Lan tỏa tình yêu nghệ thuật truyền thống qua sân khấu học đường

Từ tuồng, chèo, cải lương, hát bội, đờn ca tài tử đến kịch nói, âm nhạc dân gian… mỗi loại hình đều là một nét tinh hoa trong kho tàng nghệ thuật truyền thống Việt Nam. Thế nhưng, trong nhịp sống hiện đại, việc đưa những nét tinh hoa ấy đến với thế hệ trẻ, nhất là các em học sinh đã và đang đặt ra nhiều thách thức. Trước thực tế đó, nhiều sân khấu học đường ra đời, trở thành cầu nối lan tỏa tình yêu và khơi dậy niềm tự hào với nghệ thuật truyền thống.

Khi học sinh mê kịch nói

Vừa qua, tại Cung Văn hóa Hữu nghị Việt - Xô (Hà Nội), Câu lạc bộ Kịch nghệ Life’s So Drama của Trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam đã mang đến cho khán giả Thủ đô một buổi trình diễn nghệ thuật truyền thống đầy cảm xúc qua vở kịch nói “Rạch Cạn”. Với kịch bản độc đáo, đậm chất tâm linh huyền ảo, tác phẩm đã để lại dư âm sâu sắc cho đông đảo khán giả khi có thể dẫn dắt họ đi qua nhiều cung bậc cảm xúc - từ tò mò, hồi hộp đến lắng đọng, suy ngẫm.

Lấy bối cảnh một ngôi làng hẻo lánh thờ phụng vị thần bảo hộ, “Rạch Cạn” mở ra trước mắt khán giả một không gian nhuốm màu huyền bí, nơi sự xuất hiện của một người đàn ông lạ mặt làm khơi dậy chuỗi hiện tượng bí ẩn và những bí mật tưởng chừng đã bị chôn vùi theo thời gian. Tác phẩm khéo léo bóc tách lớp vỏ tín ngưỡng, để lộ nỗi sợ hãi, sự im lặng, đồng thời gửi gắm lời nhắn nhủ về khát vọng được cứu rỗi. Sự cứu rỗi này không phải bằng phép màu, mà bằng sự thật, lòng can đảm và lòng nhân ái do chính con người đem lại. Giữa những lớp bụi mù tăm tối của quá khứ, vẫn có đâu đó một tia sáng của tình thương, của sự bao dung soi sáng ngay cả những đôi mắt từng nhòe lệ và lấm lem tội lỗi.

Không chỉ gây ấn tượng bởi kịch bản có chiều sâu, “Rạch Cạn” còn chinh phục khán giả nhờ khả năng diễn xuất tự nhiên, giàu cảm xúc của dàn diễn viên chính và diễn viên quần chúng là những bạn trẻ 15 - 17 tuổi. Dù chưa từng qua đào tạo chuyên nghiệp, các em vẫn tự tin hóa thân vào nhân vật, mang đến những màn trình diễn đầy cảm xúc. Ngoài ra, các công đoạn khác như dàn dựng, thiết kế sân khấu, âm thanh, ánh sáng, hậu đài cho đến tổ chức biểu diễn, truyền thông, bán vé, cũng đều do chính các thành viên trong Câu lạc bộ Kịch nghệ Life’s So Drama đảm nhiệm.

Chia sẻ với truyền thông, chị Nguyễn Linh Đan - Tổng đạo diễn chương trình cho biết: “Trong suốt quá trình chuẩn bị, chúng tôi gặp không ít bất ngờ và tình huống phát sinh đòi hỏi phải xử lý nhanh chóng. May mắn là mỗi thành viên đều rất linh hoạt, chủ động và sẵn sàng hỗ trợ lẫn nhau. Nhờ vậy, không chỉ tiến độ được bảo đảm mà tinh thần làm việc chung cũng ngày càng gắn kết, giúp toàn bộ dự án diễn ra trôi chảy và để lại nhiều kỷ niệm đáng nhớ”.

