Μια μικρή ανάμνηση για τον μεγάλο ποιητή Σουάν Ντιέου

Ο ποιητής Xuan Dieu απεβίωσε στα τέλη του 1985. Έχουν περάσει σχεδόν 38 χρόνια από τότε – η βιετναμέζικη λογοτεχνική σκηνή έχασε τον μεγάλο ποιητή Xuan Dieu, και σε πολλά σημαντικά φόρουμ για συγγραφείς και ποιητές από την περιοχή και διεθνώς, δεν έχουμε πλέον την τιμή να ακούσουμε τις διορατικές απόψεις του.

Η αναφορά στον θάνατο του ποιητή Xuân Diệu μου θυμίζει το «Τρίτο Εθνικό Συνέδριο Νέων Συγγραφέων», που πραγματοποιήθηκε από τις 18 έως τις 20 Δεκεμβρίου 1985 στο Ανόι . Αυτό μπορεί να θεωρηθεί ένα ιδιαίτερο λογοτεχνικό γεγονός μεγάλης σημασίας για τους νέους συγγραφείς, που λαμβάνει χώρα στο πλαίσιο μιας πλήρως ενωμένης χώρας. Τα δύο προηγούμενα συνέδρια πραγματοποιήθηκαν μόνο στον σοσιαλιστικό Βορρά, υπό συνθήκες όπου η χώρα ήταν ακόμη προσωρινά διαιρεμένη.

ντο-κουάνγκ-βιν.jpg — Ο ποιητής Ντο Κουάνγκ Βινχ.

Κρατώντας την πρόσκληση της Οργανωτικής Επιτροπής, που έστειλε ο ποιητής Chinh Huu, τότε Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας της Ένωσης Συγγραφέων, ο Mai Son και εγώ περάσαμε αρκετές μέρες προετοιμαζόμενοι για το «προσκύνημά» μας στην πρωτεύουσα. Στην πραγματικότητα, οι αποσκευές μας ήταν εξαιρετικά απλές και ελαφριές, επειδή κατά την περίοδο των επιδοτήσεων, λίγοι άνθρωποι φαινόταν να ανησυχούν για τα υλικά ζητήματα. Το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών και το σύμπλεγμα κατωτερότητας δεν είχαν εμφανιστεί ποτέ στις σκέψεις μας, ή αν είχαν εμφανιστεί, ήταν μόνο μια φευγαλέα, αόριστη σκέψη, σαν εύθραυστη ομίχλη, όχι πραγματική.

Ο ενθουσιασμός του πρώτου μεγάλου ταξιδιού της ζωής μας μας έκανε μερικές φορές ανυπόμονους και κάπως απογοητευμένους από τον αργό ρυθμό του τρένου κατά τη διάρκεια των τριών ημερών και νυχτών επίπονου ταξιδιού στον σιδηρόδρομο Βορρά-Νότου. Έπειτα, φτάσαμε επιτέλους στο Ανόι - την καρδιά της χώρας. Το Ανόι, όπως διάβασα κάποτε σε ένα παλιό λαϊκό τραγούδι, «Ακόμα κι αν δεν είναι αρωματικό, είναι ακόμα γιασεμί· ακόμα κι αν δεν είναι εκλεπτυσμένο, είναι ακόμα οι άνθρωποι του Τανγκ Αν». Το Ανόι, «Ανόι, τριάντα έξι δρόμοι και σοκάκια» των Ταχ Λαμ και Νγκουγιέν Τουόνγκ Λαν, των εξαιρετικών διηγηματογράφων της ομάδας Του Λυκ Βαν Ντόαν. Το Ανόι, ξεχειλίζει από νοσταλγία και αναμνήσεις στις «Δώδεκα Αναμνήσεις» του Βου Μπανγκ. Και, πιο προσωπικά, το «Ανόι, πολεμήσαμε καλά τους Αμερικανούς» που διάβασα κάποτε από την ταλαντούχα συγγραφέα με το μοναδικό στυλ γραφής, Νγκουγιέν Τουάν. Ένα παράξενο και υπέροχο συναίσθημα, δύσκολο να περιγραφεί, δημιουργήθηκε στις καρδιές μας από τη στιγμή που το τρένο διέσχισε τον 17ο παράλληλο μέχρι που κάναμε τα πρώτα μας διστακτικά βήματα κατεβαίνοντας από το τρένο στον σταθμό Hang Co στο Ανόι.

