ໄປພ້ອມໆກັນເພື່ອຄວາມສຸກຂອງເດັກນ້ອຍຫວຽດນາມ

ທ່ານນາງ Anjanette Saguisag, ຮັກສາການຜູ້ຕາງຫນ້າກອງທຶນເພື່ອເດັກນ້ອຍຂອງສະຫະປະຊາຊາດ (UNICEF) ປະຈໍາ ຫວຽດນາມ ໄດ້ຕີລາຄາສູງບັນດາຜົນງານຂອງຫວຽດນາມ ໃນການຮັບປະກັນສິດທິຂອງເດັກນ້ອຍ, ພ້ອມທັງເນັ້ນໜັກວ່າ ດ້ວຍພາລະກິດຂອງຕົນ, UNICEF ຍາມໃດກໍ່ໄປຄຽງຂ້າງເພື່ອຜົນປະໂຫຍດສູງສຸດຂອງເດັກນ້ອຍຫວຽດນາມ.

Bà Anjanette Saguisag, Quyền trưởng Đại diện Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) tại Việt Nam.

ທ່ານນາງ Anjanette Saguisag, ຮັກສາການຜູ້ຕາງໜ້າອົງການກອງທຶນເດັກສະຫະປະຊາຊາດ (UNICEF) ປະຈຳ ຫວຽດນາມ.

ເນື່ອງໃນໂອກາດເດືອນກະທຳຂອງເດັກປີ 2023 ດ້ວຍຫົວຂໍ້ “ຮ່ວມມືຫຼຸດຜ່ອນໄພອັນຕະລາຍຕໍ່ເດັກ”, ທ່ານສາມາດຕີລາຄາບັນດາຄວາມມານະພະຍາຍາມຂອງຫວຽດນາມ ໃນໄລຍະມໍ່ໆມານີ້ໃນການຮັບປະກັນສິດທິເດັກ?

ບໍ່ຕ້ອງສົງໄສວ່າ ຫວຽດນາມ ແມ່ນຜູ້ບຸກເບີກໃນພາກພື້ນ ແລະ ໃນທົ່ວໂລກໃນການປົກປັກຮັກສາສິດຂອງເດັກ, ໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນໂດຍໄວຂອງການໃຫ້ສັດຕະຍາບັນສົນທິສັນຍາຂອງສະຫະປະຊາຊາດກ່ຽວກັບສິດທິເດັກ (CRC) ແລະ ຄວາມຄືບໜ້າໃນການປະຕິບັດສົນທິສັນຍາ.

ໃນບົດລາຍງານປະເທດປະຈຳປີຄັ້ງທີ 5 ແລະ ຄັ້ງທີ 6 ກ່ຽວກັບການປະຕິບັດ CRC ຢູ່ຫວຽດນາມ, ຄະນະກຳມະການສິດທິເດັກ ໄດ້ຍົກໃຫ້ເຫັນບັນດາມາດຕະການດ້ານສະຖາບັນ ແລະ ນະໂຍບາຍທີ່ຫວຽດນາມ ໃຫ້ຄຳໝັ້ນສັນຍາ. ຫວຽດນາມ ສືບຕໍ່ເສີມຂະຫຍາຍຂອບເຂດກະສານອ້າງອີງລະຫວ່າງຍິງຊາຍ ແລະ ວິທີການໃຫ້ເດັກນ້ອຍໃນບັນດາຂົງເຂດຄື: ສຸຂະພາບ, ໂພຊະນາການ, ນ້ຳ, ສຸຂະອະນາໄມ, ສະພາບແວດລ້ອມທີ່ສະອາດ, ການສຶກສາ ແລະ ປົກປັກຮັກສາສັງຄົມ.

