Sa Ly tem a montanha Cam e o lago Troi.

Sa Lý giáp ranh với huyện Lộc Bình (tỉnh Lạng Sơn) không chỉ có thiên nhiên tuyệt đẹp với thác nước, đồng cỏ bao la và rừng nguyên sinh kỳ thú mà còn là vùng đất của cộng đồng người Tày, Nùng, Sán Chí với sự mộc mạc, chất phác, đậm đà bản sắc.

Ao Trời nằm giữa rừng và hầu như không bao giờ hết nước.

Chúng tôi lên Sa Lý vào một ngày cuối đông. Từ thành phố Bắc Giang, chúng tôi vượt gần 90 cây số qua dốc Lũn, lội ngầm Tà Cang để đến Sa Lý khi trời vừa tản hơi sương. Những cung đèo uốn lượn, hai bên đường hoa vải thiều khoe sắc trắng tinh khôi. Ông Âu Văn Đạt (dân tộc Tày), Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã cùng con trai là Âu Văn Triệu và một thanh niên bản địa khác dẫn chúng tôi lên đỉnh núi Cặm bằng xe máy. Dù đã được giới thiệu trước song tôi vẫn bị choáng ngợp trước sự hùng vĩ và thấy con người thật bé nhỏ trước thiên nhiên.

Xe từ từ di chuyển hết đỉnh núi này đến chân đèo khác, chẳng khác nào đang leo trên sống lưng con khủng long. Càng lên cao, mây mù càng đặc, nhiều chỗ có đôi chút nguy hiểm. Dẫu nhọc nhằn là thế song vẻ đẹp kỳ thú của núi rừng đã bù lại, những giọt mồ hôi ướt đẫm lưng áo mau chóng được hong khô bởi gió núi, hương trời.

Núi Cặm trải dài tít tắp với một phần thuộc đất Lạng Sơn, một phần thuộc về Bắc Giang. Mùa này tuy khô hạn song cỏ cây trên đỉnh núi được ngậm đầy hơi sương nên vẫn xanh rì. Thảm hoa mua, hoa vàng anh và rất nhiều kỳ hoa dị thảo bung nở khắp núi rừng. Ông Đạt sinh ra ở vùng cao, yêu thích chốn bình yên hoang vắng nên hễ rảnh lại tự mình leo núi thăm lại nơi một thời đã cùng đám bạn tuổi thơ chăn trâu, tắm suối.

Ông Âu Văn Đạt (đi trước) đưa chúng tôi khám phá núi Cặm.

Ông bảo “Tới đây khi được nghỉ chế độ hưu trí, tôi dự định sẽ mua đàn trâu để chăn thả trên núi này, lúc ấy tha hồ tận hưởng cuộc sống an nhiên”. Âu Văn Triệu (sinh năm 1995) cũng giống cha, đam mê đi rừng, rắn rỏi và điêu luyện với kỹ năng sinh tồn giữa núi rừng. Anh hiện là Phó Bí thư Đoàn xã, Bí thư Chi đoàn thôn và tham gia lực lượng dân quân tự vệ.

Thời gian gần đây, tuyến đường lên núi Cặm dễ đi hơn nhờ một đơn vị mở đường để đưa thiết bị lên lắp đặt hệ thống thử nghiệm điện gió. Lên đỉnh núi Cặm (còn gọi đỉnh 975 - độ cao 975 m so với mặt nước biển), nhìn về phía bản làng thấp thoáng mà ngỡ như mình đang cưỡi gió, đạp mây. Trước mắt tôi, từng ngọn núi như mâm xôi xếp thành hàng đẹp mắt. Theo lời Triệu kể, vào mùa đông giá lạnh, khi đỉnh Mẫu Sơn (Lạng Sơn) có băng tuyết thì trên đỉnh 975 cũng dễ dàng bắt gặp hiện tượng thiên nhiên kỳ thú này, vì nơi đây rất gần với Mẫu Sơn.

Điểm ấn tượng đối với du khách khi đến núi Cặm là được tận hưởng bầu không khí mát mẻ, trong lành, thiên nhiên hoang sơ; những lối mòn ôm quanh núi trông như chiếc váy nhiều tầng của thiếu nữ vùng cao. Đứng trên đỉnh núi có thể quan sát rõ suối Ngà và ao Trời. Ao khá rộng, nằm giữa rừng và hầu như không bao giờ hết nước. Cảnh đẹp núi rừng đã thu hút nhiều đoàn khách du lịch từ các nơi tìm đến khám phá.

Sau bữa trưa tạm trên đỉnh núi, tôi và Triệu chọn cách đi bộ qua cánh đồng cỏ rồi men theo lối mòn giữa rừng già xuôi về cửa suối Cặm. Những dòng nước mát lành chảy ào ạt quanh năm. Theo như lời Triệu, dù nhiều tháng qua trời không mưa nhưng dòng suối Cặm vẫn tuôn chảy không ngớt, đó là nhờ rừng nguyên sinh ở đây còn giữ được.

Suối Cặm không chỉ cung cấp nước cho sản xuất mà còn là nguồn nước sinh hoạt quan trọng đối với nhiều thôn trong xã. Vào mùa hè, thác nước tuôn mạnh càng tạo cho suối Cặm sự kỳ vĩ. Không ít đoàn khách đến đây đã ào xuống ngụp lặn, tận hưởng dòng nước thiên nhiên mát lành. Trên rừng, dưới suối đều có hệ động, thực vật khá đa dạng như chim thú, côn trùng, cá, tôm, cua, ốc… Bằng chứng thuyết phục nhất là chỉ chưa đầy 20 phút, chàng thanh niên Âu Văn Triệu đã thu về mẻ lưới với hàng chục con cá lớn nhỏ.

Tạo hóa đã ban tặng cho Sa Lý những thắng cảnh mê hoặc cùng miền khí hậu ôn hòa. Cảnh đẹp, tình người ấm áp nhưng ở xã vùng cao còn đọng lại trong tôi cả những điều trăn trở. Dù có tiềm năng lớn về du lịch nhưng mọi thứ nơi đây còn rất hoang sơ, muốn phát triển, cần lắm một “nhạc trưởng” để khai phá, biến nơi đây thành điểm đến hấp dẫn du khách bốn phương. Đây cũng chính là nguyện vọng, đề xuất của cán bộ và nhân dân xã Sa Lý. Vừa qua, khi thấy có đơn vị thử nghiệm, tiến tới đầu tư hệ thống điện gió trên núi Cặm, người dân rất vui và kỳ vọng, khi điện gió phát triển sẽ có một con đường bê tông lên núi và du lịch cho vùng đất này sẽ có cơ hội khởi sắc.

Bài, ảnh: Nguyễn Hưởng

Nguồn: https://baobacninhtv.vn/bg2/dulichbg/sa-ly-co-nui-cam-ao-troi-postid416308.bbg