HNCC ອາຊີຕາເວັນອອກເປັນຜູ້ບຸກເບີກຢ່າງແຂງແຮງໃນການຊຸກຍູ້ການເຕີບໂຕໃຫມ່

ວັນທີ 11 ຕຸລານີ້, ທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ຟ້າມບິງມິນ ແລະ ຄະນະຜູ້ແທນຂັ້ນສູງຫວຽດນາມ ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມກອງປະຊຸມສຸດຍອດອາຊີຕາເວັນອອກຄັ້ງທີ 19.

Hội nghị cấp cao Đông Á lần thứ 19 tại Vientaine, Lào, ngày 11/10. (Ảnh: Quang Hòa)

ກອງປະຊຸມສຸດຍອດອາຊີຕາເວັນອອກຄັ້ງທີ 19 ທີ່ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ, ສປປ ລາວ, ວັນທີ 11 ຕຸລາ.

ທີ່ກອງປະຊຸມສຸດຍອດອາຊີຕາເວັນອອກຄັ້ງທີ 19 (EAS), ບັນດາການນຳໄດ້ຢືນຢັນຄຳໝັ້ນສັນຍາສືບຕໍ່ຮັດແໜ້ນ ແລະ ເສີມຂະຫຍາຍບົດບາດຂອງ EAS ເປັນເວທີປາໄສໃຫ້ບັນດາການນຳປຶກສາຫາລື ແລະ ຮ່ວມມືໃນບັນດາບັນຫາຍຸດທະສາດ, ການເມືອງ ແລະ ເສດຖະກິດທີ່ຕ່າງຝ່າຍຕ່າງມີຄວາມສົນໃຈ ເພື່ອແນໃສ່ຊຸກຍູ້ ສັນຕິພາບ , ສະຖຽນລະພາບ ແລະ ວັດທະນາຖາວອນຢູ່ພາກພື້ນ.

ບັນດາການນຳໄດ້ຍົກໃຫ້ເຫັນຄວາມສາມາດບົ່ມຊ້ອນ ແລະ ຄວາມເຂັ້ມແຂງອັນໃຫຍ່ຫຼວງຂອງ EAS ດ້ວຍການເຕົ້າໂຮມບັນດາ ພື້ນຖານເສດຖະກິດ ນຳໜ້າ ແລະ ພວມພັດທະນາຢ່າງຂະຫຍັນຂັນເຄື່ອນ, ກວມເອົາກ່ວາເຄິ່ງໜຶ່ງຂອງຈຳນວນປະຊາກອນທັງໝົດ ແລະ ເກືອບ 2/3 ຂອງ GDP ໂລກ. ວົງເງິນການຄ້າລະຫວ່າງອາຊຽນ ແລະ ບັນດາຄູ່ຮ່ວມມື EAS ບັນລຸ 1,7 ຕື້ USD, ແລະ ການລົງທຶນໂດຍກົງຈາກຕ່າງປະເທດ (FDI) ຂອງບັນດາຄູ່ຮ່ວມມື EAS ມາຍັງ ອາຊຽນ ບັນລຸ 124,6 ຕື້ USD ໃນປີ 2023.

ໃນຂະນະນັ້ນ, ບັນດາປະເທດໄດ້ເຫັນດີເປັນເອກະພາບສົມທົບກັນຢ່າງແໜ້ນແຟ້ນ ເພື່ອຊຸກຍູ້ການຜັນຂະຫຍາຍປະຕິບັດແຜນການດຳເນີນງານ EAS ໄລຍະ 2024-2028 ຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ, ແລະ ຜັນຂະຫຍາຍບັນດາໝາກຜົນຂອງກອງປະຊຸມ EAS, ບຸລິມະສິດບັນດາຂົງເຂດທີ່ມີຄວາມສົນໃຈ ແລະ ຮີບດ່ວນຄື: ການຕອບໂຕ້ການປ່ຽນແປງຂອງດິນຟ້າອາກາດ, ການຄຸ້ມຄອງໄພພິບັດ, ການຫັນປ່ຽນພະລັງງານ, ຕ່ອງໂສ້ການສະໜອງທີ່ຢືດຢຸ່ນ, ການຮ່ວມມືທາງທະເລ, ການເຕີບໂຕດ້ານການສຶກສາ, ການສຶກສາ ແລະ ການພັດທະນາດີຈີຕອນ. ເສດຖະກິດ, ແລະ ປະຕິບັດສັນຍາການຄ້າເສລີຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ, ໃນນັ້ນມີການພົວພັນຄູ່ຮ່ວມມືເສດຖະກິດຮອບດ້ານພາກພື້ນ (RCEP).