ໃນຊຸມປີມໍ່ໆມານີ້, ໂລກລະບາດ Covid-19 ໄດ້ສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ທຸກໆດ້ານຂອງຊີວິດຂອງເດັກນ້ອຍ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ, ຫວຽດນາມ ບັນລຸໄດ້ບາງໝາກຜົນທີ່ດີສຳລັບເດັກນ້ອຍ. ຕົວຢ່າງ, ມາຮອດເດືອນທັນວາ 2022, ປະຊາຊົນສ່ວນໃຫຍ່ທີ່ມີອາຍຸຫຼາຍກວ່າ 12 ປີ ແລະຫຼາຍກວ່າ 90% ຂອງເດັກນ້ອຍອາຍຸ 5-11 ປີ ໄດ້ສໍາເລັດການສັກຢາປ້ອງກັນພະຍາດໂຄວິດ-19 ພື້ນຖານ.

ແຜນໂພຊະນາການແຫ່ງຊາດໄດ້ຮັບການອະນຸມັດ, ການບໍລິການນໍ້າສະອາດ ແລະ ສຸຂາພິບານໄດ້ຮັບການເສີມສ້າງ, ລະບົບການປົກປ້ອງເດັກ ແລະ ການບໍລິການກໍ່ໄດ້ຮັບການຮັດກຸມຕື່ມອີກໂດຍຜ່ານກອບວຽກງານການປົກປ້ອງເດັກ, ຄວາມຍຸຕິທໍາເດັກ ແລະ ການຮ່ວມມືລະຫວ່າງອົງການຕ້ານຄວາມຮຸນແຮງຕໍ່ເດັກ (VAC). ການສຶກສາລວມແມ່ນໄດ້ຮັບການເສີມສ້າງ, ແລະຍຸດທະສາດການຫັນເປັນດິຈິຕອນແມ່ນບາດກ້າວໃນທິດທາງທີ່ຖືກຕ້ອງເພື່ອຮັບປະກັນທັກສະດິຈິຕອນສໍາລັບເດັກນ້ອຍທຸກຄົນ.

ນອກຈາກນັ້ນ, ໂດຍອີງໃສ່ການສຶກສາທີ່ສົມບູນແບບກ່ຽວກັບປັດໃຈທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບໂຮງຮຽນທີ່ມີຜົນກະທົບຕໍ່ສຸຂະພາບຈິດ, ການສົ່ງເສີມສຸຂະພາບຈິດໃນໂຮງຮຽນ, ການປ້ອງກັນ, ແລະໂຄງການໄດ້ຖືກປັບປຸງໂດຍຜ່ານການຝຶກອົບຮົມພະນັກງານແລະຄູອາຈານຂອງໂຮງຮຽນ ສຸຂະພາບ .

ທ່ານນາງກ່ຽວກັບບັນຫາ ແລະ ຄວາມຫຍຸ້ງຍາກຂອງຫວຽດນາມແມ່ນແນວໃດ?

ເຊັ່ນດຽວກັບທຸກປະເທດ, ຫວຽດນາມ ຍັງປະເຊີນກັບຜົນກະທົບ ດ້ານເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ ອັນກວ້າງໄກຈາກໂລກລະບາດໂຄວິດ-19, ເຊິ່ງແມ່ນຮ້າຍແຮງທີ່ສຸດສຳລັບຜູ້ທີ່ມີຄວາມສ່ຽງທີ່ສຸດຄື: ເດັກນ້ອຍພິການ, ເດັກນ້ອຍຊົນເຜົ່າ ແລະຜູ້ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຈາກການເຄື່ອນຍ້າຍ, ການປ່ຽນແປງຂອງດິນຟ້າອາກາດ ຫຼື ຂໍ້ຂັດແຍ່ງ.

ຄວາມຄືບໜ້າຂອງເປົ້າໝາຍການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ (SDGs) ໄດ້ຊ້າລົງໃນຫຼາຍດ້ານ, ໂດຍສະເພາະໃນການຄຸ້ມຄອງການສັກຢາກັນພະຍາດປົກກະຕິສໍາລັບເດັກນ້ອຍອາຍຸຕໍ່າກວ່າໜຶ່ງປີ. ໃນຂະນະດຽວກັນ, ຄວາມພະຍາຍາມເພື່ອຫຼຸດຜ່ອນຄວາມຮຸນແຮງຕໍ່ເດັກນ້ອຍໄດ້ຢຸດເຊົາ, ຫຼາຍກວ່າ 72% ຂອງເດັກນ້ອຍອາຍຸ 1-14 ປີປະສົບກັບຄວາມຮຸນແຮງຢູ່ເຮືອນ. ການຂາດສານອາຫານແບບສ້ວຍແຫຼມຍັງຄົງເປັນໄພຂົ່ມຂູ່ທີ່ແທ້ຈິງ, ໂດຍມີເດັກນ້ອຍປະມານ 200,000 ຄົນໄດ້ຮັບຜົນກະທົບໃນແຕ່ລະປີ ແລະມີພຽງແຕ່ 10% ເທົ່ານັ້ນທີ່ໄດ້ຮັບການປິ່ນປົວທີ່ເຫມາະສົມ.

