Báo cáo Bộ Công thương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) mới đây cho biết nguồn điện cho miền Trung và miền Nam sẽ đảm bảo tới 2030, nếu các nguồn mới trong Quy hoạch điện 8 bảo đảm tiến độ hoàn thành. Thế nhưng với miền Bắc, cung ứng điện trong các tháng cuối mùa khô (khoảng từ tháng 5 – 7 hàng năm) từ nay đến năm 2030 sẽ hết sức khó khăn và khu vực này dự báo sẽ thiếu điện từ năm 2025.
Lý do, chưa có dự án điện mới nào để kịp đưa vào sử dụng tại thị trường miền Bắc trong giai đoạn này. Thế nên, nhập khẩu điện từ Lào sẽ hỗ trợ giảm nguy cơ thiếu điện cho các năm tới. Việc này cũng giúp hạ chi phí mua điện khi tỷ trọng các nguồn giá rẻ (thủy điện) giảm dần và các nguồn giá cao (khí LNG, điện gió ngoài khơi) xu hướng tăng theo quy hoạch.
EVN cho biết đã nhận được đề xuất từ 7 dự án điện gió của Lào muốn bán điện cho Việt Nam, với tổng công suất gần 4.150 MW. Trong số trên, công suất nhà đầu tư Lào đề nghị bán trước năm 2025 là hơn 682 MW, số còn lại sau thời gian này. Các dự án điện gió từ Lào dự kiến đưa về Việt Nam qua đường dây truyền tải khu vực Quảng Trị. Tức là lượng điện mua về sẽ phụ thuộc lớn vào các hạ tầng khu vực này.
Đoàn công tác EVN nghe báo cáo tiến độ triển khai thi công dự án mở rộng ngăn lộ và cải tạo Trạm biến áp 500kV Thạnh Mỹ đưa điện từ Lào về, dự án này dự kiến hoàn thành vào tháng 7 năm nay
Thế nhưng công suất điện gió các nhà đầu tư Lào muốn bán cho Việt Nam đang vượt khả năng tiếp nhận của lưới điện khu vực. Hiện phần lớn các đường dây 200 kV, 110 kV tại khu vực này thường xuyên vận hành ở mức 80 – 100% công suất cho phép. Riêng các tháng mùa khô (tháng 5 – 7), khu vực này chỉ tiếp nhận được tối đa 300 MW, các tháng còn lại trong năm tiếp nhận ở mức thấp hơn.
Theo EVN, trước khi đưa vào vận hành trạm biến áp 500 kV Lao Bảo, khu vực này khó tiếp nhận thêm công suất nhập khẩu từ Lào do hiện các đường dây 220 kV đều vận hành ở chế độ tải cao. Nếu bổ sung thêm hạ tầng lưới, trạm biến áp 500 kV Hướng Hóa và các đường dây đấu nối (dự kiến từ cuối 2027), khả năng nhận điện từ Lào tăng lên 2.500 MW nhưng vẫn thấp hơn gần 1.650 MW so với tổng công suất điện gió của các nhà đầu tư muốn bán cho Việt Nam là gần 4.150 MW.
Trước đó, EVN kiến nghị Bộ Công thương trình Chính phủ xem xét chủ trương nhập khẩu điện gió từ Lào, giá 6,95 cent/kWh (tương đương 1.702 đồng/kWh, với dự án vận hành thương mại trước 31.12.2025) và bổ sung quy hoạch đường dây đấu nối để giảm nguy cơ thiếu điện ở miền Bắc. Trong khi đó, giá mua điện gió tại các dự án trong nước vận hành trước 1.11.2021, dao động 8,5 – 9,8 cent/kWh, tùy loại điện gió trên đất liền hay trên biển. Còn giá mua điện gió các dự án chuyển tiếp theo khung giá của Bộ Công thương 6,42 – 7,34 cent/kWh (1.587 – 1.816 đồng/kWh), thấp hơn giá điện nhập từ Lào. Tuy vậy, bù lại Việt Nam sẽ giảm được vốn đầu tư ban đầu, không cần có các giải pháp giảm tác động môi trường xã hội trong nước với địa điểm dự án.
Để phù hợp khả năng tiếp nhận, giải tỏa công suất lưới, EVN kiến nghị Bộ Công thương đến 2025 chỉ mua tối đa 300 MW điện gió từ Lào vào các tháng mùa khô. Lượng mua sẽ tăng vào giai đoạn 2026 – 2030, cao nhất 2.500 MW. Ngoài điện gió, tập đoàn này cũng đề nghị nhập thêm thủy điện, để tăng linh hoạt trong vận hành và hiệu quả đầu tư lưới.
