1. ມາດຕະການປົກປ້ອງ ແລະ ປ້ອງກັນສຸຂະພາບທົ່ວໄປ
ກ) ຕິດຕາມກວດກາຄຸນນະພາບອາກາດເປັນປະຈຳໃນເວັບໄຊທ໌ຂອງ ກະຊວງຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ ແລະ ພະແນກຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມຂອງແຂວງ ແລະ ນະຄອນຫຼວງ ເພື່ອຈັດຕັ້ງປະຕິບັດມາດຕະການປ້ອງກັນ ແລະ ປົກປ້ອງສຸຂະພາບທີ່ເໝາະສົມ.
ຂ) ເມື່ອອອກຈາກເຮືອນ, ໃຫ້ໃສ່ຜ້າອັດປາກ-ດັງທີ່ມີຄຸນນະພາບສະເໝີ ແລະ ໃສ່ໃຫ້ຖືກຕ້ອງ.
ຄ) ທຳຄວາມສະອາດຫ້ອງ ແລະ ເຮືອນຂອງທ່ານເປັນປະຈຳ, ແລະ ຮັກສາສະພາບແວດລ້ອມການດຳລົງຊີວິດຂອງທ່ານໃຫ້ສະອາດ ແລະ ມີອາກາດຖ່າຍເທສະດວກ. ທ່ານຄວນໃຊ້ຜ້າອັດປາກ ແລະ ແວ່ນຕາປ້ອງກັນເມື່ອທຳຄວາມສະອາດ ຖ້າມີຝຸ່ນຫຼາຍ ຫຼື ອາກາດມີມົນລະພິດໃນລະດັບທີ່ບໍ່ດີຈົນເຖິງລະດັບອັນຕະລາຍ.
ງ) ຈຳກັດການນຳໃຊ້ ຫຼື ປ່ຽນແທນການໃຊ້ເຕົາຖ່ານຫີນຮັງເຜິ້ງ, ຟືນ, ແລະ ເຕົາໄຟຟາງດ້ວຍເຕົາໄຟຟ້າ, ເຕົາໄຟຟ້າອິນດັກຊັນ, ຫຼື ເຕົາແກັສ.
ງ) ການປູກຕົ້ນໄມ້ຊ່ວຍປ້ອງກັນຝຸ່ນ ແລະ ເຮັດໃຫ້ອາກາດສະອາດ.
ຈ) ສຳລັບຜູ້ທີ່ສູບຢາ ແລະ ສູບຢາທົ່ວໄປ: ຄວນເຊົາ ຫຼື ຈຳກັດການສູບຢາ; ບໍ່ຄວນສູບຢາພາຍໃນອາຄານ. ສຳລັບຜູ້ທີ່ບໍ່ສູບຢາ, ຄວນຢູ່ຫ່າງຈາກຄວັນຢາສູບ.
ສ) ຕິດຕາມສຸຂະພາບຂອງທ່ານເປັນປະຈຳ ແລະ ກວດສຸຂະພາບເປັນປະຈຳ.
ຊ) ສຳລັບຜູ້ທີ່ ມີຄວາມອ່ອນໄຫວຕໍ່ມົນລະພິດທາງອາກາດ (ເດັກນ້ອຍ, ແມ່ຍິງຖືພາ, ຜູ້ທີ່ເປັນພະຍາດທາງເດີນຫາຍໃຈ ແລະ ຫົວໃຈ ແລະ ຫຼອດເລືອດ, ຜູ້ສູງອາຍຸ) :
- ຫຼີກລ່ຽງການສຳຜັດກັບແຫຼ່ງມົນລະພິດທາງອາກາດຈາກຍານພາຫະນະ; ສະຖານທີ່ກໍ່ສ້າງ; ບໍລິເວນທີ່ມີການປຸງແຕ່ງອາຫານໂດຍໃຊ້ຖ່ານຫີນ, ໄມ້, ຟາງ, ຫຼື ເຊື້ອໄຟອື່ນໆ; ຫຼື ບໍລິເວນອື່ນໆ ທີ່ມີຄວາມສ່ຽງຕໍ່ມົນລະພິດທາງອາກາດ .
