Công nghệ sau thu hoạch cho rau màu - Giảm thất thoát, tăng giá trị

Trong bối cảnh nhu cầu rau, củ, quả an toàn ngày càng cao và áp lực cạnh tranh trên thị trường nông sản tăng lên, công nghệ sau thu hoạch đang trở thành yếu tố then chốt giúp giảm thất thoát, bảo đảm chất lượng và nâng cao giá trị sản phẩm. Từ các kỹ thuật sơ chế, đóng gói đến xử lý bằng khí ozone, các hợp tác xã (HTX) trên địa bàn tỉnh đã và đang ứng dụng hiệu quả các công nghệ này, mở ra hướng đi bền vững cho nông nghiệp hiện đại.

Giảm thất thoát sau thu hoạch

Rau màu là mặt hàng dễ hỏng trong quá trình thu hoạch, vận chuyển và lưu kho. Theo thống kê, thất thoát sau thu hoạch ở Việt Nam chiếm khoảng 20-30% sản lượng, trong khi ở những hệ thống ứng dụng công nghệ hiện đại, con số này giảm còn khoảng 5-10%. Tại Tây Ninh, việc đưa công nghệ sau thu hoạch vào sản xuất đang được nhiều HTX chú trọng nhằm tăng hiệu quả kinh tế và đáp ứng yêu cầu về an toàn thực phẩm.

Hệ thống máy rửa rau bằng khí ozone tại Hợp tác xã Nông nghiệp Mỹ Thạnh giúp khử khuẩn, kéo dài thời gian bảo quản và nâng cao chất lượng sản phẩm

HTX Nông nghiệp Mỹ Thạnh (xã Mỹ Thạnh) là điển hình trong việc áp dụng công nghệ sau thu hoạch. HTX hiện có 31 thành viên trồng hơn 40ha các loại rau, củ, quả, sản xuất theo quy trình VietGAP từ năm 2021. Hệ thống tưới tiêu tự động giúp tiết kiệm chi phí, tăng năng suất, đồng thời tạo ra sản phẩm đồng đều, dễ áp dụng các bước sơ chế sau thu hoạch.

Giám đốc HTX Nông nghiệp Mỹ Thạnh Nguyễn Quốc Cường cho biết: “Rau, củ, quả vận chuyển về kho và theo quy trình xử lý. Những sản phẩm không đạt sẽ bị loại bỏ. Tùy theo từng loại, HTX đóng gói từng trái hoặc theo vỉ, tất cả đều được dán tem của HTX. Hiện chúng tôi đầu tư thêm máy rửa bằng khí ozone để nâng cao chất lượng sản phẩm, bảo đảm an toàn cho người tiêu dùng”.

Điểm đáng chú ý của HTX Mỹ Thạnh là việc bao tiêu sản phẩm, thu mua tại vườn với giá cao hơn thị trường từ 500-1.000 đồng/kg, nhờ tìm được đầu ra ổn định thông qua hệ thống siêu thị Co.op và các đơn vị chế biến nông sản. Việc này vừa tạo động lực sản xuất, vừa giúp nông dân yên tâm về đầu ra nông sản, giảm rủi ro thất thu.

Bà Lê Thị Lan - thành viên HTX Nông nghiệp Mỹ Thạnh, chia sẻ: “Trước đây, rau, củ sau thu hoạch thường bị hỏng do không bảo quản tốt, giá bán thấp. Từ khi HTX đầu tư máy rửa bằng khí ozone và bao tiêu sản phẩm, rau tươi ngon, bán được giá, chúng tôi yên tâm sản xuất”.

Quy trình sơ chế bao gồm rửa sạch, phân loại theo kích cỡ, kiểm tra chất lượng, đóng gói và dán nhãn. Công nghệ ozone được HTX Mỹ Thạnh và nhiều HTX khác áp dụng giúp khử trùng hiệu quả, giảm vi sinh vật gây hỏng, kéo dài thời gian bảo quản mà không dùng hóa chất độc hại. Nhờ đó, sản phẩm vừa an toàn, vừa tăng giá trị kinh tế.

Tại xã Phước Lý, HTX Rau an toàn Phước Hiệp cũng thực hiện sơ chế rau sau thu hoạch. HTX hiện có hơn 160 thành viên, sản xuất khoảng 30ha. Bình quân mỗi ngày, HTX sơ chế và cung cấp 2 tấn rau an toàn đến TP.Hồ Chí Minh thông qua siêu thị, doanh nghiệp đầu mối và các bếp ăn tập thể.

Nhân viên Hợp tác xã Rau an toàn Phước Hiệp dán tem truy xuất nguồn gốc lên sản phẩm trước khi cung cấp cho siêu thị và bếp ăn tập thể

Giám đốc HTX Rau an toàn Phước Hiệp Trần Thanh Minh thông tin: “Tất cả rau an toàn từ HTX đều được sơ chế 100% trước khi cung cấp cho đơn vị thu mua. Chúng tôi cũng được ngành Nông nghiệp tỉnh hỗ trợ xây dựng nhà sơ chế mới vào năm 2024 để mở rộng thị trường tiêu thụ”.

