Australia chuẩn bị mang về nước một máy bay trinh sát đã giúp bảo vệ việc cung cấp hàng hóa quân sự và nhân đạo cho Ukraine, nhưng phủ nhận đây là một phần trong kế hoạch cắt giảm hỗ trợ rộng rãi hơn cho quốc gia Đông Âu đang chìm trong xung đột với Nga.
Máy bay E-7A Wedgetail của Lực lượng Không quân Hoàng gia Australia (RAAF) – vốn đã thực hiện các nhiệm vụ bay thường xuyên để theo dõi các mối đe dọa kể từ khi được triển khai tới Đức vào tháng 10 năm ngoái – có thể sẽ kết thúc vai trò hiện tại trong vòng vài tuần tới.
E-7A Wedgetail, dựa trên máy bay Boeing 737-700, có radar giám sát tầm xa, radar thứ cấp và hệ thống liên lạc dữ liệu và giọng nói chiến thuật, được trang bị để theo dõi đồng thời các mục tiêu trên không và trên biển, theo RAAF. Việc triển khai ban đầu tới châu Âu là để đáp ứng yêu cầu của Mỹ, với thời hạn 6 tháng.
Như vậy, sứ mệnh của E-7A Wedgetail sẽ kết thúc vào tháng 4 với lý do được hiểu là Mỹ đã không yêu cầu gia hạn việc triển khai, nhưng đảm bảo sẽ không có khoảng trống nào trong việc phương Tây yểm trợ hậu cần cho Ukraine vì Australia kết thúc sứ mệnh.
Một phát ngôn viên của Bộ Quốc phòng Australia cho biết, E-7A Wedgetail – được mệnh danh là “mắt thần” của RAAF – đã giúp bảo vệ dòng chảy hỗ trợ quốc tế vào Ukraine “bằng cách đưa ra cảnh báo sớm về một hành động hoặc mối đe dọa nào đó từ Nga, bên ngoài Ukraine, nhằm vào cửa ngõ hỗ trợ nhân đạo và quân sự”.
Khi được hỏi liệu Australia có gia hạn sứ mệnh trên hay không, vị phát ngôn viên cho biết “bất kỳ yêu cầu hỗ trợ nào trong tương lai” từ các đối tác quốc tế của Australia sẽ “được xem xét theo cách thông thường”.
E-7A Wedgetail, do Mỹ sản xuất, là một trong những máy bay trinh sát tinh vi nhất của Australia. Loại máy bay này đã được triển khai tới châu Âu để bảo vệ các trung tâm hậu cần đa quốc gia “thiết yếu đối với dòng hỗ trợ quân sự và nhân đạo cho người dân Ukraine” từ tháng 10/2023. Ảnh: Al Jazeera
Ukraine đã đánh chìm một số tàu thuộc hạm đội Biển Đen hùng mạnh của Nga trong 2 năm qua, nhưng Wedgetail của Australia không cung cấp thông tin để thực hiện các cuộc tấn công như vậy, vị này cho biết thêm.
Vị phát ngôn viên nói: “E-7A Wedgetail hoạt động bên ngoài không phận Nga, Belarus và Ukraine. Nó không cung cấp hỗ trợ giám sát cho Ukraine”, nhấn mạnh rằng Quân đội Australia sẽ tiếp tục giúp huấn luyện các thành viên thuộc các lực lượng vũ trang Ukraine ở Anh.
Tình hình ở Ukraine, hơn 2 năm sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự, có thể sẽ nằm trong chương trình nghị sự khi các Bộ trưởng Anh tới Australia để hội đàm trong tuần này.
Bộ trưởng Ngoại giao David Cameron và Bộ trưởng Quốc phòng Grant Shapps của Vương quốc Anh sẽ tổ chức cuộc họp thường niên với những người đồng cấp Australia của họ, Bộ trưởng Ngoại giao Penny Wong và Bộ trưởng Quốc phòng Richard Marles, tại Adelaide vào ngày 22/3.
Ông Marles cho biết, đây là “một môi trường chiến lược ngày càng phức tạp” và ông mong muốn được “làm việc với các đối tác Vương quốc Anh trong tuần này để thúc đẩy các sáng kiến mới đầy tham vọng nhằm tăng cường quan hệ đối tác quốc phòng của chúng ta”.
Bà Wong cho biết, Australia và Anh đang tìm kiếm “một thế giới hòa bình, ổn định, thịnh vượng và tôn trọng chủ quyền”.
Quan điểm của chính phủ Australia là giúp Ukraine chấm dứt cuộc chiến theo các điều kiện của Kiev.
Tháng trước, đảo quốc Thái Bình Dương đã công bố khoản tài trợ thêm 50 triệu USD cho Quỹ Quốc tế dành cho Ukraine do Anh quản lý. Điều này nâng tổng số tiền hỗ trợ chung của Australia dành cho Ukraine lên 960 triệu USD, bao gồm 780 triệu USD viện trợ quân sự.
Tuy nhiên, Chính phủ Ukraine ngày càng lo lắng về sự “mệt mỏi” trong sự hỗ trợ của phương Tây, đặc biệt là trong bối cảnh Quốc hội Mỹ trì hoãn gói viện trợ 60 tỷ USD dành cho Ukraine.
Australia từng tuyên bố là “nước đóng góp lớn nhất ngoài NATO” cho Ukraine. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu làm việc tại Cơ quan theo dõi hỗ trợ Ukraine của Viện Kiel nói với ABC vào tuần trước rằng Australia đã trượt xuống vị trí nước đóng góp lớn thứ 5 ngoài NATO sau Nhật Bản, Thụy Sĩ, Hàn Quốc và Áo.
Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Australia khẳng định Canberra tiếp tục sát cánh cùng các đối tác trong việc cung cấp hỗ trợ cho Ukraine.
Minh Đức (Theo The Guardian, Defense Post)
