Ruộng đồng hồi sinh sau lũ
Những ngày cuối vụ, đứng giữa cánh đồng bờ Nam kênh Hậu thuộc 3 ấp Cả Gừa, Cả Rưng và Đầu Sấu, xã Tuyên Bình, tỉnh Tây Ninh không khó để cảm nhận nhịp sống đang trở lại sau mùa lũ. Rơm rạ còn vương đầy mặt ruộng, từng chiếc máy cày đảo đất chuẩn bị gieo sạ vụ Đông Xuân. Cảnh tượng ấy phần nào cho thấy: nơi đây đã đi qua lũ, không phải trong hoang tàn, mà trong sự bình yên.
Cánh đồng bờ Nam kênh Hậu thuộc 3 ấp Cả Gừa, Cả Rưng và Đầu Sấu, xã Tuyên Bình những ngày này. Ảnh: Trần Trung.
Cách đây vài tháng, những cánh đồng này còn đứng trước nguy cơ chìm trong biển nước. Tuyên Bình nằm trọn trong vùng ảnh hưởng của Đồng Tháp Mười, địa hình trũng thấp, bốn bề kênh rạch. Năm 2025, mưa lũ đến sớm, nước lên nhanh, triều cường dâng cao khiến nhiều tuyến đê sạt lở, không ít diện tích lúa bị ngập úng, mất trắng.
Thế nhưng giữa bức tranh u ám ấy, cánh đồng bờ Nam kênh Hậu lại trở thành một “điểm sáng”. Hơn 360 ha lúa được bảo vệ an toàn qua mùa lũ, không phải nhờ may mắn, mà bởi một thay đổi rất căn bản: người dân chủ động tiếp cận và sử dụng thông tin để hành động sớm.
“Làm ruộng bây giờ không chỉ coi trời, mà phải coi dự báo, việc nghe đài, đọc tin dự báo mưa lũ, triều cường… thành thói quen bà con nơi đây”, ông Nguyễn Văn Thanh, Trưởng ấp Đầu Sáu nói.
Theo ông Thanh, ở vùng đất này, mỗi bản tin thủy văn, mỗi thông báo mực nước không còn là thông tin xa lạ. Từ loa truyền thanh xã đến điện thoại thông minh, người dân cập nhật thời tiết như một phần tất yếu của đời sống.
Ông Thanh (bìa phải) cùng nông dân trong ấp đúc kết kinh nghiệm chống lũ vừa qua. Ảnh: Trần Trung.
“Tụi tui trồng lúa mà không coi thời tiết, khác gì đánh bạc với trời”, một nông dân cười, nhưng giọng không hề bỡn cợt.
Đồng lòng giữ đê - giữ sinh kế
Theo chân cán bộ xã, chúng tôi đến thăm ông Nguyễn Văn Giới, người được bà con xem là “cánh chim đầu đàn” trong mùa cứu đê năm nay. Trên tuyến đê đất dài hàng cây số, người đàn ông đã ngoài 60 tuổi dẫn chúng tôi đi từng mét bờ, kể lại những ngày căng như dây đàn.
Ông Giới (bìa trái) thăm tuyến đê bao cánh đồng bờ Nam kênh Hậu. Ảnh: Trần Trung.
“Mấy năm trước nước lên thì còn hên xui, năm nay nước lớn bất thường, đỉnh lũ cao hơn mọi năm. Có đoạn nước tràn cả chục mét, chỉ lỡ tay một đêm là ngày hôm sau trắng ruộng, nhờ thông tin thời tiết dự báo chính xác, khi dự báo lũ lớn được phát đi, ấp Đầu Sáu không chờ “nước đến chân mới nhảy”. Ban điều hành ấp cùng chính quyền xã họp khẩn, bàn phương án gia cố đê bao và xây cống ngăn triều”, ông Giới kể.
Điểm đặc biệt ở cánh đồng bờ Nam kênh Hậu là người dân không đứng ngoài các quyết định liên quan đến sinh kế của mình. Khi phương án tài chính được đưa ra, bà con thống nhất người có ruộng đóng góp 2 triệu đồng/ha.
Nhà ông Giới có 6 ha, số tiền đóng góp 12 triệu đồng, bằng lợi nhuận cả 1ha lúa/vụ. Ông Giới nhớ lại: “Xót thì xót lắm, nhưng mình tính ngược lại, nếu không làm, nước vô mất trắng 6 ha thì còn xót hơn nhiều”.
Trong đợt gia cố khẩn cấp, tổng kinh phí toàn ấp được ghi nhận lên tới khoảng 700 triệu đồng, trong đó người dân đóng góp khoảng 200 triệu đồng. Chính quyền địa phương hỗ trợ nguồn lực và tổ chức lực lượng trực đê ngày đêm.
“Cán bộ xã không ai đứng ngoài. Đêm thì trực nước, ngày đắp bao đất, gia cố từng đoạn,” ông Giới nói thêm.
Sau lũ, thành quả hiện rõ trên những thửa ruộng. Lúa vụ ba thu hoạch hơn 20 ngày, năng suất bình quân đạt 5,5 - 5,8 tấn/ha, lợi nhuận 7 - 8 triệu đồng/ha. Tổng số tiền bà con đóng góp gần 1 tỷ đồng đã “sinh lời” bằng sự an toàn cho cả vùng sản xuất.
Người dân mong muốn nhà nước đầu tư xây dựng trạm bơm điện kết hợp cống điều tiết lũ tại 2 vị trí cống tạm để bảo vệ cánh đồng trong giai đoạn tới. Ảnh: Trần Trung.
Câu chuyện ở cánh đồng bờ Nam kênh Hậu cho thấy, trong thời đại biến đổi khí hậu, đê bao không chỉ là công trình đất đá, mà còn là công trình… của thông tin. Khi người dân hiểu rủi ro, thấy được nguy cơ, họ sẵn sàng hành động. Khi chính quyền không đứng ngoài, mà đứng cùng dân, thì mỗi đồng đóng góp đều trở thành khoản đầu tư cho tương lai.
Giữa vùng lũ Đồng Tháp Mười, người dân Tuyên Bình đã chọn một cách rất “nông nghiệp” để chống thiên tai: nắm chắc thông tin, dự phòng từ sớm và đồng lòng giữ ruộng. Và từ những bờ đê đất mộc mạc, một con đường giảm nghèo bền vững đang dần hiện ra, khởi nguồn từ chính việc nghe tin đúng lúc và hành động kịp thời.
Nguồn: https://nongnghiepmoitruong.vn/thong-tin-di-truoc-bai-1-nam-thong-tin-de-lam-chu-mua-vu-d788292.html
Bình luận (0)