Xu hướng du lịch thiên văn ngắm trời sao đang tăng nhanh khi ngày càng nhiều nơi trên thế giới bị ô nhiễm ánh sáng.
Một nghiên cứu thiên văn gần đầu năm nay cho thấy bầu trời đang sáng lên khoảng 10% mỗi năm và Dải Ngân hà dần “vô hình” với 1/3 dân số thế giới. Cheryl Chapman, Giám đốc phát triển hội đồng du lịch VisitScotland, cho biết cô chưa một lần nhìn thấy bầu trời đêm đầy sao, rõ cả Dải Ngân hà cho tới khi chuyển đến quần đảo Orkney xa xôi ở Scotland.
Bắc cực quang trên sông Athabasca ở Công viên quốc gia Jasper, Alberta, Canada. Ảnh: Getty
Orkney có mật độ dân số thưa, đồng nghĩa ô nhiễm ánh sáng thấp hơn. Người dân sinh sống ở đây may mắn hơn so với nhiều người ở các thành phố lớn trên thế giới vì được nhìn thấy ánh sao đêm bằng mắt thường, điều mà những người sống ở thành thị quen với ánh sáng đèn điện nhân tạo không có được.
Ô nhiễm ánh sáng là nguyên lớn thúc đẩy loại hình du lịch thiên văn ngày một nở rộ. Kiểu du lịch này đưa du khách đến những địa điểm xa xôi, ít người, nơi có bầu trời tràn ngập ngôi sao nhiều màu với độ sáng khác nhau. Bầu trời có chiều sâu, thậm chí có thể quan sát rõ Dải Ngân hà. Tại đó, hầu như không có ánh sáng nhân tạo, chỉ có những vì sao rọi sáng đường đi.
Bắc Ronaldsa, một hòn đảo cực bắc của quần đảo Orkney với dân số khoảng 60 người, vừa được Hiệp hội bầu trời đêm quốc tế chứng nhận là địa điểm có bầu trời trong lành, không ô nhiễm ánh sáng. Đây cũng là địa điểm hút khách du lịch yêu thiên nhiên ghé thăm khi lưu giữ nhiều di tích thời kỳ đồ sắt, sở hữu ngọn hải đăng trên đất liền cao nhất của Vương quốc Anh và là nơi ở của giống cừu ăn rong biển độc đáo.
North Ronaldsay và Orkneys còn hấp dẫn du khách đam mê ngắm bầu trời đêm và cực quang phương bắc. Từ cuối tháng 9 đến tháng 4 là cao điểm du lịch tại đây vì vào mùa cực quang xuất hiện. Các tour ngắm cực quang gia tăng kéo theo hàng loạt ứng dụng thông minh dự báo thời tiết xuất hiện. Các ứng dụng này giúp du khách kiểm tra ngày nào trời ít mây nhiều sao, cũng dự báo khá chính xác ngày cực quang xuất hiện, phần nào giúp du khách chủ động lên lịch trình các chuyến đi đặc thù chỉ xuất phát vào ban đêm.
Mike Gere, chủ sở hữu Jasper Photo Tours, chuyên cung cấp các chuyến tham quan chụp ảnh tại Công viên quốc gia Jasper ở Alberta, Canada, cho rằng các ứng dụng dự báo thời tiết đang ngày một phát triển, nâng cao trải nghiệm ngắm bầu trời đêm của du khách.
Gere cũng chia sẻ thêm Công viên quốc gia Jasper là một trong những điểm lý tưởng với nhóm khách du lịch thiên văn. Đây là một trong 27 địa điểm sở hữu bầu trời đêm trong lành được Hiệp hội thiên văn Hoàng gia Canada chỉ định và là khu bảo tồn bầu trời đêm lớn thứ hai trên thế giới. Bầu trời dày đặc sao làm nên sự hấp dẫn của Jasper. Các tour du lịch đến đây thường đông khách vào mùa hè và mùa thu, đặc biệt là trong lễ hội bầu trời đêm Jasper, năm nay diễn ra vào ngày 13-23/10.
Bầu trời đêm tại Công viên quốc gia Jasper, Canada. Ảnh: Peter Neville-Hadley
Công viên này không chỉ có bầu trời đêm huyền ảo mà còn có cuộc sống về đêm thú vị. “Thỉnh thoảng chúng tôi đụng độ động vật móng guốc, thường là hươu và nai sừng tấm vào những chuyến săn bầu trời đêm. Thậm chí có thể gặp sói, cáo hoặc chó sói đồng cỏ. Tuy nhiên, tình huống này không quá nguy hiểm vì chỉ cần chiếu một luồng sáng, những con vật sẽ biến mất”, Gere nói.
Đầu năm 2016, Viện khoa học và công nghệ ô nhiễm ánh sáng của Italy công bố báo cáo 60% người châu Âu và 80% người Bắc Mỹ không còn nhìn thấy Dải Ngân hà do ánh sáng nhân tạo.
Một số nhà khoa học còn lo ngại về những hậu quả đối với sức khỏe con người mà khi bầu trời đêm ngày một trở nên khó tiếp cận bằng mắt thường. Tuy nhiên đến nay tác động cụ thể vẫn chưa được làm rõ.
