Trên một số diễn đàn, có không ít kiến gay gắt phê phán đề thi toán, tiếng Anh kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025. Trao đổi với một số thầy cô giảng dạy lớp 12, tôi thấy họ đều bày tỏ băn khoăn, bức xúc, phản ứng với đề thi cho hai môn này. Học sinh 12, phụ huynh có con em dự thi kỳ thi tốt nghiệp THPT năm nay, nhiều người cùng chung tâm trạng đề 2 môn này… khó thật!
Kỳ thi tốt nghiệp THPT hiện nay nhằm để công nhận hoàn thành chương trình, làm căn cứ tuyển sinh vào đại học, cao đẳng và đánh giá quá trình dạy học, giáo dục ở bậc trung học. Trong bối cảnh Chương trình giáo dục phổ thông 2018 vừa giáp một vòng (từ lớp 1 đến lớp 12), kỳ thi tốt nghiệp THPT năm nay càng có ý nghĩa hơn. Trong đó đề thi giữ vai trò đặc biệt quan trọng.
Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 kết thúc gây ra nhiều tranh cãi về độ khó, dễ đề thi các môn
ảnh: Nhật Thịnh
Tại sao cùng một kỳ thi với những mục tiêu giống nhau nhưng lại có sự chênh lệch giữa độ khó đề thi năm nay?
Đề toán, tiếng Anh khó; lý dễ do… "con xúc xắc"
Để phân loại thí sinh, nội dung đề thi tốt nghiệp THPT có 3 mức: biết, hiểu, vận dụng (gồm vận dụng và vận dụng cao), tiếp cận theo năng lực (competency-based assessment).
Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025, câu hỏi trong đề thi được ra với tỷ lệ 4-3-3 (tương ứng biết, hiểu, vận dụng). Khi Bộ GD-ĐT công bố đề thi tham khảo cho kỳ thi tốt nghiệp THPT, bộ cũng đồng thời công bố ma trận đề thi minh họa cho tất cả các môn. Điều này hỗ trợ đắc lực cho quá trình dạy, học, kiểm tra, ôn thi ở các nhà trường. Ma trận phủ kín các chủ đề, bám sát chương trình môn học, theo cấp độ tư duy nên thầy cô có muốn dạy tủ, học tủ cũng không thể. Ma trận đề thi lại được biên soạn từ các nhà giáo giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm ra đề thi với thái độ làm việc nghiêm cẩn và tuyệt đối trung thực. Bộ GD-ĐT, Hội đồng ra đề thi tốt nghiệp THPT tăng cường quản lý để đạt được mục đích bằng nhiều biện pháp.
Bộ GD-ĐT muốn hạn chế tiêu cực, chủ quan của người ra đề nên để phần mềm chọn theo ma trận. Tuy nhiên, điều này cũng dẫn đến những rủi ro như đề thi không bao quát, khó đáp ứng mục tiêu vừa sức nhưng phân hóa, nhất là chưa phù hợp với việc dạy học hiện nay.
Phải chăng vì thế mà nội dung dòng điện xoay chiều, kiến thức hay, có nhiều ứng dụng trong thực tế đã không được máy tính "bốc thăm" đưa vào đề thi lý năm nay? Và phải chăng cũng vì thế dẫn đến "lạm phát" toán thực tế trong đề toán, hay "chiến lược kinh doanh", "giả danh môi trường lừa đảo khách hàng" - cụm từ được dùng trong đề tiếng Anh rất xa lạ với các chủ đề của chương trình tiếng Anh mà học sinh được học.
Chính ma trận đề thi được phần mềm sinh ra ngẫu nhiên trong quá trình làm đề là nguyên nhân dẫn đến đề thi không đều nhau khiến môn lý, hóa, sinh năm nay rất dễ trong khi toán, tiếng Anh "vượt hạn".
Theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018, ngoài hai môn thi bắt buộc là văn, toán; hai môn thi còn lại do học sinh tự chọn. Điều này có ưu điểm là giảm áp lực cho thí sinh, học gì, thi đó song tiềm ẩn sự không đồng nhất mức độ khó, dễ giữa các đề thi.
