ท่องเที่ยวบ้านเชียง แหล่งโบราณคดีพันปี มรดกโลกอันน่าหลงใหลของไทย

แม้ว่าการเดินทางมายังบ้านเชียงอาจไม่ฉูดฉาดเท่าชายหาดทางภาคใต้ และไม่คึกคักเท่ากรุงเทพฯ แต่การเดินทางมายังบ้านเชียงก็เป็นการเดินทางที่ช้าๆ แต่ลึกซึ้ง พาคุณย้อนเวลากลับไปสู่แหล่งกำเนิดอารยธรรมที่เก่าแก่ที่สุดแห่งหนึ่งในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ซึ่งเป็นสถานที่ที่ยูเนสโกประกาศให้เป็นมรดกโลกของประเทศไทยตั้งแต่ปี 2535 นั่นก็คือแหล่งโบราณคดีบ้านเชียง ซึ่งเป็นแหล่งโบราณคดีอายุกว่าพันปีที่ตั้งอยู่ในจังหวัดอุดรธานี ภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย

ในโลก ที่การเดินทางดำเนินไปอย่างรวดเร็ว มีสถานที่แห่งหนึ่งใน ประเทศไทย ที่ยังคงนิ่งสงบราวกับกำลังรอคอยใครสักคนกลับมา นั่นคือบ้านเชียง การ เดินทางมา บ้านเชียงไม่ได้เป็นเพียงแค่การเยี่ยมชมสถานที่ทางวัฒนธรรมเท่านั้น แต่ยังเป็นการเดินทางกลับไปยัง แหล่งโบราณคดีบ้านเชียง ซึ่งเป็นสถานที่ที่เก็บรักษาประวัติศาสตร์ของมนุษย์ไว้กว่า 5,000 ปี และเป็นหนึ่งใน แหล่งมรดกโลก ของยูเนสโกแห่งแรกๆ ในประเทศไทยอีกด้วย

บ้านเชียง – แหล่งโบราณคดีอายุกว่า 5,000 ปี

แหล่งโบราณคดีบ้านเชียงยังเป็นแหล่งโบราณคดีที่มีปริมาณและความหลากหลายของโบราณวัตถุที่รวบรวมได้จากแหล่งโบราณคดีแห่งนี้มากที่สุดในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้อีกด้วย (ภาพ: รวบรวม)

แหล่งโบราณคดีบ้านเชียงตั้งอยู่ห่างจากใจกลางเมืองอุดรธานีประมาณ 50 กม. โดยค้นพบครั้งแรกในปี พ.ศ. 2509 เมื่อนักวิจัยชาวอเมริกันพบเศษเซรามิกที่ถูกฝนถล่มทับ นับแต่นั้นมา แหล่งโบราณคดีแห่งนี้ก็กลายมาเป็นแหล่งโบราณคดีที่สำคัญที่สุดแห่งหนึ่งในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยมีการค้นพบเครื่องปั้นดินเผา เครื่องมือสำริด ซากมนุษย์ และร่องรอยอารยธรรมยุคแรกๆ

วิทยาศาสตร์ ได้พิสูจน์แล้วว่าบ้านเชียงมีผู้คนอาศัยอยู่มาอย่างต่อเนื่องยาวนานกว่า 3,500 ปี ตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์จนถึงยุคเริ่มต้นของวัฒนธรรมโลหะ นับเป็นจุดเปลี่ยนครั้งสำคัญในประวัติศาสตร์มนุษย์ ที่นี่ไม่เพียงแต่เป็นสถานที่ที่ผู้คน “พบ” ของโบราณเท่านั้น แต่ยังเป็นสถานที่ที่กาลเวลาได้ทิ้งร่องรอยไว้บนผืนดิน บนเครื่องปั้นดินเผา บนภาษาเงียบของบรรพบุรุษของเราอีกด้วย

ไปเที่ยวบ้านเชียงต้องทำอะไรดี?

