التنمية في السنوات الخمس الماضية فحسب، بل تحدد الأهداف والمهام للسنوات الخمس المقبلة، بل تشكل أيضًا التفكير الاستراتيجي والرؤية والتوجه التنموي للبلاد حتى منتصف القرن الحادي والعشرين.

لقد أظهرت مشاريع الوثائق المقدمة إلى المؤتمر الرابع عشر، بهياكلها ومحتوياتها المبتكرة، روح النظر مباشرة إلى الحقيقة وتقييم الوضع بموضوعية، واقتراح على هذا الأساس نظامًا من وجهات النظر التوجيهية وأهداف التنمية الوطنية والتوجهات والمهام الرئيسية والحلول المبتكرة من أجل التنمية السريعة والمستدامة للبلاد، مما يدل على التطلعات القوية للأمة بأكملها في العصر الجديد.

يُركز هذا التقرير على إبراز القضايا الجديدة والهامة في مسودات الوثائق المقدمة إلى المؤتمر الوطني الرابع عشر للحزب. ويساعد هذا التقرير الكوادر وأعضاء الحزب والشعب على دراسة وفهم روح مسودات الوثائق، والمساهمة بفعالية في عملية مناقشة الوثائق وإتقانها، وفي الوقت نفسه نشر روح الابتكار والتطلع إلى التنمية والعزم على بناء بلد غني ومزدهر ومتحضر وسعيد، يتقدم بخطى ثابتة نحو الاشتراكية.

أ- نقاط جديدة حول موضوع وهيكل مسودة الوثيقة

1. حول موضوع المؤتمر

موضوع المؤتمر الحزبي الرابع عشر هو: تحت العلم المجيد للحزب، نتكاتف ونتحد لتنفيذ أهداف التنمية في البلاد بنجاح بحلول عام 2030؛ الاستقلال الاستراتيجي، والاعتماد على الذات، والثقة بالنفس، والتقدم القوي في عصر النمو الوطني، من أجل السلام والاستقلال والديمقراطية والثروة والازدهار والحضارة والسعادة والتقدم المطرد نحو الاشتراكية .

إن تحديد شعار المؤتمر المذكور يُجسّد وحدة الفكر والعمل، ويعزز الثقة، ويؤكد همة الحزب وذكاءه، وقوة الأمة جمعاء، ويواصل إلهام الطموح لبناء وتنمية دولة قوية ومزدهرة، جنبًا إلى جنب مع القوى العالمية في العصر الجديد. ويستند تحديد شعار المؤتمر إلى عدد من الأسس والمتطلبات الرئيسية، وهي:

(1) يجب أن يُبرز موضوع المؤتمر مكانة ودور المؤتمر الرابع عشر للحزب، الذي يُمثل نقطة تحول وعلامة فارقة في مسيرة التنمية الوطنية. ينعقد المؤتمر في وقتٍ يبذل فيه الحزب والشعب والجيش جهودًا حثيثة لتنفيذ الأهداف والسياسات والمبادئ التوجيهية والمهام المحددة في قرار المؤتمر الثالث عشر للحزب بنجاح، والمرتبط بتلخيص 40 عامًا من عملية التجديد. تقع على عاتق المؤتمر مهمة مراجعة تنفيذ قرار المؤتمر الثالث عشر، وإجراء تقييم شامل لعملية التجديد، وتحديد الأهداف والاتجاهات والمهام للسنوات الخمس والعشر القادمة، ورؤية لعام 2045. في ظل التطورات السريعة والمعقدة وغير المتوقعة للوضع العالمي والإقليمي، تواجه البلاد العديد من المزايا والفرص المتشابكة مع صعوبات وتحديات كبيرة وقضايا جديدة تحتاج إلى حل؛ يعلق الكوادر وأعضاء الحزب والشعب آمالهم على المؤتمر الرابع عشر، مع قرارات الحزب الصائبة والحاسمة، لقيادة البلاد إلى الأمام في العصر الجديد.

(2) يجب أن يكون موضوع المؤتمر رسالة تعبر عن الدعوة والتشجيع والتحفيز والتوجيه للحزب والشعب والجيش بأكمله لمواصلة تعزيز عملية الابتكار بشكل شامل ومتزامن وواسع النطاق، والاستفادة من جميع الفرص، والعزم على التغلب على جميع الصعوبات والتحديات، والاستقلال الاستراتيجي، والاعتماد على الذات، والثقة، والمضي قدمًا في العصر الجديد - عصر صعود الأمة الفيتنامية؛ وتحقيق أهداف التنمية في البلاد بنجاح بحلول عام 2030 عندما يحتفل حزبنا بالذكرى المئوية لتأسيسه (1930-2030)؛ وتهدف إلى تحقيق الرؤية بحلول عام 2045، والاحتفال بالذكرى المئوية لتأسيس جمهورية فيتنام الاشتراكية (1945-2045).

(3) يجب أن يكون موضوع المؤتمر موجزا، يعكس الأهداف العامة، والمحتويات الأيديولوجية الأساسية، ويظهر بوضوح أهم العناصر، بما في ذلك: قيادة الحزب؛ دور الشعب وقوة الأمة بأكملها؛ حول الابتكار المستمر وهدف التنمية الوطنية في العصر الجديد؛ وراثة وتطوير الموضوعات من المؤتمرات السابقة، وخاصة المؤتمر الثالث عشر للحزب.

2. حول هيكل التقرير السياسي

مقارنةً بالمؤتمرات الأخيرة، يُبرز هذا التقرير السياسي تكامل محتوى ثلاث وثائق، هي: التقرير السياسي، والتقرير الاجتماعي والاقتصادي، وتقرير موجز عن بناء الحزب. يُجسّد هذا التكامل روح الابتكار المستمر في صياغة الوثائق، استنادًا إلى الواقع الجديد للبلاد، وتنمية الوعي النظري وتطبيق مبادئ الحزب، وضمان اتساق محتواها؛ فهي موجزة، وموجزة، وسهلة الفهم والتذكر والتطبيق.

وفيما يتعلق ببنية التقرير السياسي وطريقة تقديمه، هناك تراث وتطور، وتحديداً:

اعتمد التقرير السياسي للمؤتمر الرابع عشر هيكلًا وعرضًا لمحتوى الوثيقة حسب القضايا، على غرار المؤتمرات السابقة التي تناولت خمسة عشر قضية. وقد رُتبت هيكلية القضايا وتسمياتها، وعُدِّلت، واستكملت، بما يتوافق مع الواقع ومتطلبات التنمية، مما يعكس الواقع بدقة، ويحدد بوضوح أهداف ومهام التنمية الوطنية خلال فترة المؤتمر الرابع عشر للحزب، ورؤية عام 2045، معبرًا بوضوح عن رسائل ثورية، عملية، وقابلة للتنفيذ؛ شاملة، لكنها واضحة، ونقاطها الرئيسية محددة.

- النقطة الجديدة في المحتوى العام، في جميع أنحاء التقرير، هي التأكيد على وجهات النظر والأهداف والتوجهات وأساليب التنمية والموارد ومحركات التنمية الجديدة، بما في ذلك: (1) إنشاء نموذج نمو جديد مع العلم والتكنولوجيا والابتكار والتحول الرقمي كقوة دافعة رئيسية؛ تحديد هذا باعتباره المحتوى المركزي لنموذج التنمية في البلاد؛ تطوير الاقتصاد الخاص باعتباره القوة الدافعة الأكثر أهمية للاقتصاد؛ تطوير الموارد البشرية عالية الجودة والاستغلال الفعال لمزايا التكامل الدولي العميق. (2) التأكيد على الدور الرئيسي لبناء الحزب وتصحيحه؛ منع ومكافحة الفساد والهدر والسلبية والفردية ومصالح المجموعة والتدهور الأيديولوجي والأخلاقي وأسلوب الحياة؛ تعزيز السيطرة على السلطة؛ تحسين القيادة والقدرة على الحكم والقوة القتالية للحزب؛ تعزيز قدرة إدارة التنمية الوطنية والإدارة التشغيلية للجهاز في النظام السياسي، وخلق أساس للحفاظ على التضامن والوحدة داخل الحزب بأكمله والشعب والجيش، وكذلك ضمان التوافق والتزامن والوحدة في التخطيط وتنظيم تنفيذ استراتيجيات التنمية الوطنية.

- إن أبرز نقطة جديدة في تصميم مسودة التقرير السياسي للمؤتمر الرابع عشر هي أنه لأول مرة، تم بناء برنامج العمل لتنفيذ قرار مؤتمر اللجنة المركزية الرابعة عشرة للحزب كجزء مكون من مسودة التقرير. يحدد برنامج العمل برامج ومشاريع وخطط محددة ليتم تنفيذها خلال فترة الخمس سنوات، ويسند مسؤوليات محددة إلى لجان الحزب على جميع المستويات من المستوى المركزي إلى المستويات المحلية، ويشير بوضوح إلى التقدم والموارد والظروف اللازمة للتنفيذ، ويعمل كأساس لجميع المستويات والقطاعات للتنفيذ وفقًا للوظائف والمهام والصلاحيات الموكلة إليهم. تهدف هذه السياسة إلى التغلب على الوضع الذي يتعين فيه على المرء بعد المؤتمر الوطني انتظار تجسيد قرار المؤتمر (عادةً حوالي النصف الأول من المدة)؛ ويؤكد على طبيعة العمل، ويجسد وينظم التنفيذ الفعال لقرار مؤتمر الحزب الرابع عشر قبل المؤتمر مباشرة؛ ويراجع بشكل استباقي ويعدل ويزيل الاختناقات على الفور ويتغلب على القيود والقصور والصراعات؛ متابعة الأهداف، ووجهات النظر التوجيهية، وتوجهات التنمية، والمهام الرئيسية، والاختراقات الاستراتيجية عن كثب لتنظيم التنفيذ فور انتهاء المؤتمر.

