Lê Chấn Nam (bìa trái), Trần Anh Khoa (bìa phải) mong muốn lan tỏa giá trị văn hóa Danh nhân Nguyễn Đình Chiểu.
Mong muốn tạo sự lan tỏa
Thực hiện đề tài, nhóm nghiên cứu tiến hành khảo sát qua phiếu và qua công cụ Google forms đối với 600 ĐV, TN. Từ đó, nhóm thống kê nhận thức của ĐV, TN về giá trị Danh nhân văn hóa Nguyễn Đình Chiểu cũng như tìm hiểu khó khăn của Ban Chấp hành Đoàn trường, Bí thư Chi đoàn lớp trong việc tổ chức hoạt động tuyên truyền các giá trị tinh thần của Nguyễn Đình Chiểu.
Em Lê Chấn Nam – HS lớp 107, Trường THPT Nguyễn Đình Chiểu cho biết: “Nhóm đã ứng dụng kiến thức môn Ngữ văn, đọc tham khảo và phân tích các tác phẩm văn học của Nguyễn Đình Chiểu. Sau khi đưa ra kết quả khảo sát, nhóm dùng các phần mềm môn Tin học để tổng hợp, trích xuất dữ liệu và cuối cùng viết bài báo cáo bằng phần mềm Microsoft Word”.
Nhóm nghiên cứu sử dụng bộ dữ liệu chứa 2.400 biểu ghi được trích xuất từ bộ dữ liệu “Khảo sát về khả năng phát huy giá trị của Danh nhân văn hóa Nguyễn Đình Chiểu trong giáo dục đạo đức ĐV, TN”. Phiếu thăm dò được thiết kế bằng công cụ Google Forms. Phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên được lựa chọn. Toàn bộ dữ liệu thu thập thông được xuất định dạng Microsoft Excels 2010 và sử dụng phần mềm SPSS 20 để phân tích kết quả.
Các dữ liệu trong nghiên cứu được tổ chức thành 4 nhóm, gồm: Thông tin HS, ĐV, TN. Thái độ từ các giải pháp tuyên truyền, giáo dục gìn giữ và phát huy giá trị của Danh nhân văn hóa Nguyễn Đình Chiểu. Khả năng học tập, vận dụng các giá trị tinh thần từ Cụ Đồ. Thái độ về sự phù hợp và hiệu quả của giải pháp.
Tỷ lệ các nhóm HS, ĐV, TN tham gia khảo sát theo đặc điểm trường THPT đang theo học. Tỷ lệ HS là ĐV lớn hơn so với tỷ lệ TN, HS (68,9% so với 31,1%). Tỷ lệ HS, ĐV, TN, thuộc nhóm đã thực hiện giải pháp chiếm 50%, nhóm chưa thực hiện giải pháp 50%.
Kết quả khảo sát, thái độ của nhóm HS, ĐV, TN đã tác động giải pháp có khả năng tổ chức sôi nổi các hoạt động tuyên truyền, học tập các giá trị tinh thần của Danh nhân văn hóa Nguyễn Đình Chiểu hoàn toàn đồng ý chiếm 49,10%. Còn lại 29,8% đồng ý, 4,5% đồng ý một phần, 9,5% không đồng ý, 7,1% hoàn toàn không đồng ý. Nhóm chưa tác động giải pháp khả năng tổ chức sôi nổi các hoạt động tuyên truyền, học tập các giá trị tinh thần của Danh nhân văn hóa Nguyễn Đình Chiểu có 14,5% hoàn toàn đồng ý. 11,3% đồng ý, 17,7% đồng ý một phần, 33% không đồng ý, 23,5% hoàn toàn không đồng ý. Khả năng vận dụng các giá trị tinh thần từ Danh nhân văn hóa Nguyễn Đình Chiểu trong nhóm đã tác động giải pháp là 39,8% hoàn toàn đồng ý. Nhóm chưa tác động giải pháp có 13% hoàn toàn đồng ý.
Từ kiểm định Levene (phương pháp thống kê suy luận được sử dụng trong SPSS để đánh giá tính thống nhất của phương sai cho hai hoặc nhiều nhóm dữ liệu – PV), nhóm nghiên cứu khẳng định các giải pháp đã mang lại hiệu quả cho nhóm được tác động và có sự chênh lệch nhận thức giữa nhóm tác động và nhóm chưa tác động. HS, ĐV, TN sau khi thực hiện các giải pháp đã nhận thức được việc gìn giữ, phát huy các giá trị Danh nhân văn hóa Nguyễn Đình Chiểu là hợp lý, cần tiếp tục phát huy.
Hiệu quả trong công tác bảo tồn
Qua khảo sát, kết quả chọn lọc các giá trị quý báu của Danh nhân văn hóa Nguyễn Đình Chiểu có: lòng yêu nước, hiếu thảo, tinh thần trượng nghĩa, vượt qua số phận, giúp người giúp đời là phù hợp để giáo dục đạo đức HS, ĐV, TN. Với quan điểm phát huy là góp phần bảo tồn, muốn bảo tồn là phải phát huy, nhóm tác giả đã xây dựng, triển khai có hiệu quả 7 nhóm giải pháp và cho thấy tiềm năng ứng dụng trong trường học để phát huy giá trị quý báu của Danh nhân văn hóa Nguyễn Đình Chiểu.
