Vietnam-Kore Kapsamlı Stratejik Ortaklığının Derinleştirilmesine İlişkin Ortak Açıklama

Kore Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Lee Jae Myung'un daveti üzerine, Vietnam Komünist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri To Lam ve eşi, 10-13 Ağustos 2025 tarihleri arasında Kore Cumhuriyeti'ne resmi bir ziyaret gerçekleştirdi. Ziyaret sırasında Genel Sekreter To Lam, Cumhurbaşkanı Lee Jae Myung ile görüşmelerde bulundu ve Kore Cumhuriyeti'nin üst düzey liderleriyle bir araya geldi. Dostane, samimi ve açık bir atmosferde iki taraf, Vietnam-Kore Kapsamlı Stratejik Ortaklığı'nın kapsamlı bir şekilde ilerletilmesi ve derinleştirilmesi ile bölgesel ve uluslararası ortak ilgi alanlarına giren konularda görüş alışverişinde bulundu ve önemli ortak algılara vardı.

Genel Sekreter To Lam, Kore Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Lee Jae Myung ile kısa bir görüşme gerçekleştirdi. (Fotoğraf: VNA)

Genel Sekreter To Lam ve Başkan Lee Jae Myung, iki ülkenin 1992'de diplomatik ilişkiler kurmasından bu yana ve özellikle 2022'de ilişkilerin "Kapsamlı Stratejik Ortaklık" seviyesine yükseltilmesinden bu yana ikili ilişkilerin kaydettiği kayda değer gelişmeyi takdirle karşıladılar; iki ülkenin her alanda birbirlerinin en önemli ortakları olduğunu teyit ettiler. Genel Sekreter To Lam ve Başkan Lee Jae Myung, son otuz yılda elde edilen başarıların, iki tarafın Kapsamlı Stratejik Ortaklığı derinleştirmesi, özüne kavuşturması, etkili hale getirmesi ve yeni bir aşamaya taşıması için sağlam bir temel ve uzun vadeli bir itici güç olduğu konusunda hemfikir oldular.

Hızla gelişen ve karmaşıklaşan dünya durumu bağlamında, ikili ilişkilerin sürdürülebilir gelişimi için geleceğe bakma ruhuyla, Genel Sekreter To Lam ve Cumhurbaşkanı Lee Jae Myung, iki halkın pratik çıkarlarını güvence altına almak, bölgede ve dünyada barış, istikrar ve kalkınmaya katkıda bulunmak amacıyla tüm alanlarda işbirliğini derinleştirmeye devam etme konusunda anlaştılar. Bu kapsamda, aşağıdaki temel işbirliği alanlarına odaklanıldı:

DİPLOMASİ, MİLLİ SAVUNMA VE GÜVENLİK ALANLARINDA SİYASİ GÜVENİN GÜÇLENDİRİLMESİ VE PRATİK İŞ BİRLİĞİNİN TEŞVİK EDİLMESİ

1. Taraflar, iki ülkenin üst düzey liderleri arasındaki ziyaret ve fikir alışverişlerini, ikili ziyaretler, çok taraflı forum ve konferanslarda toplantılar, çevrimiçi görüşmeler, telefon görüşmeleri ve mektup yazışması gibi çeşitli esnek yöntemler aracılığıyla daha da teşvik etmeyi kabul etmiştir. Taraflar, iki ülkenin Parti, Hükümet, Ulusal Meclis, bakanlıklar, şubeler, yerel yönetimler ve sosyal sınıfları arasındaki iş birliğini güçlendirme ve derinleştirme; mevcut ve genişletilmiş iş birliği mekanizmalarının etkinliğini artırma, gerekli diyalog mekanizmalarını oluşturma ve ikili iş birliğinde ortaya çıkabilecek sorunları hızlı ve sorunsuz bir şekilde ele alma konusunda ortak bir anlayışa varmıştır.

2. Taraflar, Vietnam-Kore Kapsamlı Stratejik Ortaklığı'nın uygulanmasına ilişkin Eylem Programı da dahil olmak üzere, iki ülkenin üst düzey liderleri arasındaki iş birliği belgelerinin uygulanması konusunda birbirlerini derhal bilgilendirmeleri ve böylece iki taraf arasındaki iş birliğini güçlendirmeye devam etmeleri gerektiğini vurgulamışlardır. Ayrıca, iki taraf, diplomasi, güvenlik ve savunma alanlarında Dışişleri Bakan Yardımcısı düzeyindeki Stratejik Diyalog aracılığıyla etkili iş birliğini sürdürmeyi; ikili iş birliği konuları, dış politika, uluslararası ve bölgesel konularda görüş alışverişinde bulunmayı sürdürmeyi; iki ülkenin her iki ülkedeki temsilciliklerinin sorunsuz bir şekilde faaliyet göstermesini aktif olarak desteklemeyi kararlaştırmışlardır.