ມີພຽງ 1 ໃນ 5 ຄອບຄົວຂອງຊົນເຜົ່າສ່ວນໜ້ອຍທີ່ເຂົ້າເຖິງການບໍລິການນ້ຳ ແລະສຸຂາພິບານພື້ນຖານ. ການເຂົ້າຮຽນກ່ອນໄວຮຽນຂອງເດັກນ້ອຍອາຍຸ 3-5 ປີໃນບັນດາຊົນເຜົ່າສ່ວນຫນ້ອຍແມ່ນ 66% ເມື່ອທຽບກັບ 92% ໃນທົ່ວປະເທດ. ບົດລາຍງານເມື່ອບໍ່ດົນມານີ້ໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ, ເດັກນ້ອຍເກືອບທັງໝົດໃນຫວຽດນາມ - 99,5% ແມ່ນໄດ້ຮັບການກະທົບຈາກສະພາບອາກາດ 3 ຊະນິດຫຼືຫຼາຍກວ່ານັ້ນ, ເມື່ອທຽບໃສ່ກັບ 89% ໃນພາກພື້ນ ແລະ 73% ໃນທົ່ວໂລກ.

ສິ່ງດັ່ງກ່າວໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນໃນບົດສະຫຼຸບຂອງຄະນະກຳມະການສິດເດັກ, ສະເໜີໃຫ້ຫວຽດນາມ ເອົາໃຈໃສ່ເປັນພິເສດ ແລະ ມີມາດຕະການຮີບດ່ວນເພື່ອແກ້ໄຂບັນຫາບໍ່ຈຳແນກ, ການໃຊ້ຄວາມຮຸນແຮງຕໍ່ເດັກ, ເດັກກຳພ້າ, ການສຶກສາ, ການຂູດຮີດທາງເສດຖະກິດ, ແຮງງານ ແລະ ຍຸຕິທຳເດັກ. ມັນເປັນສິ່ງສໍາຄັນທີ່ຄວນສັງເກດວ່າສິດທິຂອງເດັກນ້ອຍແມ່ນຂຶ້ນກັບກັນແລະແບ່ງແຍກ; ມັນເປັນສິ່ງຈໍາເປັນທີ່ຈະຕ້ອງຮັບຮູ້ສິດທິຂອງເດັກທຸກຄົນ.

ໃນສະພາບການປະຈຸບັນ, ບູລິມະສິດຂອງ UNICEF ຢູ່ຫວຽດນາມ ມີຫຍັງແດ່?

UNICEF ໄດ້ເຮັດວຽກຢູ່ຫວຽດນາມ ນັບແຕ່ປີ 1975 ດ້ວຍບັນດາໂຄງການຊຸກຍູ້ການເຄົາລົບ, ປົກປັກຮັກສາ ແລະ ປະຕິບັດສິດຂອງເດັກທຸກຄົນ.

ດ້ວຍຄວາມສະເໝີພາບເປັນຫຼັກ, UNICEF ສົ່ງເສີມການລວມເອົາເດັກນ້ອຍທີ່ມີຄວາມສ່ຽງທີ່ສຸດ, ລວມທັງຜູ້ທີ່ມາຈາກຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ. ໂຄງການຮ່ວມມືຂອງປະເທດພວກເຮົາແມ່ນປະກອບສ່ວນເຂົ້າໃນຍຸດທະສາດພັດທະນາເສດຖະກິດ - ສັງຄົມຂອງຫວຽດນາມ (2021 – 2030) ແລະ ແຜນການປະຕິບັດແຫ່ງຊາດເພື່ອເດັກ 2021 – 2030, ບຸລິມະສິດໃຫ້ແກ່ການພັດທະນາມະນຸດ ແລະ ສັງຄົມທີ່ສະເໝີພາບ ແລະ ຕ້ານກັບດິນຟ້າອາກາດ.

