ຕະຫຼາດປາ ບ້ານຊາວປະມົງ

ຕະຫຼາດຊາວປະມົງ

ປົກກະຕິແລ້ວ ຕະຫຼາດປາແຄມທະເລແມ່ນເປີດເປັນໄລຍະເວລາສັ້ນໆເທົ່ານັ້ນ. ຕະຫຼາດໝູ່ບ້ານຫາປາແມ່ນມີຄວາມຄຶກຄື້ນ, ຄຶກຄື້ນແລະມີການເຄື່ອນໄຫວ. ບາງທີນັ້ນແມ່ນເຫດຜົນທີ່ຢູ່ໃນເພງພື້ນເມືອງກ່ຽວກັບຄວາມຮັກ, ພື້ນທີ່ຂອງຕະຫຼາດປາແລະເລື່ອງຂອງການເລືອກຜະລິດຕະພັນສົດໄດ້ກາຍເປັນຄໍາປຽບທຽບທີ່ຫນ້າສົນໃຈສໍາລັບເລື່ອງຂອງ "ປາ picky" ໃນໄວຫນຸ່ມຂອງຊີວິດຂອງຄົນ:

"ຕະຫຼາດແອອັດ, ເຈົ້າວ່າປາງາແດງແຊບ/ ຕະຫຼາດຈົບແລ້ວ, ເຈົ້າຍັງເວົ້າວ່າກຸ້ງເງິນແຊບ/ ຕະຫຼາດມີຄົນແອອັດ, ເຈົ້າວ່າປາງາແດງແຊບ/ ຕະຫຼາດຈົບແລ້ວ, ເຈົ້າຕ້ອງຊື້ກຸ້ງເງິນ/ ຕະຫຼາດແມ່ນແອອັດ, ເຈົ້າເວົ້າວ່າ ປາງູເງິນແຊບ/ ຕະຫຼາດຈົບແລ້ວ ເຈົ້າຍັງຊື້ປາງູ".

ເພງພື້ນເມືອງມີຫຼາຍລຸ້ນ, ແຕ່ລ້ວນແຕ່ຖືກສ້າງຂຶ້ນຕາມໂຄງສ້າງທີ່ແຕກຕ່າງກັນລະຫວ່າງ “ຕະຫຼາດຫຍຸ້ງ” ກັບ “ຕະຫຼາດຊ້າ”. ບາງທີ, ເພື່ອສ້າງຄວາມສົດຊື່ນຂອງໄວຫນຸ່ມ, ຊີວິດຂອງມະນຸດ, ດັ່ງນັ້ນການວິພາກວິຈານທັດສະນະຄະຕິ, ຄວາມລັງເລທີ່ນໍາໄປສູ່ການບໍ່ສົນໃຈທາງເລືອກທີ່ດີທີ່ສຸດ. ເນື່ອງຈາກວ່າ, “ຕະຫຼາດ” ກໍ່ແມ່ນ “ຊີວິດ”, ການໄປຕະຫຼາດກໍ່ຄືການມີສ່ວນຮ່ວມໃນຊີວິດ, ທັງຕ້ອງການທັດສະນະຄະຕິ ແລະ ຄວາມອົດທົນ, ທັງການເລືອກ ແລະ ຄວາມເຂົ້າໃຈ, ຄວາມອົດທົນເພື່ອຫວັງຄວາມພໍໃຈຢ່າງຄົບຖ້ວນຂອງຜູ້ຂາຍ ແລະ ຜູ້ຊື້.

ສະຖານທີ່ສະຫງົບສຸກແລະຈະເລີນຮຸ່ງເຮືອງ

ແຕກຕ່າງຈາກທໍາມະຊາດທີ່ບໍ່ຊັດເຈນຂອງເພງພື້ນເມືອງ, ຫມູ່ບ້ານຫາປາແຄມທະເລແລະຕະຫຼາດຫມູ່ບ້ານຫາປາໄດ້ເຂົ້າໄປໃນບົດກະວີຂອງຍຸກກາງເປັນພື້ນທີ່ທີ່ແທ້ຈິງ, ມາດຕະການຂອງຄວາມຈະເລີນຮຸ່ງເຮືອງແລະຄວາມສະຫງົບຂອງຊົນນະບົດ.