ບັນດາຄູ່ຮ່ວມມືອາຊຽນ ແລະ EAS ໄດ້ເຫັນດີສືບຕໍ່ຊຸກຍູ້ບົດບາດ ແລະ ຄຸນຄ່າຍຸດທະສາດຂອງ EAS, ດັດປັບໃຫ້ມີປະສິດທິຜົນກວ່າອີກຕໍ່ການປ່ຽນແປງຢ່າງວ່ອງໄວ, ດ້ວຍບັນດາສິ່ງທ້າທາຍ ແລະ ກາລະໂອກາດ. ບັນດາປະເທດຢືນຢັນການສະໜັບສະໜູນບົດບາດໃຈກາງຂອງອາຊຽນ ໃນສະຖາປັດຕະຍະກຳພາກພື້ນທີ່ເຄົາລົບກົດໝາຍສາກົນ, ພ້ອມທັງເນັ້ນໜັກເຖິງບົດບາດສຳຄັນຂອງ EAS ໃນການຊຸກຍູ້ລັດທິຫຼາຍຝ່າຍ ແລະ ສ້າງລະບຽບການສາກົນຕາມກົດລະບຽບ.

ກ່າວຄຳເຫັນທີ່ກອງປະຊຸມ, ທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີ Pham Minh Chinh ປາດຖະໜາວ່າ EAS ຈະສືບຕໍ່ເສີມຂະຫຍາຍບົດບາດ ແລະ ຄຸນຄ່າຍຸດທະສາດເປັນເວທີປຶກສາຫາລືບັນດາບັນຫາຍຸດທະສາດທີ່ກະທົບເຖິງສັນຕິພາບ, ຄວາມໝັ້ນຄົງ ແລະ ການພັດທະນາຢູ່ພາກພື້ນ, ເພື່ອປັບປຸງການປ່ຽນແປງໃນສະພາບແວດລ້ອມຍຸດທະສາດຂອງພາກພື້ນ ແລະ ໂລກປະຈຸບັນຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ.

ວັນທີ 11 ຕຸລານີ້, ກອງປະຊຸມສຸດຍອດອາຊີຕາເວັນອອກຄັ້ງທີ 19 ຢູ່ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ, ສປປ ລາວ.

ເພື່ອໃຫ້ EAS ບັນລຸໄດ້ຄວາມຄາດໝາຍ, ທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ເນັ້ນໜັກວ່າ ບັນດາຄູ່ຮ່ວມມື ອາຊຽນ ແລະ EAS ຕ້ອງມານະພະຍາຍາມຊຸກຍູ້ການເຈລະຈາ, ການຮ່ວມມື ແລະ ສ້າງຄວາມໄວ້ເນື້ອເຊື່ອໃຈຍຸດທະສາດ, ເພີ່ມທະວີບັນດາຈຸດຮ່ວມ, ຫຼຸດຜ່ອນຄວາມຂັດແຍ້ງກັນ, ເຄົາລົບຄວາມແຕກຕ່າງກັນ, ມຸ່ງໄປເຖິງອະນາຄົດ, ແທດຈິງ, ມີຄວາມຮັບຜິດຊອບ, ຮ່ວມມືເພື່ອຕອບສະໜອງບັນດາສິ່ງທ້າທາຍລວມ, ສົມທົບກັນສ້າງພື້ນຖານເສດຖະກິດພາກພື້ນທີ່ມີກົດໝາຍສາກົນ, ເປັນໃຈກາງ, ໂປ່ງໃສ. ພັດທະນາ, ຫຼີກເວັ້ນການປະທະກັນ, ເພື່ອສັນຕິພາບ, ການຮ່ວມມື ແລະ ການພັດທະນາຢູ່ພາກພື້ນ ແລະ ໂລກ, ນຳຄວາມຈະເລີນຮຸ່ງເຮືອງ ແລະ ຄວາມຜາສຸກມາໃຫ້ປະຊາຊົນທຸກຊັ້ນວັນນະ, ບໍ່ປະໃຜໄວ້ຂ້າງຫຼັງ. ພ້ອມກັນນັ້ນ, ທ່ານໄດ້ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ບັນດາຄູ່ຮ່ວມມືສືບຕໍ່ສະໜັບສະໜູນບົດບາດໃຈກາງຂອງ ອາຊຽນ ດ້ວຍຄຳເວົ້າ ແລະ ບັນດາການກະທຳທີ່ແທດຈິງ.