ພວກເຮົາຍັງສືບຕໍ່ໃຫ້ຄໍາແນະນໍາດ້ານວິຊາການຫຼືການຊ່ວຍເຫຼືອກັບພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ, ເອົາໃຈໃສ່ເປັນພິເສດຕໍ່ບົດສະຫຼຸບຂອງຄະນະກໍາມະການສິດທິເດັກ.

ອົງການ UNICEF ສືບຕໍ່ເຮັດວຽກຮ່ວມກັບລັດຖະບານ ແລະ ພາກສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງ ເພື່ອແກ້ໄຂສິ່ງທ້າທາຍທີ່ພາໃຫ້ຊີວິດ ແລະ ການພັດທະນາຂອງເດັກນ້ອຍຕົກຢູ່ໃນຄວາມສ່ຽງ.

“ບໍ່ຕ້ອງສົງໃສວ່າຫວຽດນາມແມ່ນຜູ້ບຸກເບີກໃນພາກພື້ນ ແລະ ໃນທົ່ວໂລກໃນການປົກປ້ອງສິດຂອງເດັກ”.

ໂພຊະນາການແມ່ນບຸລິມະສິດອັນດັບຕົ້ນໆ. ພວກເຮົາສະຫນອງການສະຫນັບສະຫນູນດ້ານວິຊາການ, ຜະລິດຕະພັນທີ່ເປັນປະໂຫຍດ, ແລະສະຫນັບສະຫນູນການເພີ່ມຄວາມສົນໃຈແລະຊັບພະຍາກອນເພື່ອຮັບປະກັນເດັກນ້ອຍໄດ້ດີ. ພວກເຮົາສືບຕໍ່ສະໜັບສະໜູນການເບິ່ງແຍງແມ່ ແລະເດັກເກີດໃໝ່, ການເຂົ້າເຖິງນ້ຳສະອາດ ແລະ ສຸຂາພິບານ, ການປົກປ້ອງທາງສັງຄົມ, ແລະ ການປົກປ້ອງເດັກທຸກຄົນຈາກຄວາມຮຸນແຮງ, ການລ່ວງລະເມີດ, ແລະການຂູດຮີດ. ໃນການສຶກສາ, ບຸລິມະສິດທີ່ສຳຄັນຂອງພວກເຮົາແມ່ນເພື່ອປັບປຸງການສຶກສາລວມ ແລະ ຮັບປະກັນໃຫ້ເດັກທຸກຄົນມີທັກສະດ້ານດິຈິຕອລທີ່ຈຳເປັນໃນໂລກທຸກມື້ນີ້. ໂດຍຜ່ານໂຮງຮຽນ, ພວກເຮົາຍັງສະຫນັບສະຫນູນສຸຂະພາບຈິດ.

ດ້ວຍຜົນກະທົບທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບສະພາບອາກາດ ແລະໄພພິບັດທີ່ເພີ່ມຂຶ້ນ, ພວກເຮົາເຮັດວຽກເພື່ອເສີມສ້າງການບໍລິການສັງຄົມທີ່ອ່ອນໄຫວຕໍ່ເດັກ ແລະ ຄວາມອາດສາມາດໃນການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງໄພພິບັດ ແລະ ການຕອບສະໜອງດ້ານມະນຸດສະທໍາຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ.

