Không khó để bắt gặp những mái đầu bạc trắng, vàng khè, tím ngắt… trong khuôn viên các trường đại học hiện nay – Ảnh: PHƯƠNG QUYÊN
“Ăn coi nồi, ngồi coi hướng” – câu tục ngữ hầu như học sinh nào cũng được học ở bậc phổ thông – không chỉ có ý nghĩa giáo dục về cách ăn uống, chọn vị trí ngồi khi ăn mà còn là cách ứng xử sao cho phù hợp với các hoàn cảnh trong đời sống hằng ngày.
Một giảng viên đại học mặc quần xà lỏn, áo thun hay đồ ngủ, mang dép lê lên lớp thì hẳn sinh viên sẽ trầm trồ rồi ngạc nhiên, dè bỉu hay khó chịu.
Thậm chí sinh viên có thể bóc phốt giảng viên ngay trên mạng xã hội. Thế nhưng khi sinh viên ăn mặc quá lố, không phù hợp bị nhắc nhở, các bạn lại lấy quyền tự do cá nhân ra để biện bạch cho sự cẩu thả, thiếu ý thức của mình.
Lý luận rằng trang phục là quyền tự do của mỗi người cũng không sai. Mỗi người có cái tôi, sở thích, phong cách riêng nên mặc gì là quyền của họ miễn cảm thấy thoải mái, tự tin.
Thế nhưng, sự tự do thái quá sẽ thành tùy tiện. Đụng gì mặc nấy bất chấp nơi mình đến, bất chấp hoàn cảnh, bất chấp khuôn khổ chung, bất chấp quy tắc của số đông – đó không phải là tự do mà là sự lố bịch, thiếu tôn trọng người khác và cộng đồng nơi mình tới.
Cách đây gần 20 năm, sinh viên Trường ĐH Bách khoa (ĐH Quốc gia TP.HCM) nhuộm tóc xanh đỏ vào trường sẽ lập tức bị kỷ luật. Thế nhưng ngày nay, trường chỉ yêu cầu sinh viên để tóc gọn gàng và không có chuyện bị kỷ luật vì tóc tai như ngày trước.
Tất nhiên cũng có nhiều trường quy định cứng về trang phục, cấm tiệt các loại áo không có cổ, váy tối thiểu ngang gối trên một chút không được, không được trang điểm loè loẹt… đôi khi cũng khiến sinh viên bí bách, khó chịu.
Sinh viên đến trường là để học, để tiếp nhận tri thức từ thầy cô. Cũng có thể một lúc nào đó đến trường để “flex nhẹ” những bộ đồ sang xịn, phong cách mới với bạn bè. Nhưng đừng làm quá!
Môi trường giáo dục có nề nếp, tôn ti trật tự, có quy tắc ứng xử và ăn mặc phù hợp. Tâm thế tôn trọng lẫn nhau phải luôn thường trực. Sinh viên đã đủ trưởng thành để nhận thức, điều chỉnh và chịu trách nhiệm với hành vi của mình.
Biết ăn mặc hợp thời, đừng khác biệt quá mức đến lạc loài giữa số đông. Đó cũng là kỹ năng sống quan trọng không chỉ với sinh viên ở hiện tại mà còn sau này.
Tuy nhiên, các quy định về trang phục không nên quá cứng nhắc khiến sinh viên cảm thấy bị đè nén, mất tự do. Dung hòa để có sự tôn trọng, thoải mái cần thiết. Tự do quá đôi khi hóa tùy tiện. Cứng nhắc quá lại già néo đứt dây.
