การเดินทางเพื่อ 'เผยแพร่' งานวิจัยเกี่ยวกับภาษาประจำชาติ

เมื่อวันที่ 27-28 กรกฎาคม ณ กรุงฮานอย และนครโฮจิมินห์ บริษัทหนังสือโอเมก้าพลัส และสำนักพิมพ์คิมดง ได้จัดงานสัมมนาและเปิดตัวหนังสือ เกี่ยวกับประวัติศาสตร์ภาษาประจำชาติ (ค.ศ. 1615-1919) ณ กรุงฮานอย วิทยากรได้นำเสนอเหตุการณ์สำคัญในประวัติศาสตร์การก่อตั้ง การพัฒนา และการเปลี่ยนแปลงของภาษาประจำชาติ รวมถึงคุณูปการสำคัญของ ดร. ฟาม ถิ เกียว ลี ในหัวข้อวิจัยนี้

อารมณ์อันมากมาย

ดร. ตรัน ก๊วก อันห์ (มหาวิทยาลัยซานตาคลารา สหรัฐอเมริกา) ระบุว่าตลอดศตวรรษที่ผ่านมา มีงานวิจัยเกี่ยวกับภาษาประจำชาตินี้มากมาย จนถึงปัจจุบัน หัวข้อนี้ได้ผ่านมาแล้วถึง 4 รุ่น เริ่มจาก “เลโอโปลด์ คาเดียร์” ผู้ยิ่งใหญ่ ผู้ซึ่งให้ความสนใจกับภาษาและวัฒนธรรมเวียดนาม ไปจนถึงช่วงทศวรรษ 1950 และ 1960 นักศึกษาเวียดนามรุ่นหนึ่งที่สามารถเข้าถึงคลังเอกสารในกรุงโรมได้ เช่น ทันห์ ลาง, เหงียน คาก เซียน... รุ่นที่ 3 ถือเป็นผลงานสำคัญของโด กวาง จิญ ซึ่งอยู่ในช่วงปี ค.ศ. 1620 - 1659 และถือเป็นบุคคลแรกที่ตีพิมพ์เอกสารต้นฉบับอันทรงคุณค่า ดร. ฟาม ถิ เกียว ลี เป็นรุ่นที่ 4 ที่ได้มีส่วนร่วมในการเติมเต็มข้อบกพร่องที่ยังหลงเหลืออยู่และขยายระยะเวลาการวิจัยออกไป ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1615 - 1919

ชุดผลงาน 3 ชิ้นสำหรับผู้อ่านจำนวนมากเกี่ยวกับประวัติศาสตร์ภาษาประจำชาติโดย ดร. Pham Thi Kieu Ly

ดร. เกียว ลี เล่าถึงการเดินทางของเธอว่า แนวคิดในหัวข้อนี้เริ่มต้นขึ้นในปี 2555 เมื่อเธอมีโอกาส "เข้าร่วม" กลุ่มกิจกรรมทางปัญญาของอาจารย์ฝัม ตวน ผู้ล่วงลับ เธอเล่าว่าในตอนนั้น แนวคิดนี้เกิดขึ้นเพราะอยากรู้ว่าใครเป็นผู้ริเริ่มภาษาประจำชาตินี้ขึ้นมา และในตอนนั้น การสนับสนุนของอาจารย์ฝัม ตวน ผู้ล่วงลับ ก็เกิดขึ้นในช่วงเวลาเดียวกับที่เธอสมัครขอทุนไปเรียนภาษาที่ฝรั่งเศส ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นของการเดินทางครั้งนี้ เธอได้ค้นคว้าเอกสารตั้งแต่ปี 2557 และในปี 2561 เธอประสบความสำเร็จในการปกป้องวิทยานิพนธ์ระดับปริญญาเอก นับแต่นั้นมา เธอได้เพิ่มเอกสารเพื่อเผยแพร่ผลงานของเธออย่างต่อเนื่อง

ดร. เกียว หลี่ ได้แบ่งปันความรู้สึกของเธอเมื่อโครงการได้สร้างสรรค์หนังสือ 4 เล่มในหลากหลายแนว สำหรับผู้อ่านที่หลากหลายทั้งในภาษาฝรั่งเศสและเวียดนาม ว่า เธอรู้สึกซาบซึ้งใจเป็นอย่างยิ่ง การเดินทางเพื่อค้นหาเอกสารสำหรับเธอเปรียบเสมือน “รถไฟเหาะตีลังกาแห่งอารมณ์” จากความสุข ความเศร้า ไปจนถึงน้ำตา เมื่อถามถึงสิ่งที่เธอประทับใจที่สุดในการเดินทางครั้งนี้ ผู้เขียนกล่าวว่า คือความพิถีพิถันและความเป็นมืออาชีพของหอจดหมายเหตุในยุโรป เพราะกระบวนการส่วนใหญ่มักจะเรียบง่าย มีเพียงจดหมายแนะนำจากศาสตราจารย์ประมาณ 2-3 เดือนก่อนเดินทางมาถึง รวมถึงคลังเอกสารดิจิทัลสมัยใหม่ของคณะเยสุอิตในกรุงโรม ลิสบอน และปารีส