3. İki taraf, savunma-güvenlik alanında önemli gelişmelerin teşvik edilmesine devam edilmesi gerektiğini vurguladı; temasları, bakanlar düzeyinde görüşmeleri, Bakan Yardımcısı düzeyinde savunma stratejisi diyaloğunu, Bakan Yardımcısı düzeyinde güvenlik diyaloğunu, Vietnam-Kore Bakan Yardımcısı düzeyinde polis konferansını daha da ilerletmeyi ve her düzeyde heyetler arası değişimleri ve bilgi alışverişlerini artırmayı kabul etti. İki taraf, deniz güvenliği, eğitim ve öğretim alanlarında iş birliğini güçlendirmeyi; Savunma Sanayii ve Lojistik Ortak Komitesi'ni yeniden başlatmayı, belirli projeler aracılığıyla teknoloji, savunma sanayii ve güvenlik sanayii alanlarında iş birliğini teşvik etmeyi; ve iki ülkenin savunma işletmeleri arasındaki bağlantıyı güçlendirmeyi kabul etti. İki taraf ayrıca, mayın temizleme faaliyetleri ve Birleşmiş Milletler barışı koruma operasyonlarında iş birliğini teşvik etmeyi kabul etti. Ayrıca, iki taraf, karşılıklı ilgi duyulan stratejik konularda bilgi paylaşımı ve analizi konusunda iş birliğini güçlendirmeyi; geleneksel olmayan güvenlik tehditlerine ve ulusötesi suçlara müdahale konusunda iş birliğini güçlendirmeyi kabul etti. Bununla birlikte, iki taraf, bir ülkenin vatandaşlarının diğer ülke tarafından gözaltına alınması da dahil olmak üzere, konsolosluk ve adli alanlarda bilgi alışverişini ve iş birliğini artıracaktır. ve ev sahibi ülkenin yasalarını iki ülke vatandaşlarına etkin bir şekilde duyurmak ve yaygınlaştırmak, böylece yasa ihlallerini en aza indirmek.

İKİLİ İHTİYAÇ VE ÇIKARLARA UYGUN OLARAK EKONOMİK, TİCARET, YATIRIM, BİLİM VE TEKNOLOJİ İŞ BİRLİĞİNİ VE KALKINMA İŞ BİRLİĞİNİ YENİ BİR SEVİYEYE TAŞIMAK

4. Taraflar, Vietnam ve Kore'nin birbirlerinin önde gelen ekonomik ortakları haline geldiğini vurgulamış; bölgesel ve uluslararası ekonomik durumda ortaya çıkan zorluklara yanıt vermek için yakın iş birliği yapma konusunda anlaşmışlardır. Özellikle, Vietnam-Kore Serbest Ticaret Anlaşması'nın (KVFTA) iki ülke arasında ticaret ve yatırım gibi tüm alanlarda yakın ekonomik iş birliğinin kurulmasına katkıda bulunduğunu değerlendirmiş ve 2025 yılında yürürlüğe girmesinin 10. yıldönümü dolayısıyla bu anlaşmayı geliştirmeye devam etme konusunda anlaşmışlardır. Ayrıca, iki taraf, İthalat-İhracat Güvenliği Yönetiminde Öncelikli İşletmelerin Karşılıklı Tanınması Anlaşması'nın (AEO MRA) hızla uygulanması da dahil olmak üzere politika çalışmaları yoluyla her iki tarafın mallarının birbirlerinin pazarlarına girmesini kolaylaştırmayı ve aynı zamanda Vietnamlı işletmelerin Koreli işletmelerin küresel tedarik zincirine daha derinlemesine katılımını destekleme çabalarını kabul etmişlerdir. Böylece, iki taraf, ikili ticaret cirosunun 2030 yılına kadar 150 milyar ABD dolarına ulaşması hedefini dengeli ve sürdürülebilir bir şekilde tamamlama konusunda anlaşmışlardır. Ayrıca, iki taraf, yalnızca ticaret, yatırım, sanayi, enerji, teknoloji alanlarında değil, aynı zamanda tedarik zinciri alanında da Vietnam-Kore Başbakan Yardımcısı Düzeyinde Ekonomik Diyalog, Vietnam-Kore Hükümetlerarası Komitesi, Vietnam-Kore Ticaret, Sanayi ve Enerji İşbirliği Ortak Komitesi ve Vietnam-Kore Serbest Ticaret Anlaşması'nın (VKFTA) Uygulanması için Ortak Komite gibi mekanizmaları genişletmeye ve geliştirmeye devam ederek uzun vadeli ve stratejik iş birliğini teşvik etmeyi kabul etti. Ayrıca, iki taraf, ASEAN-Kore Serbest Ticaret Anlaşması (AKFTA), Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklık (RCEP) ve Hint-Pasifik Ekonomik Çerçevesi (IPEF) gibi bölgesel ve çok taraflı ekonomik iş birliği mekanizmalarını etkili bir şekilde uygulamak için koordinasyon sağlamayı kabul etti.

