ນັກວິທະຍາສາດຍິງກໍາລັງຂັບລົດການຄົ້ນຄວ້າໃນຄວາມເລິກກ່ຽວກັບນ້ໍາ.

ພາຍຫຼັງຮຽນຈົບຄະນະວິຊາອຸທົກກະສາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ, ມະຫາວິທະຍາໄລຊັບພະຍາກອນນ້ຳ ໃນປີ 1993, ທ່ານນາງ ຟານທິແທ່ງຮັ່ງ ໄດ້ສືບຕໍ່ຄວາມມັກໃນການຄົ້ນຄວ້າກ່ຽວກັບຕົວແບບປັບປຸງຄຸນນະພາບນ້ຳ ໂດຍສຶກສາຕໍ່ທີ່ມະຫາວິທະຍາໄລ Yamanashi, ປະເທດຍີ່ປຸ່ນ ໃນປີ 2011; Vrije Universiteit Brussel, ປະເທດແບນຊິກ ໃນປີ 1997; ສະຖາບັນວິສະວະກຳຊັບພະຍາກອນນ້ຳຂອງເນເທີແລນໃນປີ 2006; ແລະ University of Technology Sydney, Australia ໃນປີ 2017… ປະສົບການເຫຼົ່ານີ້ໄດ້ຊ່ວຍນາງເສີມສ້າງຄວາມຮູ້, ສ້າງພື້ນຖານອັນແຂງແກ່ນໃຫ້ແກ່ການພັດທະນາວິທີການຄົ້ນຄວ້າຂັ້ນສູງ ແລະ ປະກອບສ່ວນປັບປຸງຄວາມສາມາດຂອງທີມງານຂອງນາງ.

ຕະຫຼອດໄລຍະການເຮັດວຽກຂອງຕົນ, ທ່ານຮອງສາດສະດາຈານ, ດຣ ຟານທິແທ່ງຮ່ວາງ ໄດ້ເປັນປະທານ ແລະ ເຂົ້າຮ່ວມກ່ວາ 50 ໂຄງການຄົ້ນຄວ້າຂັ້ນຕ່າງໆ, ປະກອບສ່ວນແກ້ໄຂບັນດາບັນຫາຮີບດ່ວນກ່ຽວກັບສິ່ງແວດລ້ອມ ແລະ ຊັບພະຍາກອນນ້ຳ. ໃນນັ້ນມີບັນດາໂຄງການທີ່ພົ້ນເດັ່ນຂອງນາງແມ່ນໂຄງການຄົ້ນຄວ້າລະດັບລັດກ່ຽວກັບ “ພື້ນຖານວິທະຍາສາດ, ທິດທາງ ແລະ ວິທີແກ້ໄຂເພື່ອພັດທະນາ ເສດຖະກິດ - ສັງຄົມແບບຍືນຍົງຂອງເມືອງ Ly Son ແລະ ໝູ່ເກາະ Phu Quy” ໃນປີ 2019, ປະກອບສ່ວນກໍ່ສ້າງບັນດາມາດຕະການແກ້ໄຂແບບຍືນຍົງ ແລະ ຮັບປະກັນຄວາມໝັ້ນຄົງແຫ່ງຊາດ ແລະ ປ້ອງກັນປະເທດເຂດທະເລໝູ່ເກາະ ຫວຽດນາມ. ການຄົ້ນຄວ້ານີ້ເນັ້ນຫນັກເຖິງຄວາມສໍາຄັນຂອງຊັບພະຍາກອນນ້ໍາແລະລະບົບນິເວດທະເລໃນການພັດທະນາແບບຍືນຍົງຂອງພາກພື້ນເກາະ, ໃນຂະນະທີ່ສະເຫນີວິທີແກ້ໄຂທີ່ສົມບູນແບບເພື່ອປົກປ້ອງຊັບພະຍາກອນນ້ໍາຕໍ່ກັບສິ່ງທ້າທາຍຂອງການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດແລະການພັດທະນາເສດຖະກິດທ້ອງຖິ່ນ.

