گورنمنٹ الیکٹرانک انفارمیشن پورٹل نے " میکرو اکنامک استحکام اور کارپوریٹ بانڈ مارکیٹ کی ترقی" کے عنوان کے ساتھ ایک آن لائن سیمینار کا انعقاد کیا۔
28 مئی کی سہ پہر کو، گورنمنٹ الیکٹرانک انفارمیشن پورٹل نے "میکرو اکانومی کو مستحکم کرنا اور کارپوریٹ بانڈ مارکیٹ کی ترقی" کے موضوع کے ساتھ ایک آن لائن سیمینار کا انعقاد کیا، جس سے معیشت کو مستحکم کرنے اور مارکیٹ کو قانونی فریم ورک کے اندر کام کرنے میں مدد کرنے کے اقدامات پر تبادلہ خیال کیا گیا۔
2022 اور 2023 کے پہلے مہینوں میں، ہم نے بنیادی طور پر طے شدہ عمومی اہداف حاصل کیے ہیں: میکرو اکنامک استحکام کو برقرار رکھنا، افراط زر کو کنٹرول کرنا، ترقی کو فروغ دینا، بڑے توازن کو یقینی بنانا، سماجی تحفظ کو یقینی بنانا، قومی دفاع کو مستحکم کرنا، سلامتی، تحفظ، عوامی تحفظ، خارجہ امور میں اضافہ اور انضمام۔ بہت مشکل حالات میں، پہلی سہ ماہی میں جی ڈی پی نے پھر بھی اپنی ترقی کی رفتار کو برقرار رکھا۔ کئی سالوں میں اندرون اور بیرون ملک بے مثال مشکلات اور چیلنجوں کے تناظر میں حاصل کیے گئے نتائج بہت قیمتی ہیں، اور مشکلات اور چیلنجز مواقع اور فوائد سے کہیں زیادہ ہیں، جن میں بہت سے مسائل کی مثال نہیں ملتی۔
پارٹی کی قیادت میں، قومی اسمبلی کے ساتھ اور نگرانی میں، پورے سیاسی نظام کی شرکت، عوام اور کاروباری اداروں کی حمایت، حکومت اور وزیر اعظم کی ہدایات اور انتظامیہ مستقل، ہم آہنگ، سخت، بروقت، مناسب، ٹھوس، اہداف اور اصولوں میں ثابت قدم لیکن انتہائی لچکدار، حقیقی ترقی، دنیا کی ترقی کے لیے انتہائی لچکدار، حقیقی معنوں میں ترقی کی راہ پر گامزن ہیں۔ حالیہ دنوں میں عوامی تشویش کے شعبوں میں قابل پیمائش تبدیلیاں، بہت سے بقایا مسائل میں ابتدائی تبدیلیاں جو کئی سالوں سے جاری ہیں۔ لوگوں اور کاروبار کے لیے مشکلات اور رکاوٹوں کو دور کرنے کے لیے مخصوص اور موثر حل، پالیسیوں اور اقدامات کے ذریعے سماجی اعتماد اور مارکیٹ کے اعتماد کو مضبوط اور مضبوط کرنا۔
اگرچہ صورت حال اب بھی بہت سی مشکلات کا سامنا کر رہی ہے، بہت سی پالیسیوں اور انتظامی حل کے مثبت اثرات مرتب ہو رہے ہیں۔ اپریل اور مئی میں صورتحال بہتر ہوئی ہے، بہت سے شعبوں میں مثبت تبدیلی آئی ہے، جیسے کہ مئی میں نئے رجسٹرڈ FDI سرمائے میں تیزی سے اضافہ ہوا، صنعتی پیداوار انڈیکس (IIP) نے ابتدائی طور پر اپریل میں اچھے اشارے دکھائے... معروف بین الاقوامی ادارے 2023 اور آنے والے وقت میں ویتنام کے معاشی امکانات کے بارے میں مثبت اندازے اور پیش گوئیاں جاری رکھے ہوئے ہیں۔
کارپوریٹ بانڈ مارکیٹ کی ترقی کو حالیہ دنوں میں بہت زیادہ توجہ ملی ہے، کیونکہ یہ مارکیٹ معیشت کے لیے سرمایہ کا ایک بہت بڑا ذریعہ رکھتی ہے۔ مارکیٹ کا ہر اتار چڑھاؤ، چاہے وہ کتنا ہی چھوٹا کیوں نہ ہو، معیشت پر نمایاں اثر ڈالتا ہے اور اس مارکیٹ کی پائیدار ترقی روایتی چینلز کے علاوہ معیشت کے لیے لوگوں سے سرمایہ اکٹھا کرنے کا ایک ذریعہ بھی ہے، جو کہ ایک اہم چیز ہے۔
2022 کے دوسرے نصف حصے میں، انفرادی کارپوریٹ بانڈ مارکیٹ نے ایک وسیع پیمانے پر نفسیاتی "جھٹکا" دیکھا جب سرمایہ کاروں نے اکثر کئی معاملات کو حکام کے ذریعے نمٹاتے دیکھا۔ مشکلات کا سامنا کرنے والے بہت سے کاروباروں کے بانڈز کی ادائیگی کے لیے نقد بہاؤ کی لیکویڈیٹی کے ساتھ گھٹتے ہوئے اعتماد نے اس مارکیٹ کے خطرے کو بڑھا دیا ہے۔
سیمینار میں شرکت کرنے والے مہمان (بائیں سے دائیں): پروفیسر ڈاکٹر ہوانگ وان کوونگ، قومی اسمبلی کے مندوب، نیشنل اکنامکس یونیورسٹی کے وائس ریکٹر؛ نائب وزیر خزانہ Nguyen Duc Chi; منصوبہ بندی اور سرمایہ کاری کے نائب وزیر Tran Quoc Phuong؛ ڈاکٹر Nguyen Si Dung، سابق ڈپٹی ہیڈ آف نیشنل اسمبلی آفس - تصویر: VGP/Quang Thuong
مشکل دور سے نکلنے کے لیے مارکیٹ اور کاروباری اداروں کو سپورٹ کرنے کے لیے حکومت، وزیر اعظم اور انتظامی اداروں نے مارکیٹ کو مستحکم کرنے، مارکیٹ کو قانونی فریم ورک کے اندر کام کرنے، معیشت میں کردار ادا کرنے اور پائیدار ترقی کے لیے اس مارکیٹ پر لوگوں کا اعتماد بڑھانے کے لیے بہت سے اہم فیصلے کیے ہیں۔ نہ صرف کاروباروں کو سپورٹ کرنا، بلکہ زیادہ اہم مقصد میکرو اکنامک استحکام کو برقرار رکھنا، وبائی امراض کے بعد بحالی کے لیے وسائل کی شدید ضرورت کے تناظر میں ترقی کو فروغ دینا ہے۔ اگرچہ اس نے توقع کے مطابق ترقی نہیں کی ہے، لیکن مارکیٹ نے مثبت اشارے دکھائے ہیں۔ آگے کا راستہ ابھی بھی طویل ہے، جس پر قابو پانے کے لیے بہت سی مشکلات، رکاوٹیں اور چیلنجز ہیں، ہمیں مارکیٹ کے لیے "برف توڑ" کے اقدامات کو نافذ کرنے کے لیے مزید کوششیں کرنے اور مزید پرعزم ہونے کی ضرورت ہے۔
اس مسئلے پر مزید نقطہ نظر حاصل کرنے کے لیے، گورنمنٹ الیکٹرانک انفارمیشن پورٹل نے " میکرو اکنامک استحکام اور کارپوریٹ بانڈ مارکیٹ کی ترقی " کے عنوان کے ساتھ ایک آن لائن سیمینار کا انعقاد کیا۔
پینل ڈسکشن میں درج ذیل مہمان شامل تھے:
1. منصوبہ بندی اور سرمایہ کاری کے نائب وزیر Tran Quoc Phuong
2. نائب وزیر خزانہ Nguyen Duc Chi
3. پروفیسر ڈاکٹر ہوانگ وان کوونگ، قومی اسمبلی کے مندوب، نیشنل اکنامکس یونیورسٹی کے نائب صدر
4. ایسوسی ایٹ پروفیسر، ڈاکٹر وو من کھوونگ، لی کوان یو سکول آف پبلک پالیسی کے لیکچرر ( سنگاپور سے آن لائن جواب دیتے ہوئے )
ڈاکٹر Nguyen Si Dung، سابق ڈپٹی ہیڈ آف نیشنل اسمبلی آفس نے بحث کے مواد کو مربوط کیا۔ اس بحث کو گورنمنٹ پورٹل اور گورنمنٹ پورٹل کے دیگر پلیٹ فارمز پر لائیو سٹریم کیا گیا۔
مقررہ اہداف کے حصول کے لیے انتظامیہ پر بھروسہ کرنے کی ہر وجہ موجود ہے۔
ڈاکٹر Nguyen Si Dung: فی الحال، دنیا کی صورتحال تیزی سے، پیچیدہ اور غیر متوقع طور پر تبدیل ہو رہی ہے، بہت سے بے مثال مسائل پیشین گوئی سے باہر پیدا ہو رہے ہیں۔ اقتصادی کساد بازاری، بڑھتی ہوئی افراط زر، توانائی کی عدم تحفظ، عالمی غذائی تحفظ وغیرہ جیسے ممالک کے سامنے بہت سے چیلنجز درپیش ہیں۔ بیرونی عوامل اور بین الاقوامی ماحول میکرو اکانومی کو مستحکم کرنے کی ہماری کوششوں کو کس طرح متاثر کرتے ہیں؟ آپ ان معاشی کامیابیوں کا کیسے جائزہ لیں گے، خاص طور پر میکرو اکانومی، جو ہم نے حالیہ دنوں میں حاصل کی ہیں؟ کیا آپ ان کا موازنہ خطے کے دیگر ممالک سے کر سکتے ہیں؟
منصوبہ بندی اور سرمایہ کاری کے نائب وزیر ٹران کووک فوونگ : اصل صورتحال کی بنیاد پر 2022 اور 2023 کے پہلے مہینوں کی ملکی اور عالمی معاشی صورتحال کا خلاصہ اس طرح کیا جا سکتا ہے: فوائد سے زیادہ مشکلات اور چیلنجز؛ تیز اتار چڑھاو؛ انتہائی غیر متوقع، پیش گوئی کرنا مشکل، ایسی حقیقتیں ہیں جو پیشین گوئی سے زیادہ ہیں اور عالمی صورتحال کی پیچیدگی معیشتوں کو متاثر کرتی ہے۔
ہمارے ملک کی معیشت اب بھی پیمانے پر معمولی ہے جبکہ اس کی کشادگی بڑی ہے (جی ڈی پی سے تقریباً 2 گنا)۔ اس طرح ہمارے ملک کی معیشت پر بیرونی عوامل کا اثر بہت زیادہ ہے۔ 2021 اور 2022 کے آخر میں، ہم توقع کرتے ہیں کہ COVID-19 وبائی مرض پر قابو پانے کے بعد، معیشتیں مضبوط بحالی کے دور میں داخل ہوں گی۔ تاہم، حقیقت اس طرح نہیں ہے جیسا کہ پیش گوئی کی گئی تھی، یہاں تک کہ سیاسی، مالیاتی - مالیاتی تنازعات جیسے عوامل ہیں... جنہوں نے بحالی کے عمل کو سست کر دیا ہے، یہاں تک کہ معیشت کو کساد بازاری کے خطرے کی طرف دھکیل دیا ہے۔
دنیا کے کچھ عوامل ممالک کی میکرو اکانومی کو سنجیدگی سے متاثر کرتے ہیں، جس میں افراط زر ایک بڑا عنصر ہے، جو امریکہ اور یورپ سے شروع ہوتا ہے، عالمی سطح پر پھیلتا ہے۔ بہت سے ممالک کو مہنگائی کی بڑھتی ہوئی صورت حال سے نمٹنے کے لیے حل نکالنا ہوں گے، خاص طور پر مالی اور مالیاتی حل۔ فیڈ مسلسل بڑے مارجن سے شرح سود میں اضافہ کرتا ہے، یورپ کے مرکزی بینک اور بڑی معیشتوں نے افراط زر کو روکنے کے لیے تیزی سے شرح سود میں اضافہ کیا ہے۔ مندرجہ بالا حل ہمیں معاشی ترقی میں کمی کا سامنا کرتے ہیں۔
