Tôi ngáy ngủ thường xuyên, sáng dậy người rất mệt mỏi. Tôi có cần phải điều trị ngáy không? (Hùng, 30 tuổi, Quảng Ninh).
Trả lời:
Khi chúng ta ngủ, các mô trong cổ họng, các cơ ở vòm miệng, lưỡi sẽ mềm giãn hơn, đè vào một phần đường thở và rung lên tạo ra tiếng ngáy. Đường thở càng bị thu hẹp, luồng không khí bị rung càng mạnh, khiến tiếng ngáy càng to.
Gần như tất cả mọi người đều thỉnh thoảng ngáy ngủ. Nếu tần suất ngáy không thường xuyên thì không cần điều trị. Trong trường hợp ngáy ngủ xuất hiện thường xuyên và gây ảnh hưởng đến sức khỏe có thể là dấu hiệu của bệnh lý. Một trong những bệnh nguy hiểm và phổ biến nhất ở người ngáy ngủ là hội chứng ngưng thở khi ngủ.
Người ngưng thở khi ngủ thường có tiếng ngáy to kèm theo tiếng thở hổn hển gây thức giấc đột ngột. Người bệnh thường bị mệt mỏi, đau đầu khi ngủ dậy, khó tập trung, buồn ngủ vào ban ngày, tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây tai nạn lao động, tai nạn giao thông và tai nạn sinh hoạt.
Nếu có các triệu chứng kể trên, bạn nên đến các cơ sở y tế chuyên khoa hô hấp để được thăm khám. Tại đây bác sĩ sẽ tiến hành đo đa ký giấc ngủ hoặc đa ký hô hấp để chẩn đoán xác định hội chứng ngưng thở khi ngủ. Nếu bạn không mắc hội chứng ngưng thở khi ngủ (tức là chỉ ngủ ngáy đơn thuần) hoặc bị ngưng thở khi ngủ mức độ nhẹ, bạn chỉ cần thay đổi lối sống để giảm triệu chứng, bằng một số cách như giảm cân (nếu thừa cân), luyện tập thể dục đều đặn, hạn chế uống rượu, cafe, chất kích thích vài giờ trước khi đi ngủ; bỏ hút thuốc, nằm nghiêng khi ngủ, tránh dùng thuốc an thần như thuốc chống lo âu hoặc thuốc ngủ. Nếu có hiện tượng ngạt mũi hay viêm mũi dị ứng, cần điều trị bằng các thuốc uống hay xịt tại chỗ để thông thoáng mũi, từ đó cũng làm giảm các cơn ngưng thở.
Nếu các biện pháp thay đổi lối sống không hiệu quả hoặc chứng ngưng thở ở mức độ trung bình đến nặng, bác sĩ có thể đề nghị phương pháp điều trị khác. Phương pháp hiệu quả và giá trị nhất hiện nay là thở máy áp lực dương liên tục (CPAP). Người bệnh đeo một mặt nạ che mũi hoặc cả mũi và miệng, máy thở sẽ tạo một áp suất không khí được đẩy vào liên tục vừa đủ để giữ cho đường hô hấp trên luôn mở, từ đó ngăn các cơn ngưng thở. Ngoài ra, tuỳ tình trạng, bác sĩ có thể đưa ra các phương pháp điều trị khác như: đặt dụng cụ đẩy hàm hay phẫu thuật cắt amidan, nạo VA hay phẫu thuật chỉnh màn hầu,…
Tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, phương pháp thở máy CPAP được áp dụng thành công, có thể cải thiện 90% triệu chứng ngáy ngủ. Máy có chế độ theo dõi từ xa, giúp bác sĩ biết người bệnh thở máy tại nhà thế nào, hiệu quả ra sao hay người bệnh gặp các vấn đề khó khăn gì từ việc thở máy CPAP, từ đó điều chỉnh cho phù hợp. Sử dụng máy thở CPAP giúp người bệnh giảm ngáy, ngủ ngon, phòng ngừa biến chứng nguy hiểm của ngưng thở khi ngủ, cải thiện chất lượng giấc ngủ, cải thiện chất lượng cuộc sống.
Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn là một tình trạng y tế nghiêm trọng. Bệnh nếu không điều trị sẽ làm tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh lí tim mạch nguy hiểm như rung nhĩ, nhồi máu cơ tim, tăng huyết áp khó kiểm soát, thậm chí đột tử.
Thạc sĩ, Bác sĩ Phùng Thị Thơm
Khoa Hô hấp BVĐK Tâm Anh Hà Nội