เธอเปิดเผยว่าเธอรู้สึกมากมายเช่นกันเมื่อได้สัมผัสเอกสารจำนวนมากที่เขียนด้วยอักษรเวียดนามในกล่องกว่า 40 กล่อง ณ หอจดหมายเหตุโดมินิกันในเมืองอาบีลา (ประเทศโปรตุเกส) ในบรรดาเอกสารเหล่านั้นมีหนังสือมากกว่า 40 เล่มเกี่ยวกับประสบการณ์ของบาทหลวงฟิลิปป์ บินห์ ผู้ซึ่งเดินทางไปโปรตุเกสเพื่อเข้าเฝ้ากษัตริย์เมื่อคณะเยซูอิตถูกปิดลงและไม่สามารถกลับบ้านได้ตลอดไป ตลอด 30 ปีที่ผ่านมา ท่านและบาทหลวงท่านอื่นๆ ได้เขียนเอกสารมากมายในหัวข้อต่างๆ มากมาย เพราะไม่มีอะไรทำ และเมื่ออ่านข้อความที่ว่า "ข้าพเจ้าได้เขียนเรื่องราวของบาทหลวงท่านอื่นๆ ไปแล้ว แล้วใครจะมาเล่าเรื่องราวของตนเอง" ดร.เกียว ลี ก็อดรู้สึกซาบซึ้งและเศร้าใจไม่ได้

ออกจากหอคอยงาช้าง

ในการเปิดตัวครั้งนี้ นอกจากผลงาน “ประวัติศาสตร์อักษรเวียดนาม” (1615 - 1919) ซึ่งพัฒนาต่อยอดจากวิทยานิพนธ์ระดับปริญญาเอกของเธอที่ได้รับการปกป้องในปี 2018 แล้ว ดร. เกียว ลี ยังได้นำเสนอ คำถาม 100 ข้อเกี่ยวกับประวัติศาสตร์อักษรเวียดนาม สำหรับผู้อ่านทั่วไป เธอเล่าว่างานวิจัยนี้ทำขึ้นในช่วงการระบาดของโควิด-19 ขณะที่เธอกำลังปรับปรุงต้นฉบับวิทยานิพนธ์เป็นหนังสือภาษาฝรั่งเศส ชื่อ Histoire de l'écriture romanisée du vietnamien (1615 - 1919) จัดพิมพ์โดยสำนักพิมพ์ Les Indes Savant ในเวลานั้น เธอได้วางตัวเองในฐานะผู้อ่านและคำถามที่พวกเขาน่าจะถามตัวเองเพื่อที่จะทำให้หนังสือเล่มนี้สมบูรณ์

ดร. Kieu Ly (ตรงกลาง) แบ่งปันประสบการณ์มากมายกับอารมณ์ที่แตกต่างกันในระหว่างกระบวนการสร้างสรรค์ผลงาน

ก่อนผลงานสองชิ้นข้างต้น ในปี พ.ศ. 2566 ดร. เกียว ลี ได้ร่วมมือกับศิลปิน ต้า ฮุย ลอง เพื่อเปิด ตัวโครงการ “การเดินทางสู่การสร้างสรรค์บทประพันธ์ระดับชาติ” ผ่านเรื่องราวของพระสงฆ์มากมาย เกี่ยวกับกระบวนการสร้างสรรค์บทประพันธ์ระดับชาติสำหรับเด็ก ผลงานชิ้นนี้ได้รับความนิยมอย่างมาก จนถึงปัจจุบันมีผลงานตีพิมพ์แล้วกว่า 7,000 เล่ม ดร. เกียว ลี เล่าว่าตอนแรกเธอค่อนข้างกังขาเกี่ยวกับแนวคิดนี้ แต่เมื่อสำนักพิมพ์คิมดงเสนอแนวคิดนี้ขึ้นมา เธอจึงลองเขียนดู และใช้เวลาเขียนถึง 7-8 ครั้งจึงจะเสร็จสมบูรณ์ดังเช่นในปัจจุบัน ตั้งแต่นั้นมา เธอเริ่มสนใจการทำหนังสือสำหรับเด็ก และแสดงความรู้สึกยินดีและซาบซึ้งที่ได้นำความรู้มาเผยแพร่สู่ผู้อ่านหลากหลายกลุ่ม ตั้งแต่นักวิจัย ผู้อ่านทั่วไป ไปจนถึงเด็กๆ

ระหว่างการบรรยายที่ถนนหนังสือโฮจิมินห์ (28 กรกฎาคม) ดร. เกียว ลี เล่าว่าการเป็นนักวิจัยใน “หอคอยงาช้าง” แห่งวิทยาศาสตร์ นั้นเป็นงานที่ค่อนข้างโดดเดี่ยว เมื่อการสื่อสารและแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกับคนรอบข้างเป็นเรื่องยาก อย่างไรก็ตาม เธอรู้สึกว่าตนเองได้แบ่งปันและเข้าถึงผู้คนมากมาย ต้องขอบคุณการนำผลงานของเธอไปสู่กลุ่มผู้อ่านจำนวนมาก สำหรับเธอแล้ว การเผยแพร่ความรู้สู่สาธารณชนยังคงเป็นเป้าหมายสูงสุด แทนที่จะมุ่งหวังรางวัลราคาแพงจากตะวันตกที่ไม่ได้สร้างคุณประโยชน์ใดๆ ให้กับประเทศ

เมื่อพูดถึงงานของเธอ เธอเรียกมันอย่างถ่อมตัวว่า “อิฐก้อนเล็ก” บน “กำแพงใหญ่” ของการวิจัยภาษาประจำชาติ แต่เชื่อได้ว่าจากจุดนี้จะมีงานอื่นๆ อีกมากมายที่เชื่อมโยงกันต่อไป ทำให้เกิดภาพรวมของระบบการเขียนที่คนเวียดนามยังคงใช้อยู่ทุกวัน

ที่มา: https://thanhnien.vn/hanh-trinh-dai-chung-hoa-nhung-nghien-cuu-ve-chu-quoc-ngu-185240728221103872.htm