ກະສັດ Tran Anh Tong ກັບຄືນຈາກໄຊຊະນະຈໍາປາ, ຢຸດຢູ່ທ່າເຮືອ ຟຸກແທ່ງ ( ນິງບິ່ງ ໃນປະຈຸບັນ) ໃນຕອນເຊົ້າ, ແລະໄດ້ບັນທຶກພາບພົດທີ່ສະຫງົບສຸກ, ມີບົດກະວີຂອງໝູ່ບ້ານຫາປາແຄມທະເລ ຜ່ານບົດກະວີ “ຈິ້ງຈ້ຽນແທ່ງ ຮວ່າງຈູບ ຟຸກແທ່ງແຄງ” (ກັບຄືນຈາກຊະນະຈໍາປາ).

ບົດກະວີໄດ້ພັນລະນາເຖິງສະພາບບ້ານຫາປາທີ່ລຽບງ່າຍແຕ່ມີລັກສະນະກະວີ, ໄດ້ສະທ້ອນເຖິງຄວາມນຶກຄິດອັນເລິກເຊິ່ງຂອງທະຫານທີ່ກັບຄືນມາຈາກສົງຄາມ. ເມື່ອໄດ້ປະສົບສົງຄາມ, ຢືນຢູ່ຕໍ່ໜ້າທັດສະນີຍະພາບທີ່ສະຫງົບສຸກຂອງໝູ່ບ້ານຫາປາຢູ່ຫົວຄື້ນ, ຈິດໃຈຂອງຜູ້ຄົນເບິ່ງຄືວ່າອຸ່ນຂຶ້ນ, ລືມພາບສົງຄາມຊົ່ວຄາວ:

“ເຮືອແພທີ່ເສັ້ນທາງກັບບ້ານຖືກມັດດ້ວຍໄມ້ຖູ່/ ນ້ຳຕົກຄ້າງຍາມເຊົ້າຍາມໃດກໍ່ຝົນຕົກໜັກ/ ດວງເດືອນຫາກໍ່ປະກົດຢູ່ຕົ້ນແປກໃນໝູ່ພູ/ ລົມແດງພັດຜ່ານໝູ່ບ້ານຫາປາ/ ທຸງນັບພັນໆບິນ, ທະເລສົດຊື່ນ/ ສຽງແກ 5 ໜ່ວຍ ແລະສຽງກອງ, ທ້ອງຟ້າພັດຢ່າງກະທັນຫັນ/ ທ້ອງຟ້າກໍ່ຮູ້ສຶກອົບອຸ່ນ. ຜ້າມ່ານບໍ່ໄດ້ເຕັມໄປດ້ວຍຄວາມຝັນຂອງດອກໄມ້ອີກຕໍ່ໄປ” (ແປໂດຍ ຟ້າມຕູ່ຈົວ).

ຖ້າເຂດບ້ານຫາປາໃນບົດກະວີຂ້າງເທິງນີ້ ໄດ້ວາດພາບດ້ວຍຮູບກາບກອນຫຼາຍຮູບຫຼາຍແບບ, ໃນບົດ “ບ໋າຍກິນຈ່າງຈີ່” - ບົດທີ 43, ຫງວຽນທ້ຽນເຍີນ ຫວນຄືນສຽງຂອງຕະຫຼາດປາ ປະສົມກັບສຽງຮ້ອງຂອງໝາກເບັງ ເພື່ອສ້າງພະລັງຊີວິດຂອງຊົນນະບົດໃນລະດູຮ້ອນ:

“ຕະຫຼາດປາທີ່ຄຶກຄື້ນຢູ່ໝູ່ບ້ານຫາປາ/ ໝາກເປັດຮ້ອງຢູ່ຫໍຊົມຕາເວັນຕົກ/ ບາງທີ ງູກໍຫຼິ້ນລຳຄັ້ງໜຶ່ງ/ ປະຊາຊົນຈະຮັ່ງມີຢູ່ທົ່ວທຸກແຫ່ງ”.

