Kể từ cuối năm 2021, châu Âu đã phải hứng chịu đợt bùng phát dịch cúm gia cầm tồi tệ nhất chưa từng có, trong khi Bắc và Nam Mỹ cũng trải qua những đợt bùng phát nghiêm trọng.
Cúm gia cầm H5N1 đang có nguy cơ dễ lây từ người sang người hơn. Ảnh: AP
Điều này đã dẫn đến việc tiêu hủy hàng chục triệu gia cầm trên toàn thế giới, nhiều con bị nhiễm chủng virus H5N1, lần đầu tiên xuất hiện vào năm 1996. Và gần đây đã có một sự gia tăng đáng lo ngại về số ca nhiễm bệnh ở động vật có vú.
“Virus cúm gia cầm thường lây lan giữa các loài chim, nhưng số lượng phát hiện cúm gia cầm H5N1 ngày càng tăng ở các loài động vật có vú… làm dấy lên mối lo ngại rằng loại virus này có thể thích nghi để lây nhiễm sang người dễ dàng hơn”, WHO cho biết trong một tuyên bố.
Các đợt bùng phát đã được báo cáo ở 26 loài, bao gồm cả chồn nuôi ở Tây Ban Nha và sư tử biển ở Chile. H5N1 gần đây đã được phát hiện ở mèo ở Ba Lan.
Bởi vậy, WHO cùng với Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp của Liên Hợp Quốc (FAO) và Tổ chức Thú y Thế giới (WOAH) kêu gọi các quốc gia hợp tác để cứu động vật và bảo vệ con người.
Việc lây nhiễm cúm gia cầm ở người có thể gây bệnh nặng với tỷ lệ tử vong cao. Các ca cúm gia cầm ở người thường là kết quả của việc tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với gia cầm sống hoặc chết bị nhiễm bệnh hoặc môi trường bị ô nhiễm.
“Virus dường như không thể truyền từ người này sang người khác một cách dễ dàng, nhưng cần cảnh giác để xác định bất kỳ sự tiến hóa nào của virus có thể thay đổi điều đó”, Sylvie Briand, người đứng đầu phòng chống đại dịch của WHO, cho biết.
WHO cho biết kể từ năm 2020, một biến thể mới của H5N1 đã dẫn đến số ca tử vong “chưa từng có” ở các loài chim và gia cầm hoang dã ở nhiều quốc gia ở châu Phi, châu Á và châu Âu. Virus lây lan sang Bắc Mỹ vào năm 2021 và sau đó đến Trung và Nam Mỹ vào năm 2022.
Năm ngoái, 67 quốc gia ở 5 châu lục đã báo cáo các đợt bùng phát dịch cúm gia cầm H5N1 gây bệnh cao, với hơn 131 triệu gia cầm nuôi bị thiệt hại do chết hoặc bị tiêu hủy tại các trang trại và làng mạc bị ảnh hưởng.
Vào năm 2023, 14 quốc gia khác đã báo cáo các đợt bùng phát, chủ yếu ở châu Mỹ, khi dịch bệnh này tiếp tục lan rộng.
Giám đốc thú y của FAO, Keith Sumption, cho biết: “Dịch tễ học của H5N1 tiếp tục phát triển nhanh chóng”. Ông đề nghị các quốc gia chia sẻ kịp thời các trình tự di truyền để theo dõi các thay đổi, giúp đánh giá rủi ro và kiểm soát dịch bệnh tốt hơn.
Huy Hoàng (theo WHO, AFP, AP)