مشکل سیاق و سباق کے باوجود، ہمارے ملک کی معیشت میں میکرو اکنامک مینجمنٹ اور نمو، بڑے توازن کو یقینی بنانے اور افراط زر کو کنٹرول کرنے کے نتائج اب بھی حوصلہ افزا نتائج حاصل کرتے ہیں۔ میکرو اکنامکس پر ماہرین اور ریاستی انتظامی اداروں کے تبصروں کے مطابق، ہم نے جو سب سے اہم چیز حاصل کی ہے وہ میکرو اکنامک استحکام کو برقرار رکھنا، قومی اسمبلی کے مقرر کردہ ہدف سے کم افراط زر کو کنٹرول کرنے کے ساتھ ساتھ بڑے توازن کو یقینی بنانا، اور مانیٹری اور مالیاتی حل کو مناسب سطح پر چلانا ہے۔ مثال کے طور پر، شرح مبادلہ اور شرح سود کے حوالے سے، ہم نے میکرو اکانومی کو بڑے جھٹکے لگائے بغیر، لیکن مناسب وسعتوں میں ایڈجسٹمنٹ کی ہے۔
اس کے علاوہ، ہمیں اب بھی باہر سے بڑھتے ہوئے دباؤ کا سامنا کرنا ہے اور آنے والے وقت میں اس پر قابو پانے کے طریقے تلاش کرنا ہوں گے، جیسے: عالمی طلب میں تیزی سے کمی آئی ہے۔ مینوفیکچرنگ، پروسیسنگ اور مینوفیکچرنگ کے شعبے اور کچھ متحرک شعبے شدید متاثر ہوئے ہیں۔ آرڈرز کی کمی، پیداوار میں کمی... یہ وہ فوری مشکلات ہیں جن کا ہمیں ابھی سے سال کے آخر تک سامنا کرنا پڑتا ہے۔
اعداد و شمار کے لحاظ سے دنیا اور خطے کے دیگر ممالک کے مقابلے میں ہمارا میکرو تناظر اب بھی کافی مثبت ہے۔ مثال کے طور پر، پہلی سہ ماہی کے اختتام کے بعد، ہمارے ملک کی جی ڈی پی کی شرح نمو 3.32% تک پہنچ گئی، جبکہ بڑے شراکت دار اور بڑی معیشتیں جن کی شرح نمو کم ہے جیسے کہ امریکہ 1.6% تک پہنچ گئی۔ یورپی یونین 1.3% تک پہنچ گئی؛ جاپان 1.3% تک پہنچ گیا؛ جنوبی کوریا 0.8 فیصد تک پہنچ گیا۔ جب ترقی کم ہوتی ہے، تو ان معیشتوں میں صارفین کی طلب بھی کم ہو جاتی ہے، جس کا اثر ہمارے کاروباری آرڈرز اور آؤٹ پٹ پروڈکٹس پر پڑتا ہے۔ 2023 کی پہلی سہ ماہی میں پروسیسنگ اور مینوفیکچرنگ سیکٹر کی ترقی میں نمایاں کمی واقع ہوئی۔
لیکن 2023 میں ورلڈ بینک اور آئی ایم ایف کی 2 فیصد سے زیادہ کی پیشن گوئی کے مقابلے میں 3.32 فیصد کی شرح نمو ظاہر کرتی ہے کہ ہم ابھی بھی کافی مثبت سطح پر ہیں، سال کے آخری مہینوں میں کوشش کرنے کے لیے ایک بنیاد بنا رہے ہیں۔
اس کے علاوہ، 4 ماہ کے بعد، ہم نے قومی اسمبلی کے مقرر کردہ ہدف کے مطابق 4 فیصد سے کم مہنگائی کی شرح حاصل کی۔ دیگر معیشتیں کافی اونچی سطح پر ہیں جیسے: سنگاپور (5.5%)؛ انڈونیشیا (تقریباً 5%)، یورپی یونین (تقریباً 7%)؛ US (تقریباً 5%)۔ یہ ہماری شراکت دار معیشتیں ہیں اور یہ سب بڑھتی ہوئی مہنگائی سے نبرد آزما ہیں۔ اس طرح کے تجزیے کے ساتھ، ہمارے پاس مقررہ ہدف کو حاصل کرنے کے لیے گزشتہ سال اور اس سال کے آغاز سے اپنی پالیسیوں اور انتظامیہ پر یقین کرنے کی ہر وجہ موجود ہے۔
ویتنامی ڈونگ بہترین کرنسی ہے۔
ڈاکٹر Nguyen Si Dung: اس مسئلے کے بارے میں، ہم سنگاپور سے ڈاکٹر Vu Minh Khuong کی رائے سننا چاہیں گے!
ڈاکٹر وو من کھوونگ، لی کوان یو سکول آف پبلک پالیسی کے لیکچرر: دنیا کو اس وبائی مرض پر قابو پانے کی امید تھی لیکن اس سے معیشت کی صحت میں گہرائی تک رسائی کی توقع نہیں تھی، کچھ چیزیں جو راتوں رات نہیں ہوتیں۔ دریں اثنا، روس یوکرین جنگ کے تناظر نے بین الاقوامی صورتحال کو غیر مستحکم کر دیا ہے، افراط زر بہت زیادہ ہے، شرح سود غیر معمولی بلندی پر ہے، ممالک جدوجہد کر رہے ہیں۔ اس تناظر میں، ہمیں حکومت، علاقوں اور کاروباری اداروں کے ساتھ ہمدردی کا اظہار کرنے کی ضرورت ہے جو شدید جدوجہد کر رہے ہیں۔ لیکن اچھی خبر یہ ہے کہ ویتنام اچھی ہمت کا مظاہرہ کر رہا ہے۔ باہر سے، ویتنام ایک لرزتے ہوئے جہاز کی طرح لگتا ہے لیکن بہت سے ممالک کے مقابلے میں مستحکم اسٹیئرنگ، بہتر کریڈٹ ریٹنگ، اچھے بجٹ کی آمدنی اور اخراجات، اور افراط زر پر سخت کنٹرول ہے۔
عالمی ترقی ایک روشن مقام ہے، اگرچہ IMF نے اس سال ویتنام کی شرح نمو 5.8% کی پیش گوئی کی ہے، لیکن اگلے سال کی پیشن گوئی کافی زیادہ ہے۔ وہ اب بھی ویتنام کے مستقبل کے لیے بہت زیادہ توقعات رکھتے ہیں۔ غیر ملکی سرمایہ کار اب بھی ویتنام میں داخل ہونے کے لیے بے چین ہیں، توقع ہے کہ ویتنام نئی ویلیو چین میں شرکت کرے گا۔
باہر کی طرف دیکھیں، ویتنام کی طرح، سنگاپور کا تجارتی تناسب جی ڈی پی سے کئی گنا زیادہ ہے۔ پہلی سہ ماہی میں، سنگاپور کی جی ڈی پی میں 0.1% اضافہ ہوا۔ امریکہ کی شرح نمو، جب حال ہی میں ایڈجسٹ کی گئی تھی، 1.1% تک گر گئی تھی، جس کا مطلب ہے کہ سازگار حالات میں واپس آنے سے پہلے ابھی بھی مشکلات موجود ہیں۔
میں جس چیز پر زور دینا چاہتا ہوں وہ یہ ہے کہ مشکلات واضح طور پر کاروبار کے لیے نفسیاتی رکاوٹ پیدا کرتی ہیں۔ سچائی کو دیکھیں تو اس کی وجہ حکومت کا انتظام نہیں بلکہ معاشی ماڈل ہے جس میں تبدیلی کے لیے بہت زیادہ دباؤ نظر آنے لگا ہے۔
مثال کے طور پر جھینگا اور سمندری غذا کی برآمدات میں کمی آئی ہے، بین الاقوامی مقابلہ بڑھ گیا ہے۔ میں لیکچر دینے یا پہلے ویتنام کے تجربے کے بارے میں بات کرنے کے لیے ملکوں میں جاتا ہوں۔ بنگلہ دیش اور بھارت 7 بلین امریکی ڈالر برآمد کرتے ہیں، اسے 15 بلین امریکی ڈالر تک بڑھانا چاہتے ہیں، اس لیے وہ ڈیجیٹل تبدیلی اور گرین ٹرانسفارمیشن کو بہت جلد سمجھ سکتے ہیں۔ دریں اثنا، ہم اب بھی صرف کاروباری ماحول کو بہتر کر رہے ہیں، کوئی بنیادی پیش رفت نہیں ہے. یہ وہ چیز ہے جس پر ہمیں توجہ دینی چاہیے، یہ وقت ہے کہ مستقبل میں ترقی کے ماڈل کو بہتر بنانے پر بنیادی طور پر نظر ثانی کریں۔
خوش قسمتی سے، مقامی علاقوں میں تیزی سے ترقی ہوئی ہے اور وہ 2045 تک ایک خوشحال ویتنام کے ہدف کو حاصل کرنے میں اپنا کردار ادا کرنے کے عظیم عزائم رکھتے ہیں۔ ہو چی منہ سٹی اور ہائی فونگ جیسے مقامی رہنما بہت توجہ رکھتے ہیں اور ملک کی ترقی پر عمل درآمد کے لیے دوسرے ممالک کے تجربات سے سیکھنا چاہتے ہیں۔
ہم ترقی کے ایک نئے دور میں داخل ہو رہے ہیں، جس کے لیے سوچ میں نئی پیش رفت کے ساتھ ساتھ اگلی 2-3 دہائیوں میں ایک جدید قوم کی تعمیر کے لیے بیداری کی ضرورت ہے۔
ڈاکٹر Nguyen Si Dung : ڈاکٹر Vu Minh Khuong نے خاص طور پر ان حلوں اور کامیابیوں کا تجزیہ کیا ہے جنہوں نے اس نفسیاتی عنصر کو حل کرنے میں اہم کردار ادا کیا ہے۔ ڈاکٹر کھوونگ، آپ میکرو اکانومی کو مستحکم کرنے کے لیے ویتنام کی کوششوں اور ردعمل کے اقدامات کو کس طرح دیکھتے اور دیکھتے ہیں؟
ڈاکٹر وو من کھوونگ : ویتنام کا ردعمل بہت حساس ہے۔ میں خاص طور پر اسٹیٹ بینک، وزارت خزانہ اور وزارت منصوبہ بندی اور سرمایہ کاری کی کوششوں کو سراہتا ہوں تاکہ بین الاقوامی سرمایہ کاروں کو محفوظ محسوس کرنے میں مدد ملے۔
ان کا کہنا تھا کہ ویتنام کی جوابی صلاحیت کافی اچھی ہے، ویت نامی ڈونگ بہترین کرنسی ہے، دیگر کرنسیوں کی قدر میں کمی ہوئی ہے۔ بلاشبہ، کرنسی کا استحکام برآمدی اداروں کے لیے مشکلات کا باعث بن سکتا ہے، لیکن خوش قسمتی سے، کرنٹ اکاؤنٹ سرپلس اچھا ہے، ایف ڈی آئی کی توجہ اچھی ہے، برآمدی سرگرمیاں کافی اچھی ہیں... میکرو سائیڈ پر، یہ اچھی بات ہے، عوامی سرمایہ کاری کو فروغ دینا، شاہراہوں کی تعمیر، حکومت کی جانب سے پراجیکٹس کو بھرپور طریقے سے نافذ کیا گیا ہے، جب مشکلات پیش آتی ہیں تو انہیں فوری طور پر حل کیا جاتا ہے۔
بجلی کے مسئلے کے حوالے سے، ہمیں سرکاری ادارے کے شعبے سے بھرپور تعاون کی ضرورت ہے۔ اس شعبے کا ابھی تک کوئی تسلی بخش حل نہیں ہے، اسے فوری طور پر حل کرنے کی ضرورت ہے، اس کے حل پر تمام تر کوششیں مرکوز کی جائیں۔ مثال کے طور پر قابل تجدید توانائی کا مسئلہ، اگرچہ ابھی تک معیاری نہیں ہے، صحیح سمت میں ہے، اسے حل کرنے کی ضرورت ہے، بجلی کی قلت کی صورت حال کو پیدا نہ ہونے دینا...