5. İki taraf, Koreli işletmeleri Vietnam'da yeni yatırımlar yapmaya ve yatırım ölçeklerini genişletmeye aktif olarak teşvik etmeyi, özellikle de yüksek teknolojiye dayalı uzmanlaşmış sanayi parkları inşa etme, yapay zekâ, yarı iletkenler gibi dijital endüstriler, altyapı geliştirme, yenilenebilir enerji, akıllı şehirler ve küresel değer zincirleri gibi alanların uygulanmasına öncelik vermeyi kabul etti. Kore tarafı, sürdürülebilir ticaret ve yatırımı genişletmek için uygun bir yatırım ortamı yaratmanın elzem olduğunu vurguladı ve Genel Sekreter To Lam'ın bu seferki devlet ziyareti sırasında Vietnam'a yatırım yapan Koreli işletmelerin karşılaştığı zorlukların çözümünde kaydedilen ilerlemeyi takdirle karşıladı. Kore tarafı, özellikle son zamanlarda iki Kore politika bankasının lisanslama sürecinde kaydedilen önemli ilerlemeden duyduğu memnuniyeti dile getirdi ve kalan prosedürlerin sorunsuz bir şekilde tamamlanmasını umduğunu belirtti. Aynı zamanda, Kore tarafı, Vietnam tarafından Koreli işletmelerin Vietnam'ın altyapı projelerine katılımını desteklemesini istedi. Vietnam tarafı, Koreli işletmeler de dahil olmak üzere yabancı işletmelerin Vietnam'a istikrarlı ve uzun vadeli yatırım yapabilmeleri için açık, şeffaf ve istikrarlı bir yatırım ortamı yaratma çabalarını sürdüreceğini teyit etti. Ayrıca, iki taraf, Vietnamlı işletmelerin Kore'ye yatırım yapmalarını desteklemeyi, mevcut iş birliği mekanizmalarını etkin bir şekilde geliştirmeyi ve iki ülke arasındaki ticaret ve yatırım faaliyetlerini teşvik etmek için dijital bir iş birliği sistemi kurmak gibi ortak çözümler aramayı da kabul etti. Kore tarafı, yetenekli Koreli işletmelerin nükleer enerji, yenilenebilir enerji, elektrik şebekeleri ve yüksek hızlı demiryolları gibi Vietnam'ın stratejik altyapı projelerine katılabileceğini umduğunu ifade etti. Vietnam tarafı, Kore tarafının isteklerini kabul etti ve iki taraf bu konuyu görüşmeye devam etmeyi kararlaştırdı.

6. Taraflar, iki ülkenin finans ve para kurumları arasındaki iş birliğiyle elde edilen başarıları olumlu değerlendirmiş ve sürdürülebilir ve şeffaf bir sigorta piyasası oluşturmak amacıyla Vietnam sigorta sektörü için ortak bir veri tabanı sistemi oluşturulması yönünde çaba gösterme konusunda mutabık kalmışlardır. Ayrıca, finans sektöründe uygulamaya konulan bilgi paylaşım projelerini görüşmek ve kapsamlı bir şekilde uygulamak üzere ilgili bir iş birliği sistemi kurulması gerekliliği konusunda da mutabık kalmışlardır. Bu projeler arasında, Vietnam borsa sisteminin başarılı bir şekilde işletilmesi ve iki ülke arasında QR kodu aracılığıyla ikili perakende ödeme bağlantısının uygulanması konusunda iş birliği yapılması yer almaktadır.

