Các hành vi bạo lực gia đình đều bị nghiêm cấm theo luật Phòng, chống bạo lực gia đình. Luật này định nghĩa bạo lực gia đình là hành vi cố ý của thành viên gia đình gây tổn hại hoặc có khả năng gây tổn hại về thể chất, tinh thần, tình dục, kinh tế đối với thành viên khác trong gia đình.
Tại mục 4 Nghị định 167 năm 2013, quy định xử phạt hành chính trong nhiều lĩnh vực, bao gồm bạo lực gia đình nêu rõ xử phạt cao nhất 1 triệu đồng với các hành vi bạo lực gia đình.
Tuy nhiên, Nghị định 144 năm 2021 (Nghị định 144/2021/NĐ-CP), có hiệu lực từ ngày 1/1/2022 đã thay thế Nghị định 167 năm 2013. Trong đó, mức phạt đối với hành vi bạo lực gia đình đã tăng lên rất nhiều – thấp nhất là 5 triệu đồng và cao nhất là 20 triệu đồng.
Hành vi vợ chửi chồng hoặc chồng chửi vợ như dân gian thường gọi, đã được cụ thể hóa trong luật bằng hành vi lăng mạ, chì chiết, xúc phạm danh dự, nhân phẩm thành viên gia đình theo Nghị định 144 năm 2021.
Cụ thể, khoản 1 Điều 54 Nghị định 144 năm 2021 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy, chữa cháy; cứu nạn, cứu hộ; phòng, chống bạo lực gia đình có quy định mức phạt tiền từ 5 triệu đồng đến 10 triệu đồng đối với hành vi lăng mạ, chì chiết, xúc phạm danh dự, nhân phẩm thành viên gia đình.
Người dân hoặc người bị bạo lực gia đình đều có quyền báo tin bạo lực gia đình đến chính quyền địa phương để cơ quan chức năng tiếp nhận, xử lý theo quy định.
Điều 60 Nghị định 144 năm 2021 nêu rõ sẽ phạt từ 5 – 20 triệu đồng một trong những hành vi đe dọa, ngăn chặn; xúc phạm hoặc hành hung người phát hiện, báo tin bạo lực gia đình đến cơ quan chức năng
Hành vi bạo lực gia đình được quy định tại luật Phòng, chống bạo lực gia đình
– Hành hạ, ngược đãi, đánh đập, đe dọa hoặc hành vi cố ý khác xâm hại đến sức khỏe, tính mạng;
– Lăng mạ, chì chiết hoặc hành vi cố ý khác xúc phạm danh dự, nhân phẩm;
– Cưỡng ép chứng kiến bạo lực đối với người, con vật nhằm gây áp lực thường xuyên về tâm lý;
– Bỏ mặc, không quan tâm; không nuôi dưỡng, chăm sóc thành viên gia đình là trẻ em, phụ nữ mang thai, phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi, người cao tuổi, người khuyết tật, người không có khả năng tự chăm sóc; không giáo dục thành viên gia đình là trẻ em;
– Kỳ thị, phân biệt đối xử về hình thể, giới, giới tính, năng lực của thành viên gia đình;
– Ngăn cản thành viên gia đình gặp gỡ người thân, có quan hệ xã hội hợp pháp, lành mạnh hoặc hành vi khác nhằm cô lập, gây áp lực thường xuyên về tâm lý;
– Ngăn cản việc thực hiện quyền, nghĩa vụ trong quan hệ gia đình giữa ông, bà và cháu; giữa cha, mẹ và con; giữa vợ và chồng; giữa anh, chị, em với nhau;
– Tiết lộ hoặc phát tán thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và bí mật gia đình của thành viên gia đình nhằm xúc phạm danh dự, nhân phẩm;
– Cưỡng ép thực hiện hành vi quan hệ tình dục trái ý muốn của vợ hoặc chồng;
– Cưỡng ép trình diễn hành vi khiêu dâm; cưỡng ép nghe âm thanh, xem hình ảnh, đọc nội dung khiêu dâm, kích thích bạo lực;
– Cưỡng ép tảo hôn, kết hôn, ly hôn hoặc cản trở kết hôn, ly hôn hợp pháp;
– Cưỡng ép mang thai, phá thai, lựa chọn giới tính thai nhi;
– Chiếm đoạt, hủy hoại tài sản chung của gia đình hoặc tài sản riêng của thành viên khác trong gia đình;
– Cưỡng ép thành viên gia đình học tập, lao động quá sức, đóng góp tài chính quá khả năng của họ; kiểm soát tài sản, thu nhập của thành viên gia đình nhằm tạo ra tình trạng lệ thuộc về mặt vật chất, tinh thần hoặc các mặt khác;
– Cô lập, giam cầm thành viên gia đình; Cưỡng ép thành viên gia đình ra khỏi chỗ ở hợp pháp trái pháp luật.
Minh Hoa (t/h)