عمومی ردعمل کی مجموعی تصویر درست اور اچھی ہے، لیکن چیلنج کے لیے ماحولیاتی نظام کا ردعمل کسی مخصوص وزارت، شاخ یا حکومت کی صلاحیت سے باہر ہے، لیکن اس کے لیے کاروبار سمیت پورے سیاسی نظام کی ضرورت ہوتی ہے کہ وہ بڑے مسئلے پر بات چیت اور حل کریں۔
سنگاپور کا تجربہ یہ ہے کہ ہمیں مستقبل کے لیے حکمت عملی وضع کرنے، ذمہ داریوں کا واضح طور پر تعین کرنے، اور ترقی کی رفتار پیدا کرنے اور معاشرے میں اعتماد پیدا کرنے کے لیے ایک کونسل کی ضرورت ہے۔ بات چیت کے لیے بہت سے مسائل ہیں، لیکن جو کچھ کیا جا رہا ہے وہ قابل ستائش اور درست راستے پر ہے۔
میکرو اکنامک استحکام کو برقرار رکھنا سب سے بڑی کامیابی ہے۔
ڈاکٹر Nguyen Si Dung: ڈاکٹر Vu Minh Khuong نے ان حلوں کا مثبت جائزہ لیا ہے جنہوں نے میکرو اکانومی کو مستحکم کرنے اور ترقی کو فروغ دینے میں ہماری مدد کی ہے۔ ڈاکٹر وو من خوونگ کو بجلی کے مسئلے پر تشویش ہے۔ مجھے لگتا ہے کہ حال ہی میں حکومت نے شمسی توانائی، ہوا کی توانائی وغیرہ کے لیے رکاوٹوں کو دور کرنے کے لیے بہت بروقت فیصلے کیے ہیں۔
اسی سوال کے ساتھ، میں ڈاکٹر ہوانگ وان کوونگ سے پوچھنا چاہوں گا، آپ حالیہ دنوں میں ہماری ترقی کو یقینی بنانے کے لیے میکرو اکانومی کو مستحکم کرنے کے حل کا اندازہ کیسے لگاتے ہیں؟
پروفیسر ڈاکٹر ہوانگ وان کوونگ: میں میکرو اکنامک صورتحال کے بارے میں نائب وزیر ٹران کووک فوونگ کے جائزے کے ساتھ ساتھ ڈاکٹر وو من کھوونگ کی رائے سے پوری طرح متفق ہوں۔ درحقیقت، ہم دیکھتے ہیں کہ دنیا میں افراط زر اور ترقی میں کمی جیسی ہنگامہ خیز لہروں کے تناظر میں، ویتنام کی معاشی استحکام کو برقرار رکھنا ہمارے لیے لوگوں کی زندگیوں، کاروباری اداروں کی کاروباری پیداواری سرگرمیوں سمیت کئی پہلوؤں میں استحکام پیدا کرنے میں سب سے بڑی کامیابی ہے اور ہمیں توازن بحال کرنے کی کوئی قیمت ادا نہیں کرنی پڑتی۔ کامیاب ہونے کے لیے، بہت سے حل ہیں جن کو حکومت نے نافذ کیا ہے، لیکن میں 3 نقطہ نظر سے سوچتا ہوں:
سب سے پہلے، میکرو اکنامک استحکام بہت کامیاب رہا ہے۔ میں سمجھتا ہوں کہ حکومت کی مالیاتی پالیسی کے انتظام نے بہت فوری، مناسب اور مؤثر طریقے سے جواب دیا ہے۔ ہم دیکھتے ہیں کہ وبا کے تناظر میں بہت سے ممالک مالیاتی پالیسی کو کاروبار اور لوگوں کی مدد کے لیے بھی استعمال کرتے ہیں، لیکن وبا کے بعد اس کا نتیجہ مہنگائی ہے۔ لیکن ویتنام اب بھی کاروباروں اور لوگوں کو سپورٹ کرتا ہے، مالیاتی پالیسی بھی استعمال کرتا ہے لیکن افراط زر کی زد میں نہیں آتا، پھر بھی کاروبار پر بوجھ کو کم کرتا ہے، جیسے ٹیکسوں کو کم کرنا، شراکت کو بڑھانا اور ملتوی کرنا۔ یہاں تک کہ لوگوں کے ساتھ، ایسی جگہیں ہیں جہاں ہم براہ راست پیسے کے ساتھ مدد کرتے ہیں، ایسی جگہیں ہیں جہاں ہم مادی ذرائع سے مدد کرتے ہیں. یا ہم آمدنی اور اخراجات کی پالیسی کے انتظام سے متعلق مسائل بھی دیکھتے ہیں۔ ایسے مشکل سیاق و سباق میں، یقیناً، آمدنی میں کمی واقع ہوتی ہے، خاص طور پر جب ہم محصولات کو مستثنیٰ، توسیع اور ملتوی کرتے ہیں۔ لیکن درحقیقت، گزشتہ دو سالوں، 2021 اور 2022 میں، محصولات کی پیشگوئیوں سے کہیں زیادہ ہو گئی ہے، جو اس بات کی عکاسی کرتی ہے کہ ہم نے کاروباری اداروں کی تاخیر، التوا اور تاخیر سے ادائیگی کی تلافی کے لیے آمدنی کے ذرائع سے فائدہ اٹھایا ہے۔ آمدنی کے ذرائع میں اچھی کارکردگی کا نتیجہ ہے کہ ہمارا ادائیگیوں کا توازن ہمیشہ حکومت کی طرف سے مقرر کردہ خسارے کی سطح سے کم ہوتا ہے۔ اس لیے سرکاری قرضوں میں بہت کم کمی آئی ہے، اس سے پہلے 50 فیصد سے زائد کا عرصہ تھا، اگر نئے جی ڈی پی کے حساب سے حساب کیا جائے تو 2021 میں یہ 42 فیصد تک گر گیا اور 2022 میں یہ صرف 38 فیصد سے زیادہ تھا۔ یہ ہمارے لیے ان مالیاتی پالیسیوں کا استعمال جاری رکھنے کے لیے بہت اچھی جگہ ہے۔ یہ ایک کامیابی ہے اور یہ ظاہر کرتی ہے کہ ہم مالی وسائل کے استعمال میں بہت ہنر مند اور موثر ہیں۔
کرنسی کے بارے میں، جیسا کہ ڈاکٹر وو من کھوونگ نے کہا، ہم وہ ملک ہیں جو کرنسی کی سب سے زیادہ مستحکم اور بہترین قیمت کو برقرار رکھتا ہے۔ ہماری شرح مبادلہ سخت نہیں ہے، اس میں لچکدار طریقے سے ایڈجسٹمنٹ اور تبدیلیاں ہوتی ہیں، لیکن یہ صرف 23.5-24.5 کی حد کے ارد گرد اتار چڑھاؤ آتا ہے اور آخر کار درست مستحکم شرح مبادلہ پر واپس آجاتا ہے، اس طرح کرنسی کی مستحکم قدر پیدا ہوتی ہے، کاروباروں کو کرنسی کی قدر میں کمی کے خوف کے بغیر، پیداوار اور کاروبار میں محفوظ محسوس کرنے میں مدد ملتی ہے، جس کی وجہ سے خوف و ہراس پیدا ہوتا ہے، میں یہ سوچتا ہوں کہ ہماری کامیابیاں پوری طرح پریشان ہیں۔ دنیا میں مہنگائی اتنی زیادہ ہے، ہم اسے برقرار رکھ سکتے ہیں، خاص طور پر ہماری کھلی معیشت، جب دوسرے ممالک کی کرنسیوں کی قیمتیں بڑھ جاتی ہیں، تو ہماری کرنسی کی قدر میں کمی کا بہت زیادہ خطرہ ہوتا ہے۔ حال ہی میں، 2022 اور حالیہ مہینوں میں، جب کہ دنیا نے افراط زر کی شرح میں کمی کی پیش گوئی کی ہے، بہت سے ممالک کے بڑے بینکوں نے آپریٹنگ شرح سود کو کم کرنے کے لیے شاید ہی کوئی اقدام کیا ہے، لیکن اسٹیٹ بینک آف ویتنام نے آپریٹنگ سود کی شرحوں میں تین بار کمی کی ہے، جس کا مقصد شرح سود کی سطح کو نیچے لانا ہے، جس سے کاروبار کو وسائل کی فراہمی میں مدد ملے گی۔ موجودہ تناظر میں یہ ایک سخت اقدام ہے اور پرعزم بھی۔ ہم نے تیسری بار گورنر کا یہ حکم سنا ہے: اگر کمرشل بینک کم نہیں کرتے تو وہ بعد میں کریڈٹ روم پر غور کر سکتے ہیں... یقیناً، ہمیں دنیا میں بہت سی مشکلات کے تناظر میں بہت محتاط رہنا چاہیے۔
تیسرا، انتظامی کام کے حوالے سے، میں سمجھتا ہوں کہ حکومت اور قومی اسمبلی کے درمیان انتظامی کام میں بہت واضح تعامل اور تعاون ہوتا ہے، تقریباً ان پالیسیوں کی طرح جو پیدا ہوتی ہیں ہمیشہ فوری تعاون اور تعامل کا حامل ہوتا ہے۔ زندگی کے لیے کیا ضروری ہے، اس پر عمل درآمد کے لیے ہمارے پاس ایک قانونی ڈھانچہ موجود ہے، اور جب یہ ہوتا ہے تو حکومت کے اقدامات مشکل حالات میں بہت فیصلہ کن ہوتے ہیں۔ پچھلے ایک سال کے دوران، حکومت کی طرف سے رکاوٹوں کو دور کرنے کے لیے بہت سی ہدایات دی گئی ہیں، یہاں تک کہ حکومتی لیڈروں نے بھی علاقے کا بہت معائنہ کیا ہے۔ بہت سی میٹنگز جو مجھے بہت اچھی لگیں ان میں کام مکمل کرنے کے لیے ڈیڈ لائن تفویض کی گئی تھی، جس سے علاقے کے لوگوں پر یہ واضح ہو گیا تھا کہ اس وقت تک اسے مکمل کر لینا چاہیے۔ میں سمجھتا ہوں کہ جب مقداری تقاضے طے کیے جاتے ہیں، ڈیڈ لائن بھی حکومت کے عزم اور فیصلہ کنیت کو اچھی طرح سے ظاہر کرتی ہے۔
ڈاکٹر Nguyen Si Dung: ڈاکٹر Hoang Van Cuong کے جائزے ظاہر کرتے ہیں کہ حالیہ حل بہت درست اور مثبت ہیں۔ لیکن مستقبل میں اب بھی بہت سی مشکلات ہیں۔ انہوں نے کہا کہ ایک بہت اہم خیال یہ ہے کہ حکومت کے ساتھ قومی اسمبلی کا تعاون ایک بہت اہم بنیاد ہے کیونکہ منظوری دینے والے ادارے کے تعاون کے بغیر یہ مشکل ہو جائے گا۔ آپ کی رائے میں، اگلا حل کیا ہے جس پر ہمیں پوری توجہ اور فروغ دینا چاہیے؟
پروفیسر ڈاکٹر ہوانگ وان کوونگ : یہ سچ ہے کہ ہم اب بھی بہت سی غیر متوقع تبدیلیوں کے ساتھ عالمی تناظر کا سامنا کر رہے ہیں۔ یہ پیش گوئی کی گئی ہے کہ عالمی افراط زر میں کمی آئے گی، لیکن ہمیں نہیں معلوم کہ یہ واقعی ختم ہو گئی ہے یا نہیں۔ خاص طور پر، ہم نے حال ہی میں بینکوں کی ایک سیریز کو بحران میں گرتے دیکھا ہے، کچھ تو دیوالیہ ہو گئے ہیں اور انہیں بیچنا پڑا ہے۔ یہ ایک تشویش ہے جو مالیاتی نظام کو متاثر کرے گی۔ اگر یہ واقعہ پیش آتا ہے، تو یہ ایک نظامی پھیلاؤ پیدا کرے گا، اور عالمی اقتصادی کساد بازاری کے انتباہ کا خطرہ، یہاں تک کہ بحران میں پڑنے کا خطرہ بے بنیاد نہیں ہے۔ مزید برآں، جغرافیائی سیاسی بحران کا سیاق و سباق ابھی واضح نہیں ہے، جس سے عالمی معیشت میں رکاوٹیں اور تنازعات پیدا ہو رہے ہیں۔ عالمی تناظر انتہائی غیر یقینی ہے اور اس کے بہت سے خطرات ہیں۔ تو ملکی پالیسیاں کیسے جواب دے سکتی ہیں؟
مانیٹری پالیسی کے حوالے سے ہم بہت پرعزم ہیں۔ میں سمجھتا ہوں کہ ہم وسائل کے ساتھ کاروبار کی مدد کرنے کے لیے سود کی شرح کو جلد کم کرنے کے لیے کام کرنے والے اہم بینکوں میں سے ایک ہیں۔ لیکن ہمیں بھی بہت محتاط رہنے کی ضرورت ہے کیونکہ اگر دنیا کے حالات خراب ہوتے ہیں تو ہمارے پاس بھی اس سے نمٹنے کی صلاحیت ہونی چاہیے۔ حال ہی میں، ایس سی بی بینک میں ایک واقعہ ہوا، لیکن ہم نے اسے بہت جلد سنبھال لیا۔ ہمیں ہمیشہ اسی حالت میں رہنا چاہیے۔ لہذا، مانیٹری پالیسی کے بارے میں، میں سمجھتا ہوں کہ ہمیں ایک لچکدار مالیاتی طریقہ کار کا استعمال جاری رکھنا چاہیے لیکن محتاط رہنا چاہیے اور نقد بہاؤ کو کنٹرول کرنا چاہیے۔ اگر موجودہ تناظر میں دیکھا جائے تو بہت سے کاروبار مشکل میں ہیں اور ضرورتیں ہیں لیکن ہم نقدی کے بہاؤ کو کنٹرول نہیں کر سکتے، اس لیے نقدی کا بہاؤ صحیح جگہوں پر نہیں پہنچ پاتا جہاں اسے مارکیٹ میں لانے کے لیے دولت پیدا کرنے اور کاروبار کرنے کی ضرورت ہوتی ہے، فوری طور پر لیکویڈیٹی، لیکن منجمد علاقوں میں گر جاتی ہے، پیسے کی کمی ہوتی ہے، اور قرض ہوتے ہیں، یہ تقریباً ایسا ہی ہے جیسے پیسے کو بلیک ہول میں پھینکنا، کبھی کبھی مالی وسائل میں نمک پھینکنا۔