- ໃນຊ່ວງເວລາທີ່ມີມົນລະພິດທາງອາກາດ, ຖ້າມີອາການ ຫຼື ພະຍາດສ້ວຍແຫຼມເຊັ່ນ: ໄຂ້, ໄອ, ອັກເສບດັງ, ປອດອັກເສບ, ຄວາມດັນເລືອດສູງ, ພະຍາດຫົວໃຈ ແລະ ຫຼອດເລືອດ, ແລະອື່ນໆ, ທ່ານຄວນໄປສະຖານ ພະຍາບານ ທັນທີເພື່ອກວດ, ປຶກສາ ແລະ ປິ່ນປົວ.
- ເສີມສ້າງໂພຊະນາການເພື່ອປັບປຸງສະພາບຮ່າງກາຍ ແລະ ຄວາມຕ້ານທານ.
- ເອົາໃຈໃສ່ຮັກສາຮ່າງກາຍໃຫ້ອົບອຸ່ນ ໃນລະດູໜາວເພື່ອຫຼີກລ່ຽງອາການໜາວສັ່ນກະທັນຫັນ.
- ຜູ້ທີ່ເປັນພະຍາດທາງເດີນຫາຍໃຈ ແລະ ຫົວໃຈ ແລະ ຫຼອດເລືອດ ຕ້ອງປະຕິບັດຕາມ ແລະ ຮັກສາການປິ່ນປົວຕາມທີ່ແພດຜູ້ຊ່ຽວຊານສັ່ງ. ຖ້າມີອາການບໍ່ສະບາຍ ຫຼື ຮ້າຍແຮງຂຶ້ນ, ຄວນໄປພົບແພດທີ່ຊ່ຽວຊານທັນທີ ເພື່ອກວດ, ປຶກສາ ແລະ ປິ່ນປົວ.
- ຜູ້ສູງອາຍຸ ແລະ ຜູ້ທີ່ເປັນພະຍາດທາງເດີນຫາຍໃຈ ແລະ ຫົວໃຈ ແລະ ຫຼອດເລືອດ ຕ້ອງກວດສຸຂະພາບເປັນປະຈຳ.
2. ມາດຕະການປ້ອງກັນເພື່ອປົກປ້ອງສຸຂະພາບເມື່ອດັດຊະນີຄຸນນະພາບອາກາດຢູ່ໃນລະດັບສະເລ່ຍ (VN_AQI ຢູ່ທີ່ 51 - 100)
ກ) ສຳລັບຄົນທຳມະດາ: ເຂົ້າຮ່ວມກິດຈະກຳກາງແຈ້ງໂດຍບໍ່ມີຂໍ້ຈຳກັດ.
ຂ) ສຳລັບຄົນທີ່ມີຄວາມອ່ອນໄຫວ
- ຫຼຸດຜ່ອນກິດຈະກຳກາງແຈ້ງ ແລະ ກິດຈະກຳທາງດ້ານຮ່າງກາຍທີ່ໜັກໜ່ວງ.
- ຕິດຕາມສຸຂະພາບຂອງທ່ານ. ຖ້າທ່ານມີອາການສ້ວຍແຫຼມເຊັ່ນ: ຫາຍໃຈຍາກ, ໄອ ຫຼື ໄຂ້ , ໃຫ້ໄປພົບແພດທັນທີເພື່ອກວດ, ປຶກສາ ແລະ ປິ່ນປົວ.
3. ມາດຕະການປ້ອງກັນເພື່ອປົກປ້ອງສຸຂະພາບເມື່ອດັດຊະນີຄຸນນະພາບອາກາດບໍ່ດີ ( VN_AQI ຢູ່ທີ່ 101 - 150)
ກ) ສຳລັບຄົນທຳມະດາ
- ຫຼຸດຜ່ອນເວລາເຂົ້າຮ່ວມກິດຈະກໍາກາງແຈ້ງ, ໂດຍສະເພາະສໍາລັບຜູ້ທີ່ມີອາການປວດຕາ, ໄອ, ເຈັບຄໍ.