ບົດກະວີໃນຍຸກສະໄໝກາງມັກຈະມີອາລົມຫຼາຍກວ່າຄຳບັນຍາຍ, ສະນັ້ນ, ດ້ວຍການນຳໃຊ້ການປີ້ນກັນ ແລະ ເນັ້ນສຽງ “ຄຶກຄັກ” ຂອງຕະຫຼາດປາຂອງໝູ່ບ້ານຊາວປະມົງ, ທ່ານ ຫງວຽນທ້ຽນເຍີນ ໄດ້ຟື້ນຟູບັນຍາກາດທີ່ຄຶກຄື້ນຢູ່ທ່າເຮືອ ແລະ ພາຍໃຕ້ເຮືອ, ຜູ້ຊື້-ຂາຍ ແລກປ່ຽນ, ຕໍ່ລອງ, ປຸກລະດົມໃຫ້ຊົນນະບົດມີຄວາມສະຫງົບສຸກ.

ທ່ານ ຫງວຽນທ້ຽນເຍີນ ໄດ້ປະສົບກັບຄວາມລຳບາກ ແລະ ຄວາມຫຍຸ້ງຍາກລຳບາກ 20 ປີ ໃນສົງຄາມຕໍ່ຕ້ານບັນດາຜູ້ຮຸກຮານ Ming, ໄດ້ເຫັນຄວາມທຸກຍາກລຳບາກຂອງປະຊາຊົນຕໍ່ຕ້ານຜູ້ຮຸກຮານຕ່າງປະເທດ. ສະນັ້ນ, ສຳລັບລາວ, ສຽງດັງກ້ອງກັງວານຂອງຕະຫຼາດຕອນບ່າຍຢູ່ໝູ່ບ້ານຊາວປະມົງ, ເຖິງວ່າລຽບງ່າຍ, ລ້ວນແຕ່ໄດ້ປຸກອາລົມຢ່າງເລິກເຊິ່ງ ເພາະຄວາມສະຫງົບນັ້ນຕ້ອງແລກປ່ຽນເລືອດ ແລະ ກະດູກ. ສຽງຂັບຮ້ອງຂອງຕະຫຼາດຊົນນະບົດຍັງໄດ້ປຸກຄວາມຝັນຢາກໃຫ້ເຈົ້າຊີວິດຫງວຽນທ້ຽນເຍີນຂັບຮ້ອງເພງລົມໃຕ້ເພື່ອອະທິດຖານໃຫ້ດິນຟ້າອາກາດສະດວກແລະຜົນລະປູກອຸດົມສົມບູນ.

ຕະຫຼາດທີ່ຄຶກຄື້ນຢູ່ຕີນຄື້ນ. ພາບ: ຟ້າມຕວນ

"ສຽງຂອງຕະຫຼາດບ້ານໄກໃນຕອນບ່າຍແມ່ນຢູ່ໃສ?"

ສຽງທຳມະດາທີ່ລຽບງ່າຍແຕ່ອົບອຸ່ນຂອງຕະຫຼາດຕອນບ່າຍຢູ່ “ກວາງອາມທິປາດ” (ຫງວຽນທິໄຕ) ບາງທີອາດກາຍເປັນສຽງຄິດເຖິງຂອງຊາວ ຮຸຍແຄ໋ງ ໃນ “ຈ່າງຢາງ” ໃນສະໄໝບົດກະວີໃໝ່: “ສຽງຕະຫລາດໝູ່ບ້ານຫ່າງໄກໃນຕອນບ່າຍຢູ່ໃສ?”.