Sân khấu học đường tại Trường THCS Văn Lang với sự tham gia của các nghệ sĩ Nhà hát Nghệ thuật hát bội TP Hồ Chí Minh. (Ảnh: Hương Trần)

Với sự chỉn chu và tỉ mỉ trong từng khâu chuẩn bị suốt 6 tháng, vở kịch nói “Rạch Cạn” đã thành công rực rỡ. Không chỉ nhận được sự công nhận từ khán giả, ngay cả nghệ sĩ Tú Oanh, diễn viên Trung Ruồi - hai khách mời đặc biệt của chương trình cũng bày tỏ sự bất ngờ trước quy mô tổ chức và mức độ đầu tư của một câu lạc bộ kịch nghệ học sinh. Có thể khẳng định, vở kịch nói là thành quả xứng đáng cho nỗ lực không ngừng, thể hiện đam mê và tình yêu sân khấu của những học sinh THPT.

“Rạch Cạn” không phải là tác phẩm đầu tiên của Câu lạc bộ Kịch nghệ Life’s So Drama. Được thành lập từ năm 2014, Life’s So Drama nhanh chóng trở thành điểm hẹn quen thuộc của những bạn trẻ yêu thích nghệ thuật sân khấu. Trải qua 10 năm hoạt động, câu lạc bộ không ngừng mở rộng sức hút, quy tụ nhiều thành viên không chỉ từ Trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam mà còn từ các trường THPT khác trên khắp Hà Nội.

Trước “Rạch Cạn”, Câu lạc bộ Kịch nghệ Life’s So Drama đã gây tiếng vang qua nhiều vở kịch nói có nội dung đa dạng và giàu cảm xúc. Năm 2016, vở “Frollo” được lấy cảm hứng từ tiểu thuyết “Thằng gù Nhà thờ Đức Bà”, vở “Đoạn Tuyệt” (2018) khắc họa bức tranh miền Bắc Việt Nam thời kỳ thực dân nửa phong kiến. Tiếp đó, “Huyễn Ảnh” (2020), “Khi Trời Nổi Gió” (2023) và gần đây nhất là “Năm Ngàn Dặm”, kể câu chuyện về những người con Việt Nam xa xứ tại Nga. Mỗi tác phẩm đều thể hiện sự sáng tạo, tâm huyết và niềm đam mê nghệ thuật truyền thống của các thành viên trong Câu lạc bộ.

Những sân khấu học đường ý nghĩa

Nhìn vào “Rạch Cạn” cũng như những tác phẩm trước đây của Câu lạc bộ Kịch nghệ Life’s So Drama, có thể thấy các vở diễn không chỉ tôn vinh tài năng và tâm huyết của các diễn viên trẻ, mà còn góp phần lan tỏa sức sống của kịch nói và nghệ thuật truyền thống qua sân khấu học đường. Những vở diễn do chính học sinh dàn dựng và thể hiện dường như đã và đang trở thành một cầu nối đặc biệt, lan tỏa tình yêu và khơi dậy niềm tự hào với nghệ thuật truyền thống đến các em học sinh.

Đáng chú ý, không chỉ có sân khấu học đường do các em học sinh thực hiện, còn có những sân khấu học đường được tổ chức bởi các nghệ sĩ - những người gắn bó cả đời với sân khấu, với nghệ thuật truyền thống. Với mong muốn gìn giữ và tiếp nối những giá trị nghệ thuật mà cha ông để lại, các nghệ sĩ đã tổ chức nhiều chương trình ngay tại các trường học nhằm đưa những tinh hoa của kho tàng nghệ thuật truyền thống Việt Nam đến gần hơn với thế hệ trẻ, nhất là các em học sinh.