- ຈຳກັດ ຫຼື ຫຼີກລ່ຽງກິດຈະກຳຕ່າງໆໃນເຂດທີ່ມີຄວາມສ່ຽງສູງຕໍ່ມົນລະພິດທາງອາກາດ (ເຊັ່ນ: ຖະໜົນຫົນທາງ, ທາງແຍກຈະລາຈອນ, ສະຖານທີ່ກໍ່ສ້າງ, ເຂດຜະລິດອຸດສາຫະກຳ, ບ້ານຫັດຖະກຳ ແລະ ບໍລິເວນທີ່ມີມົນລະພິດອື່ນໆ) .
- ນັກຮຽນສາມາດເຂົ້າຮ່ວມກິດຈະກໍາກາງແຈ້ງໄດ້, ແຕ່ໃຫ້ຈໍາກັດການອອກກໍາລັງກາຍ ຫຼື ກິດຈະກໍາທີ່ຕ້ອງການກິດຈະກໍາທີ່ໜັກໜ່ວງເປັນເວລາດົນ.
ຂ) ສຳລັບຄົນທີ່ມີຄວາມອ່ອນໄຫວ
- ຈຳກັດກິດຈະກຳກາງແຈ້ງ ແລະ ກິດຈະກຳທາງດ້ານຮ່າງກາຍທີ່ໜັກໜ່ວງ. ເພີ່ມເວລາພັກຜ່ອນ ແລະ ກິດຈະກຳເບົາບາງ. ຫຼຸດຜ່ອນ ຫຼື ຢຸດການອອກກຳລັງກາຍທັນທີ ຖ້າທ່ານສັງເກດເຫັນອາການເຊັ່ນ: ໄອ, ແໜ້ນໜ້າເອິກ ຫຼື ຫາຍໃຈຫວີດ.
- ລ້າງດັງ ແລະ ບ້ວນປາກດ້ວຍນ້ຳເກືອໃນຕອນເຊົ້າ ແລະ ກ່ອນນອນ ໂດຍສະເພາະຫຼັງຈາກອອກໄປຂ້າງນອກ.
- ລ້າງຕາດ້ວຍນ້ຳເກືອໃນຕອນກາງຄືນກ່ອນເຂົ້ານອນ.
- ຕິດຕາມສຸຂະພາບຂອງທ່ານ. ຖ້າທ່ານມີອາການສ້ວຍແຫຼມ ເຊັ່ນ: ຫາຍໃຈຍາກ, ໄອ ຫຼື ໄຂ້, ໃຫ້ໄປ ພົບ ແພດ ທັນທີ ເພື່ອກວດສຸຂະພາບ, ໃຫ້ຄຳແນະນຳ ແລະ ປິ່ນປົວ .
4. ມາດຕະການປ້ອງກັນເພື່ອປົກປ້ອງສຸຂະພາບເມື່ອດັດຊະນີຄຸນນະພາບອາກາດຢູ່ໃນລະດັບທີ່ບໍ່ດີ ( VN_AQI ຢູ່ທີ່ 151 - 200)
ກ) ສຳລັບຄົນທຳມະດາ
- ຈຳກັດກິດຈະກຳກາງແຈ້ງ ຫຼື ກິດຈະກຳທາງດ້ານຮ່າງກາຍທີ່ໜັກໜ່ວງ. ຖ້າທ່ານຕ້ອງເຮັດວຽກ ຫຼື ເຮັດກິດຈະກຳກາງແຈ້ງ, ທ່ານຄວນເລືອກເວລາຂອງມື້ທີ່ມີມົນລະພິດໜ້ອຍ. ທ່ານຄວນພັກຜ່ອນໃຫ້ຫຼາຍຂຶ້ນ ແລະ ເຮັດກິດຈະກຳໃນລະດັບຄວາມເຂັ້ມຂຸ້ນປານກາງ.
