Xe tăng M-55S Slovenia chuyển giao cho Ukraine không được Kiev tin dùng và nhiều lần điều chuyển đơn vị biên chế, mới nhất là một lữ đoàn dự bị.
Slovenia tháng 9/2022 đạt thỏa thuận cung cấp cho Ukraine 28 xe tăng M-55S, biến thể hiện đại hóa của dòng T-55 do Liên Xô sản xuất, để đổi lấy 40 phương tiện quân sự do Đức chế tạo, trong đó có 35 xe tải 8 bánh và 5 xe bồn.
Tăng T-55 có trọng lượng 36 tấn, cao khoảng 3,3 m, dài 2,4 m với kíp lái 4 người. Xe trang bị pháo D-10T 100 mm, súng máy đồng trục 7,62 mm SGMT và súng máy hạng nặng DShK 12,7 mm, có thể di chuyển với vận tốc tối đa 51 km/h, tầm hoạt động 325 km hoặc 610 km với thùng dầu phụ.
M-55S là biến thể hiện đại hóa của xe tăng T-55, do công ty Elbit của Israel phát triển, được trang bị pháo L7 105 mm chuẩn NATO, giáp phản ứng nổ (ERA) trên thân xe và tháp pháo.
Ngoài ra, M-55S có máy tính đường đạn kỹ thuật số để cải thiện năng lực ngắm mục tiêu của hệ thống điều khiển hỏa lực, cũng như máy đo xa laser và động cơ mạnh hơn.
Xe tăng chủ lực M-55S của quân đội Slovenia. Ảnh:Slovenska Vojska.
Ukraine tiếp nhận số xe tăng này vào tháng 11/2022 và biên chế chúng cho Lữ đoàn Cơ giới Độc lập số 47, đơn vị có biệt danh “nắm đấm thép”. Lữ đoàn này được huấn luyện cùng xe tăng M-55S trong những tháng tiếp theo, nhằm chuẩn bị cho cuộc phản công quy mô lớn vào giữa năm 2023.
Trước khi chiến dịch bắt đầu khoảng ba tháng, Ukraine được Đức và Bồ Đào Nha bàn giao 21 xe tăng Leopard 2A6, mẫu hiện đại hơn nhiều so với dòng M-55S. Kiev sau đó quyết định biên chế số xe tăng Leopard 2A6 này cho Lữ đoàn 47 và điều chuyển 28 xe tăng M-55S sang cho Lữ đoàn Cơ giới Độc lập số 67, lực lượng ít được ưu tiên hơn.
“Xe tăng M-55S được trang bị giáp phản ứng nổ, song lớp thép bên dưới ERA chỉ dày vài trăm mm ở vị trí cứng nhất. Con số này khá khiêm tốn so với tiêu chuẩn giáp xe tăng hiện nay”, chuyên gia quân sự David Axe của Forbes nhận định. “Trong khi đó, Leopard 2A6 là một trong những dòng xe tăng được bảo vệ tốt nhất chiến sự”.
Trong lúc Lữ đoàn 47 tham gia cuộc phản công của Ukraine ở mặt trận phía nam, Lữ đoàn 67 được giao nhiệm vụ phòng thủ ở khu vực thành phố Kreminna, phía bắc tỉnh miền đông Lugansk. Lực lượng này mất một chiếc M-55S do trúng đạn pháo Nga hồi tháng 7/2023.
Hình ảnh do Military Land, dự án chuyên theo dõi hoạt động của quân đội Ukraine, chia sẻ ngày 7/3 cho thấy 27 xe tăng M-55S còn lại một lần nữa được chuyển cho đơn vị khác, lần này là Lữ đoàn Tăng số 5. Đây là một trong số ít các lữ đoàn còn nguyên vẹn trong lực lượng dự bị của quân đội Ukraine.
Xe tăng M-55S trong biên chế Lữ đoàn 5 Ukraine trong bức ảnh đăng ngày 7/3. Ảnh: Military Land
Về mặt kỹ thuật, lữ đoàn này được thành lập vào năm 2016, song gần như chỉ tồn tại trên giấy tờ. Quân đội Ukraine chỉ bắt đầu trang bị khí tài và nhân lực cho Lữ đoàn 5 sau khi xung đột bùng phát cuối tháng 2/2022.
Lữ đoàn 5 sau đó được điều tới đóng quân ở khu vực Kryvyi Rih, tuy nhiên hầu như không hoạt động vì chưa đủ nguồn lực, do Kiev khi đó ưu tiên bổ sung lực lượng cho các đơn vị đã được thành lập.
Phải đến tháng 12 năm ngoái, hình ảnh tập luyện chính thức đầu tiên của Lữ đoàn 5 mới xuất hiện, cho thấy đơn vị này chuẩn bị được triển khai. Lữ đoàn 5 hiện vẫn trong quá trình huấn luyện ở Kryvyi Rih.
Bên cạnh M-55S, hình ảnh trên mạng xã hội gần đây cho thấy Lữ đoàn này còn được chuyển giao cả Leopard 1A5, dòng xe tăng có vỏ giáp mỏng nhất chiến sự hiện nay.
Ngoài khả năng Ukraine đang dùng Lữ đoàn 5 làm nơi tiếp nhận khí tài thải loại từ các đơn vị khác, chuyên gia Axe cho rằng có thể Ukraine muốn xây dựng một lữ đoàn tăng chuyên sử dụng một loại đạn, do cả Leopard 1A5 và M-55S đều được trang bị pháo L7 105 mm.
“Đừng nghĩ đây là một lữ đoàn hỗn hợp với một tiểu đoàn M-55S và hai tiểu đoàn Leopard 1A5. Hãy coi nó là một lữ đoàn gồm ba tiểu đoàn pháo di động L7, cùng khai hỏa một loại đạn”, Axe nói.
Phạm Giang (Theo Forbes, AFP, Reuters)