Trước yêu cầu ngày càng cao của thị trường, HTX Rau an toàn Phước Hòa (xã Long Cang) vận động thành viên sản xuất theo hướng VietGAP và được ngành Nông nghiệp, Liên minh HTX tỉnh cũng như lãnh đạo địa phương hỗ trợ tập huấn. Ngoài ra, HTX còn đầu tư xây dựng nhà lưới và dây chuyền sơ chế, đóng gói nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm, tạo uy tín và thương hiệu cho rau an toàn Phước Hòa.

Giám đốc HTX Rau an toàn Phước Hòa Kiều Anh Dũng chia sẻ: “Chúng tôi tập trung nâng cao chất lượng từ khâu sản xuất đến sơ chế và đóng gói. Nhà lưới, nhà màng giúp kiểm soát tốt điều kiện trồng trọt, dây chuyền sơ chế bảo đảm rau tươi ngon, an toàn cho người tiêu dùng và tăng giá trị sản phẩm trên thị trường”.

Ổn định đầu ra, nâng cao giá trị

Thời gian tới, các HTX trên địa bàn tỉnh định hướng đẩy mạnh ứng dụng công nghệ sau thu hoạch để giảm thất thoát, nâng cao chất lượng và mở rộng thị trường. Việc này bao gồm đầu tư các thiết bị sơ chế, nhà kho lạnh, máy rửa ozone và đóng gói thông minh. Ngoài ra, HTX còn tăng cường đào tạo thành viên về quản lý chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm và truy xuất nguồn gốc sản phẩm.

Giám đốc HTX Nông nghiệp Mỹ Thạnh Nguyễn Quốc Cường cho biết thêm: “Chúng tôi dự kiến nâng cấp thêm kho lạnh và đầu tư dây chuyền đóng gói tự động, giúp sản phẩm giữ được độ tươi lâu hơn, giảm thất thoát, đồng thời đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường trong nước và xuất khẩu”.

Công nhân Hợp tác xã Rau an toàn Mười Hai sơ chế, phân loại rau trước khi đóng gói, bảo đảm quy trình an toàn thực phẩm

Giảm thất thoát sau thu hoạch không chỉ giúp nông dân có lợi nhuận cao hơn mà còn góp phần bảo vệ môi trường, giảm lãng phí tài nguyên nông nghiệp. Các HTX như Mỹ Thạnh, Phước Hiệp và Phước Hòa đã chứng minh rằng việc áp dụng quy trình thu hoạch - sơ chế - đóng gói khoa học giúp rau, củ, quả giữ nguyên giá trị dinh dưỡng, hạn chế hư hỏng, tăng tính cạnh tranh trên thị trường.

Anh Lê Văn Phúc - thành viên HTX Rau an toàn Phước Hòa, nói: “Trước đây, rau, củ dễ hư khi vận chuyển xa, nhiều khi phải bỏ. Bây giờ có hệ thống sơ chế, đóng gói, rau giữ được lâu, bán được giá hơn. Điều này giúp gia đình tôi yên tâm đầu tư mở rộng diện tích”.

Các HTX trên địa bàn tỉnh không chỉ tập trung giảm thất thoát mà còn chú trọng an toàn thực phẩm. Việc sử dụng công nghệ ozone giúp khử trùng sản phẩm tự nhiên, loại bỏ vi sinh vật gây hại mà không để lại dư lượng hóa chất. Hệ thống dán nhãn, tem truy xuất nguồn gốc giúp người tiêu dùng nhận biết rõ ràng xuất xứ, nâng cao giá trị thương hiệu HTX.

“Chúng tôi hướng tới xây dựng chuỗi cung ứng rau an toàn, từ sản xuất đến sơ chế, vận chuyển, cung cấp cho bếp ăn tập thể, siêu thị và doanh nghiệp. Điều này vừa giảm thất thoát, vừa tăng niềm tin cho người tiêu dùng” - Giám đốc HTX Rau an toàn Phước Hiệp Trần Thanh Minh thông tin thêm.

Trong bối cảnh nông nghiệp hiện đại và nhu cầu về sản phẩm an toàn ngày càng tăng, việc áp dụng công nghệ sau thu hoạch không chỉ là giải pháp kỹ thuật mà còn là chiến lược phát triển bền vững. Công nghệ sau thu hoạch, từ sơ chế, rửa bằng ozone, phân loại, đóng gói đến bảo quản giúp nông sản rau màu tại Tây Ninh giảm thất thoát và nâng cao giá trị. Với định hướng đầu tư bài bản, nâng cao chất lượng sản phẩm và mở rộng thị trường, các HTX trên địa bàn tỉnh đang tạo ra chuỗi cung ứng rau an toàn, bền vững, vừa tăng thu nhập cho nông dân, vừa bảo đảm quyền lợi và sức khỏe của người tiêu dùng./.

Thanh Tùng

Nguồn: https://baolongan.vn/cong-nghe-sau-thu-hoach-cho-rau-mau-giam-that-thoat-tang-gia-tri-a208082.html