7. İki taraf, bilim ve teknoloji, inovasyon ve dijital dönüşümü ikili ilişkilerin temel iş birliği alanları olarak değerlendirmiş ve bu alanlarda iş birliğini güçlendirmeyi kararlaştırmıştır. Bu hedefe ulaşmak için iki taraf, Bakanlar düzeyindeki Bilim ve Teknoloji Ortak Komitesi gibi iş birliği mekanizmalarını etkin bir şekilde işletmeyi ve iş birliğini ve değişim politikalarını genişletme fırsatlarını araştırmayı kararlaştırmıştır. İki taraf, yapay zekâ, yarı iletkenler, biyoteknoloji, malzemeler ve enerji gibi karşılıklı ilgi duyulan stratejik teknoloji alanlarında ortak araştırma, eğitim ve insan kaynakları değişiminin uygulanması konusunda iş birliği yapmayı ve iki ülke arasında bilim ve teknoloji alanında iş birliğinin kalesi olan Vietnam-Kore Bilim ve Teknoloji Enstitüsü'nün (VKIST) kapasitesini ve rolünü geliştirmeyi kararlaştırmıştır. Ayrıca, iki ülke arasındaki inovasyon ekosistemi ve girişimcilik ekosistemi arasındaki bağlantıyı güçlendirmeyi de kararlaştırmıştır.

8. İki taraf, yenilenebilir enerji (rüzgar enerjisi, güneş enerjisi vb.) alanında iş birliğini genişletmeyi ve enerji verimliliğini artırmayı, petrol ve gaz arama ve çıkarma alanlarında bilgi alışverişini geliştirmeyi kabul etmiştir. Ayrıca, iki taraf enerji sektörünün dijital dönüşümünü ve siber güvenliği geliştirmek için kapsamlı iş birliğini genişletmeyi de kabul etmiştir. İki taraf, nükleer enerji geliştirme alanında bilgi ve deneyim paylaşımında bulunmayı ve bu alanda iki ülke işletmeleri arasında etkili ve kapsamlı iş birliğini teşvik etmeyi kabul etmiştir. Ayrıca, iki taraf, gaz yakıtlı elektrik, kömür yakıtlı termik santrallerde yakıt dönüşümü, enerji dönüşümü, termik santrallerde yeşil hidrojen ve amonyak eş yakma uygulaması, elektrik şebekesinin genişletilmesi ve akıllı şebekelerin geliştirilmesi alanlarında iş birliğini güçlendirmeyi kabul etmiştir. İki taraf, hükümet ve işletmeler arasında önemli minerallerin kullanımı konusunda iş birliği olasılığını incelemeyi ve önemli minerallerin tedarik zincirinin oluşturulmasına yönelik yatırımları teşvik etmeyi kabul etmiştir. Ayrıca, iki taraf, 2022 yılında Temel Minerallerin İşletilmesinde İşbirliğine Dair Mutabakat Zaptı ile 2023 yılında Kore-Vietnam Kritik Mineral Tedarik Zinciri Merkezi'nin Kurulmasına Dair Mutabakat Zaptı'nın hayata geçirilmesi konusunda mutabakata vardı.

9. İki taraf, 2030 yılına kadar her biri 2 milyar ABD doları değerinde olan Kore Ekonomik Kalkınma İşbirliği Fonu (EDCF) Çerçeve Anlaşması ve Ekonomik İşbirliği Geliştirme Fonu (EDPF) İşbirliği Anlaşması gibi anlaşmalara dayalı olarak kalkınma işbirliği alanında ikili iş birliğini sürdürme kararlılıklarını teyit etmişlerdir. Vietnam tarafı, Kore tarafının Vietnam'ın ihtiyaç duyduğu alanlardaki resmi kalkınma yardımı (ODA) projelerini hayata geçirmesini büyük bir memnuniyetle karşılamış ve Kore tarafından enerji geçişi, çevre, sağlık, yeşil altyapı ve ulaşım gibi büyük ölçekli projeleri desteklemeye devam etmesini talep etmiştir. Ayrıca, iki taraf kalkınma işbirliği projelerinin hızlı ve sorunsuz bir şekilde uygulanması için yakın iş birliğini sürdürme konusunda mutabık kalmıştır.

