Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) gần đây chỉnh sửa nhiều từ ngữ trong phát biểu và báo cáo, để thị trường không bất ngờ khi lãi suất giảm.
Tuần này, Fed sẽ có phiên họp chính sách kéo dài 2 ngày. Quan chức Fed đã ra tín hiệu không sớm giảm lãi suất. Phần lớn nhà kinh tế học cho rằng Fed sẽ đợi đến tháng 6, do chi tiêu hộ gia đình tại Mỹ vẫn đang mạnh và triển vọng kinh tế chưa chắc chắn.
Tuy nhiên, từ trước đó, họ đã đưa ra nhiều tín hiệu về việc chuyển hướng chính sách tiền tệ. Nửa năm qua, Fed giữ nguyên lãi suất tham chiếu tại 5,25-5,5%.
Sức ép giá đang chậm lại. Thước đo lạm phát ưa thích của Fed – chỉ số giá chi tiêu cá nhân (PCE) – tăng 2,6% trong tháng 12/2023 so với cùng kỳ 2022, theo Bộ Thương mại Mỹ. Lạm phát lõi hiện cũng đã dưới mục tiêu lạm phát là 2%.
Sau các số liệu này, nhà đầu tư hiện dự báo phiên họp chính sách vào cuối tháng 4 sẽ mở màn cho chuỗi giảm lãi suất năm nay. Quan chức Fed đến nay vẫn khẳng định tiến triển chống lạm phát là chưa đủ. Nhưng họ cũng không muốn giảm lãi bất ngờ.
“Tôi nghĩ Fed giống như một con tàu lớn đang đổi hướng. Các bài phát biểu của họ đi từ cực kỳ thắt chặt, đến đề cập khả năng thay đổi, và dần chuẩn bị cho giảm lãi suất. Quá trình này mất thời gian và họ đang đi đúng lộ trình”, Luke Tilley – kinh tế trưởng tại Wilmington Trust Investment Advisors – nhận định.
Reuters cho rằng dưới đây là 5 thay đổi Fed đã thực hiện cho đến nay, để chuẩn bị cho việc đổi hướng chính sách tiền tệ.
Từ “nỗi đau” đến “cơ hội vàng”
Chủ tịch Fed Jerome Powell trong buổi họp báo hôm 13/12. Ảnh: Reuters
Ban đầu, quan chức Fed gần như chắc chắn cuộc chiến chống lạm phát của họ sẽ làm tăng tỷ lệ thất nghiệp và gây ra “nỗi đau” cho các hộ gia đình, theo cảnh báo của Chủ tịch Fed Jerome Powell hồi tháng 8/2022.
Nhưng đến giữa năm 2023, tỷ lệ thất nghiệp vẫn dưới 4%. Lạm phát hạ nhiệt rõ rệt. Khi đó, Chủ tịch Fed Chicago Austan Goolsbee đã bắt đầu nói về khả năng họ tìm thấy “cơ hội vàng” để ngăn nỗi đau kinh tế.
Đầu tháng này, Chủ tịch Fed Atlanta Raphael Bostic cũng dùng lại cụm từ này. Ông nói rằng tình hình hiện tại khiến mình nghĩ đến việc giảm lãi sớm hơn dự kiến.
Chủ tịch Fed Jerome Powell thì hồi tháng 9 thừa nhận đã thấy con đường “hạ cánh mềm” (lạm phát chậm lại mà không gây ra suy thoái hay thất nghiệp nhiều) đang rộng ra. Thành viên hội đồng thống đốc Fed Christopher Waller gần đây cũng khẳng định sự kết hợp giữa lạm phát thấp và tỷ lệ thất nghiệp thấp là “tuyệt vời hết sức có thể”.
Fed không muốn mắc sai lầm
“Không kiểm soát được lạm phát sẽ là sai lầm lớn nhất của chúng ta”, Powell cho biết tháng 11/2023.
Nhưng khi lạm phát giảm mạnh hơn dự báo mà không cần nâng lãi suất suốt nửa năm qua, Powell đã điều chỉnh lại ngôn ngữ. “Chúng tôi nhận thức được rủi ro nếu duy trì thắt chặt quá lâu. Chúng tôi không muốn mắc sai lầm đó”, ông cho biết trong phát biểu tháng trước.
Các nhà kinh tế học tại Citi, Bank of America và nhiều công ty khác cho rằng trong phiên họp tuần này, Fed sẽ thể hiện quan điểm linh hoạt nhiều hơn, bằng cách bỏ cụm từ “thắt chặt hơn nữa” đã được đề cập trong mọi cuộc họp từ tháng 3/2023.
Các quan chức thiên về thắt chặt cũng nghĩ đến việc giảm lãi
Năm 2023, quan chức Fed chỉ đề cập đến việc nâng lãi, hoặc vẫn để ngỏ khả năng nâng lãi. Tuy nhiên, đầu năm nay, thành viên Hội đồng thống đốc Fed Michelle Bowman – một trong những người có quan điểm thắt chặt nhất – cho biết quan điểm của bà đã thay đổi. Bowman cho rằng lãi suất có thể không cần tăng nữa và thậm chí giảm nếu lạm phát tiếp tục đi xuống.
Một quan chức nổi tiếng ưa thắt chặt khác, là Chủ tịch Fed Cleveland Loretta Mester, nói rằng cuộc họp tháng 3 là quá sớm để giảm lãi. Tuy nhiên, bà cũng nhấn mạnh năm nay sẽ giảm lãi suất vài lần.
Chủ tịch Fed Dallas Lorie Logan tháng này nói rằng nới lỏng điều kiện tài chính không đồng nghĩa sẽ không tăng lãi. Tuy nhiên, bà nhận thấy “có tiến triển lớn” trong việc hướng tới nền kinh tế bền vững và tái cân bằng.
Cân bằng giữa các rủi ro
Kể từ khi bắt đầu tăng lãi vào tháng 3/2022, phần lớn nhà hoạch định chính sách tập trung hoàn toàn vào mục tiêu “ổn định giá”. Nhưng đến cuối năm nay, mục tiêu thứ hai – tối đa hóa việc làm – cũng đã bắt đầu thu hút sự chú ý.
“Chúng tôi đã quay lại mục tiêu cân bằng giữa làm quá nhiều và làm quá ít”, Powell tháng trước cho biết. Chủ tịch Fed San Francisco Mary Daly tuần trước cho biết rủi ro của cả hai việc này với nền kinh tế hiện là “ngang nhau”.
Bước đi thận trọng
Trong cuộc họp lần trước, các quan chức Fed đã đề cập đến khả năng giảm lãi năm 2024, nhưng không bàn đến chi tiết khi nào và tốc độ sẽ nhanh đến đâu. Các nhà phân tích dự báo trong cuộc họp tuần này, cuộc thảo luận sẽ tiếp tục diễn ra.
Vài tháng qua, quan chức Fed đã thay đổi nhiều từ ngữ khi đề cập đến khả năng giảm lãi. Waller nói rằng họ sẽ “thận trọng và không vội vã”.
Giới phân tích cho rằng chỉ có một điều rõ ràng hơn cả, là Fed sẽ không giảm lãi ồ ạt như khi thắt chặt. “Chúng ta đang tiến vào giai đoạn thảo luận giảm lãi. Đây sẽ là chủ đề chính trong chương trình nghị sự tuần này của Fed. Tuy nhiên, quan chức vẫn sẽ lo ngại vấn đề lạm phát hạ nhiệt không bền vững”, Gregory Daco – kinh tế trưởng tại EY cho biết.
Hà Thu (theo Reuters)
