Sáng 21-6, Quốc hội họp phiên toàn thể tại hội trường, thảo luận về dự án Luật Đất đai (sửa đổi); kết quả lấy ý kiến nhân dân về dự án Luật Đất đai (sửa đổi).

 Quang cảnh phiên thảo luận của Quốc hội về dự án Luật Đất đai (sửa đổi) sáng 21-6. 

Xóa bỏ bất công từ lợi ích do chênh lệch địa tô

Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Trần Văn Khải (đoàn Hà Nam) góp ý, một trong những nhiệm vụ đặt ra tại Nghị quyết 18 Hội nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, là hoàn thiện cơ chế chính sách về tài chính đất đai, nghiên cứu, có chính sách điều tiết chênh lệch địa tô, bảo đảm công khai, minh bạch.

Theo đại biểu Trần Văn Khải, chênh lệch địa tô được hình thành từ việc chuyển mục đích sử dụng đất, từ loại đất có giá trị thấp sang loại đất có giá trị cao, đất nông nghiệp được mua gom, đền bù với giá rẻ rồi chuyển đổi sang đất phi nông nghiệp, đất ở, đất thương mại, dịch vụ có giá cao gấp chục lần.

Tuy nhiên, theo đại biểu, vấn đề xử lý chênh lệch địa tô đối với đất đai của người dân đang tiềm ẩn nhiều bất công trong xã hội. “Đất đai thuộc sở hữu toàn dân, người dân đã hy sinh đóng góp, giao quyền sử dụng đất, tài sản của mình cho Nhà nước, cho nhà đầu tư để xây dựng, phát triển hạ tầng, đô thị, đóng góp vào sự phát triển chung thì phải được hưởng lợi từ sự đầu tư, phát triển đô thị, dự án. Chủ trương của Đảng là kiên quyết không để người dân bị đẩy ra ngoài lề sự phát triển, không để ai bị bỏ lại phía sau”, đại biểu nói.

Chính vì vậy, Luật Đất đai (sửa đổi) lần này, theo đại biểu, phải xóa bỏ bất công từ lợi ích do chênh lệch địa tô, tránh nguồn lực đất đai bị thất thoát, xây dựng chính sách tài chính đất đai, phương thức xác định giá đất và bảo đảm hài hòa lợi ích trong khai thác chênh lệch địa tô giữa nhà nước, nhà đầu tư và người dân.

Nhấn mạnh đất đai là tài sản lớn nhất của quốc gia, do đó, để khơi dậy tiềm năng, phát huy cao nhất giá trị nguồn lực đất đai, kiên quyết khắc phục tình trạng tham nhũng, tiêu cực, khiếu kiện trong quản lý đất đai, đầu cơ, sử dụng đất đai lãng phí, đại biểu Trần Văn Khải cho rằng cần giải quyết tốt hai vấn đề về chênh lệch địa tô và giá đất.

Cơ sở để xác định giá đất tiệm cận với giá thị trường vẫn là điều mơ hồ

Dành nhiều thời gian để góp ý về nguyên tắc xác định giá đất, đại biểu đoàn Hà Nam cho rằng quy định như trong dự thảo luật là chưa đủ điều kiện để xác định được giá đất trong đời sống thực tế. Cơ sở để xác định giá đất tiệm cận với giá thị trường vẫn là điều mơ hồ.

“Giá đất thời điểm năm 2023 sẽ khác với giá đất của thời điểm năm 2024, xác định như thế nào để không bị thất thoát là điều rất khó. Mặt khác, làm sao xác định giá đất phải hài hòa được lợi ích của nhà nước, nhà đầu tư và người dân? Nếu cứ theo phương án an toàn, tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư sẽ quá lớn, khó thu hút nhà đầu tư”, đại biểu băn khoăn.

Đại biểu Trần Văn Khải (đoàn Hà Nam) cho rằng để xác định được giá đất tiệm cận giá thị trường thì cần phải có dữ liệu thị trường tin cậy. 

Để thực hiện các dự án, góp phần phát triển kinh tế – xã hội, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện dự thảo luật về phương pháp xác định giá đất theo nguyên tắc thị trường, bảo đảm sự rõ ràng, thể chế đầy đủ, toàn diện theo yêu cầu của Nghị quyết 18.

Đồng thời, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục nghiên cứu các quy định liên quan đến thông tin đầu vào để xác định giá đất, bổ sung các quy định nhằm số hóa đất đai đầu vào để thu thập dữ liệu về biến động thị trường.

“Tôi cho rằng, để xác định được giá đất tiệm cận giá thị trường thì cần phải có dữ liệu thị trường tin cậy, hệ thống thu thập cơ sở dữ liệu thông tin về giá đất thị trường phải bảo đảm đồng bộ trên cơ sở các quy định của pháp luật cụ thể. Khi có cơ sở dữ liệu bảo đảm tính pháp lý sẽ xác định giá đúng, từ đó bồi thường thiệt hại đúng, thu tiền sử dụng đất đúng – nghĩa là hài hòa được lợi ích của nhà nước, nhà đầu tư và người dân, bảo đảm công khai, minh bạch, không gây thất thoát nguồn lực từ đất đai và tránh được rủi ro cho cán bộ thực hiện”, đại biểu phân tích và đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, xác định quy định rõ các nội dung liên quan đến thông tin đầu vào của giá đất.

Ngoài ra, dự thảo luật đưa ra 4 phương pháp xác định giá đất. Đại biểu Trần Văn Khải cho rằng, dự thảo luật càng quy định nhiều phương pháp xác định giá đất thì càng khó áp dụng.

“Nếu áp dụng 4 phương pháp này cho cùng một thửa đất thì sẽ ra 4 kết quả khác nhau”, đại biểu nói và đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục bổ sung quy định cụ thể hơn về phương pháp xác định giá đất, nguyên tắc xác định giá đất để Quốc hội thảo luận và cho ý kiến, bảo đảm tường minh hơn cho vấn đề này.

Đại biểu Trần Đình Gia (đoàn Hà Tĩnh) góp ý về hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề tìm kiếm việc làm cho hộ gia đình, cá nhân khi Nhà nước thu hồi đất sản xuất nông nghiệp.

Theo đó, đại biểu Trần Đình Gia đề nghị bổ sung quy định chính sách hỗ trợ trường hợp hết tuổi lao động (nhưng vẫn trực tiếp sản xuất nông nghiệp) mà không có đất để bồi thường. Bởi lẽ, thực tế trường hợp trên khó tìm được việc làm mới, khó chuyển đổi nghề khi thu hồi đất sản xuất nông nghiệp. 

 

THẢO NGUYÊN