مالیاتی معاملات کے حوالے سے، ہمارے پاس مالیاتی پالیسی کو نافذ کرنے کے لیے کافی گنجائش ہے۔ میں اس بات کی تعریف کرتا ہوں کہ حال ہی میں، حکومت نے معاون مالیاتی پالیسیوں کو نافذ کرنا جاری رکھا ہے، جیسے کہ فوری طور پر شراکت، ٹیکس، کرایہ وغیرہ کو موخر کرنے کا فیصلہ کیا گیا ہے اور حال ہی میں قومی اسمبلی کو VAT میں مزید 2% کمی کی تجویز پیش کی ہے۔ میرے خیال میں یہ بہت بروقت اقدامات ہیں۔ VAT فی الحال 31 دسمبر تک کم کرنے کی تجویز ہے۔ 31 دسمبر وہ وقت ہے جب ہمیں بجٹ بیلنس کو حتمی شکل دینا ہے، لیکن پالیسی کے مطابق، میرے خیال میں اسے کھلا ہونا چاہیے۔ 31 دسمبر تک اگر صورتحال پیچیدہ ہوجاتی ہے اور پھر بھی مشکلات ہیں، حکومت قومی اسمبلی کی قائمہ کمیٹی کو اس کی منظوری کے لیے تجویز دیتی رہتی ہے، تو ہم مئی کے اجلاس تک انتظار کیے بغیر اس میں فوری توسیع کرسکتے ہیں۔ میں سمجھتا ہوں کہ ہمیں امدادی پالیسیوں کو فعال طور پر لاگو کرنا چاہیے، اور کچھ مالیاتی پالیسیاں بھی مضبوط مدد فراہم کر سکتی ہیں۔ ہم دیکھتے ہیں کہ فی الحال، بینک مانیٹری مینجمنٹ ٹولز کا استعمال کرتے ہوئے شرح سود کو کم کر رہا ہے، لیکن میں سمجھتا ہوں کہ مالیاتی پالیسی کو مانیٹری پالیسی کے ساتھ مل کر شرح سود کی حمایت کرنا بہت مؤثر ہے۔ اگر ہم شرح سود کی حمایت میں اضافہ کر سکتے ہیں، تو ہم سرمائے کے بہاؤ کو صحیح مضامین کی طرف بھی بھیجیں گے جنہیں مدد کی ضرورت ہے، اس طرح بہت سے کاروباروں کے لیے مواقع بڑھیں گے۔
اس کے علاوہ، دیگر پالیسیاں، جیسا کہ ڈاکٹر وو من کھوونگ نے کہا، یہ ہیں کہ برآمدی اداروں کو اس وقت مشکلات کا سامنا ہے، اس لیے ایک طرف تو شرح مبادلہ کی پالیسی کو منظم کرنا ممکن ہے، لیکن اس گروپ کے لیے کارپوریٹ انکم ٹیکس بھی۔ یا کچھ آرڈرز اور کارکنوں کے لیے زیادہ اخراجات کی وجہ سے کاروباری اداروں کی جانب سے کارکنوں کو فارغ کرنے کا رجحان ہے، ہمیں بوجھ کو کم کرنے کے لیے سماجی بیمہ کی شراکت کی ذمہ داریوں کو ملتوی کرنے کے لیے سماجی معاونت کی پالیسیوں یا پالیسیوں پر غور کرنا چاہیے۔ مالیات کے لحاظ سے، میرے خیال میں یہ بھی ایک بہت اہم عنصر ہے۔
آخری نکتہ جس سے میں واقعی ڈاکٹر وو من کھوونگ سے اتفاق کرتا ہوں وہ یہ ہے کہ ہمیں اپنی سوچ اور عمل کو بدلنا چاہیے، خاص طور پر کچھ مقامی رہنماؤں کے اقدامات کی تعریف کرنی چاہیے۔ شاید موجودہ تناظر میں، کلید وہیں ہے۔ یعنی وسائل کو آزاد کرنے کے لیے ہمیں ادارہ جاتی رکاوٹوں کو دور کرنا چاہیے۔ اس تناظر میں کہ دنیا ابھی ٹھیک نہیں ہوئی، عالمی منڈی اب بھی کمزور جذب ہو رہی ہے، ہمیں ملک میں ملکی استعداد بڑھانے کے لیے وسائل کو آزاد کرنا چاہیے۔ فی الحال، میرے خیال میں یہ رکاوٹیں عام طور پر پیش آ رہی ہیں، لہذا ہمارے مضبوط فروغ کے باوجود عوامی سرمایہ کاری کی تقسیم کی صورتحال تیز نہیں ہے۔ یا اقتصادی بحالی کیپٹل پر ریزولوشن 43 پیکج اس وقت تک زیادہ تقسیم نہیں کیا گیا ہے، جو ابھی تک پالیسی میکانزم میں پھنسا ہوا ہے۔ میں سمجھتا ہوں کہ ہمیں اندرونی طاقت بڑھانے کے لیے وسائل کو آزاد کرنے کے لیے ادارہ جاتی اور پالیسی کی رکاوٹوں کو دور کرنے کی ضرورت ہے۔
ویتنام دنیا کی مستقبل کی ترقی کے لیے وژن رکھنے والا ملک ہے۔
ڈاکٹر Nguyen Si Dung: پروفیسر ڈاکٹر Hoang Van Cuong نے واضح طور پر ہمارے لیے اب ترقی جاری رکھنے کے حل بتائے ہیں، بشمول مانیٹری پالیسی، مالیاتی پالیسی، اور کاروباروں کو سپورٹ کرنا، ادارہ جاتی رکاوٹوں اور رکاوٹوں کو دور کرنا۔ میں ڈاکٹر وو من کھوونگ کی رائے سننا چاہوں گا!
ڈاکٹر وو من کھوونگ : پروفیسر ہوانگ وان کوونگ نے بہت جامع اور گہرائی سے پیش کیا۔ میں 3 نکات پر زور دینا چاہتا ہوں۔
جب بیرونی جھٹکوں کے لیے تیاری کی بات کی جائے تو ہماری جیسی ترقی یافتہ معیشت کو بھی اندرونی جھٹکوں کے لیے تیاری کرنے کی ضرورت ہے۔ ہمیں جھٹکے لگ سکتے ہیں، کہیں مقامی بحران، یہ کاروبار، وہ بینک، اس لیے ہمیں تیار رہنا چاہیے، نہ کہ باہر۔ یہ ایک ایسا مسئلہ ہے جس پر دنیا کو بھی واضح طور پر اورینٹ کرنا چاہیے، جو کہ جو کچھ ہو سکتا ہے اسے جذب کرنے کے لیے بفر بنانا ہے۔ مثال کے طور پر، ڈیفالٹ بانڈز سے کیسے نمٹا جائے؟ دوسرے الفاظ میں، اگر کوئی ایمرجنسی روم میں جانے والا ہے، تو اس کے ساتھ کیسا سلوک کیا جائے؟ ہمیں ان تمام مسائل کو لوکلائز کرنے کی ضرورت ہے جو لوگوں کی نفسیات پر اثر انداز نہ ہوں۔ جو لوگ اچھا کام کرتے ہیں وہ آگے بڑھتے رہیں گے اور جو گریں گے ان کا فوری طور پر ایمبولینس کے ذریعے علاج کیا جائے گا۔ یہ حالات کی تیاری ہے۔
دوسری، زیادہ اہم، زیادہ بنیادی بات یہ ہے کہ ہماری بنیاد کافی مضبوط ہے۔ یہ ہمارا فائدہ ہے۔ ویتنام کو دیکھنے والے غیر ملکیوں کو بہت مضبوط سیاسی بنیاد نظر آتی ہے، لوگوں کی ذہنیت ثابت قدم اور پر امید ہے، سیاسی نظام اچھا ہے۔ حکومت طریقہ کار اور فیصلہ کن طریقے سے کام کرتی ہے۔ یہ بہت حوصلہ افزا ہے۔ ہم لوگوں کے درمیان یکجہتی اور ہم آہنگی کیسے برقرار رکھ سکتے ہیں تاکہ سب کچھ ایک ذہن سے ہو، جو ملک کو استحکام کی طرف لے جائے۔ قومی اسمبلی کا اجلاس جاری ہے اور اس طرح کے پیغامات بھیجنے چاہئیں تاکہ ہمارے سیاسی نظام میں اعلیٰ مستقل مزاجی کا مظاہرہ کیا جا سکے جو ملک کو خوشحالی کی طرف لے جا رہا ہے۔ ہمارے پاس صرف 25 سال باقی ہیں، بہت مختصر۔
تیسرا نکتہ جو میرے خیال میں سب سے اہم اور سب سے مشکل نکتہ ہے۔ یعنی ہمیں یہ سمجھنا چاہیے کہ دنیا بدل چکی ہے، ایسی چیزیں ہیں جو نہ صرف غیر معمولی ہیں، بلکہ ناقابل تصور بھی ہیں جو ہو سکتی ہیں، ہوں گی۔ اس کے علاوہ، زبردست بدلتے ہوئے رجحانات ہیں، جیسے ChatGPT۔ میں طلباء کو بنیادی طور پر اختراعات کرنا بھی سکھاتا ہوں، یعنی اب چیٹ جی پی ٹی کے لیے ضروری ہے کہ وہ کیسے کریں، آپ کو اعلی اسکور حاصل کرنے کے لیے بہتر کام کرنا ہوگا۔ یعنی مصنوعی ذہانت بہت تیزی سے ترقی کر رہی ہے۔ یا سبز معیشت۔ مثال کے طور پر، فلپائن نے 178 گیگاواٹ آف شور کی نشاندہی کی ہے، اب سرمایہ کاری کو کیسے راغب کیا جائے، ہالوجن یا بجلی کیسے پیدا کی جائے۔ ہمارے پاس مشرقی سمندر میں خودمختاری اور پیداوار دونوں کے تحفظ کے لیے ایک بڑا رقبہ ہے۔ ہمیں یہ سروے کرنے کی ضرورت ہے کہ غیر ملکی سرمایہ کاری کو راغب کرنے کے لیے کتنی توانائی اور وسائل ہیں۔ سنگاپور کی طرح، مثال کے طور پر، گرین انرجی کے بغیر ڈیٹا سینٹرز میں سرمایہ کاری کو راغب کرنا، وہ سرمایہ کاری پر راضی نہیں ہوں گے۔ کہاں سے ملے یہ بھی ایک مسئلہ ہے۔ لیکن ویتنام میں ایسے حالات ہیں، اس لیے ہماری گرین انرجی بہتر ہونی چاہیے۔ میں محسوس کرتا ہوں کہ ہمارے ماحولیاتی نظام کے بہت سے حصے ابھی تک سبز معیشت کے لیے بہت زیادہ حساس نہیں ہیں۔ یہ رجحان کو پکڑ رہا ہے۔
میرے خیال میں ہمارا بین الاقوامی تعاون بہترین ہے۔ جاپان میں حالیہ G7 سربراہی اجلاس میں شرکت کے لیے وزیر اعظم فام من چن کے دورے کو بہت سراہا گیا۔ بیرونی ممالک نے دیکھا، ہمارے ملک نے شرکت کی اور بہت درست بیانات دیے، لوگوں کے دلوں کو چھو گئے۔ اس طرح، ہمارا بین الاقوامی تعاون اب محض ایک اقتصادی مسئلہ نہیں ہے، بلکہ ایک انتہائی ذمہ دار اور بصیرت رکن کے طور پر دنیا کے استحکام کے نظام میں بھی واضح طور پر حصہ لے رہا ہے۔ ویتنام دنیا کے مستقبل کی ترقی کی سمت میں ایک بصیرت والا ملک ہے، امن، دوستی اور خوشحالی کو کیسے فروغ دیا جائے۔
میں زور دینا چاہتا ہوں اور اس معاشی ماڈل پر واپس جانا چاہتا ہوں جس پر مسٹر کوونگ نے بھی مجھ سے اتفاق کیا تھا: یہ واضح ہے کہ ماڈل کی تجدید ہونی چاہیے، سستی مزدوری سے لے کر اعلیٰ معیار کی مزدوری تک ایک ایسا مسئلہ ہے جس کے بارے میں تمام علاقوں کو سوچنا چاہیے۔ فی الحال "ہمارے پاس سستی مزدوری ہے، سستی زمین ہے، ذرا ادھر آؤ" قابل قبول نہیں۔ یہ اعلیٰ معیار کی مزدوری ہونی چاہیے۔
دوسرا، ہم سمجھتے ہیں کہ کاروباری ماحول میں مشکلات کو دور کرنا، یعنی کاروباری اداروں کی ہراسانی کو کم کرنا کافی اچھا ہے۔ سچ نہیں! اب ہمیں جدید معیشت کی بنیاد رکھنی ہے۔ ہمیں پریشانیوں کو کم کرنے کے مرحلے پر تیزی سے قابو پانا ہے، اور پریشانیوں کو کم کرنے سے، ہمیں آگے بڑھنے کے لیے کاروباروں کی مدد کے لیے اشرافیہ کی فوج میں تبدیل ہونا ہے۔ منسٹری آف پلاننگ اینڈ انویسٹمنٹ، یا وزارت خزانہ کس طرح ایک ایلیٹ آرمی کو علاقوں میں بھیج سکتی ہے، اور جو بھی علاقہ کوئی پیش رفت کرنا چاہے گا، ہم فوراً ساتھ دیں گے۔ میں دیکھ رہا ہوں کہ آپ کے کارکن بہترین اور سرشار ہیں، وزراء اور نائب وزراء بھی بہت اچھے ہیں۔ لیکن ہمیں حوصلہ پیدا کرنے کا راستہ تلاش کرنے کی ضرورت ہے۔ ہمارے پاس صلاحیت ہے لیکن اپنی پوری کوشش کرنے کے لیے ایک اچھا محرک نظام نہیں ہے۔ مسٹر پارک ہینگ سیو نے مجھے بتایا کہ ویتنامی فٹ بال ٹیم کو کامیابی دلانے کا ان کا راز گونج پیدا کرنا ہے۔ ویتنام نے ابھی پوری طاقت پیدا نہیں کی ہے۔
رجحان کو حاصل کرنے میں تیسرا نکتہ یہ ہے کہ ہمیں غیر فعال طور پر سرمایہ کاری کو راغب کرنے سے دنیا کے بڑے اداروں کے ساتھ فعال طور پر مشغول ہونے کی طرف منتقل ہونا چاہیے تاکہ مستقبل کی تیاری ہو، جیسا کہ سنگاپور کے تجربے کی طرح۔ ہمیں یہ جاننے کی ضرورت ہے کہ ان کی مستقبل کی حکمت عملی کیسی ہے، ویتنام ان کی آگے بڑھنے میں مدد کے لیے کس طرح پوزیشن میں ہے۔ آنے والے وقت میں ہم عقابوں کے آنے کا انتظار نہیں کریں گے بلکہ بہت سے مسائل کے حل کے لیے ان کے ساتھ شانہ بشانہ کھڑے ہوں گے۔ This is a problem that I think we must have a huge movement in the coming time, must really turn resources into strategic strength. Having resources but pouring them into the wrong things will easily lead to the middle-income trap, which means turning advantages into difficulties. The middle-income trap is actually simply that there are advantages but not knowing how to use them to turn them into great achievements, making them difficult for businesses. These are the things that we pay close attention to in increasing the responsiveness of Vietnam's economic ecosystem in the coming time.