Trong nhiều năm qua, các nghệ sĩ Nhà hát Nghệ thuật Hát Bội TP Hồ Chí Minh đã tổ chức chuỗi chương trình ý nghĩa nhằm gìn giữ và phát huy giá trị nghệ thuật truyền thống tại hàng chục trường tiểu học, THCS, THPT và đại học trên địa bàn thành phố. Với mỗi chương trình như “Giữ gìn và phát huy các giá trị nghệ thuật truyền thống dân tộc”, “Nghệ thuật hát bội - Nguồn cội trăm năm” hay “Tinh hoa đều được Nhà hát thiết kế linh hoạt, phù hợp với từng lứa tuổi học sinh. Đơn cử, những học sinh nhỏ tuổi sẽ được chơi những trò chơi tìm hiểu kiến thức, thử hóa trang, thi đoán nhân vật, còn với sinh viên sẽ tập trung vào những nội dung chuyên sâu hơn, phân tích về kỹ thuật diễn, âm nhạc, hóa trang và triết lý thẩm mỹ của hát bội Nam bộ.

Gần đây nhất, tại Trường THCS Văn Lang (phường Tân Định, TP Hồ Chí Minh), các nghệ sĩ Nhà hát Nghệ thuật hát bội TP Hồ Chí Minh đã mang đến hai trích đoạn ấn tượng là “Trần Hưng Đạo ra quân” và “Võ Thị Sáu”. Có mặt tại chương trình, các em học sinh vừa được thưởng thức, vừa được tham gia biểu diễn cùng nghệ sĩ, tự mình hóa thân vào nhân vật qua những động tác đặc trưng của hát bội như phi ngựa, chèo thuyền, cầm giáo ra trận, hay học cách lấy hơi, nhấn nhá, ngân giọng trong từng câu hát.

Những hình ảnh ấn tượng tại vở kịch nói “Rạch Cạn” do Câu lạc bộ Kịch nghệ Life’s So Drama thực hiện. (Nguồn: BTC)

Chung sứ mệnh đưa những tinh hoa của kho tàng nghệ thuật truyền thống Việt Nam đến với các em học sinh là Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang. Vào tháng 8/2025, Nhà hát đã phối hợp cùng Đoàn xã Bình Chánh tổ chức chương trình “Sân khấu học đường với nghệ thuật truyền thống” tại Trường Tiểu học Tân Quý Tây (xã Bình Chánh, TP Hồ Chí Minh). Chương trình diễn ra trong không khí sôi nổi, hào hứng với sự tham gia của hơn 300 em học sinh, thiếu nhi, đoàn viên, thanh niên trên địa bàn xã.

Đến với “Sân khấu học đường với nghệ thuật truyền thống”, các nghệ sĩ của Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang đã mang đến những trích đoạn cải lương đặc sắc, gần gũi, phù hợp với lứa tuổi học sinh. Bên cạnh phần trình diễn, các nghệ sĩ còn giao lưu, chia sẻ về quá trình rèn luyện, gìn giữ nghệ thuật truyền thống và tình yêu dành cho bộ môn cải lương.

Thực tế cho thấy, tại TP Hồ Chí Minh và nhiều địa phương khác, sân khấu học đường dần phát triển thành một hoạt động thường xuyên, được duy trì và lan tỏa rộng rãi. Nhằm tạo cơ hội để học sinh được tiếp cận trực tiếp với đa dạng loại hình nghệ thuật truyền thống, các chương trình không chỉ dừng lại ở các loại hình như hát bội, cải lương mà còn mở rộng sang đờn ca tài tử, kịch nói, hát dân ca…

Cứ như vậy, mỗi chương trình trở thành “lớp học ngoài giờ” sinh động, giúp nhà trường giáo dục văn hóa truyền thống cho học sinh, qua đó nuôi dưỡng lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc, ý thức bảo tồn và phát huy ngọn lửa nghệ thuật truyền thống cho thế hệ mai sau.

Nguồn: https://baophapluat.vn/lan-toa-tinh-yeu-nghe-thuat-truyen-thong-qua-san-khau-hoc-duong.html