Phát triển kinh tế phải gắn với bảo vệ môi trường biển

Đoàn giám sát của Quốc hội yêu cầu đổi mới tư duy phát triển kinh tế biển, tháo gỡ 'điểm nghẽn' pháp luật và tăng cường bảo vệ môi trường biển.

Sáng 30/11, Đoàn giám sát của Quốc hội phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường và UBND TP Hải Phòng tổ chức hội thảo chuyên đề “Thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường trong phát triển bền vững kinh tế biển và kinh tế tuần hoàn”.

Hội thảo do Phó chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan chủ trì, có sự tham dự lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương ven biển cùng đại diện các tập đoàn, viện nghiên cứu lớn.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan chủ trì Hội thảo “Thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường trong phát triển bền vững kinh tế biển và kinh tế tuần hoàn”. Ảnh: Khương Trung.

Phân tích hiện trạng, nhận diện "điểm nghẽn" pháp lý, đề xuất giải pháp đột phá

Tại hội thảo, các đại biểu tập trung đánh giá hiện trạng và tiềm năng của kinh tế biển, kinh tế tuần hoàn; phân tích những mô hình đang triển khai tại nhiều địa phương; chỉ ra “điểm nghẽn” pháp lý cần tháo gỡ để thúc đẩy chuyển dịch từ kinh tế tuyến tính sang kinh tế tuần hoàn (KTTH), góp phần thực hiện cam kết Net Zero 2050.

Phát biểu khai mạc, bà Nguyễn Thanh Hải, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội nhấn mạnh vai trò chiến lược của biển trong tiến trình phát triển đất nước. Theo bà, hội thảo là cơ hội để cập nhật luận cứ khoa học, tổng hợp các vấn đề thực tiễn và hoàn thiện chính sách pháp luật về kinh tế biển, tăng trưởng xanh và KTTH.

Nghị quyết 36 đặt mục tiêu đến năm 2030 đưa các ngành kinh tế thuần biển đóng góp khoảng 10% GDP; kinh tế các tỉnh, thành ven biển đạt 60-70% GDP và thu nhập bình quân đầu người cao hơn mức trung bình cả nước tối thiểu 1,2 lần.

Bà Nguyễn Thanh Hải, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội. Ảnh: Khương Trung.

Là địa phương đăng cai hội thảo, Hải Phòng, sau khi sáp nhập với Hải Dương được đánh giá có điều kiện vượt xa mức thu nhập 1,2 lần này.

Bà Hải cho biết Quốc hội đang xem xét sửa đổi Luật Địa chất và khoáng sản cùng một luật sửa 15 luật, tất cả đều liên quan trực tiếp đến kinh tế biển. Việt Nam có 21/34 tỉnh, thành có biển (chiếm 62%), cho thấy yêu cầu cấp bách phải hoàn thiện thể chế, phân cấp mạnh hơn nhưng “giao quyền phải đi đôi với năng lực thực thi”.

Theo bà Hải, biển không chỉ là tài nguyên mà còn là không gian văn hóa, là nguồn lực của tương lai. Vì vậy, phát triển kinh tế biển phải gắn với bảo vệ môi trường; “biển bị tổn thương thì tăng trưởng không thể bền vững”.

Bà đề nghị các đại biểu đánh giá việc thực thi pháp luật về môi trường biển, chỉ ra những vướng mắc mà Nghị quyết 206 không thể tháo gỡ, cần sửa đổi luật trong nhiệm kỳ này hoặc các nhiệm kỳ tới.

Những thách thức kinh tế biển đang đối mặt gồm: ô nhiễm nhựa đại dương; chất thải từ du lịch, nuôi trồng thủy sản; áp lực môi trường từ khu công nghiệp ven biển; suy thoái hệ sinh thái ven bờ; tác động ngày càng dữ dội của biến đổi khí hậu.

Bà Hải nhấn mạnh yêu cầu đổi mới tư duy phát triển từ khai thác sang “nuôi dưỡng” nguồn lợi biển và đề nghị góp ý vào các giải pháp đột phá cho nuôi biển, chế biến thủy sản, phát triển cảng biển, logistics và du lịch biển.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan thăm mô hình cảng biển xanh, thông minh tại Hải Phòng chiều 29/11. Ảnh: Khương Trung.

Những kiến nghị này sẽ là cơ sở để Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường kiến nghị với Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong quá trình hoàn thiện chính sách tài nguyên, môi trường biển.

Từ những đợt ngập lụt lịch sử gần đây, kể cả tại các tỉnh trước nay ít bị ảnh hưởng như Thái Nguyên, bà Hải cho biết Quốc hội sẽ tiếp tục giám sát, đánh giá tác động của hạ tầng đô thị đến tiêu thoát nước và đề xuất giải pháp khắc phục bền vững.