TS. Nguyễn Sĩ Dũng : Vấn đề ai cũng thấy quan trọng là lạm phát. Thời gian vừa qua, Việt Nam đã khống chế lạm phát rất tốt. Nhưng nếu để lạm phát phát sinh, sau này chi phí để ổn định lạm phát sẽ rất khó khăn, mất thời gian, công sức. Việc khống chế lạm phát rất quan trọng, vậy thời gian tới chúng ta cần định hướng như thế nào để giữ được ổn định vĩ mô, đặc biệt là khống chế lạm phát? Xin mời Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi : Nói về vấn đề ổn định các cân đối vĩ mô và những kết quả đạt được trong thời gian vừa qua, cá nhân tôi hoàn toàn đồng tình với những ý kiến đánh giá, phân tích, nhận định của TS. Vũ Minh Khương, TS. Hoàng Văn Cường, Thứ trưởng Trần Quốc Phương.
Tôi xin được nhấn mạnh thêm một khía cạnh đóng vai trò rất quan trọng, giúp cho đất nước, kinh tế, chính phủ đạt được những kết quả vừa qua trong điều hành kinh tế vĩ mô. Đó là sự phối kết hợp trong các chính sách khi điều hành kinh tế vĩ mô, đặc biệt là sự kết hợp nhuần nhuyễn trong chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ. Có thể thấy khi chúng ta cần kiểm soát lạm phát, chúng ta phải thực hiện nhiều giải pháp liên quan đến chính sách tiền tệ để giữ lạm phát ở mức mục tiêu hoặc dưới mức mục tiêu.
Để thúc đẩy hỗ trợ cho nền kinh tế, chúng ta phải giải quyết bằng chính sách tài khóa mở rộng như các chính sách mà anh Cường đã nêu. Đó là giãn hoãn thuế, giảm thuế, giảm tiền thuê đất, nhiều sắc thuế… cho doanh nghiệp, cho người dân. Rồi chúng ta tăng cường, mở rộng đầu tư công, đầu tư vào hạ tầng, hệ thống đường cao tốc và các hạ tầng khác. Bên cạnh đó, chúng ta cũng cần giải quyết các vấn đề về đại dịch. Làm thế nào để hai chính sách này vẫn đạt được mục tiêu thì tôi cho rằng thành quả của Chính phủ đã đạt được trong thời gian vừa qua là rất tuyệt vời. Đứng từ góc độ Bộ Tài chính là cơ quan tham mưu cho Chính phủ, Quốc hội và cho Đảng về chính sách tài khóa, tôi đánh giá chính sách tài khóa trong những năm vừa qua chính là điểm tựa, bệ đỡ cho chúng ta thực hiện các nhiệm vụ vĩ mô khác. Anh Cường cũng đã nói chúng ta vẫn còn dư địa, và chúng ta vẫn đang tiếp tục sử dụng nó.
Cập nhật về tình hình tài khóa, kết quả năm 2021-2022 đã được công bố công khai. Kết quả năm 2022, thu ngân sách nhà nước vẫn đạt được như dự toán, mặc dù có giảm so với cùng kỳ, nhưng mức giảm không nhiều. Chúng tôi vẫn đang tiếp tục báo cáo với Chính phủ và thực thi các giải pháp để bảo đảm thu đúng, thu đủ và đạt được các mục tiêu của chính sách tài khóa. An ninh tài chính quốc gia, nợ công thì như anh Cường vừa phản ánh, thậm chí chúng ta còn giảm mức nợ công xuống. Điều này là điểm rất sáng và chúng ta phải luôn ý thức trong phối hợp giữa các chính sách vĩ mô khác nhau, đặc biệt là chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ.
Với mục tiêu kiểm soát lạm phát mà anh Dũng vừa nói, để đạt được điều đó tôi cho rằng hai chính sách này cần gắn kết với nhau. Nếu chúng ta làm cho tài khóa thâm hụt, Nhà nước phải tiếp tục ra thị trường vay mượn nhiều hơn thì lãi suất có thể tăng lên. Lãi suất tăng thì lãi suất trái phiếu Chính phủ phải tăng, sẽ tác động đến toàn bộ hệ thống lãi suất, vì lãi suất chính phủ là lãi suất nền. Cho nên dựa trên kinh nghiệm và kết quả thời gian vừa qua, chúng ta cần hết sức lưu ý hài hòa các chính sách. Khi hài hòa được các chính sách thì chúng ta sẽ đạt được các kết quả mong muốn, trong đó có việc kiểm soát lạm phát.
TS. Nguyễn Sĩ Dũng : Cảm ơn Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi! Rõ ràng việc hài hòa giữa các chính sách cũng là một giải pháp để ổn định kinh tế vĩ mô nói chung và kiểm soát lạm phát. Xin được nghe ý kiến của Thứ trưởng Trần Quốc Phương về lạm phát và tác động của nó lên phát triển kinh tế!
Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Trần Quốc Phương : Về tầm quan trọng của lạm phát, chúng ta có thể nhìn nhận một cách dễ dàng, cả ở khía cạnh lý luận lẫn khía cạnh thực tiễn. Tôi xin phép không nói về lý luận, trong các môn học về kinh tế học và kinh tế vĩ mô đã nêu rất rõ. Báo cáo với thầy Cường, trong trường chúng ta đã giảng rất nhiều rồi. Nhưng về thực tiễn tôi xin nhấn mạnh 2 ý.
Trong quá khứ, chúng ta cũng từng chứng kiến những lúc phải gánh chịu hậu quả của lạm phát cao như những năm 80, 90 của thế kỷ trước hay là giai đoạn 2008-2011 với sự tác động của khủng hoảng kinh tế thế giới. Với tác động của lạm phát như vậy, đúng như vấn đề đã đặt ra là chúng ta sẽ mất rất nhiều thời gian cũng như nguồn lực để khắc phục được hậu quả của nó, cũng như là quay trở lại trạng thái phát triển kinh tế tốt. Hậu quả để lại rất nặng nề, tăng trưởng bị suy giảm, thậm chí là suy thoái, cho đến đời sống của người dân bị ảnh hưởng rất nhiều, rồi thất nghiệp, đói nghèo, kể cả việc phá hoạt tài nguyên môi trường. Tất cả những hệ lụy đó chúng ta có thể phân tích được do lạm phát gây ra.
Thực tiễn thứ hai tôi cũng rất muốn nhấn mạnh là hiện nay như chúng ta đã biết, xã hội rất quan tâm đến vấn đề lạm phát. Người dân cũng đã hiểu được rằng lạm phát đánh thẳng vào nồi cơm của gia đình họ, đánh thẳng vào túi tiền của họ. Do vậy, họ rất quan tâm đến vấn đề làm sao kiểm soát lạm phát, vì một khi lạm phát gia tăng, câu chuyện cuộc sống bị đảo lộn, chi tiêu, chi phí tăng lên rất nhiều và sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống. Chính vì lẽ đó mà tầm quan trọng của việc kiểm soát lạm phát ngày càng được đặt ở vị trí trọng tâm cao hơn.
Một ý nữa tôi xin được bổ sung là kết quả kiểm soát lạm phát của chúng ta trong thời gian qua rất đáng ghi nhận, đặc biệt là trong chính sách điều hành kiểm soát giá, vv… Tuy nhiên, vẫn có dư luận cho rằng với kết quả làm tốt như vậy thì liệu có phải do câu chuyện số liệu của chúng ta hay không? Với góc độ chức năng của Bộ Kế hoạch và Đầu tư và cơ quan Tổng cục Thống kê là cơ quan tổng hợp và công bố số liệu về lạm phát, chúng tôi xin khẳng định một lần nữa số liệu tính toán và công bố về chỉ số lạm phát của Việt Nam chúng ta là hoàn toàn đáng tin cậy và được quốc tế đánh giá.
TS. Nguyễn Sĩ Dũng: Khi lạm phát được kéo về mức thấp, trong phạm vi Quốc hội cho phép thì trong chỉ đạo, điều hành, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ưu tiên hơn cho mục tiêu tăng trưởng. Ông Hoàng Văn Cường đánh giá như thế nào về điều này?
GS.TS. Hoàng Văn Cường: Đúng là kiềm chế lạm phát của chúng ta thời gian qua là tốt. Nhưng có một vấn đề cần quan tâm vì kiểm soát lạm phát phải đi đôi với hạn chế nguồn lực bơm ra thị trường, ví dụ như tiền tệ. Nếu chúng ta quá lo ngại lạm phát, tiếp tục thắt chặt đồng tiền, hạn chế cung vốn cho doanh nghiệp thì doanh nghiệp không có nguồn lực để sản xuất kinh doanh. Trên thế giới, áp lực lạm phát đã giảm nhưng xu hướng các ngân hàng trung ương lớn đang chậm dần việc tăng lãi suất điều hành. Rõ ràng, áp lực lạm phát thế giới vào Việt Nam ít nhưng áp lực suy thoái thì cao hơn, đáng lo ngại hơn. Nếu chúng ta không hành động sớm, chờ lúc suy thoái rồi mới bơm tiền vào cứu trợ thì khó phục hồi. "Cơ thể" mà quá yếu thì thêm thuốc bổ cũng không phục hồi được.
