De geur van herfstgroene rijst

In de milde kou en de heldere zonneschijn van midden in de herfst, op de velden van het Tay-volk in de hooglanden van Thai Nguyen, kleurt elke kleefrijstbloem ivoorgroen en verspreidt een zoete geur. Het is de geur van jonge melk, een teken dat de oogst op zijn best is voor het maken van groene rijstvlokken.

Het Tay-volk in de gemeenschappen Ngan Son en Bang Van houdt zich al heel lang bezig met het maken van groene rijstvlokken.

Geurige parel van de hemel

In sommige noordelijke gemeenten van de provincie Thai Nguyen begint het groene rijstseizoen van het Tay-volk doorgaans ergens tussen half augustus en begin oktober van de maankalender.

Toen de terrasvormige velden nog verborgen lagen in de bergmist, gingen moeders en zussen naar de velden om elke jonge kleefrijstbloem te selecteren en te snijden met een heel eenvoudig maar uniek gereedschap, dat de Tay "hép" noemen. Dit gereedschap helpt moeders en zussen om gemakkelijk de kleefrijstbloemen te selecteren die ze mooi vinden in de uitgestrekte kleefrijstvelden.

Com van het Tay-volk in de gemeenschappen Ngan Son en Bang Van is al lang geliefd bij velen vanwege de heerlijke kleefrijst, die de lokale bevolking "Khau nua lech" noemt. Door de moeders en grootmoeders te volgen die de rijst oogstten op de Khau nua lech-velden wanneer deze klaar was om volle korrels te produceren, realiseerden we ons de bijzondere aantrekkingskracht van deze kleefrijstsoort.

Zodra je de velden van "Khâu nua lech" nadert, voel je de frisse, zoete geur zich door een grote ruimte verspreiden. Die geur wordt door moeders en zussen mee naar huis genomen, waar hun kinderen welkom zijn.

Mevrouw Phan Thi Them uit het dorp Thuong An, gemeente Bang Van, legde ons het volgende uit: Kleefrijst moet 's ochtends worden gesneden, waarbij zonlicht zoveel mogelijk moet worden vermeden, omdat de zon het sap uitdroogt, waardoor de groene rijst niet lekker en plakkerig wordt. Na de oogst wordt de jonge kleefrijst gedorst, gewassen en gekookt. De kookfase van de groene rijst is erg belangrijk en bepaalt de zachtheid of hardheid van de uiteindelijke groene rijst.

Het Tay-volk oogst jonge kleverige rijstbloemen om er groene rijstvlokken van te maken. Hiervoor gebruiken ze een gereedschap dat "hép" heet.

De Tay in het noorden van de provincie Thai Nguyen noemen com "Khau mau". Na het snijden worden de kleefrijstbloemen gedorst, ontdaan van gebroken korrels en direct gekookt om ervoor te zorgen dat de rijstkorrels hun stevige textuur behouden.

De gekookte rijstkorrels worden eruit gehaald en geroosterd in grote gietijzeren pannen. Het doel van het roosteren van de groene rijst is om de rijstkaf te drogen en de groene rijstkorrels van binnen steviger te maken, zodat de groene rijstkorrels bij het stampen niet geplet worden en aan de kaf blijven plakken. Op dat moment verspreidt de geur van de inheemse kleefrijst zich door het paalwoninghuis en verspreidt zich naar de straten en steegjes van het dorp.

Na het roosteren wordt de rijst uitgespreid op een bamboemat om af te koelen. Tijdens het hoogseizoen van de groene rijstproductie legt elk huishouden een gouden bamboemat op de veranda van hun paalwoning. Nadat de rijst is afgekoeld, wordt het stampen van de groene rijst meestal aan jonge mannen overgelaten, omdat dit meer kracht vereist.

Om een ​​portie heerlijke groene rijst te maken, moet je die heel voorzichtig stampen, waarbij je de kafjes verwijdert zonder de rijstkorrels te pletten. Na het stampen van de groene rijst zeven de vrouwen de groene rijst om de kafjes te verwijderen en de ongepelde rijstkorrels eruit te halen. Dit werk kost meestal veel tijd en vereist nauwkeurigheid en behendigheid.