ການຊ່ວຍເຫຼືອຂອງອົງການ UNICEF ແມ່ນຮູບການຂອງການຊ່ວຍເຫຼືອດ້ານວິຊາການເພື່ອເສີມສ້າງລະບົບ, ສ້າງຄວາມອາດສາມາດແຫ່ງຊາດ, ທົດລອງການແກ້ໄຂນະວັດຕະກໍາແລະຂະຫນາດໃຫ້ເຂົາເຈົ້າ, ສຸມໃສ່ການຫັນເປັນດິຈິຕອນ, ປູກຈິດສໍານຶກແລະອໍານວຍຄວາມສະດວກໃນການປ່ຽນແປງມາດຕະຖານທາງສັງຄົມເພື່ອສົ່ງເສີມສິດທິຂອງເດັກນ້ອຍ.

ຄູ່ຮ່ວມງານແມ່ນກຸນແຈເພື່ອບັນລຸເປົ້າຫມາຍເຫຼົ່ານີ້. ຄຽງຄູ່ກັບການເຮັດວຽກກັບລັດຖະບານ, ອົງການຈັດຕັ້ງສັງຄົມ, ພາກສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງ ແລະ ຄູ່ຮ່ວມມືພັດທະນາ, ພວກເຮົາມຸ່ງໄປເຖິງການຜັນຂະຫຍາຍທ່າແຮງຂອງພາກເອກະຊົນ, ໂດຍຜ່ານການຮ່ວມມືພາກລັດ-ເອກະຊົນ ແລະ ມີຄຸນຄ່າຮ່ວມກັນ, ຊຸກຍູ້ບັນດານະໂຍບາຍທຸລະກິດແບບຄອບຄົວທີ່ປົກປ້ອງຊາວໜຸ່ມ.

Việt Nam là quốc gia tiên phong trong khu vực và trên toàn cầu về bảo vệ quyền trẻ em. (Ảnh: Nguyễn Hồng)

ຫວຽດນາມແມ່ນຜູ້ບຸກເບີກໃນພາກພື້ນ ແລະ ໃນທົ່ວໂລກໃນການປົກປ້ອງສິດຂອງເດັກ. (ພາບ: ຫງວຽນຮົ່ງ)

ມາດາມ, ຫວຽດນາມ ພວມສ້າງບັນດາຕົວຊີ້ວັດການປະເມີນຜົນຂອງເດັກໃຫ້ສອດຄ່ອງກັບມາດຖານສາກົນ. ອົງການ UNICEF ສະໜັບສະໜູນ ຫວຽດນາມ ແນວໃດ?

ການສະໜອງ ແລະຄວາມຕ້ອງການ ແລະການນຳໃຊ້ຂໍ້ມູນຢ່າງສະຫຼາດສາມາດຊ່ວຍພວກເຮົາໃຫ້ຜົນໄດ້ຮັບທີ່ດີກວ່າສຳລັບເດັກນ້ອຍ. ເມື່ອຂໍ້ມູນທີ່ຖືກຕ້ອງໄປຮອດຄົນທີ່ຖືກຕ້ອງ, ໃນເວລາທີ່ຖືກຕ້ອງ, ການຕັດສິນໃຈສາມາດໄດ້ຮັບຂໍ້ມູນທີ່ດີກວ່າ, ຍຸຕິທໍາ ແລະເປັນໄປໄດ້ຫຼາຍກວ່າທີ່ຈະປົກປ້ອງສິດຂອງເດັກນ້ອຍ.

ຫວຽດນາມ ໄດ້ມານະພະຍາຍາມຕິດຕາມກວດກາສຸຂະພາບ ແລະ ພັດທະນາຂອງເດັກນ້ອຍ. ເພື່ອສະຫນັບສະຫນູນສິ່ງດັ່ງກ່າວ, ອົງການ UNICEF ໄດ້ສະຫນັບສະຫນູນກົດຫມາຍວ່າດ້ວຍສະຖິຕິສະບັບປັບປຸງເພື່ອສຸມໃສ່ເປົ້າຫມາຍການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ (SDGs) ແລະເດັກນ້ອຍ, ໂດຍການໃຫ້ຄໍາແນະນໍາແລະການສະຫນັບສະຫນູນດ້ານວິຊາການ, ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ລັດຖະບານລວມເອົາ 14 ຕົວຊີ້ວັດທີ່ສໍາຄັນກ່ຽວກັບເດັກນ້ອຍເຂົ້າໃນບັນຊີຕົວຊີ້ວັດແຫ່ງຊາດສໍາລັບການລາຍງານແລະການຕິດຕາມເປັນປົກກະຕິ. ໂດຍສະເພາະ, ຕົວຊີ້ວັດເຫຼົ່ານີ້ລວມມີອັດຕາຄວາມທຸກຍາກຂອງເດັກຫຼາຍມິຕິ, ອັດຕາສ່ວນຂອງປະຊາກອນທີ່ປະເຊີນກັບຄວາມຮຸນແຮງຕາມກຸ່ມອາຍຸ, ອັດຕາສ່ວນຂອງປະຊາກອນທີ່ມີທັກສະດ້ານເຕັກໂນໂລຢີຂໍ້ມູນຂ່າວສານ, ແລະອັດຕາສ່ວນຂອງປະຊາກອນທີ່ມີອາຍຸ 5-17 ປີໃນກໍາລັງແຮງງານ.

