Được thành lập sau cuộc tấn công vào Iraq do Mỹ dẫn đầu năm 2003, Kataib Hezbollah là một trong những phe vũ trang tinh nhuệ của Iraq thân cận nhất với Iran.
Đây là phe vũ trang mạnh nhất trong Lực lượng kháng chiến Hồi giáo ở Iraq – một nhóm bao gồm các nhóm vũ trang Shiite theo đường lối cứng rắn đã thực hiện hơn 150 cuộc tấn công vào lực lượng Mỹ kể từ khi xung đột ở Gaza bắt đầu.
Sau khi thành lập, nhóm này nhanh chóng nổi tiếng với các cuộc tấn công chết người nhằm vào các mục tiêu quân sự và ngoại giao trong những năm 2000, sử dụng hỗn hợp các cuộc tấn công bắn tỉa, tên lửa, súng cối và bom cài ven đường. Năm 2009, Mỹ liệt kê tổ chức này vào danh sách các tổ chức khủng bố.
Chiến binh nhóm dân quân Kataib Hezbollah của Iraq đứng tại địa điểm xảy ra cuộc không kích của Mỹ, ở Hilla, Iraq ngày 26/12/2023. Ảnh: Reuters
Nhóm Kataib Hezbollah được lãnh đạo bởi Abu Mahdi al-Muhandis, một công dân song tịch Iraq và Iran, cho đến khi ông này bị tiêu diệt cùng với chỉ huy Lực lượng Quds của Iran Qassem Soleimani trong một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Mỹ tại sân bay quốc tế Baghdad vào năm 2020.
Kataib Hezbollah có tư tưởng Hồi giáo dòng Shiite như Iran. Họ coi quân đội Mỹ ở Iraq là những kẻ chiếm đóng nước ngoài và đã kêu gọi trục xuất mạnh mẽ họ.
Cùng với các nhóm vũ trang theo Hồi giáo Shiite khác, nhóm này đã chiến đấu chống lại phiến quân chủ yếu là người Sunni trong cuộc nội chiến ở Syria và tiếp tục hoạt động ở Syria kể từ đó.
Là một nhóm không công khai cơ cấu lãnh đạo, Kataib Hezbollah có hàng nghìn chiến binh và kho vũ khí gồm máy bay không người lái, tên lửa và tên lửa đạn đạo tầm ngắn, các quan chức Iraq và các thành viên của nhóm tuyên bố.
Mỹ đã nhiều lần tấn công các vị trí, căn cứ, trung tâm huấn luyện và hậu cần của Kataib Hezbollah trong nhiều năm. Gần đây nhất vào ngày 24/1, Mỹ đã tấn công các mục tiêu trọng yếu của lực lượng Kataib Hezbollah ở Iraq và Syria để trả đũa các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa.
Kataib Hezbollah thành lập một số tiểu đoàn trong Lực lượng Huy động Nhân dân Iraq (PMF), tổ chức bán quân sự nhà nước. Các chiến binh nhận lương nhà nước và các thành viên Kataib Hezbollah giữ các vị trí cấp cao trong PMF.
Mặc dù nằm dưới sự chỉ huy của Thủ tướng Iraq với tư cách là một phần của PMF, nhóm này thường hoạt động bên ngoài chuỗi chỉ huy và đã thách thức các tuyên bố của chính quyền Iraq kêu gọi chấm dứt các cuộc tấn công vào lực lượng Mỹ.
Nhóm này được nhiều người cho là đã thành lập một đảng chính trị lần đầu tiên vào cuộc bầu cử năm 2021, giành được một số ghế trong Quốc hội Iraq.
Ngọc Ánh (theo Reuters)