Hải Phòng: Phát triển kinh tế biển bền vững, không đánh đổi môi trường

Tại hội thảo, ông Vũ Tiến Phụng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hải Phòng bày tỏ vinh dự khi thành phố được lựa chọn tổ chức sự kiện quan trọng về phát triển kinh tế biển và KTTH.

Hải Phòng hiện là 1 trong 21 địa phương có biển, sở hữu đường bờ dài 150 km và vùng biển rộng 4.000 km²; có 8 xã, phường giáp biển cùng hai huyện đảo Bạch Long Vĩ và Cát Hải cửa ngõ giao thương của miền Bắc. Những năm gần đây, kinh tế-xã hội của thành phố tăng trưởng mạnh mẽ, khẳng định vị trí trên bản đồ phát triển quốc gia.

Ông Vũ Tiến Phụng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hải Phòng bày tỏ vinh dự khi thành phố được lựa chọn tổ chức sự kiện quan trọng về phát triển kinh tế biển và KTTH. Ảnh: Khương Trung.

Theo Nghị quyết 45 của Bộ Chính trị, Hải Phòng hướng đến mô hình “cảng xanh, văn minh, hiện đại”, trở thành trung tâm công nghiệp, dịch vụ, du lịch, đào tạo, y tế của miền Bắc, trong đó kinh tế biển giữ vai trò mũi nhọn.

Năm 2025 được xem là năm bản lề khi bộ máy hành chính vừa được tinh gọn, đồng thời chuẩn bị cho Đại hội Đảng các cấp. Dù đối diện nhiều thách thức, Hải Phòng vẫn giữ được đà tăng trưởng: GRDP dự kiến tăng 12,35%, duy trì chuỗi 11 năm tăng trưởng hai con số; chỉ số sản xuất công nghiệp tăng 15,7%; kim ngạch xuất khẩu đạt 50,14 tỉ USD, tăng 8,5%; thu ngân sách đạt 187.766 tỉ đồng, vượt 27,4% dự toán; trong đó thu nội địa đạt 100.000 tỉ đồng; hoàn thành đồng bộ các bến 1 đến 6 Cảng cửa ngõ quốc tế Lạch Huyện.

Trong lĩnh vực môi trường: 32,2% nước thải đô thị được xử lý đạt chuẩn; 95% chất thải rắn đô thị và 90% chất thải rắn nông thôn được thu gom; 14 cơ sở ô nhiễm đã được di dời khỏi nội đô; 33/34 cơ sở ô nhiễm được xử lý triệt để; 100% nguồn thải lắp đặt hệ thống quan trắc tự động; không để xảy ra sự cố môi trường, không để rác tồn đọng.

Ngày 28/7/2025, Hải Phòng được Ban Thư ký ASEAN công nhận thành phố bền vững về môi trường lần thứ 5. Tuy nhiên, thành phố cũng đối mặt những sức ép lớn: ô nhiễm từ đất liền, biến đổi khí hậu, yêu cầu quản trị môi trường biển theo chuẩn quốc tế.

Toàn cảnh hội thảo sáng 30/11 tại Hải Phòng. Ảnh: Khương Trung.

Tại hội nghị, Phó Chủ tịch UBND Hải Phòng nêu bốn định hướng lớn Hải Phòng đặt ra, đó là: Hoàn thiện thể chế và quy định đặc thù về quản lý không gian biển, du lịch biển, hành lang bờ biển, khai thác tài nguyên và bảo tồn sinh thái; cập nhật quy hoạch vùng bờ, quy hoạch không gian biển.

Phát triển kinh tế tuần hoàn biển: triển khai mô hình cảng biển xanh, du lịch không rác thải nhựa, logistics xanh, năng lượng tái tạo (trong đó có điện gió ngoài khơi); thúc đẩy tái chế chất thải, nuôi biển công nghệ cao.

Đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý biển: xây dựng cơ sở dữ liệu biển - đảo, ứng dụng viễn thám, thiết bị không người lái, phân tích rủi ro và dự báo.

Mở rộng hợp tác quốc tế với Hà Lan, Nhật Bản, Pháp; thu hút vốn ODA vào hạ tầng cảng biển, chống xói lở bờ biển, năng lượng tái tạo và bảo tồn biển.

“Hải Phòng kiên định không đánh đổi môi trường để lấy tăng trưởng kinh tế”, lãnh đạo thành phố khẳng định, đồng thời mong tiếp tục nhận được sự đồng hành của Quốc hội, Chính phủ và các bộ, ngành trong việc bảo vệ môi trường biển.

Nguồn: https://nongnghiepmoitruong.vn/phat-trien-kinh-te-phai-gan-voi-bao-ve-moi-truong-bien-d787312.html