KAPSAMLI STRATEJİK ORTAKLIK ÇERÇEVESİNE LAYIK İŞ, SAĞLIK VE EĞİTİM ALANLARINDA İŞ BİRLİĞİNİN TEŞVİKİ

10. İki taraf, kamu sektöründe insan kaynakları yönetimi alanında politika alışverişinde bulunmayı ve bir Mutabakat Zaptı imzalamayı kabul ederek, iki ülkenin kamu yönetiminin iyileştirilmesine ve halklarının çıkar ve haklarının geliştirilmesine aktif olarak katkıda bulunmayı kararlaştırdı. İki taraf, Kore'de Çalışma İzni Sistemi (EPS) kapsamında çalışmak üzere işçi gönderme ve alma konusunda Mutabakat Zaptı'nın (MOU) iki ülke arasında uzatılmasını memnuniyetle karşıladı ve Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti Hükümeti ile Kore Cumhuriyeti Hükümeti arasında sosyal sigorta konusunda imzalanan Anlaşma kapsamında mutabık kalınan içeriklerin etkili bir şekilde uygulanması için iş birliği yapmayı kabul etti. Vietnam tarafı, Kore vatandaşlarının Vietnam'da çalışma izni almalarını kolaylaştırmak ve uygun koşullar yaratmak için prosedürleri basitleştirmeyi taahhüt etti ve aynı zamanda Kore tarafının, sözleşmeleri sona erdikten sonra ülkelerine dönen Vietnamlı işçilerin Vietnam'da faaliyet gösteren Kore işletmelerinde çalışmaya devam edebilmeleri için destek seçenekleri aramasını önerdi. Kore tarafı, Kore'de Vietnamlı işçi kabul etme alanını ve ölçeğini genişletmeyi düşündüğünü belirtti.

11. Taraflar, Vietnam Sağlık Bakanlığı, Kore Sağlık ve Refah Bakanlığı ve Kore Gıda ve İlaç Güvenliği Bakanlığı arasında imzalanan Mutabakat Zaptı'nın etkin bir şekilde uygulanması temelinde sağlık sektöründeki iş birliğini güçlendirmeye devam etme konusunda anlaşmışlardır. Ayrıca, iki taraf, teknoloji transferi ve tedavide ileri teknoloji alanlarında iş birliğini teşvik ederken, aşı ve tıbbi biyolojik ürünlerin üretiminde biyoteknolojinin araştırılması ve uygulanması, gen teknolojisi, koruyucu hekimlik, bilgi teknolojisi ve yapay zekâ (YZ) uygulamaları ve tele-tıp alanlarında iş birliğini güçlendirme konusunda anlaşmışlardır. Taraflar, özellikle ilaç, tıbbi ekipman ve kozmetik yönetimi alanındaki yasal düzenlemeler ve politikalarla ilgili deneyim ve bilgi paylaşımını artırma, yüksek kaliteli ilaç ticaretini genişletme ve iki ülkenin tıbbi tesisleri, tıp üniversiteleri ve araştırma enstitüleri arasındaki ikili iş birliğini teşvik etme konusunda anlaşmışlardır.

12. İki taraf, eğitim alanındaki iş birliğini daha da genişletmeyi, teknoloji alanında insan kaynakları eğitiminde iş birliğini değerlendirmeyi ve Vietnam yükseköğretim kurumları ile Kore üniversiteleri ve Koreli işletmeler arasındaki iş birliğinin güçlendirilmesini memnuniyetle karşılamayı kabul etti. Vietnam tarafı, Kore tarafının dijital dönüşüm ve yeşil dönüşüm programları ve projelerine ve öğretim ve öğrenmede teknolojinin uygulanmasına desteğini artıracağını umuyor. Vietnam tarafı, Kore tarafının özellikle Yapay Zeka ve STEM gibi yüksek teknoloji alanlarında Vietnamlı öğrenciler için burs sayısını artırmasını önerdi. İki taraf, ilgili içeriklerin değişimini sürdürmeyi kabul etti. İki taraf, uluslararası öğrencilerin durumu hakkında birbirleriyle bilgi paylaşmayı ve uluslararası öğrenci değişimlerini teşvik etmeyi kabul etti. Ayrıca, iki taraf liseler ve mesleki eğitim kurumları arasındaki değişimleri teşvik etmeyi ve Kore tarafı, yeni genel eğitim programına göre Korece'nin ikinci yabancı dil ve birinci yabancı dil olarak ders kitaplarının derlenmesinde Vietnam'ı desteklemeyi kabul etti.

SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA , İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNE YANIT, TARIM VE ALTYAPI İÇİN İŞ BİRLİĞİNİ GELİŞTİRMEK