II- بعض القضايا الجديدة والمهمة في مسودة التقرير السياسي الذي سيُعرض على المؤتمر الرابع عشر للحزب

1. يشكل مشروع التقرير السياسي للمؤتمر الرابع عشر قفزة إلى الأمام في فكر التنمية عندما يقوم بتقطير وتحديث وجهات النظر والأهداف والمهام والقرارات الاستراتيجية الرائدة في قرارات المكتب السياسي الصادرة من نهاية عام 2024 حتى الوقت الحاضر، وهي القرارات التي تعمل بمثابة "رافعة" للتنفيذ مباشرة قبل المؤتمر وبعده.

استناداً إلى مسودات وثائق المؤتمر الرابع عشر، وجه المكتب السياسي بإصدار قرارات جديدة تعتبر قرارات استراتيجية مهمة كأساس وقوة دافعة وانطلاقة للتنمية السريعة والمستدامة للبلاد في عصر التنمية الوطنية واستمرت في صقلها وتحديثها وتطويرها في مسودة التقرير السياسي من أجل:

(1) إضفاء الطابع المؤسسي على المبادئ التوجيهية والسياسات الخاصة بالحزب، وتحسين النظام القانوني، وبناء الأساس القانوني والإطار المؤسسي، وإنشاء ممر شفاف لجميع القرارات. (2) مواصلة العمل الاستباقي والنشط، وتعزيز التكامل الدولي العميق ليس فقط لتعزيز الموقف الأجنبي ولكن أيضًا لتعبئة الموارد العالمية وحماية المصالح الوطنية وتوسيع سوق الابتكار. (3) تفعيل استراتيجية الاختراق لتطوير العلوم والتكنولوجيا والابتكار والتحول الرقمي الوطني كقوة دافعة رئيسية، وتشكيل سلاسل قيمة جديدة مرتبطة بالابتكار والتحول الرقمي والتحول الأخضر وتحويل الطاقة والتحول الهيكلي وجودة الموارد البشرية، مع التركيز على تطوير الذكاء الاصطناعي. (4) تحديد الاقتصاد الخاص كأهم قوة دافعة للاقتصاد، وتعزيز الشركات الناشئة وتطوير الأنواع الاقتصادية الخاصة بقوة، واستغلال رأس المال والأراضي والتكنولوجيا بشكل فعال، وخلق زخم متعدد الأبعاد للنمو الديناميكي والمرن والمستدام. (5) مواصلة تنفيذ سياسة التحول الوطني للطاقة نحو التوازن بين مصادر الطاقة التقليدية والمتجددة؛ ونشر الشبكات الذكية، وضمان أمن الطاقة للتنمية في السياق الجديد. (6) التركيز على تحويل هيكل وجودة الموارد البشرية مع التركيز على تطوير نظام تعليمي وطني حديث ومنفتح ومتكامل مع سياسات وإرشادات ذات أولوية ومحددة لتجديد نظام التعليم الوطني بقوة؛ وربط وتعزيز البحث والتدريب مع تطوير أسواق العمل المحلية والدولية لتدريب الموارد البشرية عالية الجودة لتلبية متطلبات الثورة الصناعية الرابعة بسرعة. (7) تنفيذ سياسات واستراتيجيات الرعاية الصحية الشاملة وتحسين حياة الناس وسعادتهم، مع التركيز على ضمان شبكة رعاية صحية شعبية قوية، ورعاية صحية وقائية استباقية، وتطبيق التكنولوجيا الرقمية في إدارة الرعاية الصحية، بحيث يمكن لكل مواطن التمتع بخدمات رعاية صحية عالية الجودة.

إن الارتباط المنطقي بين الإطار المؤسسي والديناميكيات الاقتصادية والتكنولوجيا والحوكمة الحديثة والتنمية البشرية قد خلق نظامًا بيئيًا سريع النمو ومستدامًا، لا يحدد خارطة الطريق فحسب، بل يحشد أيضًا القوة المشتركة للمجتمع بأكمله، ويحقق تطلعات التنمية الوطنية بحلول عام 2045.

2. تقييم واضح لنتائج التنفيذ والدروس المستفادة من تنظيم التنفيذ، والتغلب على الضعف المتأصل في العديد من المصطلحات التي تشير إلى أن "تنظيم التنفيذ لا يزال الحلقة الضعيفة"

لقد أبرز ملخص دورة هذا المؤتمر بوضوحٍ وشموليةٍ النتائج المهمة والمتميزة التي تحققت، لا سيما الإنجازات الاستراتيجية التي تحققت في نهاية الدورة. وأبرزها تنظيم الجهاز التنظيمي وبناء نموذج الحكم المحلي ذي المستويين، وهو قرارٌ تاريخيٌّ وثوريٌّ يُسهم في تبسيط المحاور، وتوضيح المسؤوليات، وتوسيع نطاق التنمية، وتعزيز فعالية الحوكمة والإدارة من مستوى المقاطعة إلى مستوى القاعدة الشعبية.

تُظهر عملية التنفيذ بوضوح القيادةَ والتوجيهَ الصحيحَين للحزب، والمشاركةَ الحاسمةَ للنظام السياسي بأكمله، إلى جانب الحثِّ والتفتيشِ والرقابةِ المنتظمة، وهي أمورٌ بالغةُ الأهمية، لا سيما ضرورةُ توزيعِ الأشخاصِ والمهامِّ والمسؤولياتِ والتقدمِ والنتائجِ بوضوح، ووجودِ آليةِ مراقبةٍ منتظمة. بفضلِ ذلك، تُبعَدُ عقليةُ "الإنجازاتِ الشكلية" إلى الوراء، وتُستبدلُ بروحِ التركيزِ القويِّ على النتائجِ الحقيقية، سواءً في "التنفيذ" أو "الاصطفاف" في الموعدِ المحددِ وبفعالية.

الدرس المهم المستفاد من التنفيذ هو: يجب علينا استيعاب مبدأ "التركيز والشفافية والمسؤولية" تمامًا منذ مرحلة تطوير المشروع؛ وفي الوقت نفسه، الجمع بمرونة ومهارة بين الإجراءات التأديبية وتشجيع الإبداع. لقد ساهمت آلية التفتيش والتقييم المستمر في التغلب على نقطة الضعف الكامنة المتمثلة في أن "التنفيذ لا يزال الحلقة الأضعف".

إن هذه التجارب لا تعمل فقط على تعزيز الإيمان بقدرة النظام السياسي على الابتكار القوي، بل إنها تضع أيضاً الأساس المتين للتطورات الجديدة في الفترة المقبلة.

٣. استكمال "نظرية مسار التجديد" كجزء من الأسس الأيديولوجية للحزب

تنصّ الرؤية التوجيهية الأولى في مسودة التقرير السياسي على ما يلي: "تطبيق وتطوير الماركسية اللينينية، وفكر هو تشي مينه، ونظرية الابتكار بحزم وإبداع". وبهذا، يُحدّد حزبنا، ولأول مرة، "نظرية الابتكار" كجزء لا يتجزأ من الأسس الأيديولوجية للحزب.

إن إضافة "نظرية مسار التجديد" إلى الأسس الأيديولوجية للحزب تطوّرٌ ذو أهمية تاريخية، يُظهر نضج الفكر النظري، والقدرة على تلخيص الممارسة، وشجاعة الحزب في تجديد ذاته؛ مُظهرًا أن الحزب ليس متزمتًا أو نمطيًا، بل يعرف دائمًا كيف يرث ويُكمّل ويتطور بإبداع، رابطًا النظرية بالممارسة، مُثريًا الكنز النظري والأيديولوجي للثورة الفيتنامية. نظرية مسار التجديد هي تطبيقٌ وتطويرٌ إبداعي، وتجسيدٌ للمبادئ والمبادئ العالمية للماركسية اللينينية وفكر هو تشي منه، بما يتماشى مع واقع أربعين عامًا من التجديد في فيتنام، مُظهرًا وحدة النظرية والتطبيق، بين هدف الاستقلال الوطني والاشتراكية، واختراقًا للنظرية الأساسية لحزبنا في تطوير اقتصاد سوق ذي توجه اشتراكي وتعزيز التكامل الدولي العميق. نظرية سياسة التجديد هي مجموع وجهات النظر والرؤى والتوجهات للتنمية الوطنية وحماية الوطن الاشتراكي الفيتنامي بحزم؛ الشعب هو المحور والموضوع. السعي بثبات نحو تحقيق الاستقلال الوطني والاشتراكية؛ إرساء نموذج للاشتراكية الفيتنامية يقوم على ثلاثة ركائز أساسية: اقتصاد سوقي ذي توجه اشتراكي؛ دولة اشتراكية قائمة على سيادة القانون، من الشعب، ومن أجل الشعب، بقيادة الحزب الشيوعي الفيتنامي؛ ديمقراطية اشتراكية؛ بناء فيتنام اشتراكية سلمية، مستقلة، ديمقراطية، مزدهرة، متحضرة، وسعيدة بنجاح. وبناءً على ذلك، تُصبح نظرية سياسة التجديد جزءًا لا يتجزأ من الأساس الأيديولوجي، وتُواصل قيادة البلاد نحو التطور في العصر الجديد للأمة.

إن إضافة "نظرية طريق الابتكار" إلى الأساس الأيديولوجي للحزب هي أيضًا شهادة على حيوية الماركسية اللينينية وفكر هوشي منه في الظروف الجديدة، مع التأكيد على دور القيادة الشاملة والحكيمة للحزب في اتباع المسار الاشتراكي بثبات، مع فتح إمكانية التنمية الديناميكية والإبداعية، بما يتماشى مع واقع البلاد واتجاه العصر؛ إنها شعلة هداية تواصل قيادتنا لتحقيق تطلعاتنا ورؤانا وتوجهاتنا الاستراتيجية بنجاح، وخلق معجزات تنموية جديدة في عصر التنمية الوطنية.

4. إن إضافة "حماية البيئة" إلى التنمية الاقتصادية والاجتماعية تشكل مهمة "مركزية".

وينص الرأي التوجيهي الثاني في مسودة التقرير السياسي على ما يلي: "إن التنمية الاقتصادية والاجتماعية وحماية البيئة تشكلان محور الاهتمام..."، وبالتالي فإن اللجنة المركزية توافق على إضافة "حماية البيئة" إلى جانب التنمية الاقتصادية والاجتماعية باعتبارها المهمة "المركزية".