Hiện nay, thành công kiểm soát lạm phát là tốt nhưng thực tế thị trường thế giới thu hẹp sau 2 năm đại dịch, hàng hoá khó tiêu thụ, không có đơn hàng nên doanh nghiệp khó khăn. Tôi mới đọc thông tin trên báo về khảo sát 10.000 doanh nghiệp, tỉ lệ doanh nghiệp khó khăn và phải cắt giảm lao động là trên 80%, khoảng hơn 20% phải cắt giảm 1 nửa, hơn 50% rất cần hỗ trợ về vốn. Rõ ràng, thị trường đang khó, nguồn vốn ứ đọng nếu không bán được hàng.
Trong tương lai, thế giới có thể có hai xu thế: Một là suy thoái, khủng hoảng; hai là bắt đầu có tín hiệu phục hồi. Nếu chờ phục hồi rồi mới sản xuất là "chậm chân". Nên phải tính trước các "bài" để ứng phó. Vì vậy, đây là thời kỳ phải tăng thêm nguồn lực cho doanh nghiệp. Nguồn vốn cho doanh nghiệp hiện nay dựa vào hai nguồn: Thị trường trái phiếu và thị trường khá truyền thống là hệ thống cấp vốn từ các ngân hàng tín dụng.
Chúng ta tính đến chuyện cân bằng các chính sách kiểm soát lạm phát (nới lỏng tiền tệ), chuyển hướng hỗ trợ nguồn vốn cho doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh, để tạo tăng trưởng, công ăn việc làm. Mục tiêu của chúng ta không phải là tăng trưởng để tạo của cải, công ăn việc làm, người dân có thu nhập, cải thiện đời sống. Doanh nghiệp hoạt động ổn định trở lại sẽ giúp duy trì cân bằng kinh tế vĩ mô. Tôi cho rằng chuyển hướng của Chính phủ trong giai đoạn này là phải tập trung cho tăng trưởng, không phải như năm trước là ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát.
TS Nguyễn Sĩ Dũng : Ý kiến của GS. Hoàng Văn Cường là ta cần chuyển động thúc đẩy tăng trưởng. Xin được nghe ý kiến TS. Vũ Minh Khương. Quan sát các nước trên thế giới và trong khu vực, ông đánh giá như thế nào về tình hình Việt Nam so với các nước khác?
TS. Vũ Minh Khương : Tôi có một thử nghiệm thú vị, đi xe taxi từ nhà ra sân bay Nội Bài, rồi từ sân bay trở về. Giá rất ổn định, không lên dù giá xăng dầu lên, lái xe vẫn lịch thiệp, không có phàn nàn gì về giá. Đó một thử nghiệm cảm nhận cuộc sống. Tất nhiên, có mặt hàng đâu đó tăng nhưng cơ bản giá taxi cũng như các mặt hàng tiêu dùng đều không có biến động quá cao.
Về khảo sát của GS. Cường, cũng cần lưu ý là những DN biến động nhiều tỉ lệ có ý kiến cao hơn, DN ít biến động không có thời gian nêu ý kiến nhiều. Hiện các DN có thể "đau đầu" nghiêm trọng, nhưng có thể vấn đề không nghiêm trọng đến mức đó. Chúng ta cần thêm khảo sát khoa học hơn, ví dụ chọn khảo sát 10.000 DN là rất tốt, nhưng vấn đề là mẫu chọn thế nào. Thường DN bị ảnh hưởng nhiều sẽ tham gia đông đảo hơn, nên có thể tạo ra bức tranh tương đối "xám". Vẫn cần các khảo sát bổ sung.
Về vấn đề tăng trưởng, cần nắm bắt xu thế thời đại, ví dụ xe điện, điện xanh… Cần làm sao có thể gấp đôi sản lượng, công suất điện trong thời gian tới, nếu khai thác năng lượng gió, năng lượng mặt trời vô tận.
Huy động vốn này không mất công sức quá, vì lãi suất cho chuyển đổi xanh chỉ 3%, hay thấp hơn mức thông thường. Cơ bản Quy hoạch điện VIII rất kịp thời, hay. Làm sao để Việt Nam thành điểm sáng chói về năng lượng tái tạo, chuyển đổi xanh, hiện thực hóa cam kết phát thải ròng = 0 của Thủ tướng Chính phủ tại COP26 càng sớm càng tốt. Cả hệ thống cần vào cuộc. Việt Nam phải cải thiện, tháo gỡ cho các DN Việt Nam vượt lên trong thời gian tới.
Kinh nghiệm Hàn Quốc, Ireland, Singapore chú trọng hỗ trợ chiến lược DN. Không nên nghĩ DN cứ có thị trường là giỏi. Nếu không có tư vấn, họ đi chưa chắc đã đúng hướng. Ví dụ xuất khẩu tôm, DN Việt Nam luôn muốn mở rộng xuất nhiều hơn, không nghĩ đến tăng giá trị gia tăng cao hơn, giảm xuất nhưng hàm lượng giá trị cao hơn. Với các thị trường cao cấp như châu Âu, Mỹ, cần tính toán kỹ hơn, nhất là thời gian tới phải đương đầu với sự cạnh tranh đến từ các nước như Ấn Độ, Bangladesh…
Thứ hai là vấn đề lao động trình độ cao hơn. Lương họ đủ chưa, bao giờ nâng từ 10 triệu lên 15 triệu/tháng? Đây là vấn đề cấp bách, nếu không không thể đi được xa.
Thứ ba là vấn đề đổi mới sáng tạo công nghệ.
Đây là các bài toán cần sự sát cánh của các bộ ngành, địa phương, Chính phủ...
Ta chưa chú trọng tham vấn chuyên gia, tham vấn người thụ hưởng chính sách. Tôi mong Chính phủ, Quốc hội làm sao mỗi chính sách thời gian tới đưa ra, người dân cảm thấy phấn chấn, phấn khởi hơn là ức chế, khó chịu, sốc...
Ngoài ra, các kết quả vĩ mô thực hiện khá tốt nhưng đưa ra thông tin tuyên truyền chưa thật tốt. Truyền thông kết quả vĩ mô chưa tốt, để mảng đen nhiều hơn. Cái này cũng dễ hiểu về người ta quan tâm những quan ngại hằng ngày. Chúng ta cần nhận dạng và trình bày rõ hơn, để xã hội nhận thấy rõ hơn.
Đây là bài toàn chung của cả xã hội, không chỉ Quốc hội, Chính phủ; bài toán tổng hợp, bài toán đổi mới mô hình tăng trưởng toàn diện, không chỉ đơn thuần đổi mới, bỏ tập tính cũ, chuẩn bị tập tính mới... Ta đã có 40 năm đổi mới rồi, cần những đột phá trong thời gian tới.
TS. Nguyễn Sĩ Dũng : TS. Vũ Minh Khương có lưu ý rằng truyền thông thời gian qua chưa đạt yêu cầu, làm cho nhiều khi mặt trái át những mặt được. Thời gian tới cần cải thiện khâu này.
Thưa GS. Hoàng Văn Cường, thị trường trái phiếu doanh nghiệp là kênh huy động vốn cho các doanh nghiệp để phát triển sản xuất kinh doanh. Xin hỏi GS. Hoàng Văn Cường, ông đánh giá sức khỏe thị trường trái phiếu doanh nghiệp hiện giờ như thế nào?
GS.TS. Hoàng Văn Cường : Chúng ta thấy trái phiếu DN là một thị trường vốn rất quan trọng cho DN. Trong năm 2021 và quý đầu đầu năm 2022, chúng ta chứng kiến thị trường TPDN rất sôi động. Tuy nhiên, sang đầu năm 2022, khi có sự cố một số DN rơi vào khủng hoảng pháp lý, nhiều nhà đầu tư nhận thấy rủi ro. Rủi ro đó, một phần chúng ta nhìn thấy rất rõ là bản thân DN phát hành trái phiếu không được kiểm soát, dẫn đến tình trạng phát hành nguồn tiền không có cơ sở, những yếu tố để bảo đảm cho giá trị trái phiếu. Nhưng cũng có yếu tố là bản thân nhà đầu tư. Trái phiếu đó phần lớn là trái phiếu phát hành riêng lẻ, theo quy định của luật pháp thì chỉ dành cho đối tượng là những người đầu tư chuyên nghiệp hoặc nhà đầu tư tổ chức. Nhưng trên thực tế, phần lớn nhà đầu tư cá nhân mua trái phiếu với suy nghĩ rằng giống như gửi ngân hàng.
Khi xảy ra sự cố như thế, thị trường TPDN rơi vào khó khăn. Khó khăn thứ nhất, là huy động của phát hành trái phiếu mới giảm đi. Thậm chí nhiều DN năng lực khá tốt nhưng vì tâm lý của nhà đầu tư mà phát hành giảm sút.
Khó khăn thứ hai là nhiều khoản trái phiếu chưa đến hạn đáo hạn mà nhà dầu tư đã muốn rút. Rồi có nhiều DN năng lực yếu cho nên đến thời kỳ là phải đáo hạn trái phiếu, bây giờ không phát hành được các lô mới lại không có nguồn để đáo hạn. Đó là yếu tố tạo ra rủi ro và tạo ra sức ép lớn cho nhiều DN… Có lẽ tôi nghĩ rằng trong giai đoạn này là giai đoạn khá khó khăn cho thị trường trái phiếu.
16:21 ngày 28/05/2023
TS. Nguyễn Sĩ Dũng : Thị trường chứng khoán, trái phiếu trong năm 2022 có nhiều khó khăn một phần từ việc lãi suất ngân hàng tăng, niềm tin của nhà đầu tư và thanh khoản thị trường trong nước giảm, tâm lý thận trọng của nhà đầu tư trước những bất ổn và triển vọng kém tích cực về tình hình thế giới. Riêng thị trường TPDN còn bị ảnh hưởng bởi niềm tin của nhà đầu tư do các sai phạm của một số doanh nghiệp vừa bị xử lý… Trước những khó khăn của thị trường, xin Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi cho biết Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các cơ quan chức năng đã triển khai các biện pháo gì để tháo gỡ khó khăn cho thị trường TPDN?
Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi: Tôi hoàn toàn đồng tình với những đánh giá và nhận định của GS. Hoàng Văn Cường về tình hình thị trường TPDN của chúng ta hiện nay. Tôi cho rằng chúng ta rất may mắn được chứng kiến sự hình thành và phát triển của thị trường chứng khoán chung, trong đó thì có thị trường TPDN. TPDN chậm và ngắn hơn, nó bắt đầu cho việc các doanh nghiệp cũng như nhà đầu tư quan tâm và sử dụng thị trường TPDN để doanh nghiệp huy động vốn phục vụ cho sản xuất kinh doanh, còn nhà đầu tư có vốn thì chuyển cho người cần vốn là các doanh nghiệp. Giữa nhà đầu tư và doanh nghiệp chia sẻ hài hòa lợi ích thông qua lãi suất, rồi các cam kết giữa doanh nghiệp ban hành và nhà đầu tư.
Chúng ta thấy thị trường TPDN bắt đầu phát triển mạnh mẽ từ 2019 đến những tháng đầu năm 2022 và đã nhanh chóng đạt được quy mô ngót nghét 1,2 triệu tỷ đồng, theo số dư đến 31/12/2022. Chúng ta cũng thấy rằng, từ chủ trương, đường lối của Đảng đến các quyết sách của Chính phủ là phát triển thị trường TPDN ổn định, bền vững, minh bạch và không thể thiếu trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa của chúng ta. Chúng ta đã thực thi việc này thông qua hệ thống các quy định của pháp luật. Và thị trường khi phát triển đã đem lại tác dụng như việc dẫn vốn. Nhưng bên cạnh đó, nó chia sẻ hoạt động cung ứng vốn cho các doanh nghiệp, cho nền kinh tế, đặc biệt là giúp các tổ chức tín dụng bớt đi gánh nặng về rủi ro kỳ hạn. Tức là các tổ chức tín dụng huy động tiền gửi của các tổ chức, cá nhân thì ngắn hạn; khi các doanh nghiệp có nhu cầu sử dụng vốn trung và dài hạn hơn mà không có kênh này phát triển thì sử dụng nguồn vốn ngắn hạn kia cũng sẽ có rủi ro kỳ hạn. Thời gian vừa qua, rủi ro kỳ hạn cũng khá nghiêm trọng, đã xảy ra ở cả những thị trường phát triển như Hoa Kỳ, châu Âu… Chắc chắn là chúng ta vẫn phải tiếp tục phát triển nó.