Στην προπαρασκευαστική συνάντηση εκείνου του απογεύματος (17 Δεκεμβρίου 1985), διορίστηκα από την Οργανωτική Επιτροπή ως Γραμματέας της αντιπροσωπείας του Συνεδρίου μαζί με την κα. Dạ Ngân ( Can Tho ) και την Hồ Anh Thái (Hanoi). Το ίδιο βράδυ, μάθαμε ότι ο ποιητής Xuân Diệu νοσηλευόταν στο Νοσοκομείο Φιλίας για καρδιακή προσβολή. Αν θυμάμαι καλά, αυτή ήταν η δεύτερη φορά που νοσηλευόταν. Παρά ταύτα, η Οργανωτική Επιτροπή, και ιδιαίτερα οι νέοι ποιητές που ήταν παρόντες στο συνέδριο, εξακολουθούσαν να ελπίζουν ότι το επόμενο πρωί θα μπορούσαν να δουν τον αγαπημένο τους ποιητή αυτοπροσώπως στο συνέδριο. Ωστόσο, τη νύχτα της 18ης Δεκεμβρίου 1985, πολλοί σύνεδροι από όλη τη χώρα αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη συνάντηση τεσσάρων γενεών συγγραφέων στην οδό Nguyễn Du 65 για να σπεύσουν στο νοσοκομείο για να δουν τον μεγάλο ποιητή Xuân Diệu για τελευταία φορά. Το επόμενο πρωί, κατά τη διάρκεια του επίσημου προγράμματος του συνεδρίου, όταν ο ποιητής Lu Huy Nguyen, εκ μέρους της Οργανωτικής Επιτροπής, διάβασε το πλήρες κείμενο της εγκάρδιας και πλούσιας σε διανοητικά υλικό εισήγησης του ποιητή Xuan Dieu, κανείς στην αίθουσα δεν μπορούσε να συγκρατήσει τα δάκρυά του. Πολλοί λυγμοί ξέσπασαν από το Προεδρείο και εξαπλώθηκαν, δημιουργώντας μια μελαγχολική ατμόσφαιρα που τύλιξε τη μεγάλη αίθουσα του Πολιτιστικού Μεγάρου Εργατικής Φιλίας Βιετνάμ-Σοβιετικής Ένωσης. Αυτή η τελική εισήγηση του ποιητή Xuan Dieu είχε τίτλο «Πολυμάθεια στη Συγγραφή Ποίησης» — στην οποία ο συγγραφέας μετέδωσε όλες τις «εγκάρδιες» γνώσεις που συσσώρευσε σε όλη τη δημιουργική του ζωή στην τέταρτη γενιά. Ίσως ο ποιητής είχε την προαίσθηση ότι δεν θα υπήρχε καλύτερη ευκαιρία να μεταδώσει τα «μυστικά» της ποιητικής δημιουργίας στην επόμενη γενιά, αλλά δυστυχώς, δεν είχε πλέον την ευκαιρία να τα παρουσιάσει άμεσα.