إن إضافة "حماية البيئة" إلى جانب التنمية الاقتصادية والاجتماعية كمهمة محورية في مشاريع وثائق المؤتمر الرابع عشر يُمثل خطوةً إلى الأمام في بناء وعيٍ عميقٍ وثابتٍ بالتنمية المستدامة القائمة على ثلاثة ركائز: الاقتصاد، والمجتمع، والبيئة. ولم يعد هذا مجرد تأكيدٍ رسمي، بل التزامٌ استراتيجي، يضع الإيكولوجيا البيئية كمعيارٍ أساسيٍّ في كل سياسةٍ تنموية.

في برنامج عام ١٩٩١ وقرارات المؤتمرات السابع والثامن والثالث عشر، لم يُذكر سوى حماية البيئة والتنمية المستدامة من حيث المبدأ، بينما ركزت أولويات الموارد على تعزيز التنمية الاقتصادية. وكثيرًا ما اعتُبرت البيئة مجرد نتيجة يجب التغلب عليها بعد تعزيز الاقتصاد، ولم تُحدد كمهمة محورية في كل خطوة وفي كل سياسة تنموية. ويتمثل التجديد الأساسي هنا في تحديد حماية البيئة كركيزة أساسية لبناء نموذج نمو جديد. وهذا يعني عدم التضحية بالمنافع قصيرة الأجل لضمان منافع طويلة الأجل للبلاد والأجيال القادمة.

على الصعيد الدولي، التزمت فيتنام بتطوير اقتصاد أخضر وتحقيق الحياد الكربوني بحلول عام 2050، مما يُشكّل ضغطًا ويُتيح فرصًا جديدة للتنمية السريعة والمستدامة للبلاد. وقد أظهرت مسودات وثائق المؤتمر الرابع عشر أن فيتنام لا تُطبّق الاتفاقيات فحسب، بل تجذب أيضًا رأس المال الأخضر، وأرصدة الكربون، والتكنولوجيا النظيفة؛ من خلال التحول في مجال الطاقة، والتنمية الاقتصادية الدائرية، وتعزيز العلوم والتكنولوجيا، والابتكار، والتحول الرقمي. إن تطبيق آليات تسعير التكاليف البيئية، و"الضريبة البيئية"، وأرصدة الكربون، وإطار قانوني صارم، سيُعزز دور مؤسسات الاستثمار الأخضر، مع ضمان المنافسة العادلة بين القطاعات الاقتصادية؛ مؤكدًا دورنا الريادي ومسؤوليتنا تجاه المجتمع الدولي.
على الصعيد المؤسسي، دأبت الدولة على تطوير القوانين البيئية، وتعزيز التفتيش، والتعامل بصرامة مع المخالفات. وتساعد آلية اللامركزية القوية السلطات المحلية على استغلال الموارد المستدامة بشكل استباقي، من خلال الجمع بين تعبئة التمويل الأخضر من خلال السندات، وصناديق حماية البيئة، والشراكات بين القطاعين العام والخاص. وتحصل الشركات الخضراء على دعم ضريبي، وائتمان تفضيلي، ونقل التكنولوجيا لخفض التكاليف. وستدعم أنظمة المراقبة الذكية، والبيانات الضخمة، والذكاء الاصطناعي، التنبؤ بالمخاطر، وتحسين استخدام الموارد. ويعزز الاقتصاد الدائري إعادة التدوير، وخفض الانبعاثات، وزيادة قيمة الإنتاج... ويتمثل التحدي الأكبر الذي يتعين التغلب عليه في القضاء على التفكير التنموي قصير الأجل، وكسر الحواجز النفسية، وخلق أرضية للعمل طويل الأجل. كما يتم التركيز على دور التحول الرقمي والاقتصاد الدائري في حماية البيئة، وتدريب الموارد البشرية الخضراء، وتعزيز التعاون بين معاهد البحث والشركات، ووضع استراتيجية قوية للتواصل السياسي لرفع مستوى الوعي العام. وسيكون التوافق الاجتماعي والالتزام السياسي القوي مفتاحًا لفتح آفاق تنموية رائدة لفيتنام في التنمية السريعة والمستدامة للبلاد.

٥. إضافة "الشؤون الخارجية والتكامل الدولي" إلى جانب الدفاع الوطني والأمن كمهام "مهمة ومنتظمة"

تنص وجهة النظر التوجيهية الثانية في مسودة التقرير السياسي على أن "... تعزيز الدفاع والأمن الوطنيين، وتعزيز الشؤون الخارجية والتكامل الدولي، أمران أساسيان ومنتظمان". وقد أتاح تحديد اللجنة المركزية، لأول مرة، "الشؤون الخارجية والتكامل الدولي" على أنهما على قدم المساواة مع الدفاع والأمن الوطنيين، كمهمة هامة ومنتظمة، إطارًا استراتيجيًا أشمل للدفاع الوطني، مما يُمثل تجديدًا للرؤية الاستراتيجية للحزب في سياق التكامل العميق والمنافسة الجيوسياسية والاقتصادية العالمية المتزايدة الشراسة.

منذ منصة عام 1991 وحتى المؤتمر الثالث عشر، كانت الشؤون الخارجية تُذكر دائمًا باعتبارها واحدة من المهام المهمة، ولكن لم يتم تحديدها كمهمة رئيسية منتظمة.

تُظهر هذه المسودة بوضوح أن الشؤون الخارجية هي مهمة النظام السياسي بأكمله، وليست مجرد مهمة قطاع الشؤون الخارجية الذي تُشكّل الدبلوماسية جوهره. والأهم من ذلك، مسألة الجمع بين القوة الوطنية وقوة العصر؛ فالموارد الداخلية حاسمة، بينما الموارد الخارجية مهمة؛ ومسألة الشركاء والأهداف، إلخ. من ناحية أخرى، كانت الشؤون الخارجية خلال الفترة الماضية مجالًا ناجحًا للغاية بالنسبة لنا في سياق عالم سريع التغير ومعقد وغير قابل للتنبؤ.

أكد الأمين العام تو لام: على الرغم من أن السلام والتعاون والتنمية لا تزال تمثل التوجهات الرئيسية، إلا أن الوضع العالمي يتغير بسرعة كبيرة وبصورة معقدة، مما يؤثر على بيئة الأمن والتنمية في بلدنا بطرق عديدة. في هذا السياق، لم تعد مهام الشؤون الخارجية مؤقتة، بل يجب أن تكون مستمرة، مع مراقبة وتنسيق السياسات وفقًا لكل تطور جديد.

يُعدّ إرساء دعائم الشؤون الخارجية والتكامل الدولي مهمةً بالغة الأهمية ودورية، تُمكّن من تعزيز دور وزارة الخارجية ووكالاتها ونظام الشؤون الخارجية على مستوى المحافظات. وستُعزز آلية "الركائز الثلاث" للدفاع الوطني والأمن والشؤون الخارجية التعاون بين القطاعات، وتُعزّز الكوادر المتخصصة، وتُشكّل فريقًا من خبراء الدبلوماسية الاقتصادية والثقافية والتكنولوجية والفنية، بما يُمكّن من استغلال الفرص بفعالية والاستجابة السريعة والفعالة للتحديات.

تُشكل هذه الرؤية التوجيهية أساسًا لتطوير أساليب دبلوماسية، مثل: "الدبلوماسية الاقتصادية"، و"الدبلوماسية الثقافية"، و"دبلوماسية الدفاع والأمن"، و"الدبلوماسية التكنولوجية"... لجذب رأس المال والتكنولوجيا والموارد الدولية، وتعزيز القوة الناعمة الوطنية. وستُرقمن الشبكة الدبلوماسية، مستفيدةً من البيانات الضخمة لتحليل العلاقات مع المنظمات متعددة الأطراف والكتل الاقتصادية، والتنبؤ بها، وتوسيع نطاقها، مع تعزيز دور المحليات في تعزيز الصادرات، وجذب الاستثمارات الأجنبية، وتعزيز الصورة الوطنية.

باختصار، إن إضافة الشؤون الخارجية والتكامل الدولي إلى مجموعة المهام المهمة والمنتظمة لا يُغير الفكر فحسب، بل يُمثل رافعة استراتيجية، تجعل الشؤون الخارجية والتكامل الدولي أداتين أساسيتين للأمن الوطني والتنمية المستدامة. ويؤكد هذا الابتكار عزم فيتنام على أن تكون استباقية ومرنة وشاملة في تطبيق القوة الناعمة، مما يعزز مكانتها على الساحة الدولية.

6. حول مواصلة بناء المؤسسات وتطويرها بشكل شامل ومتزامن من أجل التنمية الوطنية السريعة والمستدامة

إن سياسة مواصلة بناء وتطوير مؤسسات التنمية السريعة والمستدامة في البلاد، بشكل شامل ومتزامن، والتي تُعدّ "المؤسسات السياسية أساسية، والمؤسسات الاقتصادية محورية، والمؤسسات الأخرى بالغة الأهمية"، هي إرثٌ وتطورٌ لفكر الابتكار المؤسسي الذي ذُكر في عدد من المؤتمرات الأخيرة. إلا أن الاختلاف الجوهري يكمن في ثلاثة جوانب: الشمولية، وتسلسل الأولويات، والشفافية، وسيادة القانون، والحوكمة الفعالة، وذلك لإرساء أسس بناء بيئة مؤسسية للتنمية السريعة والمستدامة للبلاد.

مؤسسات التنمية هي مجموعة من القواعد واللوائح والعمليات والهيئات والوثائق القانونية وآليات التنفيذ وثقافات الحوكمة التي تتفاعل مع بعضها البعض لخلق بيئة عمل مواتية وسلسة وآمنة وفعالة. وخلافًا للنظرة المنفصلة لكل جانب أو وثيقة أو قانون، يُركز مفهوم مؤسسات التنمية على الترابط والترابط والتأثيرات غير المباشرة بين مختلف الركائز المؤسسية.