13. İki taraf, İklim Değişikliği İşbirliği Çerçeve Anlaşması'nın Uygulanmasına İlişkin Ortak Çalışma Grubu'nun İkinci Toplantısı'nın düzenlenmesi, sera gazı emisyonlarının azaltılması, iklim değişikliğine uyum ve karbon kredisi değişimi konularında politika ve teknolojilerin paylaşılması yoluyla 2050 yılına kadar karbon nötrlüğü hedefine ulaşılması yoluyla ikili işbirliğini tam olarak uygulamayı kabul etmiştir. İki taraf, iklim değişikliğine yanıt vermede ormanların rolünü artırmak amacıyla Ormanların Yok Olması ve Orman Bozulmasından Kaynaklanan Sera Gazı Emisyonlarının Azaltılması ve Karbon Stoklarının Geliştirilmesi Projesi'nde (REDD+) yakın işbirliği yapmayı ve Asya Orman İşbirliği Örgütü (AFoCO) aracılığıyla Vietnam'ın bazı bölgelerinde orman ekosistemlerinin korunması ve kurak alan restorasyonu projelerinin uygulanması yoluyla ormancılık sektöründeki işbirliğini güçlendirmeyi kabul etmiştir. Ayrıca, Mekong Nehri Komisyonu (MRC) ve Mekong-Kore Su Kaynakları Merkezi (KOMEC) aracılığıyla su kaynaklarının etkili ve sürdürülebilir kullanımı ve yönetimi alanında işbirliğini güçlendirmeyi kabul etmiştir. Ayrıca, iki taraf, ortak araştırma, deneyim paylaşımı ve ileri teknoloji işbirliği, atıktan enerji tesislerinin geliştirilmesi, geri dönüşüm endüstri bölgelerinin kurulması, gerçek zamanlı hidrolojik veri toplanması, erken uyarı sistemleri, su kirliliği arıtımı, biyolojik çeşitliliğin korunması ve doğal afetlere müdahale gibi çevre alanında işbirliğini aktif olarak uygulama konusunda mutabık kaldı.

14. Taraflar, tarımın uluslararası ekonomi ve sürdürülebilir kalkınmadaki önemini teyit ederek, tarım işçilerinin kapasitesini artırmayı ve tarımsal gıda sektöründe araştırma yapmak ve deneyim paylaşmak için iş birliği yapan işletmelerle iletişim ve bağlantıları geliştirmeyi kararlaştırdılar. Ayrıca, iki taraf, ileri teknoloji tarımı ve akıllı tarım alanlarında iş birliğini teşvik etmeyi, deneyim paylaşımı ve araştırma yoluyla sera gazı ve metan emisyonlarını azaltmayı kararlaştırdılar. Taraflar, her iki ülkenin de güçlü olduğu tarımsal gıdaların üretimi, işlenmesi, dağıtımı ve tüketiminin tüm süreçlerinde teknolojiyi desteklemeyi ve iş birliğini sürdürmeyi kararlaştırdılar.

15. İki taraf, ulaştırma altyapısı geliştirme, şehir planlama ve geliştirme, konut, gayrimenkul, teknik altyapı, sanayi parkları, akıllı şehirler, inşaat güvenliği yönetimi, bilim ve teknolojinin araştırma ve uygulaması, inşaat standartları ve yönetmelikleri sistemi oluşturmak için araştırma alanında iş birliği ve aynı zamanda anlaşmaların, programların ve projelerin etkili bir şekilde uygulanması için iş birliğini güçlendirme gibi karşılıklı ilgi alanlarında mevcut iş birliğini sürdürmeyi kabul etmiştir. Ayrıca, iki taraf, yasal düzenlemelere ve her iki tarafın ihtiyaçlarına uyum temelinde, ulaştırma altyapısı projeleri, kentsel alanlar ve sanayi parklarıyla ilgili olarak iki ülkenin kurumları ve işletmeleri arasındaki iş birliğini aktif olarak desteklemeyi kabul etmiştir. Kore tarafı, demiryolları, akıllı ulaşım sistemleri (AUS), havaalanları, akıllı limanlar, kentsel yapılaşma ve akıllı şehirler de dahil olmak üzere kalkınma gibi ulaştırma altyapısının geliştirilmesi ve yönetimi gibi Kore'nin güçlü olduğu alanlarda politika geliştirme ve devlet yönetim araçları konusundaki deneyimlerini kısa ve uzun vadeli eğitim kursları, konferanslar, forumlar ve düzenli toplantılar yoluyla paylaşmayı kabul etmiştir. Ayrıca Kore tarafı, ulaştırma ve inşaat sektörlerine yönelik insan kaynakları eğitimini destekleyerek, Vietnam ile Kore arasındaki kapsamlı stratejik ortaklığın geliştirilmesine katkıda bulunmayı kabul etti.

İKİ ÜLKE ARASINDA BAĞLANTILAR VE DAHA DERİN ANLAYIŞ OLUŞTURMAK İÇİN KÜLTÜR, SPOR, TURİZM, MEDYA VE İNSANLAR ARASI DEĞİŞİM ALANINDA İŞ BİRLİĞİNİ DERİNLEŞTİRMEK