Η άτυπη συνάντηση μεταξύ του Κεντρικού Εβδομαδιαίου Περιοδικού Λογοτεχνίας και Τεχνών και νέων συγγραφέων που ακολούθησε αφιέρωσε τον περισσότερο χρόνο της σε εις βάθος συζητήσεις σχετικά με την προετοιμασία άρθρων για το ειδικό τεύχος για τον ποιητή Xuan Dieu. Ο Pham Tien Duat ανέλαβε να γράψει τον επικήδειο λόγο για τον σύντροφο Ha Xuan Truong, επικεφαλής της Κεντρικής Επιτροπής Πολιτισμού και Τεχνών, για να τον διαβάσει. Θυμάμαι εκείνο το περίτεχνο άρθρο, με τίτλο «Ένα Μεγάλο Δέντρο Πέφτει, Αφήνοντας έναν Απέραντο Άδειο Ουρανό», τυπώθηκε με μεγάλη επισημότητα στο εξώφυλλο του Εβδομαδιαίου Περιοδικού Λογοτεχνίας και Τεχνών, εκτεινόμενο σε δύο στήλες. Ο βετεράνος συγγραφέας Nguyen Tuan, παρά το γεγονός ότι υπέφερε από ρευματισμούς, έγραψε σχολαστικά τα συλλυπητήριά του άμεσα, όπως ζήτησε η συντακτική επιτροπή. Εντυπωσιάστηκα πολύ από τα συλλυπητήριά του, τα οποία είχαν το μοναδικό του ύφος - «Με τον θάνατο του ποιητή Xuan Dieu, νιώθω ότι μου αφαίρεσε ένα μέρος της λογοτεχνικής μου ζωής».

Ο κ. Huu Thinh ανέθεσε σε εμένα και τον Nguyen Trong Tin (από το Ca Mau) να γράψουμε έναν σύντομο φόρο τιμής εκ μέρους των νέων ποιητών του συνεδρίου για να αποτίσουμε φόρο τιμής στον καθηγητή Xuan Dieu. Η εφημερίδα τυπώθηκε ενώ οι σύνεδροι από τον Νότο επισκέπτονταν το υδροηλεκτρικό έργο Song Da στο Hoa Binh . Οι σύνεδροι από τις βόρειες επαρχίες είχαν την τιμή να αποχαιρετήσουν τον ποιητή Xuan Dieu στην τελευταία του κατοικία πριν επιστρέψουν στις περιοχές τους.

Αφού επισκεφτήκαμε το μεγαλύτερο υδροηλεκτρικό εργοστάσιο της χώρας και τον διάσημο συνεταιρισμό παραγωγής πυροτεχνημάτων Binh Da, επιστρέψαμε στο Ανόι για να αποτίσουμε φόρο τιμής στο μαυσωλείο του Προέδρου Χο Τσι Μινχ και στη συνέχεια στο Νεκροταφείο Van Dien για να καταθέσουμε στεφάνια προς τιμήν του ποιητή Xuan Dieu. «Φαίνεται ότι καμία κηδεία κανενός καλλιτέχνη δεν είχε συγκινήσει ποτέ τις καρδιές των κατοίκων της πρωτεύουσας όσο η κηδεία του μεγάλου ποιητή Xuan Dieu». Οι κάτοικοι του Ανόι που συνάντησα αργότερα σε καφετέριες, πάρκα και στους δρόμους εξέφρασαν τον θαυμασμό τους για τον ποιητή με τόσο τρυφερά συναισθήματα. Και δεν ήταν μόνο στο Ανόι. Λάτρεις της ποίησης του Xuan Dieu υπήρχαν παντού, τόσο στο Βιετνάμ όσο και σε όλο τον κόσμο. Ποιήματα του Xuan Dieu έχουν μεταφραστεί στην πρώην Σοβιετική Ένωση, τη Βουλγαρία, την Ουγγαρία, τη Ρουμανία, την Πολωνία, τη Γαλλία, την Αγγλία, την Ινδία, τη Σουηδία και ιδιαίτερα στην πρώην Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας - η οποία είχε απονείμει στον Xuan Dieu τον τίτλο του Αντεπιστέλλοντος Μέλους της Ακαδημίας Τεχνών το 1983.

Κατά τη διάρκεια της ζωής του, ο ποιητής Chế Lan Viên είπε κάποτε, ουσιαστικά, ότι ο όγκος των έργων του ποιητή Xuân Diệu ήταν ίσος με την πνευματική εργασία ολόκληρης της Ακαδημίας Λογοτεχνίας. Αυτή η εκτίμηση δεν είναι πράγματι υπερβολή. Με το τεράστιο έργο του και την εξαιρετική του συμβολή σε πολλούς διαφορετικούς τομείς τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο, ο ποιητής και ακαδημαϊκός Xuân Diệu αποτελεί εδώ και καιρό μέρος των κλασικών.

Πηγή