أولاً، يتجلى هذا الشمول في النظرة القائلة بأن التطوير المؤسسي لا يقتصر على تعديل القوانين المنفصلة، ​​بل يشمل بناء ركائز متزامنة: السياسة، والاقتصاد، والقانون، والإدارة، والمجتمع، والعلوم والتكنولوجيا، والمؤسسات، لضمان حقوق الإنسان. وعند اعتبار المؤسسات السياسية أساسية، من المهم بشكل خاص التركيز على تعزيز دور الحزب وقدراته القيادية، وتطوير أساليب تنظيمه وعمله وآليات صنع القرار فيه، والتحكم في السلطة، وضمان الاستقرار السياسي، وذلك لتهيئة الظروف المناسبة لابتكار المؤسسات الأخرى. وهذا ليس مجرد حل تقني، بل هو أيضاً تجديد لفكر قيادة الحزب نحو الحداثة والشفافية والقدرة على التكيف والعملية والكفاءة العالية.

ثانيًا، يعكس التركيز على المؤسسات الاقتصادية فهمًا عميقًا لحقيقة أن جودة النمو والكفاءة والقيمة المضافة والقدرة التنافسية للاقتصاد تعتمد بشكل مباشر على آلية السوق، وآلية تعبئة الموارد وتوزيعها، وبيئة الأعمال، والسياسات الاقتصادية الكلية المستدامة. ولا يعني التركيز على المؤسسات الأخرى إهمالها؛ بل على العكس، يتطلب ذلك تضافرًا وثيقًا بين المؤسسات الاقتصادية، والآليات القانونية، وإدارة الموارد، والضمان الاجتماعي، لتحقيق تنمية سريعة ومستدامة.

ثالثًا، يُظهر التركيز على "أهمية المؤسسات الأخرى" أن الابتكار المؤسسي في التعليم والرعاية الصحية والعلوم والتكنولوجيا وحماية البيئة، وغيرها، وحوكمة القطاعات الأخرى، كلها عوامل تُسهم في تحديد قوة التنمية وجودتها وتنافسيتها على المدى الطويل. ويُمثل هذا النهج نقلة نوعية مقارنةً بعقلية التنمية المنعزلة، لأنه يُلزم بحل الاختناقات والتحديات المؤسسية من منظور متعدد التخصصات، بدلًا من التدخلات المحلية التي قد تُفضي بسهولة إلى عواقب وخيمة.

رابعًا، ترتبط سياسة الابتكار المؤسسي دائمًا بضرورة اتخاذ إجراءات حاسمة: توحيد العمليات، وشفافية المعلومات، وتحديد المسؤوليات بوضوح، ومراقبة النتائج وتقييمها. ويكمن هذا الإنجاز أيضًا في تعزيز العلوم والتكنولوجيا، والابتكار، والتحول الرقمي في الحوكمة، وإحداث زخم للتنمية في القطاعين العام والخاص.

خامسا، إن السياسة المذكورة أعلاه هي استمرار وترتقي بالمسار الإبداعي مع إحداث اختراق في أساليب التنفيذ، وهو ما يعتمد إلى حد كبير على القدرة على تأسيسها في وثائق قانونية، وتنظيم التنفيذ، وآلية الرقابة، والإجماع الاجتماعي لتحقيق هدف التنمية الوطنية السريعة والمستدامة بنجاح.

7. إرساء نموذج نمو جديد، وإعادة هيكلة الاقتصاد، وتعزيز التصنيع والتحديث، واتخاذ العلم والتكنولوجيا والابتكار والتحول الرقمي كقوة دافعة رئيسية لتحقيق هدف معدل نمو الناتج المحلي الإجمالي المتوسط ​​بنسبة 10٪ أو أكثر سنويًا للفترة 2026-2030.

حدد مشروع التقرير السياسي للمؤتمر الوطني الرابع عشر هدف "السعي لتحقيق معدل نمو متوسط ​​للناتج المحلي الإجمالي يبلغ 10% أو أكثر سنويًا للفترة 2026-2030". وفي الوقت نفسه، نصّ أيضًا على: "إرساء نموذج نمو جديد، وإعادة هيكلة الاقتصاد، وتعزيز التصنيع والتحديث، واتخاذ العلم والتكنولوجيا والابتكار والتحول الرقمي دافعًا رئيسيًا".

إن إرساء نموذج نمو جديد للفترة 2026-2030، بمتوسط ​​نمو سنوي للناتج المحلي الإجمالي يبلغ 10%، ليس طموحًا فحسب، بل هو أيضًا تحدٍّ يجب تحويله إلى فرص تنمية. ولتحقيق هدف النمو ذي الرقمين، يجب حشد محركات النمو: الأرض، والموارد، والعمالة، والصادرات، والسوق المحلية، والاستثمار، والإنتاجية الكلية (TFP) بشكل متزامن في إطار الابتكار والتصنيع والتحديث والتحول الرقمي. والجديد مقارنةً بالفترات السابقة هو أنه على أساس التنمية الحالي، وخاصةً مع نهاية الدورة الثالثة عشرة للمؤتمر، تتمتع البلاد بفرص كافية لتحقيق معدل نمو ذي رقمين في الدورة القادمة.

وللقيام بذلك، من الضروري استيفاء المتطلبات التالية:

أولاً، يجب أن تتجاوز نسبة الاستثمار إلى الناتج المحلي الإجمالي 40%. في السابق، حافظت فيتنام على مستوى استثمار يتراوح بين 30% و35% من الناتج المحلي الإجمالي، مع التركيز بشكل رئيسي على المحركات التقليدية. يتطلب النموذج الجديد زيادة نطاق الاستثمار الفعال، وتوسيع قنوات التمويل الأخضر، وسندات التكنولوجيا، وصناديق الاستثمار المغامر للابتكار. مع ذلك، يجب الحفاظ على نسبة استخدام رأس المال (ICOR) عند حوالي 4.5، أي أن هناك حاجة إلى 4.5 دونج من رأس المال الاستثماري لخلق دونج إضافي واحد من الناتج المحلي الإجمالي. لتحسين كفاءة الاستثمار، من الضروري تشديد اختيار المشاريع، وتطبيق الأتمتة، ورقمنة عمليات الإنتاج، وإدارة المشاريع بدقة.

ثانيًا، من المتوقع أن يُسهم نمو القوى العاملة بنسبة 0.7% سنويًا نظرًا للتراجع البطيء في القوى العاملة. ولتحقيق معدل نمو مزدوج الرقم في الناتج المحلي الإجمالي، يجب زيادة إنتاجية العمل بنسبة 8.5% سنويًا. وهذه قفزة نوعية من النسبة الحالية التي تتراوح بين 5% و6%. ولتحقيق ذلك، من الضروري تدريب مهندسي الرقمنة وخبراء البحث والتطوير ومديري مشاريع التكنولوجيا الفائقة؛ وفي الوقت نفسه، بناء آلية ربط تدريبي بين المعاهد والمدارس والشركات لسد فجوة المهارات.

ثالثًا، يجب أن تُسهم الإنتاجية الكلية لعوامل الإنتاج (TFP) بأكثر من 5.6 نقطة مئوية في هيكل النمو. تعكس الإنتاجية الكلية لعوامل الإنتاج كفاءة استخدام رأس المال والعمالة وتأثير الابتكار. لزيادة الإنتاجية الكلية لعوامل الإنتاج، يجب على فيتنام بناء منظومة ناشئة إبداعية، وتشجيع الشركات على الاستثمار في البحث والتطوير، وتعزيز روابط سلسلة القيمة العالمية، وحماية الملكية الفكرية. يجب أن يصبح التحول الرقمي والذكاء الاصطناعي والبيانات الضخمة وإنترنت الأشياء أدوات يومية في إدارة الأعمال وتخطيط التنمية.

رابعًا، تُركز إعادة هيكلة الاقتصاد على الصناعات الأساسية، والصناعات الجوهرية، والصناعات الاستراتيجية، والصناعات الخضراء، والزراعة عالية التقنية، والخدمات عالية الجودة، والاقتصاد الرقمي. يجب أن يلتزم كل قطاع وكل مشروع بمعايير الانبعاثات المنخفضة والحوكمة الذكية منذ مرحلة التصميم. ويُعدّ إطار السياسات، بما في ذلك الحوافز الضريبية للبحث والتطوير، والائتمان التفضيلي، وصناديق رأس المال الاستثماري، والإصلاحات الإدارية لتقصير مدة الترخيص، بمثابة "محفزات" لنموذج النمو الجديد.

باختصار، سيكون تحقيق هدف النمو ذي الرقمين للفترة 2026-2030 ممكنًا إذا كان الاستثمار قويًا بما يكفي، وإنتاجية العمل مرتفعة بما يكفي، والإنتاجية الإجمالية لإجمالي الإنتاج مرتفعة بما يكفي، والاستغلال الأمثل للأسواق المحلية والأجنبية. ويعتمد النجاح على تناغم السياسات، والقدرة المؤسسية، والتصميم على الابتكار. وعندما يعمل نموذج النمو الجديد بسلاسة، لن تحقق فيتنام نموًا ذي رقمين فحسب، بل ستُرسي أيضًا أساسًا مستدامًا للمرحلة التالية من التنمية.

8. حل العلاقة بين الدولة والسوق والمجتمع بشكل صحيح، والتأكيد على الدور الحاسم للسوق في تعبئة وتخصيص موارد التنمية.

يُشدد مشروع التقرير السياسي للمؤتمر الرابع عشر على بناء علاقة عضوية بين الدولة والسوق والمجتمع، مع التأكيد على الدور الحاسم للسوق في تعبئة الموارد وتخصيصها للتنمية. وهذا ليس مطلبًا نظريًا فحسب، بل هو أيضًا مطلب عملي مُلحّ في عملية تطوير اقتصاد السوق ذي التوجه الاشتراكي بقيادة الحزب. إن التنسيق الفعال بين الكيانات الثلاث: الدولة والسوق والمجتمع، سيعزز الشفافية والموضوعية والقدرة على إدارة المخاطر، مما يُسهم في تحسين نتائج تخصيص الموارد الاقتصادية بشكل عام.

