Nhân dịp Xuân Giáp Thìn 2024, Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Liên bang Nga tại Việt Nam, GENADY STEPANOVICH BEZDETKO, đã dành cho ĐTTC bài trả lời phỏng vấn xung quanh mối quan hệ truyền thống tốt đẹp Việt Nam – Liên bang Nga, cũng như triển vọng hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư của 2 nước trong thời gian tới. Theo đó khẳng định phát triển các mối quan hệ đa dạng với Việt Nam đã và vẫn là ưu tiên trong chính sách đối ngoại của Nga, và vì mục tiêu lợi ích của cả 2 nước.
PHÓNG VIÊN: – Thưa ông, năm 2024 đánh dấu mốc 30 năm ký kết Hiệp ước về những nguyên tắc cơ bản của quan hệ hữu nghị (1994-2024), và 12 năm thiết lập quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện Việt Nam – Liên bang Nga (2012-2024). Kể từ đó, quan hệ Việt Nam – Nga không ngừng được củng cố. Ông đánh giá thế nào về mối quan hệ này?
Đại sứ BEZDETKO: – Sự phát triển các mối quan hệ đa dạng với Việt Nam đã và vẫn là một trong những ưu tiên trong chính sách đối ngoại của Nga. Quan hệ giữa Matxcova và Hà Nội đã trải qua những thử thách của thời gian, được “hun đúc” trong những năm gian khổ trong cuộc đấu tranh của Nhân dân Việt Nam vì tự do và nền độc lập, cũng như công cuộc tái thiết thời hậu chiến trong nửa cuối thế kỷ 20. Các mối quan hệ đó luôn có tính chất truyền thống và vững bền.
Trong năm 2023, chúng ta đã kỷ niệm 100 năm ngày Nguyễn Ái Quốc (Chủ tịch Hồ Chí Minh) đến Petrograd. Sự kiện này là khởi đầu của tình hữu nghị dài lâu giữa 2 quốc gia chúng ta. Chúng ta tôn vinh sự kiện trọng thể này và đã dựng đài tưởng niệm vị Chủ tịch đầu tiên của Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tại Saint-Peterburg. Trong năm 2024, chúng ta sẽ kỷ niệm 74 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa 2 nước. Đây là minh chứng cho tầm quan trọng của hướng đi Việt Nam trong chính sách đối ngoại của Nga.
Chúng ta cũng chuẩn bị kỷ niệm 30 năm ký kết Hiệp ước về các nguyên tắc cơ bản về quan hệ hữu nghị giữa Liên bang Nga – Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam, và hiệp ước này đã trở thành cơ sở nền tảng cho sự phát triển hợp tác song phương trong thời kỳ hiện nay. 12 năm trước, Nga đã trở thành một trong những Đối tác Chiến lược Toàn diện đầu tiên của Việt Nam. Và hiện nay, 2 nước đang duy trì sự đối thoại chính trị thường xuyên ở cấp cao và cấp cao nhất, các tiếp xúc chặt chẽ giữa các bộ ngành được ủy quyền. Điều này cho phép thực hiện hiệu quả những thỏa thuận đã đạt được, kịp thời phản ứng trước các thách thức và mối đe dọa cấp bách đương đại. Các sự kiện này càng khẳng định Việt Nam là đối tác ưu tiên trong chính sách đối ngoại của Nga.