ອົງການ UNICEF ຍິນດີຕ້ອນຮັບຄວາມພະຍາຍາມໃນການພັດທະນາຊຸດຂອງຕົວຊີ້ວັດທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບເດັກນ້ອຍທີ່ສອດຄ່ອງກັບມາດຕະຖານສາກົນເພື່ອວັດແທກສະຫວັດດີການຂອງເດັກນ້ອຍ. ດ້ວຍຄວາມຊ່ຽວຊານຢ່າງເລິກເຊິ່ງຂອງພວກເຮົາ ແລະ ປະສົບການການເກັບກຳຂໍ້ມູນທົ່ວໂລກຫຼາຍກວ່າ 70 ປີ, UNICEF ສາມາດສະໜັບສະໜູນ ຫວຽດນາມ ໃນການນຳໃຊ້ຄຳນິຍາມ ແລະ ວິທີການວັດແທກທີ່ໄດ້ຮັບການຍອມຮັບຈາກສາກົນ ເພື່ອຕິດຕາມ ແລະ ລາຍງານຕົວຊີ້ວັດ SDG ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບເດັກ. ໂດຍຜ່ານການແນະນໍາ ແລະເຄື່ອງມືຂອງພວກເຮົາ, ພວກເຮົາສາມາດສະຫນັບສະຫນູນຜູ້ປະຕິບັດ ແລະຜູ້ວາງນະໂຍບາຍໃນການພັດທະນາ ແລະປະມວນຜົນຂໍ້ມູນເພື່ອຮັບໃຊ້ເດັກນ້ອຍທີ່ດີກວ່າ.

ອົງການ UNICEF ແນະນຳໃຫ້ມີຄວາມຫຼາກຫຼາຍຂອງຂໍ້ມູນ ແລະແຫຼ່ງຂໍ້ມູນຂ່າວສານເພື່ອການຕິດຕາມ ແລະ ການລາຍງານຢ່າງເປັນທາງການ, ແທນທີ່ຈະອີງໃສ່ຂໍ້ມູນຂອງລັດຖະບານພຽງຢ່າງດຽວ. ຄວາມຫຼາກຫຼາຍນີ້ຈະຊ່ວຍສ້າງຄວາມສາມາດໃນການວິເຄາະຂໍ້ມູນແຫ່ງຊາດເພື່ອຕິດຕາມຄວາມຄືບໜ້າກ່ຽວກັບສິດທິເດັກໂດຍການອ້າງອີງຂໍ້ມູນຂອງລັດຖະບານກັບແຫຼ່ງທີ່ບໍ່ແມ່ນລັດຖະບານ. ວິທີນີ້ຈະປັບປຸງຄວາມອຸດົມສົມບູນ ແລະ ຄວາມກວ້າງຂວາງຂອງຫຼັກຖານທີ່ມີຢູ່ເພື່ອນຳໃຊ້ໃນການກຳນົດນະໂຍບາຍ ແລະ ການຕັດສິນໃຈເພື່ອຜົນປະໂຫຍດອັນດີທີ່ສຸດຂອງເດັກນ້ອຍຫວຽດນາມ.

ທີ່ມາ