Cụ thể, tuyên truyền về cuộc đời, những giá trị tinh thần của Danh nhân văn hóa Nguyễn Đình Chiểu bằng hình thức triển lãm về thân thế, sự nghiệp, tác phẩm văn học và các bài cảm nghĩ về Cụ; kết hợp phát thanh học đường; thành lập các câu lạc bộ âm nhạc tổ chức diễn sân khấu hóa cuộc đời và sự nghiệp của cụ Đồ Chiểu; tổ chức cuộc thi viết thư pháp “Gìn giữ nét văn thơ cụ Đồ Chiểu”… Thông qua các buổi sinh hoạt chuyên đề, ngoại khóa lồng ghép giáo dục lòng yêu nước, lòng hiếu thảo, tôn sư trọng đạo, tinh thần giúp người, giúp đời, tinh thần trượng nghĩa, tinh thần vượt khó, vươn lên số phận đối với HS, ĐV, TN.
Kêu gọi HS, ĐV, TN thể hiện tinh thần giúp người, giúp đời bằng những hành động, việc làm phù hợp với điều kiện và hoàn cảnh mình như: nhặt được của rơi trả lại người mất, biết giúp đỡ người khó khăn… Xây dựng Tổng đài tư vấn học đường dành cho HS Trường THPT Nguyễn Đình Chiểu do các bạn HS quản lý cùng với những cố vấn có chuyên môn, nhằm giáo dục, định hướng tinh thần nghị lực vượt lên số phận, đưa ra lời khuyên khi các bạn gặp khó khăn, áp lực…
Nhằm mục đích lan tỏa những giá trị của Danh nhân văn hóa Nguyễn Đình Chiểu, Ban Chấp hành đoàn trường THPT Nguyễn Đình Chiểu đã kết nối ĐV các trường THPT trên địa bàn trong tỉnh như: Sương Nguyệt Anh (Ba Tri), Đoàn Thị Điểm (Thạnh Phú) để vui chơi, học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau và giúp đỡ nhau trong học tập cũng như trong cuộc sống. Đồng thời, tạo Fanpage “Phát huy giá trị Danh nhân văn hóa Nguyễn Đình Chiểu” để tuyên truyền và lan tỏa giá trị quý báu của Cụ đến với mọi người.
Trần Anh Khoa cho biết: Số liệu thống kê cho thấy, các giải pháp của đề tài đều phù hợp và mang lại hiệu quả trong việc bảo tồn, phát huy giá trị Danh nhân văn hóa Nguyễn Đình Chiểu và vận dụng vào giáo dục đạo đức HS, ĐV, TN. Từ đó, hướng HS, ĐV, TN biết vượt khó, vượt qua số phận, tự học và học suốt đời để hoàn thiện nhân cách, đạo đức; hình thành nên giá trị cá nhân, con người Việt Nam phát triển toàn diện, yêu nước, đoàn kết, tự cường, trung thực, kỷ cương, sáng tạo.
“Hiện nay, môi trường cũng như thái độ học tập không nghiêm túc của một bộ phận HS, có những biểu hiện không tốt về đạo đức. Đây là những vấn đề cấp bách của xã hội. Do đó, việc phát huy giá trị Danh nhân văn hóa Nguyễn Đình Chiểu là vô cùng cần thiết và đáp ứng yêu cầu xây dựng giá trị con người Bến Tre. Là HS ngôi trường mang tên Nguyễn Đình Chiểu, chúng em muốn lan tỏa giá trị của Cụ đến với các trường bạn”, Anh Khoa bộc bạch.
Theo đánh giá hội đồng ban giám khảo cuộc thi KHKT các cấp, hiệu quả của đề tài đã thấy được các giá trị về tình yêu thương con người là vô cùng quý giá và sẽ mãi cần cho con người trong mọi hoàn cảnh. Đặc biệt, trong thời đại ngày nay, thời đại của công nghệ, khi con người được kết nối không còn khoảng cách nhưng tình cảm con người ngày càng cách xa thì việc giữ gìn và phát huy những giá trị về lòng yêu thương con người noi theo giá trị Danh nhân văn hóa Nguyễn Đình Chiểu trong HS, ĐV, TN là rất cần thiết. Qua đó, góp phần xây dựng con người Bến Tre nói riêng và thế hệ trẻ trong cả nước nói chung tình yêu quê hương, đất nước, đoàn kết, giàu lòng nhân ái, tự tin, biết phấn đấu vươn lên đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh, bền vững.
| Trường THPT Nguyễn Đình Chiểu tiêu biểu trong việc nghiên cứu các đề tài, dự án tham dự và đạt giải trong các cuộc thi KHKT do ngành GD&ĐT tổ chức. Thông qua việc nghiên cứu giúp nhà trường đổi mới hình thức tổ chức hoạt động dạy và học, phương thức đánh giá học tập. Qua đó, tạo cơ hội cho HS giới thiệu kết quả nghiên cứu KHKT của bản thân, góp phần phát triển năng lực người học, nâng cao chất lượng dạy học cũng như thúc đẩy việc trao đổi, giao lưu văn hóa, giáo dục giữa các trường và các địa phương. |
Bài, ảnh: Phan Hân
