[ภาพ] สานต่อวิถีชีวิตผ่านสีผม

บนยอดเขาเมาซอน นางสาวบานมินห์ตวน สมาชิกเผ่าเดาลูกัง ในตำบลกงซอน อำเภอกาวล็อค จังหวัดลางซอน ยังคงรักษาขนบธรรมเนียมการทาศีรษะด้วยขี้ผึ้งเอาไว้เสมอ ซึ่งเป็นความงามทางวัฒนธรรมที่กำลังค่อยๆ เลือนหายไป

คุณโตนเล่าว่าตั้งแต่เธอยังเป็นเด็ก คุณแม่ของเธอได้คอยแนะนำเธออย่างพิถีพิถันในทุกขั้นตอน ตั้งแต่การถอนขนเส้นเล็กด้วย “มู่จัง” ซึ่งเป็นแหนบชนิดพิเศษ ไปจนถึงการหวีขี้ผึ้งร้อนด้วยหวีที่ทำจากขนเม่น และการรวบผมให้เธอเป็นมวยกลมเรียบร้อย

“เด็กผู้หญิงที่ไม่รู้จักย้อมผมและสวมผ้าโพกศีรษะยังไม่ถือว่าโตเป็นผู้ใหญ่” เธอยิ้มอย่างอ่อนโยน ดวงตาของเธอเต็มไปด้วยความคิดถึง

คุณนายโทอันม้วนผมที่เคลือบแว็กซ์แต่ละเส้นอย่างชำนาญ ในขณะที่ผู้หญิงอีกคนค่อยๆ จับผมให้เข้าที่

เป่าผมให้แห้งด้วยไฟซึ่งเป็นขั้นตอนสำคัญที่จะช่วยให้แว็กซ์ซึมซาบเข้าสู่เส้นผมได้อย่างสม่ำเสมอ

หวีเม่นและเครื่องมือแว็กซ์ เป็นสิ่งของธรรมดาๆ แต่เต็มไปด้วยคุณค่าแบบดั้งเดิม

ขั้นตอนการเพ้นท์ศีรษะต้องอาศัยความพิถีพิถัน ความอดทน และความเข้าใจอย่างลึกซึ้ง โดยต้องทำความสะอาดเส้นผมรอบหน้าผากด้วยผ้าปิดตา จากนั้นจึงใช้หวีจุ่มแว็กซ์แล้วหวีให้ทั่วเส้นผมแต่ละช่อ ต้องเป่าผมให้แห้งโดยตรงบนเปลวไฟเพื่อไม่ให้แว็กซ์แห้งและยังคงความยืดหยุ่นเมื่อจัดแต่งทรง บิดเกลียวผมแต่ละช่อให้แน่น ม้วนจากด้านบนศีรษะ แล้วมัดเป็นมวยอย่างเรียบร้อย สุดท้ายจึงคลุมผ้าพันคอแบบดั้งเดิมทับไว้ด้านบนเพื่อให้ผมเพ้นท์เสร็จสมบูรณ์

สตรีในหมู่บ้านจะมารวมตัวกันเพื่อพูดคุยและสอนกันหวีผมเพื่อให้ตนเองสวยงามและเป็นการเก็บรักษาความทรงจำของหมู่บ้าน

ปัจจุบัน ประเพณีการย้อมผมไม่เป็นที่นิยมเหมือนแต่ก่อน ตามคำบอกเล่าของนางสาวโตอัน ระบุว่า มีเพียงโอกาสพิเศษ เช่น เทศกาลและเทศกาลตรุษจีนเท่านั้นที่ผู้คนจะปฏิบัติประเพณีนี้ คนรุ่นใหม่เพียงไม่กี่คนเท่านั้นที่รู้วิธีหวีผมด้วยขี้ผึ้ง ส่วนหนึ่งเพราะไม่มีเวลาและอีกส่วนหนึ่งเพราะไม่มีใครสอน “ทุกวันนี้ ถ้าอยากย้อมผม ก็ต้องเชิญคนอื่นทำ ยากมากที่จะทำคนเดียว ฉันเรียนรู้เรื่องนี้จากคำสอนของแม่ จากนั้นก็ทำเองและจำขึ้นได้” เธอเปิดใจ

นางโตอันใช้แว็กซ์ทาผมของเธออย่างระมัดระวัง ซึ่งเป็นการเคลื่อนไหวที่นุ่มนวล ซึ่งครั้งหนึ่งเคยเป็นสัญลักษณ์และระเบียบวินัยของสตรีเต๋าโบราณ

เส้นผมหลังจากการย้อมแล้วจะเงางามเหมือนขี้ผึ้ง เป็นผลมาจากความชำนาญและความพิถีพิถัน

นางบานมินห์ ตว่าน กับทรงผมที่จัดแต่งและคลุมด้วยผ้าพันคอ สัญลักษณ์อันเรียบง่ายแต่ลึกซึ้งของความงามแบบดั้งเดิม

การย้อมผมไม่ได้เป็นเครื่องวัดความเป็นผู้ใหญ่เหมือนแต่ก่อนอีกต่อไป แต่ด้วยฝีมืออันขยันขันแข็งของผู้หญิงอย่างนางโตน ประเพณีเก่าแก่เหล่านี้ยังคงได้รับการทะนุถนอมและอนุรักษ์ไว้ ตั้งแต่ครัวเล็กๆ กลางป่าเมาซอน ไปจนถึงความทรงจำของหมู่บ้าน

ง็อกเซียม-ก๊วกดุง

ที่มา: https://nhandan.vn/anh-giu-nep-song-dao-qua-mai-toc-son-post884443.html