Còn khó khăn của thị trường trong nửa cuối của năm 2022 và cho đến thời điểm gần đây thì chúng ta cũng thấy rất rõ. Nó xuất phát từ khá nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân khách quan tác động đến nền kinh tế của Việt Nam và ảnh hưởng đến các chính sách mà chúng ta đã bàn trong nội dung về ổn định kinh tế vĩ mô vừa nói ở trên.
Nó cũng tác động đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Hoạt động phát hành trái phiếu và sử dụng trái phiếu cũng chỉ là hoạt động của sản xuất kinh doanh, đầu tư vào huy động vốn của doanh nghiệp, nên chắc chắn chịu tác động như thế. Những tác động khó lường như vậy, tác động theo chiều hướng khó khăn như vậy cũng tác động đến doanh nghiệp phát hành và làm cho thị trường trái phiếu của chúng ta gặp những khó khăn.
Bên cạnh đó, phải khẳng định là thị trường của chúng ta rất non trẻ, mới bắt đầu hình thành và chắc chắn các chủ thể trong thị trường này cũng non trẻ cùng với sự hình thành và phát triển đó, kể cả là các doanh nghiệp phát hành, các nhà đầu tư đến bản thân các cơ quan quản lý nhà nước đối với lĩnh vực này. Trong các báo cáo khác nhau, Bộ Tài chính đã có báo cáo khá đầy đủ và cũng đã thông tin với các nhà đầu tư, thông tin với xã hội. Từ đó, nguyên nhân nào dẫn đến thị trường rất khó khăn thì chúng ta phải tìm các giải pháp để giải quyết nguyên nhân đó.
Rõ ràng, chúng ta đang trong tình trạng, bối cảnh là các doanh nghiệp khó khăn và trái phiếu khó khăn. Khi sử dụng rồi thì lẽ ra doanh nghiệp có thể phát hành tiếp để có được dòng tiền trả được các trái chủ khi đến hạn nhưng thị trường khó khăn. Rồi quá trình sản xuất gặp khó khăn, dòng tiền gặp khó khăn và khó khăn cả trong việc thực hiện trách nhiệm và nghĩa vụ của nhà phát hành.
Từ phân tích nguyên nhân của những khó khăn của thị trường trái phiếu doanh nghiệp trong thời gian vừa qua, tôi xin được nêu thì một số giải pháp chính yếu như thế này.
Thứ nhất là chúng ta phải khẳng định rằng ổn định kinh tế vĩ mô, giữ được lãi suất, tỉ giá, lạm phát… Rồi chúng ta điều hành linh hoạt, hiệu quả chính sách tài khóa, tiền tệ, giải quyết các khó khăn. Nếu chúng ta giữ được như hiện nay và tiếp tục quá trình đó thì đó chính là điểm tựa để các doanh nghiệp tiếp tục hoạt động tốt dần lên và hiệu quả hơn, từ đó quay trở lại phát triển.
Thứ hai là chúng ta phải có những quy định pháp luật liên quan trực tiếp đến thị trường trái phiếu này. Nó phải được ứng xử một cách linh hoạt và hiệu quả, đáp ứng kịp thời diễn biến thực tiễn. Thời gian vừa qua, Chính phủ cũng đã có các chính sách, ban hành và xử lý giải quyết những yêu cầu bức xúc của thị trường này. Trong một thời gian rất ngắn, Chính phủ ra 2 Nghị định số 65/2022/NĐ-CP và số 08/2023/NĐ-CP. Những quy định pháp lý mới nhất như vậy đã kịp thời giúp các doanh nghiệp phát hành, rồi nhà đầu tư có điều kiện và công cụ pháp lý, có thời gian để giải quyết những khó khăn trước mắt về dòng tiền, thanh khoản, tài sản đảm bảo, và giải quyết những vấn đề khác liên quan… trên nguyên tắc xuyên suốt là lợi ích hài hòa và rủi ro chia sẻ. Doanh nghiệp phát hành phải chịu trách nhiệm đến cùng với những nghĩa vụ như các cam kết của mình với nhà đầu tư. Nhà nước thì giám sát các doanh nghiệp, giám sát thị trường để đảm bảo việc thực thi các nhiệm vụ theo đúng các quy định của pháp luật. Bản thân các nhà đầu tư cũng phải tôn trọng các quy định của pháp luật để Nhà nước hỗ trợ và giám sát thị trường này minh bạch và đảm bảo hài hòa các quyền lợi, lợi ích của các bên.
Thứ ba, chúng ta nói về những khó khăn hiện tại của các doanh nghiệp phát hành trong các lĩnh vực khác nhau, từ sản xuất kinh doanh đến một khu vực chúng ta nói đến rất nhiều trong thời gian vừa qua là bất động sản và xây dựng. Khi tình hình thị trường bất động sản gặp khó khăn, Chính phủ đã có nhiều giải pháp khác nhau để hỗ trợ và giúp cho các doanh nghiệp phát hành. Chính phủ đã có chính sách giãn nợ, chuyển nhóm nợ của các doanh nghiệp, rồi giảm lãi suất, giãn thuế, giảm thuế… Tôi cho rằng, những giải pháp này là những giải pháp tác động đến thị trường TPDN, hỗ trợ thị trường TPDN tiếp tục ổn định trở lại và phát triển bền vững.
Thứ tư, tôi cho rằng là các cơ quan chức năng của Nhà nước thời gian vừa qua cũng tăng cường giám sát, kiểm tra, thậm chí thanh tra để đảm bảo thị trường này minh bạch và tuân thủ các quy định của pháp luật. Nhưng bên cạnh đó, thông điệp của Chính phủ rất rõ ràng là không hình sự hóa các quan hệ kinh tế. Doanh nghiệp phải tôn trọng các thỏa thuận của doanh nghiệp phát hành với nhà đầu tư theo quy định của pháp luật và phải thực thi trách nhiệm của mình. Nhà nước đảm bảo việc đó được thực hiện.
Điểm cuối cùng lại nói về truyền thông. Trong suốt hơn 1 năm vừa qua, công tác truyền thông về TPDN, truyền thông chính sách đã làm được, có những bước tiến tốt. Trên cơ sở đó, chúng ta nâng cao nhận thức của tất cả các chủ thể tham gia thị trường, từ doanh nghiệp phát hành, nhà đầu tư, các tổ chức cung cấp dịch vụ và ngay bản thân cơ quan quản lý nhà nước cũng nhận thức một cách đầy đủ hơn, chính xác hơn về thị trường này. Từ đó, người ta thực thi trách nhiệm, nghĩa vụ của mình theo quy định của pháp luật tốt lên và chính cái đó mới là điều chúng ta đang rất thiếu, đang rất cần nhưng thời gian qua, chúng ta cũng đã làm được.
Tôi cũng đồng tình với ý kiến của TS. Vũ Minh Khương là vẫn phải tiếp tục làm và làm tốt hơn, thậm chí phải đào tạo cho thị trường một bản lĩnh vững vàng. Tất cả các chủ thể khi tham gia thị trường là đón nhận lợi ích và chia sẻ rủi ro, khi đó chúng ta có một thị trường trái phiếu thực sự phát triển ổn định, bền vững. Bên cạnh các kênh dẫn vốn khác, nó sẽ giúp nền kinh tế đồng bộ và phát triển một cách hiệu quả.
TS. Nguyễn Sĩ Dũng : Cảm ơn Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi. Ông Chi đã trình bày rất là chi tiết các giải pháp, chính sách của Chính phủ để tháo gỡ khó khăn cho thị trường TPDN.Từ góc nhìn chung của thế giới, xin được nghe ý kiến đánh giá của TS. Vũ Minh Khương. Ông đánh giá thế nào về các giải pháp và phản ứng chính sách của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các cơ quan chức năng của Việt Nam trong xử lý khó khăn cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp?
TS. Vũ Minh Khương : Về phản ứng chính sách của Chính phủ, tôi thấy Chính phủ đã luôn sát cánh cùng doanh nghiệp để tháo gỡ tất cả những khó khăn hiện đang vướng phải. Tôi muốn chú ý hơn nữa về vấn đề tạo nền móng cho tương lai bởi rõ ràng chúng ta nhận thức rõ vai trò của trái phiếu là kênh huy động nguồn vốn đặc biệt quan trọng, không chỉ cho doanh nghiệp mà cả Chính phủ.
Nhìn những quốc gia đã tạo ra những phát triển thần kỳ thì trái phiếu có vai trò rất quan trọng, đến 100% của GDP, trong đó khoảng 50% của doanh nghiệp và 50% của Chính phủ. Chẳng hạn như Hàn Quốc, có đến 18 địa phương phát hành trái phiếu xây dựng đường sắt, tàu điện ngầm, các công trình được xây dựng, phát triển mạnh. Việc đầu tư vào những cái tạo ra giá trị thì chúng ta không tiếc đầu tư, không tiếc sức để vay tiền nếu thực sự có thể tạo ra giá trị. Khi một đồng được đầu tư vào những thứ chuẩn xác, đúng hướng sẽ tạo ra nhiều lời lãi, giúp tăng trưởng rất nhanh, rất thần kỳ. Do đó, tôi nghĩ chúng ta cần đặc biệt coi trọng vấn đề xây dựng hệ sinh thái trái phiếu lành mạnh. Chúng ta phải biến những thách thức thành cơ hội để những ý chí, quyết tâm, nỗ lực của chúng ta trong việc xây dựng nền tảng, hệ thống trái phiếu trở thành đẳng cấp thế giới trong thời gian tới.
Tôi thấy kinh nghiệm thế giới, trái phiếu phát hành 3 loại. Một là phải mua bảo hiểm. Khi mua bảo hiểm thì dân rất yên tâm mua, vì bảo hiểm đã kiểm tra rất kỹ trình độ trái phiếu ra sao.
Dạng thứ hai là phát hành trái phiếu nhưng có bảo lãnh. Tôi mua miếng đất này, xây dựng công trình tàu điện ngầm kia ra sao, hoàn toàn có bảo lãnh, bảo đảm bằng chính tài sản của mình. Đây cũng là công thức tốt, nghĩa là ta phải tạo ra nền móng rất khoa học.
Loại trái phiếu thứ ba là loại hoàn toàn không có bảo lãnh, không bảo hiểm thì phải ít nhất có hai công ty đánh giá kinh nghiệm, năng lực, thẩm định để giúp người dân yên tâm.
Nhìn những báo cáo quốc tế của Việt Nam vừa rồi phát hành thấy lãi suất quá cao trong bối cảnh đồng tiền Việt Nam ổn định so với USD thì tôi thấy các doanh nghiệp Việt Nam có thể gặp khó. Ví dụ vừa rồi lãi suất 13% so với thế giới là rất cao, như vậy là rất khó. Nếu dùng đòn bẩy quá cao, tức là hầu hết dựa vào trái phiếu, để đầu tư xây dựng thì lại càng khó nữa vì lãi suất cao sẽ dễ làm lỗ. Do đó cần có khảo sát, giúp đỡ họ thật kỹ.
Tôi muốn nói tới 3 tuyến phòng vệ trong vấn đề hỗ trợ các doanh nghiệp để tránh vấn đề hình sự. Tuyến phòng vệ thứ nhất là các lãnh đạo doanh nghiệp khi chuẩn bị cần hiểu thật kỹ về quản trị doanh nghiệp. Tuyến phòng vệ thứ hai là bảo đảm vấn đề pháp lý, phản ứng cứu hộ. Tuyến phòng vệ thứ ba là cần kiểm toán hằng năm đề đánh giá, bởi tình hình kinh tế biến đổi rất nhanh, do đó cần cập nhật các ý kiến kiến nghị thường xuyên, liên tục.
Có thể nhìn thấy, một số quốc gia không chú ý đầu tư nâng cấp hệ sinh thái cho trái phiếu nên khó phát triển, ví dụ như Indonesia hay Philippines vẫn quanh quẩn 30 USD cho doanh nghiệp trái phiếu. Chỉ mức đó thì khó tiến lên được, trong khi ở Hàn Quốc, họ có thể phát hành cả nghìn tỷ USD.
Nói chung, xây dựng một nền tảng cho hệ thống tài chính lành mạnh cho tương lai của Việt Nam là vấn đề rất cấp bách. Tôi tin là Chính phủ nhiệm kỳ này có thể làm được vấn đề đó và coi thách thức hiện giờ chúng ta gặp phải là một quyết tâm chiến lược để Việt Nam để tạo ra một nền móng thật tốt trong thời gian tới.