Nỗi lo học thêm, dạy thêm "ăn theo" đề thi
Độ khó của một đề thi phụ thuộc vào các yếu tố, gồm kiến thức và kỹ năng yêu cầu, dạng câu hỏi được ra, ngôn ngữ sử dụng trong đề thi, thời gian để thí sinh làm bài, tỷ lệ thí sinh trả lời đúng, độ phân hóa.
Thời gian qua các trường dạy học theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018 với sách giáo khoa mới tuy có nhiều cố gắng thực hiện nhưng số lần thử chỉ mới một. Độ khó của đề thi được thử nghiệm cho học sinh ở 3 miền, cũng một lần. Nếu số lần thử, mẫu thử nhiều hơn liệu có đảm bảo để ra đề thi như vừa rồi?
Công thức tính điểm xét tốt nghiệp THPT 2025 theo Thông tư 24/2024/TT-BGDĐT chia đều tỷ trọng 50-50 cho điểm thi tốt nghiệp và kết quả học tập của 3 năm ở THPT. Như vậy câu hỏi trong đề thi ở mức biết, hiểu, vận dụng theo tỷ lệ 4-3-3 là hợp lý. Tuy nhiên thí sinh 2k7 (sinh năm 2007) chịu ảnh hưởng nặng nề do dịch Covid-19, dạy học trực tuyến trong thời gian dài thầy trò tạm ngừng đến trường nên chất lượng còn thấp. Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn từng phát biểu: "Hậu quả do dịch bệnh gây ra để lại lâu dài và sự khắc phục nó không phải một sớm một chiều".
Thi tốt nghiệp THPT là việc rất lớn của ngành giáo dục, ảnh hưởng đến hàng triệu người
ảnh: Nhật Thịnh
Bộ GD-ĐT nên sớm đánh giá việc ra đề thi tốt nghiệp THPT vừa rồi, tác động nhiều mặt của nó ra sao, đến đâu? Cần thiết thì bổ sung, điều chỉnh kế hoạch chỉ đạo, đồng thời sớm công bố đề thi tham khảo kỳ thi tốt nghiệp THPT 2026. Bằng ngược lại thì chủ trương "thi thế nào, dạy học thế ấy" e không ổn. Ban giám hiệu các trường THPT sẽ lúng túng khi xây dựng kế hoạch giáo dục năm học 2025-2026 còn học sinh thì hoang mang học làm sao để thi và rồi sẽ tràn lan việc dạy thêm, học thêm "ăn theo" do đề thi quá khó.
Hiện các địa phương đang triển khai chấm thi. Với đề thi năm nay cần cho chấm chung nhiều hơn. Từ kết quả chấm, đánh giá, xây dựng kịch bản chấm đại trà nhằm bảo đảm quyền lợi chính đáng cho thí sinh. Chẳng hạn xem kết quả của thí sinh khi làm câu trắc nghiệm đúng, sai - trả lời đúng một ý được 0,25 điểm, nếu sai thì mất 0,25 điểm.
Có nhiều cách làm lúc này để "an dân" mà vẫn đảm bảo kỳ thi tốt nghiệp THPT an toàn, nghiêm túc, đúng quy chế thi, hiệu quả.
Thi tốt nghiệp THPT là việc rất lớn của ngành giáo dục, ảnh hưởng đến hàng triệu người, cả về độ rộng của hoạt động, chiều sâu của nhận thức, chiều cao của ước mơ, độ dài của thời gian. Đề thi khi bị đông đảo dư luận phản ứng, nghĩa là có vấn đề lớn cần khắc phục.
Nguồn: https://thanhnien.vn/vi-sao-de-thi-tot-nghiep-thpt-2025-toan-tieng-anh-kho-nhung-ly-lai-rat-de-18525062910000718.htm
![[Infographic] Thông tư hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Sở quản lý VHTTDL cấp tỉnh và Phòng Văn hóa - Xã hội cấp xã](https://vphoto.vietnam.vn/thumb/402x226/vietnam/resource/IMAGE/2025/6/29/877f24989bb946358f33a80e4a4f4ef5)
Bình luận (0)