Đề án xác định mục tiêu trọng tâm là khai thác hiệu quả nguồn nước mặt, xây dựng hệ thống hồ chứa và nhà máy nước sạch, từng bước giảm và tiến tới dừng khai thác nước ngầm làm nước sinh hoạt, qua đó đảm bảo an ninh nguồn nước và thích ứng bền vững với biến đổi khí hậu. Đến năm 2030, tỉnh hoàn thiện quy hoạch mạng lưới khai thác nước mặt, hồ chứa và nhà máy nước sạch cho toàn tỉnh; xác định danh mục hồ chứa nước ngọt đa năng ưu tiên, vị trí nhà máy nước sạch và vùng cấp nước, đồng thời giảm tỷ trọng nước ngầm trong cấp nước sinh hoạt theo lộ trình của Đề án. Định hướng đến 2050, hệ thống hồ chứa – nhà máy nước mặt sẽ đảm bảo cung cấp chủ đạo nguồn nước sinh hoạt và tỉnh sẽ dừng cơ bản khai thác nước ngầm cho mục đích sinh hoạt.
Đề án tập trung điều tra, rà soát và đánh giá hiện trạng nguồn nước mặt, nước mưa và nước dưới đất, bao gồm thu thập số liệu thủy văn – chất lượng nước, khảo sát thực địa và cập nhật dữ liệu phục vụ phân tích. Trên cơ sở đó, Đề án xác định các trục nguồn nước mặt chủ lực, lựa chọn điểm lấy nước thô, khoanh vùng hành lang bảo vệ nguồn nước và đề xuất các công trình tạo nguồn, kết nối nguồn theo từng vùng. Đồng thời, Đề án rà soát, đánh giá công suất và vùng phục vụ của các công trình cấp nước hiện có, làm cơ sở xây dựng định hướng quy hoạch bổ sung hoặc nâng cấp nhà máy xử lý nước sạch, tổ chức mạng truyền dẫn – phân phối và xác định khả năng liên kết vùng cấp nước nhằm mở rộng phạm vi sử dụng nước mặt trên địa bàn tỉnh.
Hợp phần phát triển hồ chứa nước ngọt đa năng được xác định là một giải pháp then chốt trong Đề án, nhằm tạo dung tích trữ nước ổn định phục vụ nhu cầu sinh hoạt, sản xuất, đồng thời hỗ trợ giảm rủi ro hạn – mặn theo đặc thù vùng ven biển ĐBSCL. Trên cơ sở đánh giá hiện trạng và khoanh vùng ưu tiên bố trí hồ chứa, Đề án xây dựng bộ tiêu chí lựa chọn vị trí và quy mô hồ chứa, gồm các nhóm tiêu chí về nguồn nước, nhu cầu – hiệu quả, điều kiện tự nhiên – kỹ thuật, kinh tế – xã hội – sử dụng đất và liên kết không gian – vận hành. Ngoài ra, Đề án thiết lập thang điểm và trọng số, thử nghiệm chấm điểm 3–5 vị trí hồ, hiệu chỉnh bộ tiêu chí và sử dụng để chấm điểm, xếp hạng và sàng lọc các vị trí hồ tiềm năng, từ đó lựa chọn danh mục hồ chứa nước ngọt đa năng ưu tiên cấp tỉnh và xây dựng mô hình không gian hệ thống hồ chứa, gắn với đề xuất tính toán cân bằng nước sơ bộ, dung tích hữu ích, mực nước vận hành và các hạng mục chính của hồ chứa.