16. İki taraf, kültür, spor ve turizm alanlarında değişim, tanıtım ve iletişim faaliyetlerini desteklemek ve birbirlerinin topraklarında sergiler, performanslar, kültür günleri ve kültür haftaları gibi kültürel etkinlikler düzenlemek üzere iş birliği yapmayı kabul etmiştir. Ayrıca, iki taraf, kültür ve sanat grupları arasındaki alışverişleri teşvik etmeyi ve havacılık ağını güçlendirerek ve iki ülke vatandaşları için seyahat prosedürlerini basitleştirerek turizm iş birliğinin daha da genişlemesini desteklemeyi kabul etmiştir. Kore tarafı, Kore'nin güçlü olduğu çeşitli spor dallarında spor başarılarını artırmak için aktif iş birliği yapmayı, eğlence sektörünün geliştirilmesinde Vietnam ile deneyim paylaşmayı ve Vietnam'ın kültür sektörünün geliştirilmesine yönelik bir strateji oluşturma ve uygulama konusunda destek olmayı; Vietnam'ın Kore'de bir Vietnam Kültür Merkezi kurmasını desteklemeyi kabul etmiştir.

17. İki taraf, Vietnam'daki Kore topluluğu ile Kore'deki Vietnam topluluğunun ikili ilişkilerin gelişimine sağladığı olumlu katkıları takdirle karşılamış ve çok kültürlü ailelerin ev sahibi ülkeye entegre olmaları ve istikrarlı bir ikamet sağlamak ve iki ülke vatandaşlarının refahını iyileştirmek için iş birliği yapmaları için uygun koşullar yaratma konusunda anlaşmışlardır. Ayrıca, yurtdışındaki Vietnamlılarla ilgili politikalar konusunda paylaşım ve iş birliği yapmak üzere düzenli istişareler yapılmasına ilişkin özel tedbirleri de görüşmüşlerdir.

Ayrıca, iki ülke yerel yönetimleri arasında halklar arası değişim ve iş birliğinin genişletilmesinden memnuniyet duydular. İki taraf, Vietnam'ın yerel idari yapısında bu yıl yapılan reformun, iki ülke yerel yönetimleri arasındaki iş birliğini daha da genişletmek için bir fırsat olduğunu değerlendirdi. Aynı zamanda, iki ülke iş dünyası ve insanları arasındaki alışverişi teşvik etmek amacıyla Vietnam Dışişleri Bakanlığı, Vietnam'daki Kore Büyükelçiliği ve Vietnam yerel yönetimleri tarafından ortaklaşa düzenlenen yıllık "Kore ile Tanışma" programını koordine etme ve etkili bir şekilde uygulama konusunda anlaştılar. Ayrıca, iki taraf, Vietnam-Kore Konsolosluk Danışma Toplantısı'nı düzenleyerek konsolosluk alanındaki iş birliğini sürdürmeyi ve iki ülkenin dostluk örgütlerinin ve halk örgütlerinin gençlik değişim etkinlikleri ve karşılıklı ilgi alanlarında forumlar düzenlemedeki rolünü aktif olarak desteklemeyi kabul etti.

ULUSLARARASI VE BÖLGESEL FORUMLAR VE MEKANİZMALARDA YAKIN İŞ BİRLİĞİ

18. İki taraf, Birleşmiş Milletler (BM), Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC), Yeşil Büyüme Ortaklığı ve Küresel Hedefler 2030 (P4G) ve Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) gibi karşılıklı ilgi ve öneme sahip uluslararası ve bölgesel forum ve kuruluşlarda yakın iş birliği yapmayı ve karşılıklı desteği artırmayı kabul etmiştir. Vietnam tarafı, Kore Cumhuriyeti'nin Vietnam'ın 2025 yılında Yeşil Büyüme Ortaklığı ve Küresel Hedefler 2030 (P4G) Zirvesi'ni başarıyla düzenlemesine ve 2022-2025 dönemi için OECD Güneydoğu Asya Programı'nın (SEARP) Eş Başkanlığı görevini yerine getirmesine verdiği desteği büyük bir memnuniyetle karşılamıştır. İki taraf ayrıca, 2025 yılında Kore'de ve 2027 yılında Vietnam'da düzenlenecek Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) Zirvesi'ni başarıyla düzenlemek için koordinasyon sağlamayı kabul etmiştir.

19. İki taraf, ASEAN-Kore, Mekong-Kore, ASEAN+3, Doğu Asya Zirvesi (EAS), ASEAN Bölgesel Forumu (ARF) ve ASEAN Savunma Bakanları Toplantısı Plus (ADMM+) gibi ASEAN ve Mekong alt bölgesi iş birliği çerçevesinde iş birliğini güçlendirmeye devam etme konusunda anlaşmıştır. Vietnam tarafı, ASEAN-Kore Kapsamlı Stratejik Ortaklığı çerçevesini etkili ve kapsamlı bir şekilde uygulamak için Kore Cumhuriyeti ile yakın iş birliği yapmaya hazır olduğunu teyit etmiştir. İki taraf, Mekong alt bölgesinin gelişen bölgesel mimarideki stratejik önemini kabul etmiş ve Vietnam-Kore Kapsamlı Stratejik Ortaklığı'nın temel bir unsuru olarak Mekong-Kore iş birliğini desteklemeye devam etme konusunda anlaşmıştır. İki taraf, bölgede barış ve refah için insan merkezli bir topluluk inşa etme vizyonunu gerçekleştirmek amacıyla Mekong-Kore İş Birliği Zirvesi'nin uygun bir zamanda yeniden başlatılmasının önemi konusunda anlaşmıştır.