ເມື່ອກ່າວເຖິງການເຄື່ອນໄຫວກະວີໃໝ່, ພວກຂ້າພະເຈົ້າບໍ່ສາມາດມອງຂ້າມພາບໝູ່ບ້ານຫາປາຢູ່ແຄມຝັ່ງຕາແສງ ກວາງຫງາຍ ທີ່ໄດ້ຝັງເລິກໃນຈິດວິນຍານຂອງຜູ້ອ່ານຫຼາຍລຸ້ນຄົນວ່າ: “ມື້ຕໍ່ມາ, ສຽງດັງຢູ່ທ່າກຳປັ່ນ/ໝູ່ບ້ານລ້ວນແຕ່ຄຶກຄື້ນເພື່ອຕ້ອນຮັບກຳປັ່ນກັບຄືນມາ (ຈາກບ້ານເກີດເມືອງນອນ, ເຕ໋ຮົ່ງ).

ໃນ “ໂຮງຮຽນ” ຂອງບັນດາບົດກະວີຊົນນະບົດຂອງຂະບວນການບົດກະວີໃໝ່, ຫງວຽນບິ່ງ, ອານເຖາະ, ໂດນວັນກູ ໄດ້ແຍກອອກເປັນສາຂາທີ່ແຕກຕ່າງກັນ ຍ້ອນບັນດາຮູບພາບ ແລະ ແບບກະວີທີ່ຕິດພັນກັບຊົນນະບົດພາກເໜືອ. ພຽງແຕ່ Te Hanh “ຢືນຢູ່ຄົນດຽວ” ດ້ວຍຮູບພາບຊົນນະບົດແຄມທະເລພາກກາງທີ່ເຕັມໄປດ້ວຍລົດຊາດທະເລທີ່ດູດດື່ມ.

ບົດກະວີຂອງ Te Hanh ແມ່ນລຽບງ່າຍ ແຕ່ສະເໝີຕົ້ນສະເໝີປາຍ ເຮັດໃຫ້ຜູ້ອ່ານນ້ຳຕາໄຫຼຍ້ອນສຽງ, ພາບ, ກິ່ນຫອມແຫ່ງຄວາມຊົງຈຳຂອງບ້ານເກີດເມືອງນອນ. ພຽງແຕ່ຜູ້ທີ່ດຳລົງຊີວິດລໍຖ້າຢູ່ຕໍ່ໜ້າທະເລເທົ່ານັ້ນຈຶ່ງສາມາດເຂົ້າໃຈຢ່າງເລິກເຊິ່ງເຖິງຄວາມລຳບາກຂອງອາຊີບຫາປາທີ່ວ່າ: “ໜ້າຜາກແລະໜ້າທີ່ເຕັມໄປດ້ວຍເຫື່ອຂົມ/ ຕະຫຼອດຊີວິດທີ່ຝັງຢູ່ໃນຄວາມໜາວເຢັນ, ລຸ່ມມືດ” (ກ່ອນໜ້າທະເລ, ຫວູກວາງເຟືອງ). ໃນການພິຊິດມະຫາສະໝຸດທີ່ທ້າທາຍນັ້ນ, ໄວໜຸ່ມຂອງໝູ່ບ້ານຫາປາໄດ້ແກະຄວັດສະຫຼັກໂດຍ ເຕຮັນ ໃຫ້ໜາແໜ້ນຄືກັບຮູບປັ້ນໂອດິສຊີວ່າ: “ຊາວປະມົງມີຜິວໜັງສີດຳ, ແດດໄໝ້, ຮ່າງກາຍທັງໝົດຂອງພວກເຂົາໄດ້ລະບາຍກິ່ນຫອມຂອງທະເລທີ່ຫ່າງໄກ”.