يقوم السوق بتحديد الأسعار، وتعبئة الموارد وتخصيصها وفقًا لإشارات العرض والطلب الطبيعية. وبفضل آلية المنافسة، تزداد شفافية المعلومات، ويزداد الحافز لبدء الأعمال التجارية؛ ومن ثم، تُركز الموارد الاجتماعية على الصناعات والمجالات ذات الكفاءة والفعالية العالية. إن تأكيد الدور الحاسم للسوق يعني ضمان استقلالية الكيانات الاقتصادية ومسؤوليتها الذاتية، مع تقليل التدخل الإداري المباشر في آلية التشغيل الطبيعية للأسعار والأسواق والمنافع والمخاطر.

تتولى الدولة دور إنشاء وتنظيم منظومة المؤسسات والآليات والسياسات والاستراتيجيات والتخطيط وخطط التنمية بما يتوافق مع مبادئ وممارسات السوق. وتضمن الدولة أن تُنفَّذ أعمال التشريع، وإصدار اللوائح المتعلقة بالمنافسة العادلة، ومراقبة الاحتكارات، وحماية حقوق المستهلك، وتحقيق التوازن بين مصالح الفئات الاجتماعية، بانتظام وتزامن. ولا تقتصر مبادرة الدولة على وضع السياسات في الاتجاه الصحيح فحسب، بل تشمل أيضًا الرصد والتقييم والتعديل الفوري لضمان مواكبة الإطار القانوني لتطورات السوق ومتطلبات التنمية الاجتماعية.

يلعب المجتمع دورًا في المراقبة والنقد وتقديم المشورة من خلال المنظمات الاجتماعية والسياسية والجمعيات المهنية والمثقفين ووسائل الإعلام. ومن خلال التعبير الصادق عن تطلعات الشعب والشركات والطبقات الاجتماعية، تمتلك الدولة الأساس لتعديل السياسات وتحديد أولويات التنمية وزيادة الشفافية. ولا يقتصر دور الرقابة المجتمعية على ضمان التنفيذ العادل والفعال للسياسات والخطط، بل يعزز أيضًا المسؤولية والإبداع والتواصل بين الكيانات الاجتماعية والاقتصادية.

بعد 40 عامًا من التجديد، أكدت الإنجازات الشاملة في المجالات الاقتصادية والثقافية والاجتماعية صحة سياسة التجديد. وتم تشكيل وتشغيل وتطوير مؤسسة اقتصاد السوق ذات التوجه الاشتراكي، تحت إدارة الدولة، في كل مرحلة من مراحل التنمية. ويمثل إدراج منظور "الحل السليم للعلاقة بين الدولة والسوق والمجتمع" في مسودات وثائق المؤتمر الرابع عشر نقطة تحول جديدة، فاتحةً عصرًا جديدًا للحوكمة الاقتصادية القائمة على أساس سوقي شفاف وفعال، يرتبط ارتباطًا وثيقًا بالمسؤولية الاجتماعية والتوجه نحو التنمية المستدامة.

9. الاقتصاد الخاص هو القوة الدافعة الأكثر أهمية للاقتصاد.

يؤكد مشروع التقرير السياسي للمؤتمر الرابع عشر على ما يلي: تعزيز وظائف وأدوار القطاعات الاقتصادية على نحو شامل. تطوير اقتصاد الدولة بفعالية، والحفاظ على دوره القيادي الحقيقي في ضمان التوازنات الرئيسية والتوجه الاستراتيجي وتوجيه الاستراتيجيات؛ تطوير الاقتصاد الخاص كأهم قاطرة للاقتصاد؛ دور هام للاقتصاد التعاوني، والاقتصاد الجماعي، والاقتصاد ذي الاستثمارات الأجنبية، وأنواع الاقتصاد الأخرى.

وهكذا، يؤكد مشروع وثيقة المؤتمر الحزبي الرابع عشر على أن تنمية الاقتصاد الخاص هي القوة الدافعة الأهم للاقتصاد، وهي نقطة جديدة بالغة الأهمية. وفي الوقت نفسه، يُشدد المشروع على أهمية تعزيز وظائف وأدوار كل قطاع اقتصادي بشكل كامل، من أجل بناء صورة تنموية شاملة ومستدامة لاقتصاد السوق ذي التوجه الاشتراكي في فيتنام. ويجب تنظيم تقسيم العمل والتنسيق والدعم بين اقتصاد الدولة، والاقتصاد الخاص، والاقتصاد التعاوني، والاقتصاد الجماعي، والاقتصاد ذي الاستثمار الأجنبي، وغيرها من الأشكال الاقتصادية بشكل وثيق وعلمي ومرن، لاستغلال أقصى إمكانات ونقاط قوة كل قطاع اقتصادي.

في بلادنا، شهدت السياسة المتعلقة بمكانة ودور الاقتصاد الخاص تغييرات كبيرة. (1) اعتبر المؤتمر السادس "الاقتصاد متعدد القطاعات سمة من سمات الفترة الانتقالية". (2) في المؤتمر الثاني عشر، قيّم حزبنا الاقتصاد الخاص كأحد أهم قوى الدفع للاقتصاد. (3) أصدر المؤتمر المركزي الخامس للدورة الثانية عشرة القرار رقم 10-NQ/TW في 3 يونيو 2017، مؤكدًا أن الاقتصاد الخاص أصبح قوة دفع مهمة لاقتصاد السوق ذي التوجه الاشتراكي. (4) في 4 مايو 2025، أكد القرار رقم 68 للمكتب السياسي بشأن التنمية الاقتصادية الخاصة: "... الاقتصاد الخاص هو أهم قوة دفع للاقتصاد الوطني...".

يُعدّ جعل القطاع الخاص المحرك الرئيسي للاقتصاد نهجًا استراتيجيًا في ظلّ التكامل العميق والمنافسة العالمية المتزايدة الشراسة. وقد أثبت التطور السريع للمؤسسات الخاصة قدرتها على التكيف بسرعة، والإبداع، والمرونة في مواجهة تقلبات السوق، لتصبح المصدر الرئيسي للعمالة الاجتماعية، ومصدرًا للسلع والخدمات والحلول التكنولوجية المتنوعة.

على الرغم من بعض القيود والنواقص، يتمتع الاقتصاد الخاص بالقدرة على حشد موارد متنوعة من مصادر محلية ودولية، لا سيما عندما تُحسّن الدولة آليات الائتمان وسياسات الضرائب والأراضي، وتُهيئ ظروفًا متساوية لجميع الشركات. تُساعد الاستقلالية في تخصيص رأس المال والموارد البشرية والتكنولوجيا المؤسسات الخاصة على تسريع الاستثمار وتوسيع نطاقها وتحسين كفاءتها. ومن ثم، يُسهم هذا القطاع إسهامًا كبيرًا في نمو الناتج المحلي الإجمالي، مع خلق بيئة تنافسية سليمة وتشجيع الابتكار. يمتلك الاقتصاد الخاص القدرة على استخدام الموارد بفعالية، والمساهمة بشكل كبير في النمو وخلق فرص العمل، وتشجيع الابتكار، وتحسين الرفاه الاجتماعي. وهذا يتوافق مع نظرية الماركسية اللينينية عند اعتبار اقتصاد السوق نتاجًا للحضارة الإنسانية، والاقتصاد الخاص في الاشتراكية جزءًا لا يتجزأ من الاقتصاد.

في الوقت نفسه، لكي يصبح الاقتصاد الخاص القوة الدافعة الأهم للاقتصاد الوطني، من الضروري مواصلة تحسين الآلية القانونية، وتقليص العوائق الإدارية، وحماية حقوق الملكية، وحرية الأعمال والمنافسة في السوق، وحقوق الملكية الفكرية، وتطوير نظام أسواق متنوع ومرن. إن التطور القوي للقطاع الخاص لا يعود بالنفع الاقتصادي فحسب، بل يُمثل أيضًا ركيزة أساسية لبناء اقتصاد سوقي ذي توجه اشتراكي، مما يعزز دور فيتنام الاستباقي في المشهد السياسي العالمي، والاقتصاد الدولي، والحضارة العالمية.

10. الثقافة والشعب هما الأساس والموارد والقوة الذاتية والقوة الدافعة العظيمة والنظام المنظم للتنمية الاجتماعية المستدامة.

وهذه حجة أساسية للغاية في مسودة وثيقة المؤتمر الرابع عشر، وهي تظهر بوضوح الوعي الجديد للحزب بدور الثقافة والشعب في بناء وتنمية البلاد وحماية الوطن الفيتنامي الاشتراكي.

إن الأساس لتحديد الثقافة والشعب باعتبارهما الأساس والموارد والقوة الذاتية والقوة الدافعة الكبرى والنظام التنظيمي للتنمية الاجتماعية المستدامة يشمل ما يلي:

أولاً، مكانة ودور الثقافة في تشكيل التفكير والسلوك والقيم الجوهرية للتنمية البشرية. تُجسّد الثقافة قوة الأمة، وهي منظومة من القيم والأعراف الاجتماعية، ومكان لحفظ المعرفة والخبرة والقيم التقليدية عبر الأجيال. تُشكّل هذه القيم طريقة تفكير الناس وتصرفاتهم وتفاعلهم وحلهم للمشكلات. الثقافة موردٌ داخليٌّ للتنمية، وقوةٌ دافعةٌ لها من الداخل. ستُسهم السمات الثقافية، مثل روح الاجتهاد والاجتهاد وتخطي الصعوبات والإبداع والابتكار، إسهامًا مباشرًا في التنمية الاقتصادية والاجتماعية.

ثانيًا، أثبتت التجارب التاريخية المعاصرة بوضوح الدور الجوهري للثقافة في تنمية الأمم. فهي تُصبح موردًا روحيًا قويًا، يُساعد المجتمع على تجاوز جميع الصعوبات والتحديات، ويبني التضامن المجتمعي والاجتماعي. وتُعدّ الثقافة القوة الدافعة والمورد المباشر للنمو الاقتصادي، وقوةً ناعمةً تُسهم في فتح آفاق التبادل والتواصل، وتعزيز التنمية الاقتصادية والتكامل الدولي. كما تُعدّ الثقافة نظامًا يُنظّم العلاقات الاجتماعية، وتُوجّه التنمية المستدامة، وتُمثّل القوة الناعمة الوطنية.