เมื่อคุณก้าวเท้าเข้าสู่บ้านเชียง คุณไม่ได้แค่ก้าวเข้าสู่หมู่บ้านเล็กๆ ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทยเท่านั้น แต่ยังได้ก้าวเข้าสู่ลำธารใต้ดินที่มีอายุกว่า 5,000 ปีโดยตรงอีกด้วย ซึ่งกาลเวลาไม่ได้ผ่านไป แต่ถูกประทับไว้อย่างเงียบๆ บนเครื่องปั้นดินเผาทุกชิ้น บนทุกชั้นของดิน และบนทุกเรื่องราว

1. พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติบ้านเชียง

เครื่องปั้นดินเผาบ้านเชียงโบราณที่มีลวดลายเกลียวอันเป็นเอกลักษณ์ พบในสุสานโบราณในแหล่งโบราณคดี (ภาพ: รวบรวม)

สถานที่แรกที่ทุกคนควรไปเยี่ยมชมคือพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติบ้านเชียง ซึ่งอยู่ติดกับสถานที่หลัก พิพิธภัณฑ์แห่งนี้ไม่ได้หรูหราหรือทันสมัยจนเกินไป แต่ให้ความรู้สึกเหมือนกำลังเข้าไปในห้องเรียนประวัติศาสตร์ที่มีชีวิต หม้อดินเผาสีแดงโบราณที่มีลวดลายเกลียวอันเป็นเอกลักษณ์จัดแสดงอยู่ในตู้กระจกเรียบง่าย แต่ละแถวล้วนบอกเล่าเรื่องราว ข้างๆ กันมีโครงกระดูกมนุษย์โบราณที่เก็บรักษาไว้ในตำแหน่งฝังศพดั้งเดิม ข้างๆ เครื่องมือ เศษเครื่องปั้นดินเผา และกระดูกสัตว์ สิ่งเหล่านี้ไม่ใช่เพียงสิ่งประดิษฐ์เท่านั้น แต่ยังเป็นร่องรอยแห่งชีวิต หลักฐานของอารยธรรมที่เคยเจริญรุ่งเรืองอย่างเงียบๆ

2. สถานที่ขุดค้นเดิม

สถานที่ขุดค้นบ้านเชียง – นักท่องเที่ยวสามารถพบเห็นชั้นดินประวัติศาสตร์ที่ถูกลอกออกตามอายุทางโบราณคดี (ภาพ: รวบรวม)

เมื่อออกจากพิพิธภัณฑ์เพียงไม่กี่ก้าว คุณจะมาถึงแหล่งขุดค้นดั้งเดิม ซึ่งเป็นหนึ่งในสถานที่ท่องเที่ยวที่ไม่เหมือนใครที่สุดในการเที่ยวชมโบราณคดีของประเทศไทย ที่นี่ ชั้นดินที่ถูกลอกออกตามกาลเวลาเผยให้เห็นความลึกลับของโบราณคดีที่หายาก คุณจะได้พบเห็นร่องรอยที่แท้จริงด้วยตาของคุณเอง ไม่ว่าจะเป็นกระดูกมนุษย์ยุคก่อนประวัติศาสตร์ เครื่องปั้นดินเผาดั้งเดิม เครื่องประดับสำริด... ทั้งหมดนี้ยังคงอยู่ใต้ดินในพื้นที่เปิดโล่ง ไม่ได้รับการบูรณะ ทำให้ความรู้สึก "สัมผัสประวัติศาสตร์" กลายเป็นของแท้อย่างน่าประหลาดใจ

3. หมู่บ้านเครื่องปั้นดินเผาแบบดั้งเดิม

ช่างฝีมือท้องถิ่นบ้านเชียงกำลังปั้นเครื่องปั้นดินเผาโดยใช้กรรมวิธีแบบดั้งเดิม ซึ่งถือเป็นมรดกที่ยังคงอยู่ของหมู่บ้าน (ภาพ: รวบรวม)

นอกจากจะเป็นโบราณสถานแล้ว การเดินทางมายังบ้านเชียงยังเป็นโอกาสให้คุณได้สัมผัสกับวัฒนธรรมท้องถิ่นอีกด้วย หากคุณอยู่ต่ออีกสักหน่อย ให้เดินออกจากโบราณสถานเพื่อไปเดินเล่นรอบๆ หมู่บ้าน คุณจะพบว่าบ้านเชียงไม่ใช่แค่เพียงเรื่องเล่าเก่าๆ อีกต่อไป สถานที่แห่งนี้ “ยังคงดำรงอยู่ ยังคงหายใจ” ผ่านเสียงเครื่องปั้นดินเผาที่หมุนอยู่ตลอดเวลาจากช่างฝีมือท้องถิ่น ผ่านรอยยิ้มอันอ่อนโยนของผู้สูงอายุ ผ้าทอที่ตากแห้งอยู่หน้าบ้าน เสียงสากตำข้าวในยามบ่าย นักท่องเที่ยวไม่มากนัก ไม่มีเสียงวุ่นวาย เป็นเพียงโลกเล็กๆ ที่ค่อยๆ ดำเนินไปอย่างช้าๆ ราวกับว่ายังมีเวลาเหลือให้คุณสัมผัสทุกช่วงเวลาอย่างเต็มที่