- ຫຼີກລ່ຽງກິດຈະກຳຕ່າງໆໃນເຂດທີ່ມີຄວາມສ່ຽງສູງຕໍ່ມົນລະພິດທາງອາກາດ.
- ຖ້າທ່ານຕ້ອງມີສ່ວນຮ່ວມໃນການຈະລາຈອນ, ທ່ານຄວນເພີ່ມການນໍາໃຊ້ການຂົນສົ່ງສາທາລະນະ ແລະ ຈໍາກັດການໃຊ້ລົດຈັກ ແລະ ລົດຖີບ ເພື່ອຫຼຸດຜ່ອນການສໍາຜັດກັບອາກາດທີ່ເປັນມົນລະພິດ.
- ທ່ານຄວນຈຳກັດການເປີດປ່ອງຢ້ຽມ ແລະ ປະຕູເມື່ອອາກາດມີມົນລະພິດຫຼາຍ, ໂດຍສະເພາະຄອບຄົວທີ່ຢູ່ໃກ້ເສັ້ນທາງຈະລາຈອນ ຫຼື ບໍລິເວນທີ່ມີມົນລະພິດທາງອາກາດ .
- ລ້າງດັງ ແລະ ບ້ວນປາກດ້ວຍນ້ຳເກືອໃນຕອນເຊົ້າ ແລະ ຕອນແລງ, ໂດຍສະເພາະຫຼັງຈາກອອກໄປຂ້າງນອກ. ລ້າງຕາດ້ວຍນ້ຳເກືອໃນຕອນກາງຄືນກ່ອນເຂົ້ານອນ.
ຂ) ສຳລັບຄົນ ທີ່ມີຄວາມອ່ອນໄຫວ
- ຫຼີກລ່ຽງ ກິດຈະກຳກາງແຈ້ງ ຫຼື ກິດຈະກຳທີ່ຕ້ອງການການອອກກຳລັງກາຍໜັກ. ກິດຈະກຳຕ່າງໆເຊັ່ນ: ການອອກກຳລັງກາຍ ແລະ ການອອກກຳລັງກາຍຄວນເຮັດພາຍໃນເຮືອນ. ຈຳກັດການເປີດປ່ອງຢ້ຽມ ແລະ ປະຕູໃນຊ່ວງເວລາທີ່ມີມົນລະພິດທາງອາກາດສູງ.
- ລ້າງດັງ ແລະ ບ້ວນປາກດ້ວຍນ້ຳເກືອໃນຕອນເຊົ້າ ແລະ ຕອນແລງ, ໂດຍສະເພາະຫຼັງຈາກອອກໄປຂ້າງນອກ. ລ້າງຕາດ້ວຍນ້ຳເກືອໃນຕອນກາງຄືນກ່ອນເຂົ້ານອນ.
- ຕິດຕາມສຸຂະພາບຂອງທ່ານ. ຖ້າທ່ານມີອາການສ້ວຍແຫຼມ ເຊັ່ນ: ຫາຍໃຈຍາກ, ໄອ ຫຼື ໄຂ້, ໃຫ້ໄປ ພົບ ແພດ ທັນທີ ເພື່ອກວດສຸຂະພາບ, ໃຫ້ຄຳແນະນຳ ແລະ ປິ່ນປົວ .
5. ມາດຕະການປ້ອງກັນເພື່ອປົກປ້ອງສຸຂະພາບເມື່ອດັດຊະນີຄຸນນະພາບອາກາດຢູ່ໃນລະດັບທີ່ບໍ່ດີຫຼາຍ ( VN_AQI ຢູ່ທີ່ 201 - 300)
ກ) ສຳລັບຄົນທຳມະດາ
- ຫຼີກລ່ຽງກິດຈະກຳກາງແຈ້ງເປັນເວລາດົນ ຫຼື ກິດຈະກຳທາງຮ່າງກາຍທີ່ໜັກໜ່ວງ. ສົ່ງເສີມໃຫ້ເຮັດກິດຈະກຳພາຍໃນອາຄານ.
