Ngoài Asian Cup 2023, chỉ có một kỳ giải khác nhóm “ngũ đại gia” của bóng đá châu Á vừa nêu ở trên không đứng trong 2 hạng đầu của giải đấu, đó là vào năm 1964, khi Asian Cup được tổ chức tại Israel. Năm đó, đội chủ nhà Israel vô địch, còn Ấn Độ hạng nhì.
Qatar (áo đỏ) vào chung kết
Tuy nhiên, Asian Cup 1964 chỉ có 4 đội tham dự (2 đội khác gồm Hàn Quốc và Hồng Kông), thi đấu theo thể thức vòng tròn 1 lượt, tính điểm, xếp hạng. Thế nên, năm 1964, không có trận chung kết. Vả lại, Israel đã rời bóng đá châu Á quá lâu, đến mức người ta hầu như không còn hình dung Israel từng là đội bóng… châu Á.
Trước đó và sau đó, chưa có kỳ giải nào nhóm 5 đại gia của bóng đá châu Á gồm Nhật Bản, Hàn Quốc, Iran, Ả Rập Xê Út, Úc nằm ngoài 2 thứ hạng cao nhất của Asian Cup. Ngoài ra, kể từ khi giải vô địch châu Á có trận chung kết (từ kỳ giải năm 1972 ở Thái Lan), chưa lần nào trận tranh ngôi vô địch vắng bóng nhóm “ngũ đại gia”.
Có rất nhiều năm trận chung kết chỉ là chuyện nội bộ của nhóm này. Ví dụ như tại Asian Cup 1972, Iran thắng Hàn Quốc 2-1 trong trận chung kết. Đến năm 1988, Ả Rập Xê Út thắng Hàn Quốc bằng loạt sút lưu trong trận chung kết.
4 năm sau đó, tại Asian Cup 1992, Nhật Bản thắng Ả Rập Xê Út 1-0. Năm 2000, Nhật Bản lại thắng Ả Rập Xê Út 1-0 trong trận chung kết. Tại Asian Cup 2011, Nhật Bản thắng Úc 1-0 trong trận tranh ngôi vô địch.
Còn lần gần nhất trận chung kết giải vô địch châu Á là chuyện nội bộ của nhóm “ngũ đại gia”, chính là trận chung kết Asian Cup 2015. Khi đó, Úc thắng Hàn Quốc 2-1 để đăng quang.
Thế mà tại Asian Cup 2023, không còn đội nào trong nhóm ngũ đại gia của bóng đá châu Á hiện diện ở trận chung kết vào ngày 10.2 tới đây.
Đội bóng giàu thành tích thứ nhì châu Á Ả Rập Xê Út (3 lần vô địch) bị Hàn Quốc (2 lần vô địch) loại ở vòng 16 đội. Sau đó, Hàn Quốc loại tiếp nhà cựu vô địch năm 2015 Úc (1 lần vô địch) ở tứ kết. Nhưng khi vào đến bán kết, Hàn Quốc lại bị Jordan đánh bại.
Ở nhánh bên kia, 1 trong 2 đội giàu thành tích thứ nhì châu Á Iran (3 lần vô địch) đánh bại đội bóng giàu truyền thống nhất châu lục Nhật Bản (4 lần vô địch) ở tứ kết. Dù vậy, Iran lại bị chủ nhà Qatar đánh bại ở bán kết.
Jordan vào chung kết được xem là bất ngờ
Trận chung kết sẽ là cuộc đối đầu giữa Qatar (1 lần vô địch) với Jordan (chưa lần nào đăng quang). 2 đội bóng này vốn trước đây chưa được xếp ngang hàng với nhóm ngũ đại gia châu Á.
Đặc biệt, với Jordan, đây mới là lần đầu tiên họ hiện diện ở trận chung kết Asian Cup. Nếu Jordan thắng Qatar vào ngày 10.2, Jordan sẽ có lần đầu tiên vô địch giải đấu này. Đồng thời, nếu Jordan thắng Qatar, họ sẽ là đội bóng thứ 10 từng vô địch châu Á (sau Hàn Quốc, Israel, Iran, Kuwait, Ả Rập Xê Út, Nhật Bản, Iraq, Úc và Qatar).
Và dù có kết quả nào xảy ra ở trận chung kết đi chăng nữa, Asian Cup 2023 vẫn là kỳ giải bất ngờ nhất lịch sử. Các đội bóng đắt giá nhất, được đánh giá cao nhất trước giờ bóng lăn (cùng là Nhật Bản), nhiều cầu thủ thi đấu ở châu Âu nhất (Úc), sở hữu ngôi sao đắt giá nhất (Hàn Quốc)… đều đã bị loại. Vào chung kết lại là 2 cái tên ít được nhắc đến trước khi giải khởi tranh: Jordan và Qatar.