วิธีเดินทางไปบ้านเชียงและบันทึกเล็กน้อย

มุมสงบ ณ บ้านเชียง ที่ชีวิตปัจจุบันยังคงสอดคล้องกับประวัติศาสตร์นับพันปี (ภาพ: รวบรวม)

การเดินทางไปบ้านเชียง ไม่ใช่เพียงการแวะเวียนไปเฉยๆ แต่ต้องอาศัยความอดทนและความเต็มใจอย่างมาก แต่สำหรับผู้ที่หลงใหลในประวัติศาสตร์ หลงใหลในการสำรวจวัฒนธรรม หรือเพียงแค่มองหาชีวิตที่เรียบง่าย การเดินทางไปยังแหล่งมรดกโลกของประเทศไทยถือเป็นการเดินทางที่คุ้มค่า

จากกรุงเทพฯ คุณสามารถเลือกบินภายในประเทศสู่เมืองอุดรธานี ซึ่งเป็นศูนย์กลางการบินที่ใหญ่ที่สุดในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ โดยใช้เวลาบินประมาณ 1 ชั่วโมง โดยมีสายการบินราคาประหยัดหลายสายให้บริการทุกวัน จากสนามบินอุดรธานี เดินทางไปยังแหล่งโบราณคดีบ้านเชียงได้ประมาณ 50 กิโลเมตร (เทียบเท่ากับ 1 ชั่วโมงโดยรถยนต์หรือรถบัส)

เส้นทางจากเมืองไปหมู่บ้านไม่พลุกพล่าน รถวิ่งผ่านทุ่งนาแห้งแล้งและหมู่บ้านที่โล่งแจ้ง ให้ความรู้สึกเหมือนกำลังเข้าสู่สถานที่ที่ “อยู่นอกแผนที่” ที่เวลาเหมือนจะหยุดนิ่ง และนั่นคือเหตุผลว่าทำไมการเดินทางนี้จึงเหมาะสำหรับผู้ที่ชื่นชอบการท่องเที่ยวเชิงโบราณคดีในประเทศไทยเป็นอย่างยิ่ง ซึ่งเป็นจุดหมายปลายทางที่ไม่ได้แสวงหาความวุ่นวาย แต่เพื่อสัมผัสกับความลึกซึ้งทางวัฒนธรรม
หมายเหตุเล็กๆ น้อยๆ เพื่อทำให้การเดินทางสมบูรณ์ยิ่งขึ้น:

• เวลาที่เหมาะสำหรับการเดินทางไปบ้านเชียงคือช่วงฤดูแล้ง (เดือนพฤศจิกายนถึงเดือนกุมภาพันธ์) ซึ่งเป็นช่วงที่อากาศเย็นสบาย เหมาะสำหรับการเดินเล่นและท่องเที่ยวกลางแจ้ง
• หากคุณไปเยี่ยมชมพิพิธภัณฑ์และสถานที่ขุดค้น ควรเผื่อเวลาอย่างน้อย 3-4 ชั่วโมง เพื่อไม่ให้รู้สึกเร่งรีบ
• อย่าลืมพกน้ำดื่ม หมวกปีกกว้าง ครีมกันแดด ติดตัวไปด้วย โดยเฉพาะช่วงหน้าร้อน เพราะบ้านเชียงไม่มีร้านบริการมากเท่าเมืองใหญ่
• และสุดท้ายอย่าลืมฟังแทนที่จะแค่ดู เพราะดินทุกชั้นมีสิ่งที่ "บอก" บางอย่าง

ในดินแดนแห่งเจดีย์สีทอง ท่ามกลางแหล่งท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงหลายร้อยแห่ง การท่องเที่ยวเชิงโบราณคดี ของประเทศไทย อาจเป็นเพียงสาขาเล็กๆ แต่บ้านเชียงคือจุดเริ่มต้นของสาขานี้ ซึ่งเริ่มต้นอย่างเงียบๆ แต่มั่นคง และหากคุณเคยสงสัยว่าอะไรทำให้การท่องเที่ยวมีความหมาย ลองมาที่นี่สักครั้ง คุณจะพบคำตอบทันที!

ที่มา : https://www.vietravel.com/vn/am-thuc-kham-pha/du-lich-ban-chiang-di-chi-khao-co-o-thai-lan-v17429.aspx