20. İki taraf, geleneksel ve geleneksel olmayan güvenlik konularının yanı sıra deniz çevresinin korunması, iklim değişikliğiyle mücadele, enerji güvenliği, gıda güvenliği ve ekonomik güvenlik gibi küresel zorlukların ele alınması için uluslararası toplumun ortak çabalarına aktif olarak katılmaya hazır olduklarını teyit ettiler. Ayrıca, iki taraf, karşılıklı ilgi ve çıkarları ilgilendiren bölgesel ve uluslararası konulardaki tutumlarını koordine etmeye devam etme konusunda mutabık kaldılar.

21. Taraflar, Parlamentolararası Birlik (PAB), Asya-Pasifik Parlamento Forumu (APPF) ve ASEAN Parlamentolararası Asamblesi (AIPA) gibi bölgesel ve uluslararası parlamentolar arası forumlarda iki ülke Ulusal Meclisleri arasındaki yakın koordinasyonu ve karşılıklı desteği güçlendirmeyi, ayrıca iki ülke Ulusal Meclisleri arasındaki bölgesel ve uluslararası ortak ilgi alanlarına odaklanan değişim ve iş birliğini aktif olarak desteklemeyi kararlaştırdılar.

22. Taraflar, Doğu Denizi'nde barış, istikrar, uluslararası hukuka saygı, seyrüsefer ve uçuş serbestisi sağlanmasının önemini, özellikle de uyuşmazlıkların uluslararası hukuk, özellikle de 1982 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi (UNCLOS 1982) temelinde barışçıl yollarla çözülmesi ilkesini yeniden teyit etmişlerdir. Taraflar ayrıca, Doğu Denizi'nde Tarafların Davranışlarına İlişkin Beyanname'nin (DOC) tam olarak uygulanmasının ve uluslararası hukuk, özellikle de UNCLOS uyarınca etkili ve kapsamlı bir Doğu Denizi Davranış Kuralları'nın (COC) derhal oluşturulmasının önemini vurgulamışlardır.

23. İki taraf, Koreler arası ilişkilerde ilerleme kaydedilmesinin ve Kore Yarımadası'nda kalıcı barışın sağlanmasının, yalnızca Kore Yarımadası'nda değil, aynı zamanda uluslararası toplum için de barış ve refah açısından elzem olduğu konusunda mutabık kalmıştır. İki taraf, ilgili tüm tarafları, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararları da dahil olmak üzere uluslararası yükümlülük ve taahhütlerini ciddiyetle yerine getirmeye çağırmıştır. Vietnam, Kore Cumhuriyeti Hükümeti'nin Koreler arası diyalog ve iş birliğini yeniden başlatma çabalarını memnuniyetle karşılamış ve desteklemiş ve Kore Yarımadası'nda barış, istikrar ve refah ortamının inşası sürecine aktif olarak katılmaya istekli olduğunu ifade etmiştir.

İki taraf, Vietnam Komünist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri To Lam ve eşinin Kore Cumhuriyeti'ne yaptığı devlet ziyaretinin büyük bir başarı olduğu ve iki ülke arasındaki kapsamlı stratejik ortaklıkta yeni bir sayfa açan önemli bir dönüm noktası olduğu konusunda mutabık kaldı. Genel Sekreter To Lam, Cumhurbaşkanı Lee Jae Myung ve Kore Cumhuriyeti halkının samimi, sıcak ve dostane karşılamasından duyduğu derin minnettarlığı dile getirdi ve Cumhurbaşkanı Lee Jae Myung ve eşini yakında Vietnam'a bir devlet ziyareti yapmaya saygıyla davet etti. Cumhurbaşkanı Lee Jae Myung da minnettarlığını dile getirerek daveti memnuniyetle kabul etti.

TRAN MINH HANG'a (nhandan.vn) göre

Source: https://baogialai.com.vn/tuyen-bo-chung-ve-viec-lam-sau-sac-hon-quan-he-doi-tac-chien-luoc-toan-dien-viet-nam-han-quoc-post563356.html