ຕີລາຄາສູງ EAS ສໍາລັບທ່າແຮງ ແລະ ກໍາລັງອັນໃຫຍ່ຫຼວງ, ທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ຄາດວ່າ EAS ຈະເປັນຜູ້ບຸກເບີກຢ່າງແຂງແຮງໃນການຊຸກຍູ້ການເຕີບໂຕໃໝ່, ໃຫ້ຄວາມສໍາຄັນໃນການຮ່ວມມືໃນການພັດທະນາວິທະຍາສາດ ແລະ ເຕັກໂນໂລຊີ, ນະວັດຕະກໍາ, ການຫັນເປັນດິຈິຕອນ, ການຫັນປ່ຽນສີຂຽວ, ເສດຖະກິດວົງວຽນ, ເສດຖະກິດແບ່ງປັນ, ເສດຖະກິດຄວາມຮູ້ ເປັນຕົ້ນແມ່ນ ປັນຍາປະດິດ, ຊິບ semiconductor, ຄວາມປອດໄພທາງອິນເຕີເນັດ, ເຄືອຂ່າຍຄອມພີວເຕີ…

ຂະນະດຽວກັນ, EAS ຈໍາເປັນຕ້ອງໄດ້ນໍາພາຢ່າງມີປະສິດທິພາບໃນການຕອບສະຫນອງຕໍ່ສິ່ງທ້າທາຍທົ່ວໂລກທີ່ສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ປະຊາກອນທັງຫມົດ, ເຊັ່ນ: ຄວາມເຖົ້າແກ່ຂອງປະຊາກອນ, ການຂາດແຄນຊັບພະຍາກອນ, ການລະບາດ, ການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ, ໄພພິບັດທໍາມະຊາດ, ແລະອື່ນໆ, ໂດຍສະເພາະໃນສະພາບການສະພາບອາກາດທີ່ຮຸນແຮງທີ່ຜ່ານມາເຊັ່ນ Typhoon Yagi ໃນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ຫຼື Typhoons Helene ແລະ Milton ໃນສະຫະລັດ.

ມີການປຶກສາຫາລືຢ່າງເລິກເຊິ່ງກ່ຽວກັບບັນຫາສາກົນ ແລະ ພາກພື້ນຄື: ທະເລຕາເວັນອອກ, ຕາເວັນອອກກາງ, ມຽນມາ, ແຫຼມເກົາຫຼີ, ການປະທະກັນຢູ່ ຢູແກຼນ..., ບັນດາປະເທດໄດ້ເນັ້ນໜັກເຖິງຄວາມສຳຄັນຂອງສັນຕິພາບ, ຄວາມໝັ້ນຄົງ, ສະຖຽນລະພາບຢູ່ພາກພື້ນເປັນພື້ນຖານ, ສະໜັບສະໜູນ ແລະ ອຳນວຍຄວາມສະດວກໃຫ້ແກ່ບັນດາຄວາມມານະພະຍາຍາມຊຸກຍູ້ການເຕີບໂຕລວມ, ພັດທະນາແບບເພິ່ງຕົນເອງ, ຄວາມຈະເລີນຮຸ່ງເຮືອງ ແລະ ຄວາມໝັ້ນຄົງ. ບັນດາຄູ່ຮ່ວມມືຢືນຢັນສະໜັບສະໜູນບັນດາຄວາມມານະພະຍາຍາມຂອງອາຊຽນ, ວິທີການທີ່ສົມດູນ ແລະ ມີຈຸດປະສົງ ແລະ ຫຼັກໝັ້ນຮ່ວມຂອງບັນດາບັນຫານີ້.

ທີ່ກອງປະຊຸມ, ທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ຟ້າມບິ່ງມິງ ໄດ້ແບ່ງປັນທັດສະນະກ່ຽວກັບບັນດາບັນຫາທີ່ຕ່າງຝ່າຍຕ່າງມີຄວາມສົນໃຈ, ເນັ້ນໜັກເຖິງຄວາມຈຳເປັນຕ້ອງຮັກສາສັນຕິພາບ, ສະຖຽນລະພາບ, ການຮ່ວມມື ແລະ ພັດທະນາຄວາມປອງດອງກັນຂອງບັນດາຝ່າຍທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ, ຮັບປະກັນຄວາມປອດໄພດ້ານການບິນ ແລະ ການເດີນທະເລຢູ່ທະເລຕາເວັນອອກ, ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ທຸກຝ່າຍປະຕິບັດຄວາມອົດກັ້ນ, ຈຳກັດຄວາມຂັດແຍ່ງກັນ, ຂຸດຄົ້ນບັນດາຈຸດໝາຍຮ່ວມ, ຊຸກຍູ້ການພົວພັນຮ່ວມມືຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ. ແລະ ປະຕິບັດ DOC ຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ, ສ້າງສະພາບແວດລ້ອມເພື່ອຊຸກຍູ້ການກໍ່ສ້າງ COC ໃຫ້ແທດຈິງ, ມີປະສິດທິຜົນ, ສອດຄ່ອງກັບກົດໝາຍສາກົນ, ພິເສດແມ່ນ UNCLOS ປີ 1982.

ທີ່ມາ