ຮອງສາດສະດາຈານ, ດຣ ຟານທິແທ່ງຮັ່ງ ແບ່ງປັນວ່າ: “ໃນຂອບເຂດການຢ້ຽມຢາມ Tam Duong, Lai Chau , ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ໄປຢ້ຽມຢາມຄອບຄົວໜຶ່ງທີ່ຂາດແຄນນໍ້າສະອາດ, ເຂົາເຈົ້າສາມາດອາບນໍ້າໄດ້ພຽງ 2 ເດືອນເທື່ອດຽວເທົ່ານັ້ນ, ປະສົບການດັ່ງກ່າວໄດ້ເສີມສ້າງຄວາມຕັ້ງໃຈໃນການເຮັດວຽກ, ກາຍເປັນແຮງຈູງໃຈອັນແຮງກ້າໃນການປະຕິບັດຕໍ່ຂ້າພະເຈົ້າ.

ນອກຈາກການຄົ້ນຄວ້າຊັບພະຍາກອນນ້ຳຊົນນະບົດ, ຮອງສາດສະດາຈານ, ດຣ ຟານທິແທ່ງຮັ່ງ ຍັງລົງເລິກຄົ້ນຄວ້າກ່ຽວກັບການຄຸ້ມຄອງຊັບພະຍາກອນແບບປະສົມປະສານ ແລະ ການພັດທະນາແບບຍືນຍົງຢູ່ເຂດທະເລພາກເໜືອ. ໂຄງການຄົ້ນຄ້ວາ “ສະເໜີບັນດາມາດຕະການແກ້ໄຂການຄຸ້ມຄອງເຂດຊາຍທະເລແບບເຊື່ອມໂຍງເຂົ້າກັບການພັດທະນາແບບຍືນຍົງຢູ່ເຂດທະເລພາກເໜືອ - ທົດລອງຢູ່ແຂວງ ໄທບິ່ງ ”, ໃນນັ້ນແມ່ນສະມາຊິກສຳຄັນ, ປະກອບສ່ວນແກ້ໄຂວິທະຍາສາດຄຸ້ມຄອງຊັບພະຍາກອນຊາຍຝັ່ງທະເລ, ຜ່ານນັ້ນປົກປັກຮັກສາ ແລະ ພັດທະນາເຂດຊາຍຝັ່ງທີ່ອ່ອນໄຫວຕໍ່ຜົນກະທົບຕໍ່ມະນຸດ ແລະ ການປ່ຽນແປງຂອງດິນຟ້າອາກາດ.

ຕະຫຼອດໄລຍະການເຮັດວຽກງານຄົ້ນຄ້ວາຂອງຕົນ, ທ່ານນາງຮອງສາດສະດາຈານ, ດຣ ຟານທິແທ່ງຮັ່ງ ໄດ້ຕີພິມບົດຂຽນກວ່າ 100 ບົດໃນວາລະສານທີ່ມີຊື່ສຽງທັງພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດ. ບົດຄວາມເຫຼົ່ານີ້ສຸມໃສ່ແກ້ໄຂບັນຫາກົດດັນເຊັ່ນການປ່ຽນແປງຂອງດິນຟ້າອາກາດ; ການຄຸ້ມຄອງຊັບພະຍາກອນນໍ້າ ແລະ ການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ; ແລະ ການແກ້ໄຂບັນດາສິ່ງທ້າທາຍທີ່ຫວຽດນາມ ພວມປະເຊີນໜ້າຢ່າງແທດຈິງ. ໃນປີ 2023 ແລະ 2024 ຢ່າງດຽວ, ນາງ ແລະ ເພື່ອນຮ່ວມງານໄດ້ພິມເຜີຍແຜ່ເອກະສານວິທະຍາສາດ 17 ສະບັບ, ເຊິ່ງຫຼາຍສະບັບໄດ້ປະກົດຢູ່ໃນວາລະສານສາກົນທີ່ມີຊື່ສຽງເຊັ່ນ: Journal of Water and Climate Change of International Water Association (IWA), ເຊິ່ງໄດ້ປະກອບສ່ວນໃນທາງບວກໃຫ້ແກ່ການພັດທະນາແບບຍືນຍົງໃນຂົງເຂດຊັບພະຍາກອນນໍ້າ ແລະ ການອະນຸລັກທະເລ.