Tháng 10-2023, Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin và Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam Võ Văn Thưởng đã gặp gỡ bên lề Diễn đàn lần thứ 3 “Một vành đai, một con đường” tại Bắc Kinh. Tại đây, đã diễn ra sự trao đổi ý kiến quan tâm tương hỗ và tin cậy về các phương diện rộng khắp các vấn đề trong chương trình nghị sự song phương, khu vực và quốc tế; khẳng định tinh thần tương hỗ tiếp tục thúc đẩy các nhiệm vụ ưu tiên nhằm củng cố quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện. Trong năm 2023, các chuyến thăm đến Việt Nam của Chủ tịch Đảng Chính trị Toàn Nga “Nước Nga thống nhất”, kiêm Phó Chủ tịch Hội đồng an ninh Liên bang Nga D. A. Medvedev (tháng 5-2023), Chủ tịch Duma Quốc gia Quốc hội Liên bang Nga Vyacheslav Viktorovich Volodin (tháng 10-2023), Phó Chủ tịch thứ nhất Hội đồng Liên bang Nga A. Yatskin (tháng 2-2023), Phó Thủ tướng Chính phủ Liên bang Nga D. V. Chernyshenko (tháng 4-2023), người đứng đầu Bộ Nội vụ Nga V. A. Kolokoltsev, Bộ Tình trạng khẩn cấp Nga A. V. Kurenkov (tháng 10 và 11-2023), Thống đốc tỉnh Kaluga V.V.Shapsha (tháng 11-2023).
Ở phía Việt Nam, một số lãnh đạo Việt Nam, trong đó có Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm, Phó Chủ tịch Quốc hội Việt Nam, kiêm Chủ tịch nhóm nghị sĩ hữu nghị Việt-Nga Nguyễn Khắc Định, đã đến thăm Nga. Chúng tôi hy vọng sẽ có nhiều cuộc gặp gỡ và trao đổi giữa các đoàn đại biểu của 2 nước trong năm 2024. Một khía cạnh khác cũng ghi nhiều dấu ấn trong quan hệ 2 nước. Đó là sự phát triển các mối quan hệ của tình hữu nghị và sự đoàn kết giữa Nhân dân Nga và Việt Nam. Chúng tôi rất vui khi nhiều người Việt Nam rất yêu mến nền văn hóa Nga, nhất là những người đã từng học tập và làm việc tại Liên Xô và các nước Cộng hòa Xô viết cũ. Chúng tôi thường xuyên tổ chức các chuyến lưu diễn của các đoàn nghệ thuật Nga đến Việt Nam.
Trong số những sự kiện nổi bật năm 2023 là “Những ngày văn hóa Nga” tại Hà Nội và Hạ Long (tháng 7-2023), các buổi biểu diễn của đoàn nghệ thuật nổi tiếng “Dàn đồng ca Turetskiy” tại Hà Nội và TPHCM (tháng 11-2023). Các tác phẩm của các nhà thơ, nhà văn Nga nổi tiếng (nhiều cuốn sách của A. S. Pushkin, M. Yu. Lermontov, A. P. Chekhov, L. N. Tolstoi đã được dịch sang tiếng Việt), các nhà soạn nhạc (P. I. Chaikovskiy, M. I. Glinka, S. V. Rakhmaninov, D. D. Shostakovich) và các đạo diễn, đặc biệt các đạo diễn Liên Xô từ lâu rất được yêu thích tại Việt Nam.
– Vậy nhằm thúc đẩy quan hệ 2 nước trong thời gian tới cần những biện pháp gì, thưa ông?
– Hiện chúng tôi đang khôi phục lại dòng khách du lịch Nga đến Việt Nam (trước đại dịch Covid-19, hàng năm có hơn 650.000 lượt du khách Nga đến Việt Nam). Chúng tôi cũng dành sự quan tâm có tính truyền thống cho sự phối hợp hành động trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo nhân lực.
Hàng năm, Chính phủ Liên bang Nga đều dành 1.000 suất học bổng cho công tác đào tạo các sinh viên Việt Nam tại các trường đại học hàng đầu của Nga. Chúng tôi nêu bật việc các công dân Việt Nam quan tâm đến việc nghiên cứu ngôn ngữ Nga.
