ป้องกันโรคกุ้งเลี้ยงเชิงรุก

จากข้อมูลของกรมปศุสัตว์ กระทรวงเกษตรและพัฒนาชนบท (MARD) ในปี 2565 พื้นที่เพาะเลี้ยงกุ้งน้ำกร่อยที่เสียหายทั้งหมด 23,438 ไร่ คิดเป็นกว่าร้อยละ 97 ของพื้นที่เพาะเลี้ยงสัตว์น้ำที่เสียหายทั้งหมด เพิ่มขึ้นจากปี 2564 ร้อยละ 15.5 โดยมีพื้นที่เสียหายจากโรค 7,135 ไร่ พื้นที่เสียหายแต่ไม่สามารถระบุสาเหตุได้ 9,914 ไร่ และพื้นที่เสียหายจากการเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดล้อมและสภาพอากาศ 6,389 ไร่

พื้นที่เสียหายจากการเพาะเลี้ยงกุ้งแบบเข้มข้นและกึ่งเข้มข้น มีจำนวน 8,552 ไร่ พื้นที่เพาะเลี้ยงกุ้งแบบขยายตัวและได้รับการปรับปรุง มีจำนวน 14,647 ไร่ พื้นที่ที่เหลือเป็นการเพาะเลี้ยงกุ้ง-ข้าวและการปลูกพืชรูปแบบอื่นๆ มีจำนวน 239 ไร่

โดยเฉพาะโรคเนื้อตายตับอ่อนตายเฉียบพลัน ในปี 2565 โรคดังกล่าวเกิดขึ้นใน 148 ตำบล 46 อำเภอ 18 จังหวัด พื้นที่กุ้งที่ป่วยทั้งหมด 1,950 ไร่ โดยกุ้งกุลาดำที่ป่วย 622 ไร่ กุ้งขาวที่ป่วย 1,328 ไร่ กุ้งที่ป่วยมีอายุ 15-120 วันหลังปล่อย

จังหวัด ตราวินห์ มีพื้นที่เกิดโรคมากที่สุด (คิดเป็นร้อยละ 22.8 ของพื้นที่เกิดโรคทั้งหมดของจังหวัด) รองลงมาคือพื้นที่อื่นๆ เมื่อเทียบกับปี 2564 โรคที่เกิดขึ้นมีขอบเขตแคบลงร้อยละ 4.5 และในพื้นที่ที่มีกุ้งป่วยลดลงร้อยละ 11

นับตั้งแต่ต้นปี พ.ศ. 2566 พบโรคตับและตับอ่อนตายเฉียบพลันใน 17 ตำบล ใน 6 จังหวัดและอำเภอ โดยมีพื้นที่กุ้งทั้งหมดที่ได้รับผลกระทบจากโรคเกือบ 53 ไร่

สำหรับโรคจุดขาว ในปี 2565 พบโรคนี้ใน 181 ตำบล 52 อำเภอ ใน 19 จังหวัดและอำเภอ พื้นที่กุ้งที่เป็นโรคทั้งหมด 2,397 ไร่ โดยกุ้งกุลาดำที่เป็นโรคมีพื้นที่ 864 ไร่ กุ้งขาวที่เป็นโรคมีพื้นที่ 1,533 ไร่ กุ้งที่เป็นโรคมีอายุ 15-100 วันหลังปล่อยลงน้ำ จังหวัด ซ็อกตรัง มีพื้นที่กุ้งที่เป็นโรคมากที่สุด (เกือบ 563 ไร่) คิดเป็นร้อยละ 23.5 ของพื้นที่กุ้งที่เป็นโรคทั้งหมดของจังหวัด รองลงมาคือพื้นที่อื่นๆ

เมื่อเทียบกับปี 2564 โรคเกิดขึ้นในช่วงกว้างเกือบ 18% และพื้นที่ที่มีกุ้งป่วยเพิ่มขึ้นเกือบ 28%

กรมปศุสัตว์ ระบุว่า การป้องกันโรคในกุ้งเลี้ยงเชิงรุกนั้น ชาวบ้านและเกษตรกรต้องเร่งเฝ้าระวังโรคอันตรายในกุ้งอย่างจริงจัง และหาแนวทางแก้ไขอย่างครอบคลุม จัดให้มีการเฝ้าระวังและเตือนภัยด้านสิ่งแวดล้อม ตลอดจนเฝ้าระวังโรคในพื้นที่แหล่งน้ำ บ่อเลี้ยงกุ้งก่อนปล่อย และตลอดฤดูเพาะปลูก โดยเน้นพื้นที่เลี้ยงกุ้งสำคัญ เพื่อรับมือกับโรคที่อาจเกิดขึ้นหรือเมื่อสภาพอากาศเปลี่ยนแปลงผิดปกติจนทำให้กุ้งเลี้ยงต้านทานโรคได้น้อยลง

นอกจากนี้ ควรติดตามการเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศอย่างสม่ำเสมอ เพื่อใช้มาตรการตอบสนอง สร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้ออำนวยต่อการเจริญเติบโตของกุ้ง และปรับปรุงความต้านทานของกุ้ง

ท้องถิ่นต้องเสริมสร้างการโฆษณาชวนเชื่อ การฝึกอบรม และแนวทางให้แก่เกษตรกรเกี่ยวกับมาตรการและขั้นตอนในการป้องกันและควบคุมโรค รวมถึงจัดการเชื้อโรคในแหล่งน้ำอย่างละเอียดถี่ถ้วน พร้อมกันนี้ แนะนำให้เกษตรกรใช้เมล็ดพันธุ์ที่ปราศจากโรคหรือที่มีผลตรวจโรคร้ายแรงเป็นลบ ร่วมกับการใช้มาตรการด้านความปลอดภัยทางชีวภาพในโรงงาน และความก้าวหน้าทางเทคนิคในการเพาะเลี้ยงกุ้ง เพื่อควบคุมความเสี่ยงของเชื้อโรคที่เข้ามาในโรงงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ

นอกจากนี้ ให้ปฏิบัติตามกฎหมายว่าด้วยงานสัตวแพทย์ คำสั่งของกระทรวงเกษตรและพัฒนาชนบท และคำแนะนำอย่างมืออาชีพของกรมสุขภาพสัตว์อย่างเคร่งครัด ในการป้องกันโรคทางน้ำ โดยเฉพาะการควบคุมแหล่งกำเนิดพันธุ์และการกักกันพันธุ์ การใช้ยาปฏิชีวนะอย่างมีความรับผิดชอบ ปฏิบัติตามฤดูกาลเลี้ยงสัตว์และขั้นตอนทางเทคนิคตามคำแนะนำของหน่วยงานประมงเฉพาะทาง เพื่อพัฒนาการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำที่ยั่งยืน

ลิงค์ที่มา