Theo đó, tượng vua Lê Lợi khi được phục dựng nguyên trạng sẽ bàn giao cho UBND quận 6 trưng bày, tuỳ theo vị trí địa phương này đề xuất. Riêng tượng Trần Nguyên Hãn, bản cũ được bảo quản, lưu trữ sau khi hoàn thành. Ngoài ra, tượng sẽ được đúc khuôn, tạo bản sao âm bản nhằm phục vụ đúc tượng mới khi có yêu cầu từ chính quyền thành phố.
Trước đây, tượng vua Lê Lợi đặt tại vòng xoay Cây Gõ, giáp quận 6 và 11. Từ năm 2013, tượng được dời về bảo quản tại công viên Phú Lâm, quận 6, nhằm phục vụ thi công cầu vượt thép ở nút giao nêu trên.
Tượng đài Trần Nguyên Hãn trước chợ Bến Thành bị rơi mất chân phải trước khi được di dời để xây nhà ga metro hồi năm 2014. Ảnh: Hữu Công
Sở Văn hoá và Thể thao cho biết, tổng thể tượng đài còn nguyên vẹn, mặt ngoài có dấu hiệu bị phong hoá nhẹ, một số vị trí nứt cục bộ… Tuy nhiên, Sở đánh giá tượng có kết cấu vững chắc và đủ điều kiện tái lập. Sau khi dời đến vị trí cần phục dựng, tượng sẽ được bơm xử lý các vết nứt, chống thấm, cùng biện pháp bảo quản chuyên sâu những điểm hư hỏng để phục dựng toàn bộ bề mặt bị phong hóa.
Riêng tượng Trần Nguyên Hãn, sau khi dời từ vòng xoay trước chợ Bến Thành, quận 1, đến công viên Phú Lâm năm 2014, tổng thể công trình không còn nguyên vẹn, nhiều hư hỏng lớn, như: tay phải bị gãy, 4 chân ngựa không thể đứng; chân phải bị mất…
Theo Sở Văn hoá và Thể thao, do kết cấu tượng rỗng, sau thời gian dài cốt thép bên trong đã gỉ sét. Việc xử lý hư hỏng phức tạp, nhiều chi phí. Trường hợp phục dựng rồi đặt trên bệ cao, gió lớn cũng gây mất an toàn và tốn kém chi phí bảo trì hàng năm… Do vậy, Sở đề xuất di dời tượng Trần Nguyên Hãn về lưu trữ và tiến hành tu bổ, bảo quản tại chỗ rồi đúc khuôn theo bản gốc, nhằm tạo bản sao và thay thế tượng đài hiện hữu bằng tượng có kết cầu bền vững hơn (đúc đồng, tạc đá…) khi được cấp thẩm quyền cho phép.
Tại TP HCM hiện có nhiều tượng đài được xây trước năm 1975 đặt tại các giao lộ lớn. Đây là tượng danh nhân lịch sử, anh hùng dân tộc như tượng: Phù Đổng Thiên Vương (ngã 6 Phù Đổng, quận 1), Trần Hưng Đạo (công trường Mê Linh, quận 1), An Dương Vương (quận 5), Phan Đình Phùng (giao lộ Châu Văn Liêm – Hải Thượng Lãn Ông (quận 5)… Nhiều tượng đã xuống cấp nên đang được thành phố cải tạo như An Dương Vương, Phan Đình Phùng…
Minh Tuấn