Chúng tôi đang tiếp tục đào tạo các thế hệ mới các nhà Việt Nam học của Nga. Chúng tôi biết ơn về việc đã được tạo cơ hội thực hiện các khóa thực tập về ngôn ngữ tại Việt Nam. Quan điểm của 2 quốc gia về đa số vấn đề cấp thiết trong chương trình nghị sự khu vực và quốc tế đều gần gũi hoặc trùng hợp. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho việc điều phối hành động chặt chẽ trên các diễn đàn quốc tế hàng đầu, trước hết trong khuôn khổ Liên Hiệp quốc và các cơ quan công tác của tổ chức này.
Chúng tôi quyết tâm thúc đẩy mạnh mẽ, đồng bộ các mối quan hệ song phương, tìm kiếm các hướng đi mới cho sự tăng trưởng, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển tiến lên phía trước. Chúng tôi đề cao ý nghĩa quan trọng trong hoạt động rất hiệu quả của Ủy ban Liên chính phủ Nga – Việt về hợp tác kinh tế-thương mại và khoa học-kỹ thuật, khóa họp thường kỳ lần thứ 25 của Ủy ban dự kiến tiến hành tại Matxcova vào các tháng 3 và 4-2024.
Có thể tự tin mà nói rằng, tình hữu nghị đã được kiểm nghiệm bởi những năm tháng qua giữa Nhân dân 2 nước Nga và Việt Nam không bị tác động bởi những thay đổi cục diện tình thế. Tình hữu nghị đó là cơ sở nền tảng vững chắc cho sự tiếp tục phát triển tiến lên phía trước của quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện theo toàn bộ các hướng đi vì lợi ích của Nhân dân Nga và Việt Nam.
– Trong những năm gần đây, tình hình kinh tế thế giới và khu vực có những biến động nhất định. Điều này có ảnh hưởng đến quan hệ hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư Việt Nam – Liên bang Nga? Và chúng ta cần làm gì để vượt qua những trở ngại này, thưa ông?
– Trong bối cảnh địa-chính trị thế giới ngày càng phức tạp, sự hợp tác Nga-Việt không bị ngưng trệ. Đặc biệt, doanh nghiệp Nga và Việt Nam đã thích nghi với các điều kiện mới, tìm được các phương cách vượt qua những phức tạp hiện nay. Sự hợp tác ở cấp liên địa phương cũng đang được mở rộng mạnh mẽ.
Một trong những hướng đi then chốt trong phối hợp hành động giữa 2 nước thời gian qua vẫn là lĩnh vực dầu khí. Theo đó, 2 nước tiếp tục thực hiện các dự án hỗn hợp trên thềm lục địa Việt Nam và trên lãnh thổ Liên bang Nga. 2 nước cũng đang mở rộng sự hợp tác trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp. Ngân hàng liên doanh Việt-Nga cũng đang đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo công tác thanh toán sử dụng các đồng nội tệ. 2 bên cũng đang tìm kiếm những hướng đi mới trong phối hợp hành động, bao gồm cả năng lượng sạch và công nghệ thông tin-truyền thông.
– Ở góc độ ngoại giao, ông đánh giá thế nào về đường lối “ngoại giao cây tre” của Việt Nam?
– Nga trước sau như một, luôn ủng hộ việc phát triển các mối quan hệ bình đẳng, cùng có lợi với tất cả đối tác có chung sự quan tâm. Các sự kiện trong những năm gần đây đã minh chứng một cách rõ ràng rằng, Nga có không ít bạn bè và những nước cùng chí hướng ở tất cả khu vực trên thế giới.
Chúng tôi thông hiểu và tôn trọng chính sách đối ngoại Việt Nam đang tiến hành. Chúng tôi thấy rằng, chính sách này cho phép giải quyết một cách hiệu quả những nhiệm vụ nhằm đảm bảo sự phát triển tiến lên phía trước về kinh tế-xã hội của đất nước. Chúng tôi xin chúc Việt Nam thành công trong việc thực hiện các kế hoạch đã đề ra.
– Xin trân trọng cảm ơn ông.
THANH HÀ (thực hiện)