ນອກຈາກການຄົ້ນຄວ້າວິທະຍາສາດແລ້ວ, ຮອງສາດສະດາຈານ, ດຣ ຟານທິແທ່ງຮົ່ງ ຍັງເຂົ້າຮ່ວມການຂຽນປຶ້ມເປັນນັກຄົ້ນຄ້ວາ, ສັງລວມ, ບັນນາທິການຮ່ວມຂອງ 8 monographs ທີ່ສຳຄັນ, ປະກອບສ່ວນຍົກສູງຄວາມຮັບຮູ້ ແລະ ແກ້ໄຂບັນດາບັນຫາສິ່ງແວດລ້ອມໃນປະຈຸບັນ. ເປັນການສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ, ປຶ້ມ “ແບບຢ່າງເພື່ອແນໃສ່ພັດທະນາແບບຍືນຍົງຂອງເຂດໝູ່ເກາະ ຫຼີເຊີນ ແລະ ຝູ໋ກີ” ໄດ້ພິມຈຳໜ່າຍໃນປີ 2023 ແມ່ນບາດກ້າວບຸກທະລຸທີ່ສຳຄັນໃນການຄົ້ນຄ້ວາ ແລະ ທິດພັດທະນາເຂດໝູ່ເກາະແຄມທະເລ.

ກ່າວຄຳເຫັນທີ່ເພື່ອນຮ່ວມງານເພດຍິງ, ທ່ານດຣ ຫງວຽນແມ້ງຮ່າ, ຮອງຜູ້ອຳນວຍການຮັບຜິດຊອບສະຖາບັນພູມສາດ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ທ່ານຮອງສາດສະດາຈານ, ດຣ ຟານທິແທງຮັ່ງ ບັນລຸໄດ້ບັນດາຜົນງານດີເດັ່ນໃນການຄົ້ນຄ້ວາວິທະຍາສາດ ແລະ ໄດ້ຮັບລາງວັນອັນສະຫງ່າງາມ ແລະ ໃບຍ້ອງຍໍ. ປີ 2022, ສະຫະພັນວິທະຍາສາດ ແລະ ເຕັກໂນໂລຊີຫວຽດນາມ ໄດ້ຮັບການຮັບຮອງເປັນ “ສະມາຄົມສິນທາງປັນຍາດີເດັ່ນດ້ານວິທະຍາສາດ ແລະ ເຕັກໂນໂລຊີ”.

“ໃນນາມປະທານສະມາຄົມປັນຍາຊົນແມ່ຍິງ ສະຖາບັນວິທະຍາສາດ ແລະ ເຕັກໂນໂລຊີ ຫວຽດນາມ, ຮອງສາດສະດາຈານ, ດຣ ຟານທິແທ່ງຮັ່ງ ຍາມໃດກໍ່ແມ່ນເພື່ອນມິດສະຫາຍຂອງນັກປັນຍາຊົນແມ່ຍິງ ຫວຽດນາມ ໃນການເສີມຂະຫຍາຍບົດບາດຂອງແມ່ຍິງໃນການຄົ້ນຄວ້າວິທະຍາສາດ ແລະ ນຳມາໃຊ້ເຕັກໂນໂລຢີເຂົ້າໃນຊີວິດການເປັນຢູ່, ປະກອບສ່ວນຢ່າງຕັ້ງໜ້າເຂົ້າໃນການພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມຂອງປະເທດຊາດ.

ທີ່ມາ: https://doanhnghiepvn.vn/cong-nghe/nha-khoa-hoc-nu-thuc-day-cac-nghien-cuu-chuyen-sau-ve-nuoc/20250307103525853