Những hành động khá kịp thời và bài bản
TS. Nguyễn Sĩ Dũng : TS. Khương nói vấn đề đó rất quan trọng, liên quan đến thị trường trái phiếu doanh nghiệp, cả các loại trái phiếu có bảo lãnh, có bảo hiểm, có đánh giá thí điểm, có 3 phòng tuyến bảo vệ, phản ứng cứu hộ, kiểm toán thường xuyên. Tiếp theo, xin được nghe ý kiến của ông Hoàng Văn Cường! Ông đánh giá như thế nào về các giải pháp và nhận xét thêm về ý kiến của TS. Vũ Minh Khương?
GS.TS. Hoàng Văn Cường: Tôi đồng tình với ý kiến anh Khương đã đưa ra. Thị trường trái phiếu không phải là một thị trường mua bán hàng hóa thông thường. Trái phiếu là một thị trường tài chính, đòi hỏi những người tham gia vào đấy phải có năng lực và phải có một môi trường pháp lý để tạo ra một hệ sinh thái như anh Khương nói.
Việc đầu tiên là chúng ta phải có một khuôn khổ pháp lý để quản lý, hỗ trợ, giám sát.
Thứ hai là bản thân những người tham gia thị trường, kể cả những người phát hành trái phiếu như là doanh nghiệp, cũng phải thấy được việc phải tuân thủ ra sao, có thể gặp phải những rủi ro như thế nào? Khách hàng tham gia và mua trên thị trường này cũng phải có được năng lực đó. Tôi cho rằng có lẽ nhiều doanh nghiệp thời gian vừa qua phát hành trái phiếu chưa thực sự hiểu. Nếu người ta biết được phát hành như thế rơi vào vòng lao lý thì có lẽ họ đã không làm. Có lẽ họ chưa am hiểu chuyện đó. Cảnh báo của chúng ta, kiểm soát của chúng ta đúng là chưa kịp thời. Nếu kịp thời chúng ta sẽ ngăn chặn sớm, không để xảy ra tình trạng tràn lan, gây ra hậu quả nghiêm trọng như thế.
Tôi rất đồng tình là khách hàng, nhà đầu tư cá nhân đầu tư vào thị trường này cũng thực sự chưa am hiểu. Không thể có chuyện lợi nhuận, lãi suất phát hành ra 13, 14, 15%, ngân hàng đang huy động có 6, 7, 8% mà thị trường trái phiếu mười mấy phần trăm như thế. Một quy luật rất rõ là lợi nhuận càng cao thì rủi ro sẽ càng lớn, nên đương nhiên sẽ gặp những vấn đề rủi ro. Khả năng đánh giá rủi ro ra sao, có những thông tin đánh giá hay chưa. Tôi cho rằng tất cả những yếu tố trên đây hoàn toàn đúng.
Đúng là ở Việt Nam, anh Khương có cảnh báo là không cẩn trọng thì rơi vào thị trường như Philippines. Thị trường trái phiếu mà để đổ vỡ không phục hồi được thì đây là một thất bại trong việc huy động các nguồn lực cho phát triển. Nhưng Việt Nam tôi nghĩ cũng không đáng lo ngại như thế vì chúng ta vừa qua có cuộc khủng hoảng trái phiếu, Chính phủ đã có hành động khá kịp thời. Chúng ta ngăn chặn sớm những rủi ro, không để cho tình trạng đó lún sâu nữa. Cho đến nay, chúng ta cũng chưa thấy những trái chủ bị mất trắng trái phiếu. Tôi nghĩ đã có những hành động khá kịp thời và bài bản. Chúng ta ra Nghị định 65 để tăng cường chuẩn hóa phát hành trái phiếu, nhưng sau đó chúng ta nhìn thấy chuẩn hóa ngay lúc này cứng quá, chúng ta lại ra Nghị định 08 để thích nghi dần dần. Đấy là xử lý rất nhanh nhạy để chúng ta thấy rằng không để tình trạng phát hành không có căn cứ, nhưng cũng không thắt quá chặt.
Tôi nghĩ rằng chúng ta vẫn cần có các biện pháp phản ứng phù hợp hơn, quan trọng nhất là những trái chủ cảm thấy có niềm tin và sẽ không có người nào mất trắng tay. Chẳng hạn chúng ta gia hạn thời gian thanh toán, chuyển đổi từ trái phiếu sang tài sản. Tôi nghĩ cái đấy không phải là mất tiền mà có khi chúng ta lại có thêm cơ hội.
Đặc biệt, chúng ta thấy phần lớn các doanh nghiệp Việt Nam là những doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực bất động sản. Mong muốn của các nhà đầu tư cá nhân Việt Nam có một đặc điểm rất khác so với nhiều nhà đầu tư cá nhân thế giới. Nhiều nhà đầu tư cá nhân thế giới trên thị trường chứng khoán không hiểu họ đầu tư là đầu tư vào quỹ, đầu tư gián tiếp, nhưng Việt Nam lại rất thích đầu tư trực tiếp, tự mình mua, tự mình cảm nhận được sinh lợi ra sao. Nếu chúng ta chuyển sang các lĩnh vực trái phiếu có khả năng chuyển đổi này, tôi nghĩ đó là một kênh khá tốt để huy động nguồn vốn của từng cá nhân trở thành nguồn vốn của nhà đầu tư.
TS. Nguyễn Sĩ Dũng : Mới đây, vào 25/4/2023, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì họp Thường trực Chính phủ với các bộ, ngành về tình hình hoạt động thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Thủ tướng nhấn mạnh điều quan trọng là phải đưa ra các công cụ, cách thức, phương pháp để các doanh nghiệp phát hành trái phiếu có điều kiện, khả năng thanh toán cho các trái chủ theo đúng quy định của pháp luật; tăng cường niềm tin của thị trường. Bộ Tài chính sẽ tiếp tục triển khai các biện pháp cụ thể nào?
Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi : Tiếp tục định hướng và xây dựng thể chế, có những hành động để thị trường trái phiếu hoạt động trở lại ổn định và phát triển bền vững, tôi cho rằng chúng ta còn rất nhiều việc phải làm. Tôi hoàn toàn đồng tình với TS. Vũ Minh Khương về những tiêu chuẩn của thị trường
Nghị định 65 quy định rất rõ về các tiêu chuẩn. Thứ nhất, nhà đầu tư tham gia vào thị trường phải ký cam kết là đã hiểu tất cả những vấn đề liên quan đến trái phiếu mà họ tham gia đầu tư và chấp nhận rủi ro khi quyết định đầu tư.
Bên cạnh đó, Nghị định 65 cũng quy định định kỳ 6 tháng, doanh nghiệp phát hành trái phiếu phải có báo cáo được kiểm toán bởi một cơ quan kiểm toán độc lập, xác nhận tiền thu được từ trái phiếu sử dụng vào mục đích đã công bố với nhà đầu tư. Đây là quy định phù hợp, rõ ràng, đảm bảo sự minh bạch của doanh nghiệp phát hành với cơ quan quản lý Nhà nước và các nhà đầu tư.
Ngoài ra, các tiêu chuẩn của trái phiếu, các hình thức có thể phát hành như bằng bảo lãnh thanh toán, bảo lãnh từ bên thứ ba, bằng tài sản đảm bảo đã được quy định rõ từ Nghị định 153.
Về xác lập hệ số tín nhiệm, trong Nghị định 65 nêu rõ doanh nghiệp phát hành phải có đánh giá hệ số tín nhiệm từ một bên cung cấp dịch vụ này. Tuy nhiên, đúng như ông Cường nói, đánh giá về tình hình cụ thể cung cấp dịch này của Việt Nam còn nhiều hạn chế. Vì vậy, Nghị định 08 đã tạm thời cho ngưng quy định này trước mắt là đến 31/12/2023.
Có thể nói, phản ứng chính sách và quyết đáp của Chính phủ rất linh hoạt, trên cơ sở căn cứ vào tính khoa học, nguyên tắc, quy chuẩn và yêu cầu thực tiễn hiện nay, để đưa ra các quy định nêu trên.
Tôi xin chia sẻ là từ khi Nghị định 08 được ban hành ngày 5/3/2023, chúng ta đã có 15 doanh nghiệp phát hành được khối lượng là 26,4 nghìn tỷ trái phiếu doanh nghiệp ra thị trường. Trong khi giai đoạn trước đó, cuối năm 2022 và 2 tháng đầu năm 2023, hầu như không có doanh nghiệp nào phát hành được trái phiếu ra thị trường.
Đây là dấu hiệu tích cực cho thấy tác động chính sách giúp các doanh nghiệp và các nhà đầu tư có niềm tin và bắt đầu quay trở lại thị trường.
Ở một khía cạnh khác, sau khi Nghị định 08 ra đời, nhiều doanh nghiệp đã đàm phán thành công với các nhà đầu tư trong xử lý vướng mắc về quá trình thanh khoản, dòng tiền khi trái phiếu đến hạn. Theo báo cáo của Sở Giao dịch chứng khoán, có 16 doanh nghiệp đàm phán thành công để giải quyết khối lượng trái phiếu gần 8 nghìn tỷ đồng (7,9 nghìn tỷ đồng). Tôi có thể kể ra một số doanh nghiệp phát hành lớn như: Tập đoàn địa ốc Bulova, Công ty cổ phần Hoàng Anh Gia Lai, Công ty cổ phần Hưng Thịnh Land…
Nhờ có quy định mới của Chính phủ, các doanh nghiệp cùng với nhà đầu tư đã thực hiện được các phần việc như đàm phán, gia hạn, chuyển đổi thành tài sản,… thành công.
Một điểm nữa tôi muốn nhắc đến là Nghị định 08 cho phép ngưng thi hành điều kiện mới về các nhà đầu tư chuyên nghiệp và xếp hạng trái phiếu hết năm 2023. Quy định này được đánh giá là giúp cho doanh nghiệp, nhà đầu tư đáp ứng các điều kiện, quy chuẩn của Nghị định 65. Nếu không, chúng ta áp dụng ngay thì gây sốc, giật cục, có khả năng không những khiến thị trường không tốt lên mà còn xấu đi.
Sau khi có Nghị định 65 và Nghị định 98, nhận thức, ý thức của các chủ thể tham gia thị trường tốt lên rất nhiều, hiểu được trách nhiệm và nghĩa vụ của mình khi tham gia thị trường hơn. Các tổ chức phát hành, cung cấp dịch vụ chấp hành nghiêm túc chế độ cung cấp thông tin cho các nhà đầu tư.
Như vậy, với những quy định mới của Chính phủ, chúng ta đã đạt kết quả bước đầu rất tích cực. Trong thời gian tới, thị trường sẽ có những điều chỉnh và bắt đầu đi lên một cách bền vững.
TS. Nguyễn Sĩ Dũng : Có lẽ chúng ta kết thúc cuộc toạ đàm hôm nay với một điểm tích cực là thị trường trái phiếu doanh nghiệp đang phục hồi, có nền tảng bền vững để phát triển. Trong thời lượng gần 120 phút của chương trình, chúng ta đã trao đổi nội dụng về ổn định kinh tế vĩ mô và phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Các diễn giả đều khẳng định mạch lạc và chắc chắn là chúng ta đã giữ được ổn định kinh tế vĩ mô – thành tựu lớn nhất, đáng ghi nhận nhất, nền tảng quan trọng nhất để phát triển kinh tế. Các chuyên gia đã so sánh trong bối cảnh chung của thế giới, thành tựu chúng ta đạt được là tích cực và chúng ta cần truyền thông đúng đắn để thấy hết những nỗ lực, cố gắng để củng cố niềm tin trong doanh nghiệp.
Đặc biệt, chúng ta đã bàn về khó khăn của thị trường chứng khoán với những giải pháp rất kịp thời của Chính phủ. Nghị định 65 tạo nền tảng cơ bản để phát triển thị trường trái phiếu lành mạnh, phát triển theo chuẩn chung của quốc tế. Cùng với đó là phản ứng chính sách kịp thời, uyển chuyển của Nghị định 08. Những phản ứng nhanh nhậy đó đã bắt đầu đưa đến kết quả rõ ràng như 26,4 nghìn tỷ trái phiếu doanh nghiệp đã được phát hành.
(Theo Báo Điện tử Chính phủ)
ماخذ
![[تصویر] ہنوئی پارٹی کمیٹی کی 18ویں کانگریس کی اختتامی تقریب](https://vphoto.vietnam.vn/thumb/1200x675/vietnam/resource/IMAGE/2025/10/17/1760704850107_ndo_br_1-jpg.webp)
![[تصویر] نین ڈین اخبار نے "فادر لینڈ ان دی ہارٹ: دی کنسرٹ فلم" کا آغاز کیا۔](https://vphoto.vietnam.vn/thumb/1200x675/vietnam/resource/IMAGE/2025/10/16/1760622132545_thiet-ke-chua-co-ten-36-png.webp)
تبصرہ (0)