ບັນດາໝູ່ບ້ານຊາວປະມົງຢູ່ລຽບຕາມແຄມຝັ່ງທະເລກາງ ບໍ່ພຽງແຕ່ຢູ່ໃນຈິດວິນຍານຂອງ ເຕຮັນ ເທົ່ານັ້ນ, ແຕ່ຍັງໄດ້ຮັບການຟົດຟື້ນຢ່າງສົດຊື່ນໃນຄວາມຊົງຈຳຂອງນັກກະວີ Thu Bon ໃນສະໄໝສົງຄາມຕ້ານອາເມລິກາ: “ກະຕ່າປາເງິນ/ ຕີນເໝັນແລ່ນຢ່າງໄວ/ ຝັ່ງງຽບສະຫງົບ, ຂ້ອຍຮ້ອງເພງດັງໆ/ ນ້ຳຂຶ້ນພັດເອົາເຮືອໄມ້ໄຜ່/ ສັນຍາວ່າເຈົ້າຈະກັບມາເກືອສະເໝີ. ທີ່ຮັກ / ຈື່ຂ້ອຍໄວ້, ຈື່ໄວ້ວ່າເຮືອທີ່ປັ່ນປ່ວນຄື້ນ / ເຮືອນ້ອຍໆທີ່ອ່ອນແອຢູ່ເທິງຂອບຟ້າ” (ຄັດຫຍໍ້ມາຈາກບົດກະວີບົດເພງຂອງນົກ Chơ-rao, Thu Bon).

ເຖິງວ່າຕັ້ງຢູ່ເຂດເນີນສູງພາກກາງທີ່ສະຫງ່າຜ່າເຜີຍ, ດ້ວຍແສງແດດ ແລະ ລົມພັດແຮງກໍ່ຕາມ, ແຕ່ບົດກະວີບົດປະພັນ “ເພງນົກຈ່າງຮ້າວ” ໂດຍ Thu Bon ໄດ້ຂະຫຍາຍຂອບເຂດຂອງປະເທດດ້ວຍຄວາມຄິດເຖິງອັນໃຫຍ່ຫຼວງ. ໃນຄວາມຝັນຂອງທະຫານທີ່ຖືກກັກຂັງຢູ່ໃນຄຸກອາເມລິກາ, ມີຮູບພາບຊົນນະບົດແຄມຝັ່ງທະເລທີ່ເຕັມໄປດ້ວຍກຸ້ງ ແລະ ປາ ແລະ ຄວາມຮັກອັນເຄັມຂອງຍິງສາວ “ມີຈິດວິນຍານຢູ່ທະເລ”.

ເບິ່ງຜ່ານຮູບພາບຕະຫຼາດປາໝູ່ບ້ານຫາປາໃນບົດກະວີຂອງຫວຽດນາມ, ພວກຂ້າພະເຈົ້າເຫັນວ່າ, ໝູ່ບ້ານຫາປາບໍ່ພຽງແຕ່ແມ່ນສະຖານທີ່ສ້າງຈິດວິນຍານຂອງຊາວຫວຽດນາມເທົ່ານັ້ນ. ໃນຊ່ອງນັ້ນ, ມີຫຼາຍຄວາມຄິດແລະຄວາມປາດຖະຫນາຂອງປະຊາຊົນສໍາລັບຊີວິດທີ່ສະຫງົບສຸກ, ຄວາມຈະເລີນຮຸ່ງເຮືອງ, ກ່ຽວຂ້ອງກັບຄວາມປາຖະຫນາທີ່ຈະເອົາຊະນະລັກສະນະວິລະຊົນແລະ romantic.

ໃນທ່າມກາງພາຍຸຫົວເມືອງ, ພວກຂ້າພະເຈົ້າຫວັງວ່າສຽງຂອງ “ຕະຫຼາດປາໝູ່ບ້ານຊາວປະມົງ” ຈະຄຶກຄື້ນຕະຫຼອດໄປ ເພື່ອຮັກສາຊີວິດຂອງປະເທດຊາດໃຫ້ມີຄວາມອີ່ມໜຳສຳລານລະນຶກເຖິງຮາກຖານຂອງພວກເຮົາວ່າ: “ທະເລໃຫ້ປາຄືໃຈແມ່/ ລ້ຽງດູຊີວິດຂອງພວກເຮົານັບແຕ່ຍຸກສະໄໝ” ( ຮ່ວາງເກື່ອງ).

ທີ່ມາ