Dankzij de toewijding en het geduld van de moeders en zusters zijn de groene rijstkorrels eruit gefilterd, schoon en puur geworden, en de geur verspreidt zich door het hele dorp. Volgens de methode van groene rijstbereiding in Bang Van en Ngan Son worden de groene rijstkorrels, na het zeven en reinigen, nogmaals geplet om ze zachter en plakkeriger te maken. Een partij geproduceerde groene rijstkorrels heeft platte, groene korrels en de geurige, vette geur van jonge rijst.

OCOP-producten zijn populair

Het verhaal over de oorsprong van het groene rijstgerecht van de Tay is bijzonder. Tijdens magere seizoenen, wanneer er geen rijst te eten was, moesten mensen jonge rijst oogsten om te eten. Toen bedachten ze een manier om jonge kleefrijst te verwerken tot het huidige groene rijstgerecht.

In de gemeenschappen Bang Van en Ngan Son wordt het groene rijstgerecht door huishoudens verpakt en vacuüm verpakt om de houdbaarheid te verlengen, en op vele markten verkocht. De Tay-bevolking promoot het traditionele culinaire gerecht, dat ze van hun voorouders hebben meegekregen, om producten te produceren en zo hun inkomen te verhogen.

Tegenwoordig is het roosteren van groene rijst gemakkelijker geworden dankzij het gebruik van ondersteunende machines.

Mevrouw Dinh Thi Mai uit het dorp Thuong An in de gemeente Bang Van zei: "Onze groene rijst Khau Nua Lech is sinds 2022 erkend als een OCOP-product met drie sterren op provinciaal niveau. Onze groene rijst wordt verkocht in de wijken Bac Kan , Duc Xuan en het centrum van de provincie Thai Nguyen, en in enkele provincies en steden zoals Hanoi en Binh Phuoc. De verkoopprijs bedraagt ​​VND 120.000 per kg. Momenteel mobiliseren we mensen om uitsluitend kleefrijst te verbouwen en zo op grotere schaal producten te produceren."

Naast de gemeente Bang Van zijn er in de gemeente Ngan Son ook veel dorpen en gehuchten die groene rijstvlokken produceren, zoals: Hop Tien 1, Tan Lap, Hoang Phai en Na Ngan.

Mevrouw Nguyen Thi Phuong, hoofd van de afdeling Cultuur en Informatie van de gemeente Ngan Son, zei: "De gemeente Ngan Son heeft twee coöperaties opgericht voor de productie van groene rijstvlokken. Momenteel verbouwt de hele gemeente Khau Nua Lech-rijst op een oppervlakte van meer dan 30 hectare. Mensen verbouwen kleefrijst met een afwisselend teeltpatroon om de productietijd voor groene rijstvlokken te verlengen."

Elk jaar promoten lokale overheden ook actief lokale specialiteiten, bijvoorbeeld door wedstrijden te organiseren waarbij groene rijst wordt geplet. Zo willen ze mensen aanmoedigen de culinaire tradities van hun voorouders te behouden en producten en culturele schoonheid te promoten.

Terwijl in andere regio's en bij andere etnische groepen mensen veel manieren hebben om groene rijst te bereiden, zoals: groene rijst met zout en peper, groene rijst met een kokosvulling, groene rijstkoek..., genieten de Tay-mensen in de noordelijke hooglanden van Thai Nguyen op eenvoudige wijze van groene rijst.

Het meest typische groene rijstgerecht is roergebakken groene rijst met gekonfijte sperziebonen. Tijdens het roosteren van de groene rijst bereiden de vrouwen de geweekte sperziebonen voor en roerbakken ze in een pan met suiker. De groene rijstkorrels worden vervolgens in een hete pan gelijkmatig gemengd met de sperziebonen in een redelijke verhouding, zodat ze bij het eten de geurige smaak van groene rijst, de lichte zoetheid van suiker, de rijke smaak van sperziebonen en de plakkerige smaak van kleefrijst hebben. Daarnaast maken mensen ook popcorn en groene rijstworst.

Toen het gouden zonlicht over de boomtoppen voor het huis scheen, het geluid van buffelbellen weerkaatste van de verre heuvels, de geur van verse rijst me deed denken aan de oude seizoenen. Misschien werd de herfst daardoor ook zachter en mooier.

Bron: https://baothainguyen.vn/van-hoa/202509/huong-com-mua-thu-4b357f1/