Giải 'cơn khát' vốn cho các hợp tác xã

Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Đức Chính mong muốn nguồn vốn vay sẽ dồi dào và điều kiện vay đơn giản hơn.

Loay hoay vì thiếu vốn

Thời điểm này, Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Đức Chính (xã Tuệ Tĩnh) đang tập trung chăm sóc vựa cà rốt lớn nhất thành phố để chuẩn bị mùa thu hoạch mới. So với năm trước, thời tiết năm nay cơ bản thuận lợi. Bình quân mỗi năm, hợp tác xã thu khoảng 25.000 tấn cà rốt, trong đó có tới 80% sản lượng cà rốt được xuất khẩu sang thị trường Hàn Quốc, Malaysia…

Mặc dù được thu mua thuận lợi song cà rốt chủ yếu bán khi còn tươi, thiếu cơ sở sơ chế, chế biến sâu. Việc này dẫn đến có thời điểm cà rốt được mùa, giá thấp, không có quy trình bảo quản, xã viên phải bán với giá "rẻ như cho". Ông Nguyễn Đức Thuật, Giám đốc Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Đức Chính cho biết: “Chúng tôi có đất, có lao động, có sản phẩm được thị trường ưa chuộng, nhưng muốn mở rộng sản xuất, đầu tư kho lạnh, máy móc sơ chế, chế biến sâu… lại vướng mắc ở nguồn vốn. Không có tài sản thế chấp, ngân hàng không cho vay, trong khi vốn điều lệ hợp tác xã quá nhỏ để xoay xở”.

Không riêng gì ở Đức Chính, Hợp tác xã Nông nghiệp hữu cơ Trực Trang (xã An Trường) cũng từng lâm cảnh “thiếu trước hụt sau”. Sau trận bão Yagi năm 2024, cánh đồng thanh long của hợp tác xã bị hư hỏng nặng. Ông Hoàng Văn Viên, Phó giám đốc Hợp tác xã cho biết, khó khăn lớn hiện nay là thiếu vốn để đầu tư hệ thống sơ chế, bảo quản, khiến sản phẩm dễ hư hỏng, ảnh hưởng đến đầu ra. Hợp tác xã cũng muốn đầu tư khoa học kỹ thuật để trồng thanh long ra quả trái vụ cho giá trị cao hơn. “Chúng tôi vừa khắc phục hậu quả thiên tai xong, hầu hết phải vay mượn cá nhân, nhiều thành viên thế chấp sổ đỏ của gia đình nhưng không đủ. Bên cạnh đó, nhiều thành viên ngại rủi ro nên khó kêu gọi vốn”, ông Viên nói.

Nguyên nhân các hợp tác xã chưa tiếp cận được nguồn vốn một cách dồi dào là do chưa có tài sản bảo đảm. Phần lớn hợp tác xã chưa có trụ sở, đất đai được cấp giấy chứng nhận, quy mô sản xuất nhỏ, dẫn đến hồ sơ vay vốn thiếu sức thuyết phục. Thêm vào đó, sổ sách kế toán, phương án kinh doanh của nhiều hợp tác xã chưa khoa học, khiến tổ chức tín dụng e dè.

Theo Liên minh Hợp tác xã thành phố, nếu doanh nghiệp có thể huy động vốn qua cổ phần, thì hợp tác xã gần như chỉ trông chờ vào nguồn tự có và vốn vay ngân hàng. Thế nhưng điều kiện vay khá chặt chẽ dẫn đến hợp tác xã dù có tiềm năng cũng khó tiếp cận.

Cần có cơ chế đặc thù

Toàn thành phố hiện có hơn 500 hợp tác xã, chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp. Hiện nay, Quỹ Hỗ trợ phát triển hợp tác xã của thành phố thực hiện giải ngân cho một số đơn vị. Cụ thể, đến năm 2024, quỹ cho 21 hợp tác xã vay 20 tỷ đồng, lãi suất 0,6%/tháng. Giai đoạn 2021 - 2025, quỹ trực tiếp hỗ trợ 14 hợp tác xã tiếp cận với nhiều nguồn vốn khác, góp phần nâng cao năng suất và giải quyết việc làm tại địa phương. Trung bình mỗi năm, quỹ giải ngân cho khoảng 19 - 22 dự án, mức vay từ 100 - 150 triệu đồng/dự án. Tuy nhiên, số vốn này vẫn quá nhỏ so với nhu cầu thực tế để mở rộng sản xuất.

Để hoạt động hiệu quả và tiếp cận nguồn vốn thuận lợi hơn, theo ông Vũ Đức Cường, Trưởng Phòng Tín dụng Quỹ Hỗ trợ phát triển hợp tác xã thành phố, trước hết hợp tác xã cần tập trung xây dựng mô hình sản xuất, kinh doanh theo hướng tinh gọn bộ máy, vận hành theo quy trình chặt chẽ, có cơ cấu rõ ràng, định vị được khối lượng công việc và đánh giá hiệu quả cụ thể. Hợp tác xã cần chủ động phát triển những sản phẩm có thế mạnh, sản xuất theo chuỗi giá trị, gắn với ứng dụng công nghệ cao để tạo ra giá trị thương mại lớn, đáp ứng nhu cầu thị trường.

Đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số phù hợp quy định pháp luật cũng giúp hợp tác xã trở thành đơn vị uy tín, có tài sản rõ ràng, đủ điều kiện tham gia sâu hơn vào thị trường. Bên cạnh đó, công khai, minh bạch trong công tác tài chính, kế toán phải được coi là yêu cầu bắt buộc. Chỉ khi bảo đảm rõ ràng về dòng tiền, hợp tác xã mới xây dựng được niềm tin trong nội bộ xã viên và với đối tác bên ngoài.

Về phía cơ quan quản lý, Liên minh Hợp tác xã thành phố tiếp tục đề nghị thành phố bổ sung vốn điều lệ cho Quỹ Hỗ trợ phát triển hợp tác xã thành phố, cùng với đó tiếp tục kiện toàn tổ chức bộ máy theo quy định. Liên minh Hợp tác xã thành phố và quỹ cũng đẩy mạnh công tác thu hồi vốn đến hạn, theo dõi, giám sát tình hình hoạt động của các đơn vị vay và đẩy mạnh giải ngân cho những hợp tác xã có nhu cầu cấp thiết về vốn cần được thực hiện nghiêm túc, đúng kế hoạch.

Đơn vị phối hợp Quỹ Hỗ trợ phát triển hợp tác xã Việt Nam để mở rộng nguồn lực tạo thêm điều kiện để các đơn vị thành viên tiếp cận vốn thuận lợi hơn, từng bước tháo gỡ điểm nghẽn về tài chính cho kinh tế tập thể. “Chúng tôi đề nghị Nhà nước cần có cơ chế tín dụng đặc thù, với gói vay ưu đãi lãi suất thấp, thời hạn dài, gắn với chương trình phát triển nông nghiệp công nghệ cao, sản phẩm OCOP. Đồng thời, cần hỗ trợ hợp tác xã ổn định đất đai, trụ sở, tạo cơ sở pháp lý để có tài sản thế chấp”, ông Cường cho biết.

MINH NGUYỆT

Nguồn: https://baohaiphong.vn/giai-con-khat-von-cho-cac-hop-tac-xa-522833.html