ثالثا، أظهرت الممارسة على مدى أكثر من 40 عاما من التجديد إنجازات بارزة في تعزيز الموارد الثقافية والبشرية في التنمية الاقتصادية والاجتماعية والبيئية والدفاعية والأمنية والشؤون الخارجية وغيرها، وخاصة خلال فترة المؤتمر الثالث عشر.

رابعًا، يُظهر مُلخص الممارسة والنظرية على مدى أربعين عامًا من التجديد أن الثقافة تُلهم الشعب الفيتنامي حب الوطن والاعتماد على الذات وتطوير الذات والتطلع إلى النهوض. يُعدّ الحفاظ على الهوية الثقافية الوطنية وتعزيزها أمرًا بالغ الأهمية لتأكيد الهوية، ومكافحة الغزو الثقافي، وفي الوقت نفسه، خلق الاختلاف والمزايا التنافسية للبلاد.

11. بناء نظام تعليمي وطني حديث يضاهي مثيله في المنطقة والعالم

اقترح مشروع التقرير السياسي للمؤتمر الرابع عشر سياسة بناء نظام تعليمي وطني حديث، يضاهي مثيله في المنطقة والعالم، وهو مطلب جديد وملحّ للتنمية الوطنية، وتعزيز القدرة التنافسية، وتنمية الموارد البشرية عالية الجودة، وتشجيع الابتكار، وضمان تنمية وطنية سريعة ومستدامة. وتتضمن أسس بناء نظام تعليمي وطني حديث، يضاهي مثيله في المنطقة والعالم، ما يلي:

أولاً، إن متطلبات تنمية البلاد في العصر الجديد (إرساء نموذج نمو جديد، وتحسين جودة النمو، وتعزيز التصنيع، والتحديث، والتكامل الدولي، والحاجة إلى تنمية سريعة ومستدامة للبلاد) تتطلب بلا شك موارد بشرية جديدة - موارد بشرية عالية الجودة. وسيكون نظام التعليم المفتوح والحديث والمتكامل بمثابة نقطة انطلاق لتكوين أجيال من المواطنين ذوي المعرفة والمهارات والكفاءات اللازمة لتلبية متطلبات التنمية الجديدة للبلاد وحماية الوطن.

ثانياً، في ظل الحالة الراهنة لنظام التعليم في فيتنام، هناك حاجة ملحة إلى التغلب فوراً على نقاط الضعف والتخلف والقصور في نظام التعليم في بلادنا، وهو نظام تعليمي لا يعتمد على معايير الإنتاج، ويفتقر إلى الانفتاح، ويواجه صعوبة في مواكبة الاتجاه العام للعالم.

Thứ ba, xuất phát từ yêu cầu của đẩy mạnh hội nhập quốc tế và toàn cầu hoá; sự phát triển nhanh chóng của khoa học - công nghệ và Cách mạng công nghiệp lần thứ tư; xu thế đổi mới, cải cách, phát triển giáo dục trên thế giới, quá trình hợp tác - hội nhập - cạnh tranh quốc tế về giáo dục. Một nền giáo dục hiện đại sẽ tạo ra lợi thế cạnh tranh cho Việt Nam. Các chương trình học tập tiên tiến, phương pháp giảng dạy đổi mới sẽ giúp học sinh, sinh viên Việt Nam đủ khả năng làm việc trong môi trường quốc tế, thu hút đầu tư và nguồn lực bên ngoài, thúc đẩy hợp tác về khoa học, công nghệ.

Thứ tư, kế thừa các luận điểm cách mạng, khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục; các lý thuyết hiện đại về phát triển bền vững; lý luận về kinh tế tri thức và xã hội học tập; lý luận về đổi mới sáng tạo và phát triển năng lực; chia sẻ kinh nghiệm quốc tế về phát triển giáo dục và theo đó, một hệ thống giáo dục hiện đại ngang tầm khu vực và quốc tế sẽ cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao, thúc đẩy sự phát triển của các ngành công nghệ cao, nâng cao năng suất lao động, tạo ra giá trị gia tăng và sức cạnh tranh cho nền kinh tế.

Thứ năm, tiếp thu tinh hoa của các quốc gia có nền giáo dục hiện đại thường tập trung vào các yếu tố, như: Công bằng, sáng tạo và phát triển toàn diện. Ví dụ, Phần Lan nổi tiếng với hệ thống giáo dục không áp lực thi cử, chú trọng vào sự bình đẳng và phát triển cá nhân. Nhật Bản đề cao đạo đức, tính tự lập và kỷ luật, giúp học sinh hình thành nhân cách. Các nước như Hoa Kỳ, Anh, Đức, Canada có nền giáo dục tiên tiến với sự đầu tư mạnh vào nghiên cứu, công nghệ và phương pháp giảng dạy hiện đại. Những quốc gia này thường có chương trình học linh hoạt, khuyến khích tư duy phản biện và sáng tạo.

12. Đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia

Đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia là chủ trương mới, quan trọng trong dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội 14 của Đảng, nhằm tận dụng tối đa những động lực phát triển không có trần giới hạn. Việc xác định ưu tiên này xuất phát từ tầm nhìn chiến lược đáp ứng yêu cầu của Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, khi công nghệ số và đổi mới sáng tạo trở thành yếu tố quyết định tốc độ và chất lượng phát triển kinh tế - xã hội của các quốc gia. Đảng khẳng định, chỉ có đột phá mạnh mẽ trong những lĩnh vực này mới giúp Việt Nam bứt phá khỏi giới hạn tăng trưởng truyền thống.

Các lý thuyết phát triển hiện đại như lý thuyết tăng trưởng kinh tế dựa trên đổi mới sáng tạo, lý thuyết xã hội thông tin và nền kinh tế tri thức đều chỉ ra vai trò cốt lõi của khoa học công nghệ và chuyển đổi số trong kích hoạt chuỗi giá trị mới. Tăng trưởng dựa trên đổi mới, tri thức và công nghệ sẽ tạo ra nguồn lực sản xuất vô tận khi nhanh chóng lan toả trong nền kinh tế. Trong khi đó, khái niệm xã hội thông tin và nền kinh tế tri thức nhấn mạnh yếu tố dữ liệu, thông tin và năng lực phân tích số để nâng cao năng suất và hiệu quả sử dụng nguồn lực. Mô hình nền kinh tế số kết hợp giữa hạ tầng số, nền tảng dữ liệu và hệ sinh thái khởi nghiệp tạo sự phát triển mạnh mẽ cho quá trình đổi mới sáng tạo.

Việt Nam là quốc gia đi sau nhưng đang nắm bắt cơ hội để gia nhập hàng ngũ các nền kinh tế số phát triển. Bộ Chính trị khóa 12 ban hành Nghị quyết số 52-NQ/TW với tiêu đề "Một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư". Xác định rõ nhiệm vụ xây dựng hạ tầng số, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, hoàn thiện khung pháp lý cho công nghiệp 4.0. Đề cao vai trò của dữ liệu, trí tuệ nhân tạo, Internet vạn vật, chế tạo thông minh và kết nối chuỗi giá trị toàn cầu. Yêu cầu liên kết chặt chẽ giữa doanh nghiệp, viện nghiên cứu, trường đại học và cơ quan quản lý để thúc đẩy ứng dụng công nghệ mới, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Đề ra cơ chế ưu đãi đầu tư R&D, bảo hộ sở hữu trí tuệ và bảo đảm an toàn, an ninh mạng. Bộ Chính trị khóa 13 ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW về "Đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia". Nhấn mạnh khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo là động lực không có trần giới hạn cho tăng trưởng. Chính phủ đang rà soát, nâng mức đầu tư công cho R&D, ưu tiên công nghệ lõi như AI, Big Data, IoT, sinh học phân tử. Xây dựng hệ sinh thái kết nối mạnh mẽ giữa khởi nghiệp sáng tạo, phát triển doanh nghiệp công nghệ cao, quỹ đầu tư mạo hiểm và trung tâm đổi mới sáng tạo. Hoàn thiện thể chế bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, cơ chế chia sẻ dữ liệu, cơ chế đánh giá, nghiệm thu sản phẩm khoa học công nghệ. Đề xuất lộ trình chuyển đổi số toàn bộ cơ quan Nhà nước, doanh nghiệp và xã hội trọng tâm từ năm 2025-2030, hướng tới Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số.

Chính phủ, các cấp, các ngành từ Trung ương đến cơ sở đã và đang triển khai quyết liệt Đề án Chuyển đổi số quốc gia, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và đầu tư xây dựng hạ tầng công nghệ, hướng tới mục tiêu đưa Việt Nam thành quốc gia số vào năm 2030. Tập trung đổi mới cơ chế đầu tư cho nghiên cứu và phát triển, ưu tiên nguồn lực cho các lĩnh vực công nghệ tiên tiến, như: Trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, Internet vạn vật và công nghệ sinh học. Đẩy mạnh hình thành các trung tâm sáng tạo, nâng cao khả năng kết nối giữa doanh nghiệp, viện nghiên cứu và cơ sở đào tạo, đồng thời hoàn thiện khung pháp luật bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ. Cơ chế khuyến khích hợp tác công - tư, liên kết quốc tế và đa dạng hoá nguồn vốn đầu tư giúp tạo lập môi trường năng động cho hoạt động nghiên cứu và chuyển giao công nghệ. Bảo đảm an toàn, an ninh mạng được xem là yếu tố nền tảng để chuyển đổi số thành công và bảo vệ lợi ích quốc gia trên không gian số.

Kết quả của đột phá khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số thể hiện qua việc tăng năng suất lao động, giảm chi phí sản xuất và rút ngắn thời gian đưa sản phẩm ra thị trường. Việt Nam có thể gia tăng chỉ số GDP thêm 1-1,5 điểm phần trăm mỗi năm nhờ áp dụng hiệu quả khoa học công nghệ và chuyển đổi số. Đồng thời, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam trên trường quốc tế được củng cố thông qua việc nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ và khả năng tự chủ trong chuỗi cung ứng. Những sản phẩm, dịch vụ mới định hình từ công nghệ cao và giải pháp số không chỉ đáp ứng nhu cầu trong nước mà còn tạo sức hút trên thị trường toàn cầu. Việc tham gia sâu vào chuỗi sản xuất quốc tế giúp doanh nghiệp Việt Nam học hỏi công nghệ, nâng cao tiêu chuẩn quản trị và mở rộng mạng lưới đối tác. Từ đó, vị thế của Việt Nam được nâng cao, trở thành mắt xích quan trọng trong mạng lưới sản xuất và giá trị toàn cầu.