- ຫຼີກລ່ຽງການເຮັດວຽກໃນພື້ນທີ່ທີ່ມີຄວາມສ່ຽງສູງຕໍ່ມົນລະພິດທາງອາກາດ. ຖ້າທ່ານຕ້ອງເຮັດວຽກໃນພື້ນທີ່ທີ່ມີຄວາມສ່ຽງສູງຕໍ່ມົນລະພິດ, ທ່ານຄວນໃຊ້ຜ້າອັດປາກທີ່ສາມາດປ້ອງກັນຝຸ່ນລະອອງລະອຽດ ( ຝຸ່ນ ທີ່ມີເສັ້ນຜ່າສູນກາງທາງອາກາດ ≤ 2.5 μm) .
- ຖ້າທ່ານຕ້ອງມີສ່ວນຮ່ວມໃນການຈະລາຈອນ, ທ່ານຄວນເພີ່ມການນໍາໃຊ້ການຂົນສົ່ງສາທາລະນະ ແລະ ຈໍາກັດການໃຊ້ລົດຈັກ ແລະ ລົດຖີບ ເພື່ອຫຼຸດຜ່ອນການສໍາຜັດກັບອາກາດທີ່ເປັນມົນລະພິດ.
- ຈຳກັດການເປີດປ່ອງຢ້ຽມ ແລະ ປະຕູໃນຊ່ວງເວລາທີ່ມີມົນລະພິດທາງອາກາດສູງ.
- ລ້າງດັງ ແລະ ບ້ວນປາກດ້ວຍນ້ຳເກືອໃນຕອນເຊົ້າ ແລະ ຕອນແລງ, ໂດຍສະເພາະຫຼັງຈາກອອກໄປຂ້າງນອກ. ລ້າງຕາດ້ວຍນ້ຳເກືອໃນຕອນກາງຄືນກ່ອນເຂົ້ານອນ.
ຂ) ສຳລັບຄົນທີ່ມີຄວາມອ່ອນໄຫວ
- ຫຼີກລ່ຽງກິດຈະກຳກາງແຈ້ງທັງໝົດ, ປ່ຽນໄປເຮັດກິດຈະກຳພາຍໃນອາຄານ ຫຼື ປ່ຽນໄປເຮັດກິດຈະກຳອື່ນໃນມື້ທີ່ດັດຊະນີຄຸນນະພາບອາກາດດີຂຶ້ນ. ຈຳກັດການເປີດປະຕູ ແລະ ປ່ອງຢ້ຽມໃນຊ່ວງເວລາທີ່ມີມົນລະພິດທາງອາກາດສູງ.
- ຖ້າທ່ານຕ້ອງອອກຈາກເຮືອນ, ທ່ານຄວນຫຼຸດຜ່ອນເວລາທີ່ໃຊ້ຢູ່ກາງແຈ້ງ ແລະ ໃຊ້ຜ້າອັດປາກທີ່ສາມາດປ້ອງກັນຝຸ່ນລະອອງໄດ້. ລ້າງດັງ ແລະ ບ້ວນປາກດ້ວຍນ້ຳເກືອໃນຕອນເຊົ້າ ແລະ ຕອນແລງ, ໂດຍສະເພາະຫຼັງຈາກອອກໄປຂ້າງນອກ. ລ້າງຕາດ້ວຍນ້ຳເກືອໃນຕອນແລງກ່ອນເຂົ້ານອນ.
- ຕິດຕາມສຸຂະພາບຂອງທ່ານ. ຖ້າທ່ານມີອາການສ້ວຍແຫຼມ ເຊັ່ນ: ຫາຍໃຈຍາກ, ໄອ ຫຼື ໄຂ້, ໃຫ້ໄປ ພົບ ແພດ ທັນທີ ເພື່ອກວດສຸຂະພາບ, ໃຫ້ຄຳແນະນຳ ແລະ ການປິ່ນປົວ .