Đối với nước dưới đất, Đề án xây dựng lộ trình giảm dần lưu lượng và số điểm khai thác theo từng vùng rủi ro, dựa trên mức độ suy giảm mực nước, mật độ giếng khai thác, dấu hiệu sụt lún và suy thoái chất lượng nước. Trên cơ sở phân vùng rủi ro và tiến độ phát triển nguồn nước mặt, Đề án đề xuất các kịch bản dừng hoặc giảm khai thác nước ngầm theo vùng, ưu tiên dừng sớm tại khu vực rủi ro rất cao và giảm lưu lượng ở vùng rủi ro cao chưa có nguồn thay thế hoàn chỉnh. Song song đó, tỉnh sẽ triển khai các phương án kỹ thuật chuyển đổi nguồn cấp sang nước mặt, bao gồm cải tạo tuyến ống, trạm bơm, bể xử lý và chuyển đổi một số nhà máy nước ngầm sang khai thác nước mặt hoặc nước hồ chứa theo quy hoạch nguồn thay thế. Để bảo đảm quá trình chuyển tiếp, Đề án đề xuất cơ chế hỗ trợ đơn vị cấp nước và hộ dân, như hỗ trợ đầu tư – vay ưu đãi để chuyển đổi nguồn, điều chỉnh giá nước theo lộ trình, hỗ trợ chi phí đấu nối, trám lấp giếng không còn sử dụng và triển khai chương trình truyền thông – tư vấn cho người dân tại các vùng phụ thuộc nước ngầm nhỏ lẻ.
Song song với các giải pháp công trình, Đề án chú trọng hoàn thiện cơ chế quản lý và điều chỉnh giá nước theo vùng, thông qua rà soát khung giá nước, phân tích chi phí sản xuất từ các loại nguồn và đề xuất lộ trình điều chỉnh nhằm khuyến khích chuyển đổi sang sử dụng nước mặt – hồ chứa nhưng vẫn bảo đảm khả năng chi trả của người dân. Đề án đồng thời huy động nguồn lực xã hội hóa và PPP trong đầu tư hồ chứa và nhà máy nước, trên cơ sở rà soát khung pháp lý, xác định danh mục dự án kêu gọi đầu tư và đề xuất cơ chế phân chia rủi ro – lợi ích giữa Nhà nước và nhà đầu tư. Cùng với đó, Đề án tăng cường bảo vệ nguồn nước và hành lang hồ chứa, thúc đẩy ứng dụng công nghệ quan trắc thông minh, mở rộng mạng quan trắc tự động và hoàn thiện cơ sở dữ liệu số phục vụ điều hành, giám sát hệ thống cấp nước toàn tỉnh. Công tác truyền thông và nâng cao nhận thức cộng đồng về khai thác bền vững tài nguyên nước, sử dụng nước tiết kiệm và giảm phụ thuộc vào nước ngầm được xác định là một nội dung quan trọng nhằm tăng đồng thuận xã hội và hỗ trợ lộ trình chuyển đổi nguồn cấp của tỉnh.
Kinh phí thực hiện Đề án dự kiến khoảng 24 tỷ đồng, gồm ba nhóm chính: điều tra – quy hoạch khoảng 6 tỷ đồng; phát triển hồ chứa nước ngọt, nhà máy nước sạch và hệ thống truyền dẫn – phân phối khoảng 8 tỷ đồng; và xây dựng cơ sở dữ liệu, hệ thống quan trắc, chuyển đổi số và truyền thông khoảng 10 tỷ đồng. Nguồn vốn được huy động từ ngân sách Trung ương, ngân sách địa phương và nguồn lực xã hội hóa, PPP theo định hướng của Đề án.
Việc triển khai Đề án được kỳ vọng tạo bước chuyển căn bản trong bảo đảm an ninh nguồn nước, tăng cường khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu, góp phần ổn định nguồn cấp nước sinh hoạt và hướng tới phát triển bền vững cho tỉnh Cà Mau trong những thập niên tới./.
Nguồn: https://sonnmt.camau.gov.vn/tin-hoat-dong/de-an-khai-thac-hieu-qua-nuoc-mat-quy-hoach-va-xay-dung-he-thong-ho-chua-nuoc-ngot-gan-voi-xay-d-291720
![[Ảnh] Sâm Nam núi Dành, món quà quý thiên nhiên ban tặng miền đất Kinh Bắc](/_next/image?url=https%3A%2F%2Fvphoto.vietnam.vn%2Fthumb%2F1200x675%2Fvietnam%2Fresource%2FIMAGE%2F2025%2F11%2F30%2F1764493588163_ndo_br_anh-longform-jpg.webp&w=3840&q=75)
Bình luận (0)