13. Đẩy mạnh đột phá phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh tự chủ, tự lực, tự cường, lưỡng dụng, hiện đại nhằm bảo vệ vững chắc Tổ quốc trước mọi tình huống, nhất là chiến tranh công nghệ cao

Lần đầu tiên dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội 14 khẳng định phải "đột phá phát triển" thay vì chỉ "phát triển" hoặc "xây dựng" như trong các nghị quyết của Đảng trước đây về phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh. Điều này cho thấy quyết tâm chính trị rất cao, nhằm tạo bước nhảy vọt về phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh.

Cùng với việc tiếp tục khẳng định tính "lưỡng dụng, hiện đại", Dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội 14 bổ sung thêm các thành tố "tự chủ, tự lực, tự cường" trong phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh.

Mặc dù chủ trương "tự lực, tự cường" trong phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh đã xuất hiện trong các văn kiện, Nghị quyết của Đảng trong thời kỳ đổi mới, nhưng Văn kiện Đại hội 13 cũng mới chỉ dừng ở phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh theo hướng "lưỡng dụng, hiện đại"; tiếp đó, Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp (tháng 6/2024) đã xác định "Tự lực, tự cường, lưỡng dụng, hiện đại, chủ động hội nhập quốc tế, trong đó nội lực là yếu tố quyết định".

Do đó, việc bổ sung đầy đủ 5 thành tố "tự chủ, tự lực, tự cường, lưỡng dụng, hiện đại" này nhằm: (1) Phát huy nội lực, tự lực, tiến tới tự chủ chiến lược trong suốt quá trình từ nghiên cứu đến sản xuất và phát triển. (2) Khai thác tối đa tính lưỡng dụng của sản phẩm, giảm chi phí và nâng cao giá trị sử dụng. (3) Không ngừng đổi mới, ứng dụng công nghệ cao, công nghệ mới, bảo đảm chất lượng sản phẩm ngày càng cao, đáp ứng yêu cầu bảo vệ vững chắc Tổ quốc trước mọi tình huống, nhất là chiến tranh công nghệ cao.

14. Phát triển đối ngoại trong kỷ nguyên mới, tương xứng với tầm vóc lịch sử, văn hoá và vị thế của đất nước

Dự thảo Báo cáo Chính trị trình Đại hội 14 của Đảng đặt ra yêu cầu "phát triển đối ngoại trong kỷ nguyên mới, tương xứng với tầm vóc lịch sử, văn hóa và vị thế của đất nước" không chỉ là sự tiếp nối các quan điểm, chủ trương trước đây, mà còn thể hiện bước phát triển mới về tư duy, mục tiêu và cách tiếp cận đối ngoại.

Tư duy mới xác định đối ngoại không chỉ "chủ động, tích cực" như các Đại hội trước, mà còn nhấn mạnh yêu cầu phát triển "tương xứng với tầm vóc lịch sử, văn hoá và vị thế đất nước": (1) Đối ngoại không chỉ là công cụ bảo vệ chế độ hay tìm kiếm hợp tác kinh tế, mà còn là phương thức thể hiện bản lĩnh, bản sắc và tầm vóc Việt Nam trên trường quốc tế. (2) Nhấn mạnh yếu tố văn hoá, lịch sử gắn với lan tỏa "sức mạnh mềm", giá trị văn minh Việt Nam, tạo sự tôn trọng, tin cậy và tầm ảnh hưởng trong cộng đồng quốc tế. (3) Tầm nhìn này sâu rộng hơn cách tiếp cận thuần túy không chỉ vì "hòa bình, hợp tác, phát triển" như trước đây.

Đặt ra mục tiêu cao hơn vì vị thế của Việt Nam hiện nay đã khác. Đối ngoại trong kỷ nguyên mới phải: (1) Tạo dựng cục diện, môi trường thuận lợi cho đất nước bước vào kỷ nguyên vươn mình. (2) Đóng vai trò kiến tạo, động lực, mở ra các cơ hội mới cho đất nước phát triển. (3) Nâng cao vị thế, uy tín của đất nước trong nền chính trị thế giới, kinh tế toàn cầu và văn minh nhân loại. Với thế và lực mới, Việt Nam chủ động tham gia đóng góp tích cực duy trì hoà bình, ổn định trong khu vực và trên thế giới.

Gắn chặt đối ngoại với phát triển đất nước. Lần đầu tiên nêu rõ yêu cầu đối ngoại phải tương xứng với tầm vóc phát triển đất nước, nghĩa là đối ngoại không chỉ hỗ trợ kinh tế mà còn đi tiên phong trong các lĩnh vực công nghệ, tri thức, văn hoá. Chủ động xây dựng nền ngoại giao toàn diện, hiện đại với 3 trụ cột (Đối ngoại đảng, ngoại giao nhà nước, đối ngoại nhân dân), vận hành như một "hệ sinh thái đối ngoại" thống nhất, đồng bộ. Kết nối chặt chẽ ngoại giao chính trị, kinh tế, văn hoá, quốc phòng, an ninh, khoa học, công nghệ, chuyển đổi số.

So với các văn kiện Đại hội thời kỳ đổi mới, dự thảo Báo cáo Chính trị trình Đại hội 14 yêu cầu cao hơn đối với công tác đối ngoại: Không chỉ "nâng tầm" mà phải "tương xứng với tầm vóc"; "không chỉ hội nhập sâu" mà còn "phát huy sức mạnh văn hoá, lịch sử, giá trị Việt Nam" để tăng ảnh hưởng quốc tế; không chỉ là đối ngoại "vì Việt Nam" mà còn "đóng góp cho hoà bình, phát triển chung của nhân loại".

15. Về tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, bảo đảm sự quản lý thống nhất của Trung ương, phát huy vai trò chủ động của địa phương

Việc tiến hành cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, đồng thời đẩy mạnh phân cấp, phân quyền nhưng vẫn bảo đảm sự quản lý thống nhất của Trung ương và phát huy vai trò chủ động của địa phương chính là tư duy mới, tầm nhìn và là bước đột phá chiến lược để xây dựng tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả; tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững. Đây không chỉ là yêu cầu cấp bách của công cuộc tiếp tục đổi mới, mà còn là minh chứng cho tầm nhìn phát triển và bản lĩnh lãnh đạo sáng suốt, khả năng tổ chức thực hiện đồng bộ, quyết liệt đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước trong giai đoạn mới:

Thứ nhất, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị là giải pháp sắp xếp lại hệ thống cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị từ Trung ương đến cơ sở. Đã thực hiện triệt để việc sắp xếp lại đầu mối, giảm cấp trung gian, thu gọn số lượng ban, ngành, đồng thời hợp nhất những đơn vị có chức năng gần nhau để xoá bỏ chồng chéo, trùng lặp, tiết kiệm nguồn lực, nâng cao chất lượng đội ngũ công chức, viên chức. Mô hình bộ máy gọn nhẹ, rút ngắn quy trình, giảm thiểu thủ tục hành chính, tạo môi trường làm việc năng động, kỷ cương và trách nhiệm hơn.

Thứ hai, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền là yếu tố then chốt để phát huy tiềm năng, lợi thế của từng vùng, miền. Việc trao quyền quyết định nhiều hơn cho chính quyền địa phương trong các lĩnh vực quy hoạch, đầu tư hạ tầng, quản lý tài nguyên và an sinh xã hội giúp đẩy nhanh tốc độ giải quyết công việc, phù hợp với điều kiện thực tế mới. Đồng thời, chính quyền cơ sở sẽ chủ động hơn trong tổ chức thực hiện, sáng tạo cách làm, kịp thời điều chỉnh phù hợp với đặc thù địa bàn, qua đó khơi dậy khát vọng và ý chí tự lực, tự cường của cơ sở, của cộng đồng dân cư.

Thứ ba, thực hiện phân cấp, phân quyền nhưng phải luôn bảo đảm sự quản lý thống nhất của Trung ương. Điều này yêu cầu xây dựng hệ thống quy chế, quy chuẩn, tiêu chí đánh giá rõ ràng, minh bạch, đồng bộ. Trung ương giữ vai trò định hướng chiến lược, ban hành pháp luật và cơ chế kiểm soát; địa phương chịu trách nhiệm tổ chức thực thi và báo cáo kết quả. Cơ chế giám sát, đánh giá hiệu quả hoạt động được thiết kế bài bản, với sự tham gia của nhiều bên liên quan, kể cả Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức xã hội, nhằm tăng cường tính công khai, trách nhiệm giải trình.

Thứ tư, cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy, cùng với phân cấp, phân quyền, đã và đang tạo cú huých mạnh mẽ để tái cấu trúc thể chế, hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, xây dựng Nhà nước pháp quyền liêm chính, kiến tạo và phục vụ. Chính quyền địa phương không chỉ là "người thi hành" mà còn là "chủ thể sáng tạo" trong xây dựng và triển khai chính sách.

Thứ năm, thực hiện tốt đồng bộ ba trụ cột: Tinh gọn bộ máy; phân cấp, phân quyền và quản lý thống nhất sẽ giúp Nhà nước đổi mới toàn diện, nâng cao năng lực điều hành, củng cố niềm tin của Nhân dân. Các báo cáo kết quả gần đây đã khẳng định tính hiệu quả bước đầu của cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy, phân cấp, phân quyền trong mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Sự tăng cường năng lực điều hành ở cơ sở cùng mô hình tổ chức gọn nhẹ đã giải phóng nguồn lực, mở rộng không gian phát triển, nâng cao tốc độ xử lý công việc và chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp. Cuộc cách mạng này thôi thúc mỗi cấp uỷ, chính quyền và toàn thể cán bộ, công chức phải tiếp tục tự soi, tự sửa, tự hoàn thiện để đáp ứng yêu cầu trong kỷ nguyên phát triển mới.

16. Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, trọng tâm là cấp chiến lược và cấp cơ sở, nhất là người đứng đầu

Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định "Cán bộ là cái gốc của mọi công việc", "muôn việc thành công hay thất bại, đều do cán bộ tốt hoặc kém". Vì vậy, công tác cán bộ là "then chốt của then chốt", được đặt ở vị trí trung tâm trong xây dựng Đảng. Điểm mới ở văn kiện lần này là sự đồng bộ trong xây dựng đội ngũ cán bộ ở cả hai cấp chiến lược và cơ sở, thay vì chỉ chú trọng riêng từng cấp như trước đây.

Ở cấp chiến lược, việc quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng và sử dụng cán bộ cấp chiến lược được nâng lên thành nhiệm vụ trọng tâm. Đây là nhóm tinh hoa có tầm nhìn chiến lược, tham gia hoạch định đường lối chính sách, tham mưu chiến lược cho Đảng, Nhà nước, nên yêu cầu phải có tư duy, tầm nhìn, bản lĩnh, nắm vững tình hình thực tiễn trong, ngoài nước và khả năng nhận diện xu thế toàn cầu, đưa ra dự báo chính xác. Việc tập trung nguồn lực cho cán bộ cấp chiến lược giúp bảo đảm tính ổn định, xuyên suốt trong hoạch định chiến lược công tác cán bộ nói riêng, tầm nhìn, chiến lược phát triển đất nước nói chung.

Chủ trương đặt cấp cán bộ cơ sở vào trung tâm của công tác cán bộ là sự đột phá tư duy về cán bộ. Vì cán bộ cơ sở là mắt xích gần dân nhất, trực tiếp tổ chức thực thi chính sách, phản ánh kịp thời tâm tư, nguyện vọng của Nhân dân. Việc củng cố chất lượng cán bộ ngay từ cơ sở giúp nâng cao chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị cấp cơ sở, nơi thực thi mọi chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; đồng thời giúp phát hiện, lan toả những kinh nghiệm hay, đồng thời hạn chế tiêu cực, bất cập ngay từ đầu, từ cơ sở.

Đặc biệt, chủ trương mới dành sự quan tâm cao nhất cho người đứng đầu ở mọi cấp. Vai trò của người chỉ đạo, điều hành được nhấn mạnh không chỉ về năng lực chuyên môn mà còn về chuẩn mực đạo đức cách mạng, phong cách lãnh đạo và trách nhiệm cá nhân. Sự gương mẫu của người đứng đầu sẽ tạo động lực cho cả tập thể, từ đó nâng cao nhận thức xã hội, kỷ cương, kỷ luật, thúc đẩy cải cách hành chính và hiệu quả phục vụ nhân dân.

Cơ chế giám sát, đánh giá được yêu cầu quy định chặt chẽ hơn. Quy trình bổ nhiệm, đánh giá công bằng và minh bạch, gắn kết chặt chẽ thành tích với khen thưởng, vi phạm với chế tài. Đồng thời chú trọng luân chuyển ngang, luân chuyển lên và luân chuyển về cơ sở theo nguyên tắc "có vào, có ra", "có lên, có xuống" để cán bộ có trải nghiệm thực tiễn, rèn luyện bản lĩnh và trau dồi năng lực chuyên môn.

Như vậy, chủ trương này là tầm nhìn chiến lược nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ có phẩm chất cách mạng, trình độ chuyên môn cao, trách nhiệm, tâm huyết phục vụ Nhân dân. Sự kết hợp hài hoà giữa đào tạo, quy hoạch, đánh giá và giám sát; đặc biệt tập trung vào người đứng đầu, sẽ tạo bước đột phá về chất lượng lãnh đạo, quản lý trong hệ thống chính trị đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh, bền vững trong kỷ nguyên mới.

17. Chủ trương về xây dựng Đảng văn minh

Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội 14 xác định: "Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn, tự đổi mới để Đảng ta thật sự là đạo đức, là văn minh". Đây là nội dung mới, lần đầu tiên chủ trương xây dựng Đảng văn minh được xác định là một nhiệm vụ chiến lược, có tính hệ thống và cụ thể hoá trong Văn kiện Đại hội Đảng.

Thứ nhất, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: "Đảng ta là đạo đức, là văn minh". Theo Người, Đảng phải tiêu biểu cho trí tuệ, lương tâm và danh dự của dân tộc mới xứng đáng là người lãnh đạo. Xây dựng Đảng về văn minh là bước tiếp tục hiện thực hoá sâu sắc tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng, làm cho Đảng ta thực sự "là đạo đức, là văn minh".

Thứ hai, xây dựng Đảng văn minh là sự kế thừa và phát huy những giá trị văn hoá tốt đẹp của dân tộc, tạo ra một mối liên kết bền chặt giữa Đảng với nhân dân và dân tộc.

Thứ ba, xây dựng Đảng văn minh góp phần nâng cao uy tín và năng lực lãnh đạo của Đảng, giúp củng cố niềm tin của nhân dân vào Đảng. Trong bối cảnh hội nhập quốc tế và Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, Đảng phải đổi mới tư duy, phương thức lãnh đạo để phù hợp với những biến đổi nhanh chóng của thời đại. Đảng văn minh sẽ đưa đất nước phát triển tiến kịp cùng thế giới.

Thứ tư, từ lý luận về xây dựng Đảng, hai yếu tố "đạo đức" và "văn minh" của Đảng không tách rời mà gắn bó hữu cơ, bổ sung cho nhau.

Thứ năm, kinh nghiệm thực tiễn, cho thấy rằng một đảng cộng sản chỉ có thể lãnh đạo cách mạng thành công khi đảng đó là một đảng văn minh, trong sạch, vững mạnh, minh bạch, dân chủ, tiên phong; có tư duy khoa học, hiện đại; có phương thức lãnh đạo dân chủ, hiệu quả; có khả năng tự đổi mới, thích ứng với những thay đổi của thời đại, được Nhân dân tin yêu, ủng hộ.

Thứ sáu, khắc phục các bất cập hiện nay trong công tác xây dựng Đảng, bên cạnh những thành tựu, trong Đảng vẫn còn tồn tại những hạn chế, yếu kém, không phù hợp với một chính đảng văn minh.

18. Tăng cường củng cố và phát huy hiệu quả sức mạnh của Nhân dân và khối đại đoàn kết toàn dân tộc

Trên cơ sở tổng kết 40 năm đổi mới, dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội 14 đã rút ra bài học kinh nghiệm "Tăng cường củng cố và phát huy hiệu quả sức mạnh của nhân dân và khối đại đoàn kết toàn dân tộc". Đây là bài học kinh nghiệm quý báu mang tầm lý luận, có giá trị định hướng thực tiễn cho sự nghiệp cách mạng của đất nước trong kỷ nguyên phát triển mới.

Cơ sở để tăng cường củng cố và phát huy hiệu quả sức mạnh của nhân dân và khối đại đoàn kết toàn dân tộc:

Thứ nhất, cách mạng là sự nghiệp của quần chúng nhân dân. Sức mạnh của nhân dân và khối đại đoàn kết toàn dân tộc là nhân tố quyết định sự thành bại của sự nghiệp cách mạng. Củng cố và phát huy sức mạnh này là chìa khoá để Việt Nam vững bước trên con đường xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc.

Thứ hai, chủ nghĩa yêu nước, truyền thống đoàn kết, coi trọng nhân dân của dân tộc ta là sự kế thừa tư tưởng "dân là gốc". Nhân dân là người sáng tạo ra lịch sử. Tư tưởng Hồ Chí Minh về nhân dân là chủ thể của cách mạng, là sức mạnh to lớn, có khả năng sáng tạo vô tận: "Trong bầu trời không gì quý bằng nhân dân. Trong thế giới không gì mạnh bằng lực lượng đoàn kết của nhân dân"; "có lực lượng dân chúng thì việc to tát mấy, khó khăn mấy làm cũng được. Không có, thì việc gì làm cũng không xong. Dân chúng biết giải quyết nhiều vấn đề một cách giản đơn, mau chóng, đầy đủ, mà những người tài giỏi, những đoàn thể to lớn, nghĩ mãi không ra".

Thứ ba, kế thừa và phát huy các bài học kinh nghiệm trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc; trong sự nghiệp lãnh đạo cách mạng của Đảng và kinh nghiệm của các cuộc cách mạng trên thế giới. Đảng ta đã tập hợp, quy tụ, phát huy được sức mạnh to lớn của Nhân dân cả về lực lượng và của cải, vật chất và tinh thần, để làm nên thắng lợi Cách mạng Tháng Tám năm 1945, Chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954 và Đại thắng mùa Xuân năm 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Thứ tư, thành tựu vĩ đại của đất nước trong thời kỳ đổi mới. Đảng ta đã phát huy sức mạnh của nhân dân, lấy mục tiêu "dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh" làm mục tiêu hành động; bảo đảm công bằng và bình đẳng xã hội, chăm lo lợi ích thiết thực, chính đáng, hợp pháp của các giai cấp, các tầng lớp nhân dân; kết hợp hài hoà lợi ích cá nhân, lợi ích tập thể và lợi ích toàn xã hội,... với phương châm xuyên suốt: "Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng".

Thứ năm, xuất phát từ yêu cầu phát triển trong kỷ nguyên mới. Khối đại đoàn kết toàn dân tộc là nền tảng vững chắc để xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân và an ninh nhân dân gắn với xây dựng thế trận lòng dân vững chắc. Việc phát huy sức mạnh nhân dân giúp huy động mọi nguồn lực to lớn, cả về vật chất lẫn tinh thần của nhân dân. Sức sáng tạo, tinh thần tự lực, tự cường của mỗi người dân là yếu tố then chốt thúc đẩy công cuộc xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Vietnamnet.vn

Nguồn:https://vietnamnet.vn/mot-so-van-de-moi-quan-trong-trong-du-thao-cac-van-kien-trinh-dai-hoi-14-2455108.html