6. ມາດຕະການປ້ອງກັນເພື່ອປົກປ້ອງສຸຂະພາບເມື່ອດັດຊະນີຄຸນນະພາບອາກາດຢູ່ໃນລະດັບອັນຕະລາຍ ( VN_AQI ຢູ່ທີ່ 301–500)
ກ) ສຳລັບຄົນທຳມະດາ
- ຫຼີກລ່ຽງກິດຈະກຳກາງແຈ້ງ, ປ່ຽນໄປເຮັດກິດຈະກຳພາຍໃນອາຄານ ຫຼື ປ່ຽນໄປເຮັດກິດຈະກຳອື່ນໃນມື້ອື່ນເມື່ອດັດຊະນີຄຸນນະພາບອາກາດດີຂຶ້ນ.
- ປິດປະຕູ ແລະ ປ່ອງຢ້ຽມເພື່ອຈຳກັດ ແລະ ຫຼີກລ່ຽງການສຳຜັດກັບມົນລະພິດຕ່າງໆ.
ຂ) ສຳລັບຄົນທີ່ມີຄວາມອ່ອນໄຫວ
- ຫຼີກລ່ຽງກິດຈະກຳກາງແຈ້ງທັງໝົດ, ປ່ຽນໄປເຮັດກິດຈະກຳພາຍໃນອາຄານ.
- ປິດປະຕູ ແລະ ປ່ອງຢ້ຽມເພື່ອຈຳກັດ ແລະ ຫຼີກລ່ຽງການສຳຜັດກັບມົນລະພິດຕ່າງໆ.
- ຕິດຕາມສຸຂະພາບຂອງທ່ານ. ຖ້າທ່ານມີອາການສ້ວຍແຫຼມ ເຊັ່ນ: ຫາຍໃຈຍາກ, ໄອ ຫຼື ໄຂ້ , ໃຫ້ໄປພົບແພດທັນທີ ເພື່ອກວດສຸຂະພາບ, ໃຫ້ຄຳແນະນຳ ແລະ ປິ່ນປົວ .
7. ໃນກໍລະນີທີ່ມີມົນລະພິດຮ້າຍແຮງຕໍ່ສະພາບແວດລ້ອມ (ຄ່າ VN_AQI ແມ່ນ 301 ຫຼືສູງກວ່າ ເປັນເວລາ 3 ມື້ຕິດຕໍ່ກັນ)
ອີງຕາມເອກະສານລວມ 01/VBHN-BTNMT ລົງວັນທີ 10 ມັງກອນ 2025, ເຊິ່ງລວມເອົາດຳລັດທີ່ລະບຸລາຍລະອຽດບາງບົດບັນຍັດຂອງກົດໝາຍວ່າດ້ວຍການປົກປ້ອງສິ່ງແວດລ້ອມ, ອາດຈະມີການພິຈາລະນາໃຫ້ໂຈະຊົ່ວຄາວ ຫຼື ປັບເວລາເຮັດວຽກຂອງອົງການ, ອົງການຈັດຕັ້ງ ແລະ ໂຮງຮຽນຕ່າງໆ. ຖ້າການເຂົ້າໂຮງຮຽນເປັນສິ່ງບັງຄັບ, ຄວນຫຼີກລ່ຽງກິດຈະກຳກາງແຈ້ງ, ແລະ ຄວນປ່ຽນກິດຈະກຳພາຍໃນອາຄານ ຫຼື ປັບເວລາຮຽນຕາມຄວາມເໝາະສົມ. ກິດຈະກຳທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບການຊຸມນຸມຂະໜາດໃຫຍ່ກາງແຈ້ງຄວນຖືກໂຈະຊົ່ວຄາວ.
ຄະນະວິຊາສື່ສານ - ການສຶກສາ
ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ: https://yte.nghean.gov.vn/tin-chuyen-nganh/khuyen-cao-phong-chong-anh-huong-cua-o-nhiem-khong-khi-toi-suc-khoe-cong-dong-986603
(0)